مال
مال همان سرمایه و ثروت انسان است که در آموزههای دینی از احکام ویژهای برخوردار است.
. اگر کسی چیزی را پیدا کند، و دیگری بگوید مال من است در صورتی باید به او بدهد که نشانه های آن را بگوید. ولی لازم نیست نشانه هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
عنوان مسئله:
. اگر کسی چیزی را پیدا کند، و دیگری بگوید مال من است در صورتی باید به او بدهد که نشانه های آن را بگوید. ولی لازم نیست نشانه هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر میهمان با اجازه صاحب خانه، فطره‌ی خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می‌شود؟
- اگر میهمان با اجازه صاحب خانه، فطره‌ی خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می‌شود؟
- اگر برای برپایی هیأت، بنا به فرض از مالی استفاده شود که صاحب آن راضی نیست، اقامه و شرکت در آن مجلس چگونه است؟ و درصورت عدم اطلاع از رضایت صاحب مال، حکم مسئله چیست؟
- در صورتی که روزه دار بخواهد پیش از ظهر مسافرت کند، آیا می تواند در خانه خود صبحانه بخورد؟ در صورت خوردن صبحانه، باید کفّاره بدهد؟
- معتکف در روز سوم اعتکاف بدون مجوز شرعی از مسجد خارج می‌شود. آیا تنها قضاء لازم است یا کفّاره هم باید بدهد؟
- آیا فرزند می تواند کفّاره روزه ماه مبارک رمضان را (کفاره ده سیر گندم و مانند آن) به پدرش در صورتی که فقیر باشد یا عکس اگر فرزند فقیر بود بدهد؟
- با سلام. با اجازه جنابعالی اول وضعیت خودم را عرض میکنم بعد از آن به طرح سوالم میپردازم. بنده در حال پایه گذاری فروشگاه اینترنتی نرم افزار هستم. بنده سی دی ها را از فروشگاههای دیگر که آن را رایت میکنند تهیه میکنم و پس از بسته بندی برای مشتریان ارسال میکنم. با فرض مذکور تکلیف بنده چیست؟ آیا اگر خودم هم سی دی های را رایت کنم یا به همان صورت سابق رایت سی دی ها را به فرد دیگری بسپارم (در صورتی که به کار آن فرد راضی هستم) از نظر شرعی مشکلی متوجه من است؟ آیا بنده باید از کار خود دست بکشم و فروشگاه را تعطیل کنم؟ خواهشم میکنم تکلیف زندگی مرا روشن کنید تا انشاء الله مال حرام وارد زندگیم نشود. متشکرم.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که غاصب تغییری در مال غصب شده ایجاد کند و صاحب مال نپذیرد وظیفه غاصب چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برگرداندن مال غصبی به غاصب ضرری وارد کند، مثلامال مغصوبه را در ساختمان استفاده کرده است در صورتی که صاحب مال عین مالش را می‌خواهد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه صورتی برای پیدا کردن صاحب اشیایی که پیدا می شود باید تلاش کرد و در چه صورتی لازم به تعریف نیست؟
- [آیت الله سبحانی] کشاورزی که زکات به اموال او تعلق گرفته است، در صورتی که بدهکار باشد و بخواهد زکات مال را هم بپردازد، به عسر و حرج می افتد. آیا می تواند زکات مال را برای بدهکاری مصرف کند و آیا می تواند زکات را به فقیر بدهد، به شرط این که آن فقیر، زکات را به صاحب مال هبه کند؟
- [آیت الله بهجت] در چه صورتی شخص می تواند زکات مال را به داماد یا عروس خود بدهد؟
- [سایر] دروغ نگفتن در چه صورتی نشانه ی قوت ایمان است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مال پیدا شده را، در صورتی که از یافتن صاحب آن مأیوس شدیم، می توانیم در امورات مسجد صرف کنیم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا لازم است در مضاربه سود به صورت درصد حاصله برای صاحب مال و عامل معین شود (کسر مشاع) یا اگر هم مقداری معین شود کافی است؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که صاحب خانه پس از پخت غذا متوجه نجاست آن شود، آیا لازم است که به میهمانان اطلاع دهد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا غاصب علاوه بر برگرداندن مال غصبی به صاحب آن وظیفه دیگری هم نسبت به صاحب مال دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر امانت دار نشانه های مرگ را در خود ببیند، چنان چه ممکن است، باید امانت را به صاحب آن یا وکیل او برساند و اگر ممکن نیست باید آن را به حاکم شرع بدهد ، و چنان چه به حاکم شرع دسترسی ندارد، در صورتی که وارث او امین است و از امانت اطلاع دارد، لازم نیست وصیت کند وگرنه باید وصیت کند و شاهد بگیرد و به وصی و شاهد اسم صاحب مال و جنس و خصوصیات مال و محل آن را بگوید.
