احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزامآور را احتیاط مستحب گویند.
اگر به خیال اینکه اول سجده را فراموش کرده، اول قضای آن را به جا آورد و بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط مستحب آن است که دوباره سجده را قضا نماید. و نیز اگر به خیال اینکه اول تشهد را فراموش کرده، اول قضای آن را به جا آورد، و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده، بنابر احتیاط مستحب باید دوباره تشهد را بخواند.
عنوان مسئله:
اگر به خیال اینکه اول سجده را فراموش کرده، اول قضای آن را به جا آورد و بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط مستحب آن است که دوباره سجده را قضا نماید. و نیز اگر به خیال اینکه اول تشهد را فراموش کرده، اول قضای آن را به جا آورد، و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده، بنابر احتیاط مستحب باید دوباره تشهد را بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگرنماز احتیاط فراموش شود در اثنای نماز دوم متذکر شود و همچنین اگر سجده سهو که در ذمه داشته در اثنای نماز دوم یادش بیاید چه حکمی دارد؟
- آیا امام جماعت در ظهرین اذکار قنوت و رکوع و سجود و تشهد را جهری بخواند بهتر است یا اخفات در آنها استحباب دارد؟
- آیا خواندن نماز مستحبی یا احتیاط ظهر یا قضاء هنگام ایراد خطبه یا پس از پایان خطبه ها در فاصله بین خطبه ها و برگزاری نماز جمعه توسط ماًموم جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر در حال رکوع رکعت سوم یادش آمد که صلوات تشهد رکعت دوم را نخوانده آیا بعد از سلام باید قضای صلوات تنها را به جا آورد یا تمام تشهد را قضا کند، و آیا سجده سهو هم برای قضای صلوات فراموش شده واجب است یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] اگر تشهد را در نماز فراموش کنم آیا اول باید قضای آن را بجا بیاورم یا اینکه دو سجده سهو یا اینکه قضا اصلا واجب نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر هم نماز احتیاط و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر نمازگزار واجب شود، کدام یک از آنها را باید زودتر انجام دهد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در یک نماز، هم سجده سهو و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر عهده نمازگزار باشد، کدام یک را مقدّم کند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی بین قضای سجده یا تشهد فراموش شده و نماز، فاصله زیاد بیندازد و یا کاری که منافی نماز است، به جا آورد، وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا بهجا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت میکند؟
- [آیت الله بهجت] آیا بعد از قضای تشهد فراموش شده، لازم است سلام نماز را هم بگوییم؟
- [آیت الله بهجت] اگر در سجده ی اوّل یادش بیاید که رکوع را فراموش کرده، وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] فردی فراموش کار هستم، اگر بین نماز فراموش کنم که در حال خواندن چه نمازی هستم (واجب یا مستحب، ادا یا قضا) و پس از لحظه ای یادم بیاید؛ آیا این فراموشی نماز را باطل می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی سجده سهو را فراموش کرده و پس از ورود به نماز دیگر یادش آمد، وظیفه اش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنابر احتیاط واجب برای ایستادن بی جا دو سجده سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید; باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز، تشهد را قضا کند و بنابر احتیاط واجب برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.
- اگر شک دارد که بعد از نماز، قضای سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورده یا نه، چنانچه وقت نماز نگذشته، باید سجده یا تشهد را قضا نماید، و اگر وقت نماز هم گذشته، بنابر احتیاط باید سجده یا تشهد را قضا نماید.
- اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند، احتیاط واجب آن است که هر کدام را اول فراموش کرده، اول قضا نماید. و اگر نداند کدام اول فراموش شده، باید احتیاطاً یک سجده و تشهد و بعد یک سجده دیگر به جا آورد، یا یک تشهد و یک سجده و بعد یک تشهد دیگر به جا آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا نماید.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده; باید قضای سجده ای را که فراموش کرده به جا آورد و بعد از آن دو سجده سهو به جا آورد چه کاری که نماز را باطل می کند کرده باشد یا نه. و اگر تشهد رکعت آخر را فراموش کرده باشد، باید قضای تشهد را به جا آورد و بعد از آن دو سجده سهو به جا آورد.
- اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا نماید.
- اگر بعد از رسیدن برکوع یادش بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده، نمازش باطل است. و اگر پیش از رسیدن برکوع یادش بیاید، باید برگردد و دو سجده را به جا و برخیزد و حمد و سوره یا تسبیحات را بخواند و نماز را تمام کند و بعد از نماز بنابر احتیاط واجب، برای ایستادن بیجا دو سجده سهو بنماید.
- اگر نداند که سجده را فراموش کرده یا تشهد را، باید هر دو را قضا نماید و بهتر است اول سجده را قضا کند.
- اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام نماز سجده یا تشهد را قضا نماید و بعد از آن دو سجده سهو به جا آورد.
- زن مستحاضه برای هر نمازی چه واجب باشد و چه مستحب، باید وضو بگیرد و نیز اگر بخواهد نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند، یا بخواهد نمازی را که تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند، باید تمام کارهایی را که برای استحاضه گفته شده انجام دهد; ولی برای خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فوراً بجا آورد لازم نیست کارهای استحاضه را انجام دهد.
- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد فراموش شده کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می شود، مثل آنکه سهواً حرف بزند، باید سجده یا تشهد را قضا کند. ولی سجده سهو برای حرف زدن واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اول تشهد را فراموش کرده اول قضای آن را بجا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به خیال این که اوّل سجده را فراموش کرده، اوّل قضای آن را بجا آورد و بعد از خواندن تشهّد یادش بیاید که اوّل تشهّد را فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اوّل تشهّد را فراموش کرده، اوّل قضای آن را بجا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اوّل سجده را فراموش کرده، بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهّد را بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر به خیال این که اوّل سجده را فراموش کرده، اوّل قضای آن را به جا آورد و بعد از خواندن تشهّد یادش بیاید که اوّل تشهّد را فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید و نیز اگر به خیال این که اوّل تشهّد را فراموش کرده، اوّل قضای آن را به جا آورد و بعد از سجده یادش بیاید که اوّل سجده را فراموش کرده، بنا بر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بخیال این که اول، سجده را فراموش کرده، اول قضای آن را به جا آورد، و بعد از خواندن تشهد یادش بیاید که اول تشهد را فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که دوباره سجده را قضا نماید. و نیز اگر بخیال این که اول تشهد را فراموش کرده اول قضای آن را به جا آورد، و بعد از سجده یادش بیاید که اول سجده را فراموش کرده، بنابر احتیاط واجب باید دوباره تشهد را بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند واجب است قضای سجده را به جا اورد و بنابر احتیاط مستحب تشهد را قضا نماید و احتیاط واجب ان است که قضای سجده را بر قضای تشهد مقدم بدارد و باید برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا اورد و همچنین بنابر احتیاط واجب برای سجده فراموش شده
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در رکوع یا بعد از ان یادش بیاید که یک سجده از رکعت پیش فراموش کرده باید بعد از سلام نماز سجده را قضا نماید و بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو به جا اورد و اگر در رکوع یا بعد از ان یادش بیاید که تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده بنابر احتیاط مستحب تشهد را قضا نماید و باید دو سجده سهو به جا اورد
- [آیت الله بهجت] اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام بنابر اظهر سجده یا تشهد را قضا نماید و بعد از آن برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو و بنابر احتیاط واجب برای یک سجده فراموش شده نیز دو سجده سهو بهجا آورد.
- [آیت الله سیستانی] اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و انچه باید در ان رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بی جا دو سجده سهو به جا اورد و اگر در رکوع یا بعد از ان یادش بیاید باید نماز را تمام کند و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهد را قضا کند و باید برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا اورد
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در نماز احتیاط تشهد یا یک سجده را فراموش کند و در جای خود تدارکش ممکن نباشد باید بعد از سلام نماز اگر تشهد را فراموش کرده بنابر احتیاط مستحب ان را قضا نماید و باید دو سجده سهو به جا اورد و اگر سجده را فراموش کرده باید ان را قضا نماید