داد و ستد
تجارت به معانی خرید و فروش، مطلق کسب و داد و ستد، داد و ستد به قصد سود بردن است.
.اگر کسی مال دیگری را بدون اذن او بفروشد یا با آن چیزی بخرد , این داد و ستد صحیح نیست و اگر صاحب آن اجازه دهد معامله صحیح است و اگر آن را رد کند, معامله باطل است, هرچند پس از رد نمودن, اجازه دهد.
عنوان مسئله:
.اگر کسی مال دیگری را بدون اذن او بفروشد یا با آن چیزی بخرد , این داد و ستد صحیح نیست و اگر صاحب آن اجازه دهد معامله صحیح است و اگر آن را رد کند, معامله باطل است, هرچند پس از رد نمودن, اجازه دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا رهن گذاشتن مال عاریه توسّط عاریه گیرنده بدون اذن عاریه دهنده یا عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ب) آیا عقد رهن با مال عاریه توسّط مستعیر بدون اذن معیر و عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی جنسی را نسیه بخرد و بعد پول آن را از مال حرام بدهد، آیا معامله ی او صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی چیزی را به فرد دیگری به شرط عدم فروش به دیگران بفروشد و خریدار با این شرط آن چیز را بخرد سوال این است : 1-این شرط و معامله صحیح است؟ 2- اگر خریدار خلاف شرط عمل کند و به دیگری بفروشد معامله دوم چه صورتی دارد؟
- [سایر] شخصی بدون اجازه صاحب مال، مال معینی را از او برداشته و بعد از مدتی به صاحب مال مراجعه کرده و می گوید من به فلان مال محتاجم، آیا می توانم آن را بردارم؟ اگرصاحب مال اجازه دهد، آیا این اجازه اشکال شرعی تصرف قبل را حل می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی مالی را به عنوان مال خودش به دیگری با سند عادی بفروشد و بعداً به جهت تعهدی که با شخص ثالث داشته، همان مال را با سند رسمی به شخص ثالث انتقال دهد، آیا معامله دوم شرعاً صحیح است؟ و در هر صورت کدام یک از دو معامله فوق شرعاً صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] گر پدر ملک دختر یازده ساله اش را بدون رعایت غبطه و نفع دختر و بدون اجازه وی به مبلغ ناچیزی بفروشد یا هبه کند آیا معامله وی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر نابالغی از طرف استاد بالغش جنس بفروشد، آیا معامله او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زوجه از حق شفعه یا حق خیار و اجازه یا رد معامله فضولی و حق قصاص و قذف و دیه ارث می برد؟
- [آیت الله خامنه ای] راننده ای قصد دارد کامیونی بخرد و برای این کار پول مورد نیاز را از شخص دیگری گرفته تا به عنوان وکیلِ وی، آن را برای او خریداری کند، سپس صاحب پول آن را به طور قسطی به راننده بفروشد، این معامله چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .اگر کسی مال غصبی را برای خود بفروشد یا با آن چیزی را برای خود بخرد خودش غصب کرده باشد یا دیگری و پس از آن، صاحب مال، معامله را برای خود اجازه دهد، آن داد و ستد صحیح است و در این صورت, عین مال و همه منفعت های آن، مِلک صاحب مال است و چیزی به فروشنده یا خریدار مال غصبی نمیرسد.
- .اگر کسی مال غصبی را برای خود بفروشد یا با آن , چیزی را برای خود بخرد و صاحب مال , آن معامله را اجازه ندهد , یا برای فروشنده غصبی یا خریدار آن، اجازه دهد, در هر دو صورت, آن داد و ستد باطل است.
- .داد و ستد مال دیگری بدون اجازه او باطل است و تصرّف در مال غصبی, حرام است, هرچند تصرّف کننده آگاه، خودش غصب نکرده باشد.
- .هرگاه خریدار بر اثر غفلت , قصد جدّی در معامله دارد و بنای او بر این است که پول جنس را ندهد یا از حرام بدهد , معامله صحیح است, چنان که اگر در حال داد و ستد قصد نداشته که پول را نپردازد یا قصد داشته که از حرام بپردازد و بعد از معامله پول را نپرداخت یا از حرام پرداخت, معامله او صحیح است , هرچند مدیون خواهد بود و باید با مال حلال, دَین خود را ادا کند.
