جهیزیه
جهیزیه وسایل و اثاث اوّلیه زندگی می باشد. عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای خمس، نکاح و قضا به کار رفته است.
. جهیزیه ای که پدر به دختر می دهد، اگر مثلاً به واسطه صلح یا بخشش ملک او کرده باشد، نمی تواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد، پس گرفتن آن اشکال ندارد.
عنوان مسئله:
. جهیزیه ای که پدر به دختر می دهد، اگر مثلاً به واسطه صلح یا بخشش ملک او کرده باشد، نمی تواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد، پس گرفتن آن اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] پولی که پدر دختر از داماد جهت جهیزیه ی دخترش می گیرد، در صورتی که از جهیزیه زیاد بیاید، آیا برای پدر دختر حلال است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا مخارج ازدواج پسر و جهیزیه دختر از نفقات واجب است و باید پدر تأمین کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بخشش منافع ملک صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی فوت کرده مهریه و جهیزیه ماترک اوست. ورثه او عبارتند از شوهر و پدر و مادر و یک دختر. چگونه ماترک را تقسیم کنند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شیربها و پولی که پدر و مادر دختر برای خودشان میگیرند و پولی که برای تهیّه جهیزیه میگیرند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی فوت کرده مهریه و جهیزیه ماترک اوست ورثه او عبارتند از شوهر، پدر، مادر و یک دختر چگونه ماترک را تقسیم کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی فوت کرده و پدر او خواستار استرداد جهیزیه شده و ادعا می کند چون ازدواج دوّم دخترش بوده و احتمال بروز اختلاف می داده هنگام انتقال جهیزیه به منزل داماد قصد هبه و تملیک نداشته بلکه قصد عاریه کرده است و با فوت دختر عاریه فسخ شده و جهیزیه باید به عاریه دهنده برگردد و از طرفی شوهر دختر ادّعا می کند که جهیزیه به عنوان تملیک دختر بوده و جزء ترکه او محسوب می شود. لطفاً بیان فرمایید حق با کدام است. لازم به ذکر است که در جلسه ای که بعنوان سازش بین طرفین برقرار شده، پدر دختر اقرار کتبی کرده که جهیزیه جزء ترکه دختر بوده و شوهر دختر بعنوان یکی از ورثه او می باشد آیا این اقرار کتبی در فصل خصومت کفایت می کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا تهیه جهیزیه بر پدر واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پولی را که پدر دختر از داماد میگیرد آن را مهریه دخترش قرار میدهند به این معنی که مبلغ را کاملادختر از شوهر خود به عنوان مهریه خود اخذ کند هر مقداری را که دختر خواست برای خودش جهیزیه تهیّه کند و اضافه از آن را به پدر یا برادر خود هبه کند حلال است یا خیر و در صورتی که برای دختر حلالیّت پیدا کند آیا خمس آن بعد از یک سال به ذمّه پدر است یا دختر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدری برای پسرش (به مانند دخترش که جهیزیه تهیه میکند) وسایلی برای زندگی آیندهاش تهیه کند، حکم جهیزیه دختر را دارد یا حکمش متفاوت است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر انسان در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند، و تهیه آن مورد حاجت باشد، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد، و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
- . اگر چیزی را که به صلح گرفته معیوب باشد، می تواند صلح را به هم بزند، ولی اگر بخواهد تفاوت قیمت صحیح و معیوب را بگیرد اشکال دارد.
- . اگر وارث میت، فقط پدر و یک دختر، یا مادر و یک دختر باشد، مال را چهار قسمت میکنند؛ یک قسمت آن را پدر یا مادر، و بقیه را دختر میبرد.
- . اگر وارث میت، فقط پدر و چند دختر، یا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت میکنند؛ یک قسمت را پدر یا مادر میبرد، و چهار قسمت را دختران به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند.
- . اگر وارث میت، فقط پدر، یا مادر، با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر، یا مادر میبرد، و بقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- . اگر مسلمان، زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر کند، و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید، کافر ذمی باید خمس آن را بدهد.
- . تا هفت سال دختر تمام نشده، پدر نمیتواند او را از مادرش جدا کند.
- . اگر پدر و جد پدری غایب باشند، و اجازهگرفتن از آنان ممکن نباشد، و حاجت به تزویج باشد یا دختر باکره نباشد، اجازه پدر و جد لازم نیست.
- . کسی که چیزی را به دیگری صلح می کند، باید بالغ و عاقل باشد و کسی او را مجبور نکرده باشد و قصد صلح داشته باشد و سفیه و ممنوع از تصرف در اموالشان به حکم حاکم شرع به واسطه افلاس نباشد.
- . اگر پدر یا جد پدری، طفل خود را که در محل دیگری است و نمی داند زنده است یا مرده، برای محرم شدن به عقد کسی در آورد، بر حسب ظاهر محرم بودن حاصل می شود، و چنان چه بعداً معلوم شود که در موقع عقد، آن دختر زنده نبوده، عقد باطل است، و کسانی که به واسطه عقد ظاهراً محرم شده بودند نامحرمند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] جهیزیّهای که پدر به دختر میدهد اگر مثلاً به واسطه صلح یا بخشش ملک او کرده باشد، نمیتواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد، پس گرفتن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] جهیزّیهای که پدر به دختر میدهد، اگر مثلاً به واسطهی صلح یا بخشش، ملک او کرده باشد نمیتواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد، پس گرفتن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] جهیزیهای که پدر به دختر میدهد، اگر مثلًا بواسط صلح یا بخشش ملک او کرده باشد، نمیتواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد پس گرفتن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] جهیزیّهای که پدر و مادر به دختر میدهند، اگر به واسطه صلح یا بخشش ملک او نموده باشند، نمیتوانند از او پس بگیرند، ولی اگر ملک او نکرده باشند، پس گرفتن آن مانعی ندارد؛ همچنین است حکم جواهرات یا چیزهای دیگری که شوهر برای همسر خود تهیّه میکند یا پدر به فرزند خود میدهد.
- [آیت الله مظاهری] جهیزیه دختر بعد از آنکه در اختیار او قرار گرفت ملک دختر میشود و نمیشود از او پس گرفت ولی اگر هنوز در اختیار او قرار نگرفته، برداشتن آن مانعی ندارد، و همچنین است چیزهایی که برای پسر تهیه میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند گرچه تهیه نکردن آن عیب نباشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد خمس آن را لازم نیست بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان نتواند یکجا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، آن مبلغ خمس ندارد.
- [امام خمینی] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید، یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه می کنند، به طوری که تهیه نکردن آن عیب است، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان نتواند یک جا جهیزیّه دختر را تهیه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه نماید و یا در شهری باشد که معمولا هر سال مقداری از جهیزیّه دختر را تهیه می کنند و تهیه آن مورد حاجت باشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیّه بخرد خمس آن را لازم نیست بدهد و همین طور اگر برای تهیه جهیزیه مجبور باشد پول پس انداز کند.
- [امام خمینی] اگر پدر و جد پدری غایب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جد پدری اجازه بگیرند و نیز اگر دختر باکره باشد در صورتی که بکارتش به واسطه شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست. ولی اگر به واسطه وطی به شبهه یا از زنا از بین رفته باشد، احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرند.