احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
. اگر در روزه واجب غیر روزه رمضان و قضای آن تا اذان صبح جنب بماند ولو از روی عمد باشد، چنان‌چه وقت آن روز معین است، مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزه‌اش صحیح است، و اگر مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، احتیاط مستحب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
عنوان مسئله:
. اگر در روزه واجب غیر روزه رمضان و قضای آن تا اذان صبح جنب بماند ولو از روی عمد باشد، چنان‌چه وقت آن روز معین است، مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزه‌اش صحیح است، و اگر مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، احتیاط مستحب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی ماه رمضان بعد از اذان صبح در خواب جنب شود، آیا روزه‌اش باطل می‌شود یا نه؟ و اگر باطل نمیشود، آیا میتواند بعد از اذان ظهر یا اذان مغرب غسل کند یا نه؟
- شخصی قبل از اذان صبح بیدار شده و جنب بوده، مشغول غسل می‌شود که وسط غسل، اذان میگویند. آیا روزه او صحیح است و کفّاره دارد یا نه؟
- شخصی قبل از اذان صبح بیدار شده و جنب بوده، مشغول غسل می‌شود که وسط غسل، اذان میگویند. آیا روزه او صحیح است و کفّاره دارد یا نه؟
- اگر در روزه ماه رمضان بعد ازاذان صبح کسی در خواب جنب شود روزه اش باطل می شود یا نه و اگر باطل نمی شود آیا می توان بعد از اذان ظهر یا اذان مغرب غسل کرد یا نه؟
- اگر در روزه ماه رمضان قبل از اذان صبح کسی جنب شود و به دلائل مختلف از قبیل شرم از اطرافیان یا میهمان بودن نتواند قبل از اذان غسل کند آیا می توان تیمّم بدل از غسل کرد یا نه؟
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمی کند به نیّت اینکه قبل از اذان صبح غسل نماید و ساعت را نیز یکساعت مانده به اذان کوک می کند تا بیدار شود امّا وقتی که خوابید متوجّه زنگ ساعت نشده و بعد از اذان صبح بیدار می شود، آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح می باشد؟
- شخصی قبل از اذان صبح بیدار شده و جنب بوده، مشغول غسل می شود وسط غسل اذان می گویند آیا روزه او صحیح است و کفّاره دارد یا نه؟
- اگر انسان مریضی که دکتر داروئی را برای او تجویز کند، و در ماه رمضان باید این دارو را قبل از اذان صبح استفاده کند، فراموش می کند و موقعی یادش می آید که حدود وسط های اذان است و این دارو را استفاده می کند، آیا روزه این شخص صحیح است یا نه؟ (حکم را در صورت عمد نیز بیان فرمائید).
- اگر کسی در ماه مبارک رمضان، از خواب بیدار شود و بعد متوجه بشود که از وقت اذان گذشته است آیا روزه این فرد صحیح است؟
- شخصی یک ساعت به اذان صبح مانده در ماه رمضان میداند که اگر بخوابد محتلم می‌شود و تا اذان بیدار نمیشود. آیا میتواند بخوابد یا نه؟ و اگر خوابید و محتلم شد و اذان گفته شد، روزه او صحیح است یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] در غیر روزه ماه رمضان و قضای آن از اقسام روزه های واجب و مستحب اگر جنب عمدا تا اذان صبح بر حال جنابت باقی بماند , ایا می تواند آن روز را روزه بگیرد ؟
- [سایر] اگر زن در ماه رمضان پیش از اذان صبح، از حیض پاک شود و از روی عمد غسل نکند؛ آیا روزه‌اش باطل است؟ کفاره هم دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که بخواهد روزه ماه مبارک رمضان را بگیرد و در بین غسل واجب اذان صبح بگویند تکلیف روزه‌اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نذر کرده تا آخر عمرش را روزه بگیرد، چگونه میتواند روزه رمضان، روزه کفّاره، روزه قضای همین نذر یا قضای رمضان یا روزه قضای پدر را به جا آورد؟
- [سایر] اگر در ماه مبارک رمضان شخص جنب عمداً تا صبح غسل نکند، اما روزه اش را نخورد و آن را بگیرد، آیا فقط قضای روزه بر عهده او است یا کفاره هم بر او واجب می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی پیش از اذان صبح جنب بوده و نمی دانسته است آیا می تواند بعد از اذان صبح با همان جنابت، نیت روزه قضای ماه رمضان و یا غیره کند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در قضای رمضان و پس از اذان صبح بیدار شود و شک کند که قبل از اذان جنب بوده یا پس از اذان، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخصی در ماه مبارک رمضان از خواب بیدار شود و غذا بخورد، سپس متوجه شود که از وقت اذان صبح گذشته است، آیا روزه‌اش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] مکلّفی که در شب، نیّت روزه مستحبّی یا روزه قضای رمضان یا روزه نذری یا روزه کفّاره میکند و میخوابد، ولی بعد از اذان صبح با حالت جنابت بیدار می‌شود، آیا میتواند در آن روز روزه بگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح می‌باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده است، و بداند پیش از اذان محتلم شده است، چنان‌چه وقت قضای روزه تنگ است، مثلاً پنج روز روزه قضای رمضان دارد، و پنج روز هم به رمضان مانده است، بنابر احتیاط واجب باید آن روز را روزه بگیرد، و بعد از رمضان هم عوض آن را به جا آورد، و اگر وقت قضای روزه تنگ نیست، روزه‌اش باطل است.
