بخشش
جود صفت نیکو است و در روایات به آن توصیه شده است. این عنوان به مناسبت در باب زکات و صوم به کار رفته است.
آیا بخشش منافع ملک صحیح است؟
بخشش منافعی که تدریجی الحصول است، به نحو ابراء ذمّه است.
بخشش منافعی که تدریجی الحصول است، به نحو ابراء ذمّه است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینجانب فردی دامدار هستم، پدرم تعدادی گوسفند به عنوان معیشت به بنده داده است و آن را ملک تامّ بنده قرار داده، امّا معلوم نیست، اینها را بعنوان سهم الارثی داده یا حقّ الزحمه و یا بخشش، آیا خمس اصل این گوسفندان به ذمّه اینجانب است یا نه؟
- شخصی وصیّت کرده که وصیّ مختار است هر چه صلاح دانست در مورد ثلث تصمیم بگیرد، وصیّ هم ملکی خریده و وقف نموده تا از منافع آن برای متوفّی خیرات و مبرّات بفرستد، آیا صحیح است؟
- آیا در هزینه کردن مال یا پولی که زن در اثر کار کردن یا بخشش دیگران مانند پدر یا شوهر بدست میآورد اذن شوهر لازم است؟
- اگر فردی بهائی بمیرد و برای او در مسجد مسلمانها ختم بگیرند و برای او طلب عفو و بخشش کنند و برایش قرآن بخوانند حکمش چیست؟
- ملکی بین دو نفر مشترک بود، یکی از آنان فوت کرد در حالی که بدهکار است، وارث نیز قضیه داشتن ملک و درآمد آن را از طلبکار مخفی نگه داشته است، آیا تصرّف وارث متوفّی و شریک در ملک بقدر حصّه خود صحیح است؟
- آیا می‌شود از منافع و درآمد موقوفهای صرف موقوفه دیگر نمود؟
- شخصی باغی را که مشجّر به اشجار مثمره و مرکبات بوده وقف امور خیریه کرده ولی ملک و عرصه مال دیگری است و او فقط میوه باغ را وقف کرده آیا این وقف صحیح است یا خیر؟
- پس از اجراء حدّ سرقت عضو قطع شده ملک کیست آیا ملک حکومت است که مجری حدّ است یا شخص محدود، که اگر ملک شخص محدود باشد بتواند آن را به دیگری بفروشد تا به دست دیگری پیوند بزنند؟
- آیا غلاّتی که از ملک وقفی بدست میآید، زکات دارد؟
- آیا بچّه میتواند ملک خودش را وقف نماید یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اینجانب بدون بخشش یا خرید و فروش، وعده بخشش زمینی را به فرزندم دادم و او قسمتی از آن زمین را تحت تصرف خود قرار داده، و مابقی آن زمین را وقف نمودم. آیا چنین وقفی صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا وقف برخی از منافع عین صحیح است؟
- [امام خمینی] اگر به قرض ربایی جدی ملکی را خرید و پس از چند سال از منافع کسب قرض را پرداخت آیا مالک آن ملک می‌شود یا نه؟
- [آیت الله خوئی] شخصی منافع ملک وقفی را که مجهول التولیه است بدون اجازه حاکم شرع اطعام میکند، آیا شرکت در آن جایز است نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] منظور از بخشش عقد موقت هنگام عقد دائم چیست؟ آیا بخشش در دل کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] بخشش سهمین
- [آیت الله خامنه ای] آیا تجارت قیّم صغار با اموال ایشان به نحوی که منافع آنان حفظ شود، صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مقداری از املاک خود را به فرزند خود هبه کرده و در ضمن عقد هبه شرط کرده که تا وقتی زنده است منافع آن ملک مال خودش باشد، آیا این هبه صحیح است؟ در ضمن قبض هم صورت گرفته است.
- [سایر] حکم بخشش مدت در ازدواج موقت چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مادری در زمان حیاتش بصورت کتبی اعلام نموده که تمامی اموال منقول و غیر منقول خود را بعد از فوتم در برابر شروطی به دخترم مصالحه و بخشش مینمایم. لطفا بفرمایید : الف) آیا این مصالحه نافذ و صحیح است؟ ب) در صورتی که دختر به شروط اعلام شده در زمان حیات مادر عمل نموده باشد، آیا مادر میتواند از بخشش خود منصرف شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را مثلاً بر فقرا یا سادات وقف کند، یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، در صورتی که برای آن ملک متولّی معیّن نکرده باشد، اختیار آن با حاکم شرع است.
- چون رادیو وتلویزیون هم منافع حلال وهم منافع حرام دارد، خرید وفروش آنها برای منافع حلال مانعی ندارد ولی در صورتی که مواظب باشند خانواده وبچهها استفاده حرام از آنها نکنند.
- کسی که نمیتواند حرف بزند، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده و یا اجاره کرده، صحیح است.
- اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد وانسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است، و اگر اجازه ندهد وانسان یقین کند که قلباً راضی است، نماز صحیح است.
- اجاره دهنده ومستأجر لازم نیست صیغه عربی بخوانند، بلکه اگر مالک بکسی بگوید ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگوید قبول کردم، اجاره صحیح است، و نیز اگر حرفی نزنند ومالک به قصد این که ملک را اجاره دهد آن را به مستأجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگیرد، اجاره صحیح می‌باشد.
- در معامله بیع شرط اگرچه فروشنده اطمینان داشته باشد که هرگاه سر مدّت پول را ندهد، خریدار ملک را به او میدهد معامله صحیح است ولی اگر سر مدّت پول را ندهد حقّ ندارد ملک خود را از خریدار مطالبه کند و اگر خریدار بمیرد، نمیتواند ملک را از ورثه او مطالبه نماید.
- کسی که لباس ندارد اگر دیگری باو ببخشد یا عاریه دهد، چنانچه قبول کردن آن برای او مشقّت نداشته باشد، باید قبول کند، بلکه اگر عاریه کردن یا طلب بخشش برای او سخت نیست باید از کسی که لباس دارد، طلب بخشش یا عاریه نماید.
- اگر زن در بین عدّه طلاق خلع، یا مبارات از بخشش خود برگردد، شوهر میتواند رجوع کند وبدون عقد دوباره او را زن خود قراردهد.
- اگر کسی مالی را غصب کند وبفروشد و بعد از فروش، صاحب مال معامله را برای خودش اجازه دهد، معامله صحیح است وچیزی را که غصب کننده به مشتری داده ومنفعتهای آن از موقع معامله، ملک مشتری است وچیزی را که مشتری داده و منفعتهای آن از موقع معامله ملک کسی است که مال او را غصب کردهاند.
- اگر در موقع معامله، صیغه نخوانند ولی فروشنده در مقابل مالیکه ازخریدار میگیرد، مال خود را در عوض آن ملک او کند و او بگیرد معامله صحیح است و هردو مالک میشوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جهیزیه ای که پدر به دختر می دهد؛ اگر مثلا به واسطه صلح یا بخشش ملک او کرده باشد؛ نمی تواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد؛ پس گرفتن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] جهیزّیهای که پدر به دختر میدهد، اگر مثلاً به واسطهی صلح یا بخشش، ملک او کرده باشد نمیتواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد، پس گرفتن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] جهیزیهای که پدر به دختر میدهد، اگر مثلًا بواسط صلح یا بخشش ملک او کرده باشد، نمیتواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد پس گرفتن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] در مزارعه لازم نیست که زمین ملک مزارعه دهنده باشد، بلکه کافی است که به وسیله اجاره و مانند آن، مالک منافع و بهرهبرداری از زمین باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در مرضی که به آن مرض میمیرد مالش را به کسی ببخشد یا بفروشد بخشش و فروش او صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] خرید و فروش ملکی را که به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد ولی منافع ان ملک در مدت اجاره مال مستاجر است و اگر خریدار نداند که ان ملک را اجاره داده اند یا به گمان این که مدت اجاره ان کم است ملک را خریده باشد پس از اطلاع می تواند معامله را فسخ کند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی از منافع کسب خود در اثناء سال ملکی بخرد که از لوازم و مخارج سالیانه اش حساب نشود؛ واجب است بعد از تمامی سال؛ خمس آن را بدهد و چنانچه خمس آن را نداد و قیمت آن ملک بالا رفت لازم است خمس مقداری را که آن ملک فعلا ارزش دارد بدهد و همچنین است غیر ملک از فرش و مانند آن.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی از منافع کسب خود در اثناء سال ملکی بخرد که از لوازم و مخارج سالیانهاش حساب نشود واجب است بعد از تمامی سال خمس او را بدهد و چنانچه خمس او را نداد و قیمت آن ملک بالا رفت، لازم است خمس مقداری را که آن ملک فعلًا ارزش دارد بدهد و همچنین است غیر ملک از فرش و مانند آن.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واگذار کردن منافع ملک یا منافع شخص خود را به دیگری (اجاره) گویند و اجاره دهنده و اجاره کننده باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اراده خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید حق تصرف در اموال خود داشته باشند، بنابراین سفیهی که توانایی بر اداره صحیح اموال خود ندارد و آن را بیهوده مصرف می کند اجاره اش باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] واگذار کردن منافع ملک یا منافع شخص خود را به دیگری (اجاره) گویند و اجاره دهنده و اجاره کننده باید بالغ و عاقل باشند و با قصد و اراده خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید حق تصرف در اموال خود داشته باشند، بنابراین سفیهی که توانایی بر اداره صحیح اموال خود ندارد و آن را بیهوده مصرف می کند اجاره اش باطل است.