- . مال گمشده را اگر انسان پیدا می کند و از قسم حیوان نیست، اگر نشانه ای نداشته باشد که به واسطه آن، صاحبش معلوم شود، بنابر احتیاط لازم باید از طرف صاحبش صدقه بدهد.
- . اگر مال حلال با حرام مخلوط شود، و انسان مقدار حرام را نداند، ولی صاحبش را بشناسد، باید یکدیگر را راضی نمایند، و چنان‌چه صاحب مال راضی نشود، در صورتی که انسان بداند چیز معینی مال او است، و شک کند که بیشتر از آن هم مال او هست یا نه، باید چیزی را که یقین دارد مال او است به او بدهد، و احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتری را که احتمال می‌دهد مال او است به او بدهد.
- . اگر حیوان، زراعت یا مال کسی را از بین ببرد، چنان‌چه صاحب حیوان در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد، باید مقداری را که ضرر زده به صاحب مال یا زراعت بدهد.
- . اگر صاحب مال بمیرد و چند وارث داشته باشد، کسی که امانت را قبول کرده باید مال را به همه ورثه بدهد، یا به کسی بدهد که همه آنان تحویل گرفتن مال را به او واگذار کرده اند. پس اگر بدون اجازه دیگران تمام مال را به یکی از ورثه بدهد ضامن سهم دیگران است.
- . اگر انسان در موقعی که ضامن می شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می تواند ضامن بودن او را به هم بزند و اگر پیش از آن که طلبکار ملتفت شود، ضامن قدرت پیدا کرده باشد احتیاط لازم این است که طلبکار ضمانت را به هم نزند.
- . اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضو بوده یا نه، و احتمال بدهد که در وقت وضو ملتفت بوده و اگر مانعی بوده برطرف کرده وضویش صحیح است ولی اگر بداند که وقت وضو ملتفت نبوده احتیاط لازم آن است که دوباره وضو بگیرد.
- . اگر مالی را که نشانه دارد و قیمت آن به 6 / 12 نخود نقره سکه دار می رسد، در جایی پیدا کند که معلوم است به واسطه اعلان، صاحب آن پیدا نمی شود، می تواند در روز اول آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد. و چنان چه صاحبش پیدا شود، و به صدقه دادن راضی نشود، باید عوض آن را به او بدهد، و ثواب صدقه ای که داده مال خود اوست.
- . اگر انسان در بین سالی که اعلان می کند، از پیدا شدن صاحب مال ناامید شود، و بخواهد آن را صدقه بدهد اشکال ندارد.
- . اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد، و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچ‌کدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال می‌شود اگر از جهت دیگر متعلق خمس نشده باشد، و الا واجب است خمس دیگری هم از بقیه مال بدهد، و احتیاط لازم آن است که این خمس را به مصرف سایر خمس‌ها برساند، لکن به قصد ما فی‌الذمه از خمس یا صدقه.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است، در صورتی باید به او بدهد که نشانه های آن را بگوید و اطمینان حاصل شود که مال او است ولی لازم نیست نشانه هائی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است و نشانه های آن را بگوید؛ در صورتی باید به او بدهد که اطمینان داشته باشد مال او است و لازم نیست نشانه هائی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مالِ من است، در صورتی باید به او بدهد که نشانه‌های آن را بگوید، ولی لازم نیست نشانه‌هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] باید درموقع اعلان کردن طوری بگوید که نشانه های آن روشن نشود و اگر کسی آمد و نشانه های آن را داد بطوری که اطمینان حاصل شد مال اوست باید به او بدهد، ولی لازم نیست نشانه هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آن نیست بگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است و نشانه های ان را بگوید در صورتی باید به او بدهد که اطمینان داشته باشد مال اوست ولازم نیست نشانه هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت انها نیست بگوید
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است و نشانه‌های آن را بگوید ، در صورتی باید به او بدهد که اطمینان داشته باشد مال اوست ، و لازم نیست نشانه‌هائی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید .
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است، در صورتی باید به او بدهد که اطمینان پیدا کند مال اوست و لازم نیست نشانه‌هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم متوجّه آنها نیست بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است و نشانه‌های آن را بگوید، اگر اطمینان نباشد مال اوست نمی‌تواند به او بدهد و اگر اطمینان باشد باید به او بدهد و لازم نیست نشانه‌هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است و نشانه‌های آن را بگوید، درصورتی باید به او بدهد که اطمینان داشته باشد مال او است و لازم نیست نشانه‌هائی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی چیزی پیدا کند ودیگری بگوید مال من است، در صورتی‌باید به او بدهد که نشانه‌های آن را به طوری که موجب علم بصحّت ادّعای‌او شود بگوید، ولی لازم نیست نشانه‌هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.