مسافر در فقه اسلامی کسی است که به سبب دور شدن از وطن شرعی، احکامی خاص بر برخی اعمال عبادی او مترتّب می‌شود. در فقه شیعه، به کسی مسافر گفته می شود که حداقل هشت فرسخ (بین ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر) از وطن خود دور شده باشد. بر اساس آیات ۱۸۴ سوره بقره و ۱۰۱ نساء و همچنین روایات، چنین شخصی با شرایطی باید نمازها را شکسته بخواند و روزه نگیرد.

وطن در اصطلاح فقهی، به محل تولد یا محل زندگی شخص اطلاق می‌شود. فرد در هنگام اقامت در وطن باید نماز را به صورت کامل بخواند و در ماه رمضان روزه بگیرد. در خارج از وطن، فرد درباره نماز و روزه باید از احکام مسافر تبعیت کند. بر اساس فقه شیعه فرد می‌تواند از وطن خود صرف‌نظر کند و وطن جدید انتخاب کند و نیز هر شخص می‌تواند بیش از یک وطن داشته باشد.