طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
. اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنان چه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم می تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید. ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد، نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد، از عاریه دهنده مطالبه نماید.
عنوان مسئله:
. اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنان چه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم می تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید. ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد، نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد، از عاریه دهنده مطالبه نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان در جایی که مال عاریه ای طلا و نقره است شرط عدم ضمان نمود آیا چنین شرطی صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگرکسی با اطلاع از غصبی بودن مالی آن را عاریه بگیرد و در دست او تلف شود؛ مالک خسارت وارد شده را از چه کسی می تواند بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی بدون اطلاع از غصبی بودن مالی آن را عاریه بگیرد و در دست او تلف شود؛ دراین صورت مالک خسارت وارد شده را از چه کسی می تواند بگیرد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی با مال غصبی یا مال دیگری که به وجه شرعی به دست نیامده، معامله مضاربه ای انجام دهد، سود حاصله متعلق به کیست،غاصب یا صاحب مال؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی با مال غصبی یا مال دیگری که به وجه شرعی به دست نیامده، معامله مضاربه ای انجام دهد، سود حاصله متعلق به کیست،غاصب یا صاحب مال؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفا جواب دوسوال زیررا مرقوم فرمایید: الف) اگر مالی که نزد کسی رهن گذاشته اند غصب شود چه کسی می تواند آن را مطالبه کند؟ ب) چنانچه آن مال از بین برود وظیفه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی مال دیگری را به طور فضولی بفروشد و پول آن را گرفته و برای احتیاجات خود مصرف نماید و سپس بعد از گذشت مدّت زیادی بخواهد عوض آن را به صاحب مال بدهد، آیا باید همان مبلغی را که از فروش مال او بدست آورده است به او بدهد یا قیمت آن را در آن زمان و یا در زمان پرداختِ عوض به او بپردارد؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی یکصد تومان - مثلاً - از مال خود به یکی از عناوین شرعیّه - از صلح و غیره - منتقل مینماید به عمرو به عوض معلوم و شرط مینماید ضمناً که عمرو مبلغ یک هزار تومان به او قرض دهد الی یک سال مثلاً مطالبه نکند و یا این که مبلغ معیّنی مصالحه کند به عمرو و شرط کند بر عمرو که طلبی که دارد از او تا یک سال دیگر مطالبه نکند، آیا جایز است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] آیا مجرد استحقاق مطالبه عوض سرقفلی هنگام تخلیه منزل یا مغازه، برای جواز استمرار تصرف در آن مکان بعد از پایان مدّت اجاره کافی است یا خیر؟ بر فرض ماندن مستأجر در آن مکان غصبی، آیا درآمدی که از آن جا به دست می آید شرعا حلال است؟
- [آیت الله سبحانی] کشاورزی که زکات به اموال او تعلق گرفته است، در صورتی که بدهکار باشد و بخواهد زکات مال را هم بپردازد، به عسر و حرج می افتد. آیا می تواند زکات مال را برای بدهکاری مصرف کند و آیا می تواند زکات را به فقیر بدهد، به شرط این که آن فقیر، زکات را به صاحب مال هبه کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ای ببرد و در دست او از بین برود، مالک می تواند عوض مال و عوض استفاده ای را که عاریه کننده برده ، از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و اگر از عاریه کننده بگیرد، او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
- . اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.
- . اگر عاریه دهنده طوری شود که شرعاً نتواند در مال خود تصرف کند مثلاً دیوانه شود، عاریه کننده باید مالی را که عاریه کرده به ولی او بدهد.
- . مالی را که نزد کسی گرو گذاشته اند، اگر دیگری غصب کند صاحب مال و طلبکار می توانند چیزی را که غصب کرده، از او مطالبه نمایند و چنان چه آن چیز را از او بگیرند، باز هم در گرو است. و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن را بگیرند، آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می باشد.
- . اگر در نگهداری چیزی که عاریه کرده کوتاهی نکند و در استفاده از آن هم زیاده روی ننماید و اتفاقاً آن چیز تلف شود ضامن نیست. ولی چنان چه شرط کند که اگر تلف شود عاریه کننده ضامن باشد، یا چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد، باید عوض آن را بدهد.
- . اگر مالی را که قرض کرده از بین نرفته باشد و صاحب مال آن را مطالبه کند، احتیاط مستحب آن است که بدهکار همان مال را به او بدهد.
- . اگر چیزی را که غصب کرده، دیگری از او غصب نماید و از بین برود، صاحب مال می تواند عوض آن را از هر یک از آنان بگیرد، یا از هر کدام آنان مقداری از عوض آن را مطالبه نماید، و چنان چه عوض مال را از اولی بگیرد، اولی می تواند آنچه را داده از دومی بگیرد، ولی اگر از دومی بگیرد، او نمی تواند آنچه را داده از اولی مطالبه نماید.
- . عاریه آن است که انسان مال خود را به دیگری بدهد که از آن استفاده کند و در عوض، چیزی هم از او نگیرد.
- . اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی نکند و غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند، تصرف دیگری در آن ننماید و اتفاقاً آن مال از بین برود، نباید عوض آن را بدهد.
- . چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده، می تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر نداند مالی که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم میتواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید؛ ولی اگر چیزی که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود، عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود ، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد ، او هم می تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد ، عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد ، نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد ، از عاریه دهنده مطالبه نماید .
- [آیت الله بروجردی] اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبیست و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم میتواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد، یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم میتواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا ونقره باشد، یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر نداند مالی را که عاریه گرفته غصبی است و در دست او از بین برود ، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد ، او هم میتواند آنچه را که به صاحب مال داده است از عاریه دهنده مطالبه نماید ، ولی اگر چیزی را که عاریه گرفته است طلا و نقره باشد ، یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد ، نمیتواند عوض آن را که به صاحب مال میدهد از عاریه دهنده مطالبه نماید ؛ ولی اگر مالک از او در مقابل استفاده او از این مال ، چیزی را بگیرد ، میتواند از عاریه دهنده ، مطالبه نماید .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود چنانچه صاحب مال عوض ان را از او بگیرد او هم می تواند انچه را که به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر ان چیز از بین برود عوضش را بدهد نمی تواند عوض ان را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید
- [آیت الله بهجت] اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم میتواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریهدهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد، یا عاریهدهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود، باید عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد، از عاریهدهنده مطالبه نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبیست و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم میتواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریهدهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریهدهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد، از عاریهدهنده مطالبه نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مال غصبی را با اطلاع از غصب بودن عاریه کند و در دست او از بین برود، مالک می تواند عوض مال را از او بگیرد و اگر به او دسترسی پیدا نکند از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و همچنین عوض استفاده هایی را که عاریه کننده برده باید بدهد و در صورتی که نمی دانسته است آن مال غصبی است اگر مالک خسارت مال یا منافع آن را بگیرد او می تواند آنچه را به مالک داده از عاریه دهنده غاصب بگیرد، البته این در صورتی است که عاریه دهنده شرط ضمان نکرده باشد و چیز عاریت شده از جنس طلا و نقره نباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مالی را که میداند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ببرد و در دست او از بین برود، مالک میتواند عوض مال وعوض استفادهای را که عاریه کننده برده، از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و اگر از عاریه کننده بگیرد، او نمیتواند چیزی را که به مالک میدهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.