اقدام
اِقْدام، قاعده‌ای در فقه امامیه که در ابواب گوناگون معاملات جاری است و بر پایه آن، اقدام به معامله فاسد، موجب ضمان می‌گردد.
آیا کسی که می تواند به راحتی با قرض کردن برای وضو یا غسل آب تهیه باید اقدام به قرض کردن نماید؟
هرگاه ناچار شود برای تهیّه آب قرض کند واجب است قرض نماید؛ امّا اگر می‌داند یا گمان دارد توانایی ادای آن دین را ندارد، واجب نیست قرض کند؛ و اگر کسی مقداری آب بدون منّت فوق‌العاده‌ای به او ببخشد باید قبول کند.
هرگاه ناچار شود برای تهیّه آب قرض کند واجب است قرض نماید؛ امّا اگر می‌داند یا گمان دارد توانایی ادای آن دین را ندارد، واجب نیست قرض کند؛ و اگر کسی مقداری آب بدون منّت فوق‌العاده‌ای به او ببخشد باید قبول کند.
عنوان سوال:
آیا کسی که می تواند به راحتی با قرض کردن برای وضو یا غسل آب تهیه باید اقدام به قرض کردن نماید؟
پاسخ:
هرگاه ناچار شود برای تهیّه آب قرض کند واجب است قرض نماید؛ امّا اگر می‌داند یا گمان دارد توانایی ادای آن دین را ندارد، واجب نیست قرض کند؛ و اگر کسی مقداری آب بدون منّت فوق‌العاده‌ای به او ببخشد باید قبول کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا می تواند برای تهیه آب قرض نماید؟
- اگر فردی یقین داشت که آب برای او ضرر ندارد و وضو گرفت و غسل کرد بعد فهمید آب برای او ضرر دارد، چه تکلیفی دارد؟
- اگر کسی آب کمی در اختیار دارد که اگر با آن وضو بگیرد و یا غسل کند برای تطهیر بدن یا لباس او چیزی نمی ماند تکلیفش چیست؟
- اگر شخصی به خاطر جراحی در صورت، هرگونه تماس آب و خاک با صورت او ضرر داشته باشد برای وضو و غسل چه وظیفه ای دارد؟
- دور ریختن آب ، در صورتی که شخص بداند دیگر آبی برای وضو و غسل در وقت نماز یا پیش از وقت نماز در دسترس نیست چه حکمی دارد؟
- اگر تهیه آب مستلزم پرداخت هزینه باشد تکلیف چیست؟
- شخص جنب وقتی چند نوبت آب برای غسل نداشته باشد و تیمم بدل از غسل کند آیا بعد از نوبت اول باید دوباره تیمم کند یا فقط باید وضو بگیرد؟
- من می خواهم بر روی صورت عمل لیزیک انجام دهم برای زیبایی و نه درمان اما تا دو یا سه هفته نباید آب به آن بزنم. آیا با علم به این موضوع که مانع وضو و غسل است می توانم این عمل را انجام بدهم؟ در این مدت چگونه باید وضو و غسل را انجام دهم؟
- آیا صحیح است عضوی را که باید وضو یا غسل جبیره ای دهند داخل پلاستیک کنند و وضو و غسل دهند ؟
- آیا غصبی بودن آب وضو یا ظرف آن و یا مکان وضو اشکالی به وضو می رساند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب در اثر نادانی و غفلت، لوله آب و آب گرم کن و شیر آب منزلم را از پول غصبی و حرام تهیه کردم، بفرمایید: وضو و غسل، از آنها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برای تهیّه آب جهت غسل و وضو باید 200 گام تحقیق کرد، آیا برای تهیّه چیزی که تیمّم با آن صحیح است همین مقدار لازم است، یا به اندازهای که عرفااز پیدا شدن آن مأیوس شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر شک داریم مقدار آبی که در دسترس ماست، برای غسل یا وضو کافی است یا خیر، باید تیمّم کنیم یا اقدام به غسل و وضو نماییم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخص وضو گیرنده، هنگام شستن دست‌ها و صورت به قصد وضو اقدام به باز و بسته کردن شیر آب نماید، این کار او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] به جهت تنگی وقت، باید تیمّم کنیم؛ ولی اقدام به غسل و وضو میکنیم و نماز میخوانیم. غسل و وضو و نمازی که این طور برگزار شده است، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که آب برای انجام دادن غسل و وضو ندارد و پول و وسیلهای هم برای تهیه آب نزدش موجود نیست، آیا لازم و واجب است که از همراهان خود (ولو با درخواست هدیه دادن آب به او) طلب آب نماید یا این کار، حکم دیگری مثل استحباب یا کراهت یا مباح بودن را دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که برای شنا بلیت تهیه میکند و به استخر میرود، آیا با آب استخر میتواند غسل کند؟
- [سایر] کسی که می‌داند آب برایش ضرر دارد، چنانچه وضو یا غسل انجام دهد، آیا وضو و غسلش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] وقتی که شک داریم به اندازه وضو یا غسل وقت داریم یا نه، آیا اقدام به انجام دادن آنها کنیم یا تیمّم نماییم؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی جهت ترمیم کچلی سر یا ترمیم ابروها اقدام به کشت مو می کند آیا وضو یا غسل با موی کاشته شده چه صورت دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه آب یا ظرفش غصبی است، یا از طلا و نقره است و آب و ظرف دیگری ندارد،باید به جای وضو یا غسل، تیمم کند.
- کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو یا غسل به جا آورد.
- اگر برای بیرون آوردن آب از چاه وسایلی لازم است باید تهیه کند، یا کرایه نماید، هرچند به چند برابر قیمت معمول باشد، اما اگر تهیه وسایل یا خریدن خود آب وضو آنقدر هزینه می خواهد که نسبت به حال او ضرر دارد واجب نیست.
- هنگامی که زن از حیض پاک شود باید برای انجام عبادات خود غسل کند و اگر دسترسی به آب ندارد تیمم نماید، دستور غسل حیض مثل غسل جنابت است و از وضو نیز کفایت می کند، ولی احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد (خواه پیش از غسل باشد یا بعد از غسل).
- کسی که آب کمی در اختیار دارد که اگر با آن وضو بگیرد و یا غسل کند برای تطهیر بدن یا لباس او چیزی نمی ماند باید نخست بدن و لباس را آب بکشد، بعد تیمم کند و نماز بخواند، اما اگر چیزی که بر آن تیمم کند ندارد باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
- آب مضاف که در اول این بحث معنی آن گفته شد مانند گلاب و آب میوه، چیز نجس را پاک نمی کند و نیز وضو و غسل با آن صحیح نیست.
- آب مضاف که در اول این بحث معنی آن گفته شد مانند گلاب و آب میوه، چیز نجس را پاک نمی کند و نیز وضو و غسل با آن صحیح نیست.
- هرگاه آب دارد ولی می ترسد اگر وضو بگیرد بیمار شود یا بیماری او به طول انجامد، یا شدت کند، یا معالجه آن سخت شود، در تمام این موارد باید تیمم کند، ولی اگر مثلاً آب گرم برای او ضرر ندارد باید با آب گرم وضو بگیرد یا غسل کند و لازم نیست یقین به ضرر داشته باشد همین اندازه که خوف ضرر داشته باشد کافی است که وضو نگیرد و تیمم کند.
- کسی که می داند آب برای او ضرر دارد هرگاه تیمّم کند و بعداً بفهمد آب برای او ضرر نداشته تیمّم او باطل است و اگر نماز با آن خوانده، بنابر احتیاط واجب اعاده کند؛ ولی اگر یقین داشت آب برای او ضرر ندارد و وضو گرفت و غسل کرد بعد فهمید آب برای او ضرر دارد، وضوی او صحیح است .
- غسل مس میت مثل غسل جنابت است و کفایت از وضو نیز می کند، هرچند احتیاط مستحب آن است که وضو بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ناچار شود که برای تهیّه آب قرض کند، باید قرض نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی کهمیداند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله بهجت] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که میترسد نتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- [امام خمینی] مواردی که باید تیمم کرد در هفت مورد به جای وضو و غسل باید تیمم کرد: اول از موارد تیمم: آنکه تهیه آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب پول قرض کند، باید قرض نماید، ولی کسی که می‌داند یا گمان دارد که نمیتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند، بلکه نباید قرض کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی یقین یا اطمینان پیدا کند اب برایش ضرر ندارد چنانچه غسل کند یا وضو بگیرد و بعد بفهمد که اب برای او ضرر داشته در صورتی که ضرر به حدی باشد که اقدام بر ان حرام است وضو و غسل باطل است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند؛ باید قرض نماید؛ ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد؛ واجب نیست قرض کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند ، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد ، واجب نیست قرض کند .
- [آیت الله سبحانی] اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید ولی کسی که می داند یا گمان دارد که نمی تواند قرض خود را بدهد واجب نیست قرض کند.