گمان
ظن از واژه‌هاي نسبتاً پركاربرد در قرآن کریم است كه به جهت استفاده آن در موضوعات اعتقادي و اخلاقي، از اهميت بالايي در مباحث معرفت‌شناختي و اخلاقيِ قرآن برخوردار است.
اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
عنوان مسئله:
اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- عقب افتاده ای که اوقات نماز را تشخیص نمی دهد ولی به شکل اجمالی وجوب روزه را می داند آیا روزه بر عهده او واجب است؟
- شخصی می خواهد مبلغی را به سید مستحقی به عنوان وام بدهد و می داند که سر سال مبلغی را به سادات در ذمّه خواهد داشت، آیا می تواند سر سال آن مبلغ را از مال سادات احتساب کند؟
- آیا می توان در ضمن عقد اجاره شرط نمود که اگر اجیر در فلان مدت کار را به اتمام نرساند مبلغ یک میلیون تومان را به موجر قرض الحسنه بدهد؟
- از طرف دولت مبلغی به عنوان قرض الحسنه به زوج های جوان داده می شود که دو میلیون آن مخصوص داماد و دو میلیون آن مخصوص عروس می باشد آیا پدر داماد می تواند مبلغ را صرف جشن عروسی پسرش نماید و آیا پدر عروس می تواند مبلغ را صرف تهیه جهیزیه نماید؟
- کسی که زمانی متمادی نماز خود را با اقتداء به اهل سنت خوانده و حمد و سوره را قرائت ننموده است حالا متوجه شده که مرجع تقلید وی قرائت خلف امام را در این صورت واجب می داند، آیا اعاده آنها واجب است؟
- اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
- اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
- اگر کسی طبق فتوای مرجع تقلید در حال احرام مرتکب کار حرام یا ترک واجب می شود ولی احتمال می دهیم مقلد مرجع دیگری است که آن کار را جایز می داند آیا امر به معروف یا نهی از منکر او جایز است؟
- اگر پدری به فرزندش بگوید من راضی نیستم در منزل غسل کنی، آیا آن فرزند می تواند از باب نفقه از آب حمام خانه برای غسل واجب استفاده کند؟
- در توضیح المسائل آمده اگر کسی پیدا شود که بدون دریافت اجرت بچه را شیر بدهد و یا برای شیر دادن از پدر یا از شخص دیگر اجرت بگیرد واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد. آیا تفحص برای پیدا کردن چنین شخصی لازم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا کسی که می تواند به راحتی با قرض کردن برای وضو یا غسل آب تهیه باید اقدام به قرض کردن نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا قرض دادن به شرط اینکه قرض گیرنده هرماه مبلغی به قرض دهنده بدهد، صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان ناچار باشد درآمد چند سال را برای تهیه سرمایه و ابزار کار پس انداز کند، آیا خمس آن واجب است؟ و نیز اگر ناچار باشد برای خرید خانه یا وسیله نقلیه مورد نیاز، چند سال پولش را پس انداز کند، آیا خمس آن لازم است؟
- [سایر] سلام، اگر برای میت با پول قرض، کفن و قبر تهیه شود، چه حکمی برای میت دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام و مأموم در وجوب سوره اختلاف داشته باشند، به طوری که امام، واجب نمی داند ولی مأموم واجب می داند، آیا اقتدا صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر تهیه آب مستلزم پرداخت هزینه باشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است پدر از اموال طفل برای خودش به عنوان قرض بردارد و یا به دیگری قرض بدهد؟
- [آیت الله سیستانی] خانمی که 68 سال دارد خانه پدرش را فروخت تا برای اینکه قرض پسرش را بدهد ویک خانه کوچکتر برای خودش خرید مابقی از پول خودش را می خواهد به بچه های دیگرش بدهد چون قرض دارند الان می خواهد بداند که آیا با این شرط واجب الحج شده است یا نه ؟
- [آیت الله خامنه ای] کیفیت تطهیر زمینی را که محل خروج آب ندارد و ناچار محل رفت و آمد نیز هست بیان فرمایید.
- [آیت الله اردبیلی] آذوقهای که با پول قرضی تهیه شده و قرض آن هنوز پرداخت نشده و در آخر سال، مقداری از آن باقی مانده است، خمس دارد یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمی تواند از منافع کسب آن قرض را بدهد ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، درصورتی که مال دیگر نداشته باشد می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.
- کسی که وقت نماز او تنگ نیست و برای تهیه آب وقت دارد، اگر یقین دارد، در محلی دورتر از مقداری که باید جستوجو کند آب هست در صورتی که مانعی نباشد و مشقّت هم نداشته باشد باید برای تهیه آب برود و اگر گمان دارد آب هست، رفتن به آن محل لازم نیست ولی اگر اطمینان داشته باشد; بنابر احتیاط واجب باید برای تهیه آب به آن محل برود.
- اگر با زنی که می داند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن گمان کند که شوهر او است، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.
- زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- جایی را که انسان نمی داند از ظاهر بدن است یا باطن آن، اگر نجس شود باید بنابر احتیاط واجب، آب بکشد.
- اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند باید آن را بخرد ولی اگر تهیه آنها به قدری پول می خواهد که نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، تهیه آن واجب نیست.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد، مخیّر است می تواند خمس یا زکات را بدهد، یا کفاره و نذر و قرض و مانند اینها را ادا نماید.
- کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او بر انسان واجب باشد، می توان به او زکات داد. ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج او بر انسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی او را از زکات ندهد.
- زنی که پرستار بچه است و بیشتر از یک لباس ندارد و نمی تواند لباس طاهر تهیه کند، هرگاه شبانه روزی یک مرتبه لباس خود را آب بکشد، اگرچه تا روز دیگر لباس به بول بچه نجس شود، می تواند با آن لباس نماز بخواند. و نیز اگر بیشتر از یک لباس دارد ولی ناچار است که همه آنها را بپوشد، چنانچه شبانه روزی یک مرتبه به دستوری که گفته شده همه آنها را آب بکشد کافی است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند ، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد ، واجب نیست قرض کند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- [امام خمینی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید. ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند ، باید قرض نماید . ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد ، واجب نیست قرض کند .
- [آیت الله مظاهری] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی کهمیداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب پول قرض کند، باید قرض نماید، ولی کسی که میداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند، بلکه نباید قرض کند.
- [آیت الله خوئی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی که میداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله بهجت] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که میترسد نتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.