- .هرگاه پس از معامله معلوم شود که کالا یا بهای آن , پیش از داد و ستد معیوب بود, میتواند مقداری از زمان را جهت مطالعه و مصلحتاندیشی تأمل کند , نه بیش از آن، آ نگاه فوراً رد کند و اگر رد نکرد , دیگر حقّ به هم زدن معامله را ندارد و رد کرد ن معامله لازم نیست در حضور طرف داد و ستد باشد. البته برای اثبات آن, مناسب است گواه داشته باشد.
- .خرید و فروش بچه های نابالغ با یکدیگر و نیز معامله بالغ با نابالغ باطل است , مگر آنکه داد و ستد بین بالغ ها باشد و نابالغ وسیله نقل و انتقال قرار گیرد یا فقط صیغه عقد را در صورت اطلاع کافی، اجرا نماید . معامله نابالغی که به رشد و تمییز رسیده است , در اشیای کمارزش با اذن ولیّ میتواند صحیح باشد.
- .بهای کالا باید برای خریدار معلوم باشد, پس اگر در داد و ستد نسیهای، خریدار بدون آگاهی از بهای کالا آن را بخرد، معامله باطل است . در صورتی که خریدار از بهای کالا آگاه باشد، فروشنده می تواند به او بگوید فلان مبلغ معیّن جهت نسیه بودن معامله افزوده می شود و خریدار اگر قبول کند، خرید و فروش صحیح است.
- .فروشنده و خریدار باید دارای اوصاف زیر باشند : 1 .بالغ باشند. 2 عاقل ب اشند, نه دیوانه. 3 .رشید باشند , نه سفیه . 4 .قصد جدّی نسبت به معامله داشته باشند, نه شوخی. 5 .مجبور دیگری نباشند, بلکه مختار باشند. 6 .مالک یا ولیّ یا وصی، یا قیّم و یا وکیل مالکِ عوض یا معوّض باشند. 7 حقّ تصرف در مال خود را داشته باشند , پس ورشکستهای که ب ر اثر حکم حاکم شرع از تصرف در اموال خود ممنوع است , نمیتواند نسبت به مال خویش معامله کند , هرچند میتواند مال دیگران را با اذن آنها بفروشد یا با آن چیزی بخرد.
- .فروش طلا به طلا و فروش نقره به نقره سکه دار یا بی سکه در صورتی که معامله آن ها با وزن باشد, در حالتی صحیح است که وزن ها مساوی باشند و در صورت تفاوت در وزن، داد و ستد باطل ا ست , هرچند یکی گران تر از دیگری باشد و اگر خرید و فروش آن ها مانند سکّه دار، با وزن نباشد, بلکه با شماره داد و ستد شود, حتی اگر وزن یکی بیش از دیگری باشد, جایز است.
- .هرگاه فروشنده دو چیز را در یک معامله بفروشد که یکی در دسترس خریدار قرار می گیرد و دیگری به دست او نمی رسد، معامله نسبت به چیزی که در دسترس خریدار واقع می شود, صحیح است و نسبت به چیزی که امیدی به دستیابی آن نیست , باطل است . البته خریدار می تواند داد و ستد را نسبت به چیزی که معامله آن صحیح است، به هم بزند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد چنانچه صاحب مال اجازه دهد معامله صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی مالی را غصب کند و بفروشد، به قصد اینکه پول آن مال خودش باشد، چنانچه صاحب مال، معامله را اجازه نکند، معامله باطل است، و اگر اجاره نماید، معامله صحیح است و پول، مال مالک میشود.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مالی را غصب کند و به قصد اینکه پول آن، مال خودش باشد آن را بفروشد، چنانچه صاحب مال معامله را اجازه نکند، معامله باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه ندهد، معامله باطل است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند معامله باطل است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد؛ چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند؛ معامله باطل است.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد، چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند، معامله باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد، چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه ندهد، معامله باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد، چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند، معامله باطل است.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان مال کسی را بدون اجازة او بفروشد، چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند معامله باطل است.