- . اگر زن، پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود، و برای غسل وقت نداشته باشد، چنان‌چه بخواهد روزه واجبی بگیرد که مثل روزه رمضان وقت آن معین است، باید تیمم نماید، و بنابر احتیاط مستحب تا اذان صبح بیدار بماند، و اگر بخواهد روزه مستحب یا روزه واجبی بگیرد که مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، نمیتواند با تیمم روزه بگیرد.
- . اگر زن، نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود، و برای هیچکدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، چنان‌چه روزهای را که میگیرد مثل روزه رمضان واجب معین باشد، صحیح است، و اگر روزه مستحب یا روزهای باشد که مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، صحیحبودن آن اشکال دارد.
- . کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگر چه از روی عمد نباشد، اگر وقت وسعت داشته باشد، روزه او باطل است، و اگر وقت تنگ باشد، احتیاط واجب، گرفتن روزه آن روز و عوض آن بعد از ماه مبارک است.
- . اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم ننماید در روزه ماه رمضان و قضای آن، روزه‌اش باطل است، و در غیر این دو، احوط باقینماندن بر جنابت است تا صبح.
- . کسی که در شب ماه رمضان برای هیچکدام از غسل و تیمم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزه‌اش باطل است، و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنان‌چه خود را جنب کند معصیت کرده ولی واجب است تیمم نماید، و روزه‌اش صحیح است.
- . کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنان‌چه غفلت داشته باشد که بعد از بیدارشدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، اگر خواب اول او باشد، روزه‌اش صحیح است؛ نه قضا دارد و نه کفاره، و در خواب دوم و سوم، فقط قضا بر او واجب می‌شود.
- . کسی که در شب ماه رمضان جنب است، اگر عادت و اطمینان به بیدارشدن پیش از اذان صبح را دارد، جایز است با تصمیم به آن که بعد از بیدار شدن غسل کند بخوابد، و چنان‌چه در این صورت اتفاقاً تا صبح خواب بماند، روزه‌اش صحیح است.
- . اگر بداند که روزه است و عمداً برای غسلکردن سر را در آب فرو برد، چنان‌چه روزه او مثل روزه رمضان واجب معین باشد، روزه و غسل هر دو باطل است، و اگر روزه مستحب باشد یا روزه واجبی باشد که مثل روزه کفاره، وقت معینی ندارد و تمامکردن آن واجب نباشد، غسل صحیح، و روزه باطل می‌باشد.
- . در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نیست: اول آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان وقضای آن، تا اذان صبح جنب بماند ولی از روی عمد نباشد، چنان‌چه وقت آن روزه معیّن است مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزه‌اش صحیح است و اگر مثل روزه کفّاره وقت آن معیّن نیست، احتیاط مستحبّ آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در روزه مستحب یا واجب غیر رمضان و قضای آن تا اذان صبح جنب بماند روزه اش صحیح است چه وقت آن معین باشد و چه نباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در غیر روزه ماه رمضان در روزه واجب دیگری؛ مثل روزه کفاره و نذر غیر معیّن، که وقت آن وسعت دارد، عمداً تا اذان صبح جنب بماند، اظهر این است که روزه‌اش صحیح است ولی احتیاط مستحب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] باقی ماندن بر جنابت در روزه رمضان و بقیه روزههای واجب معیّن، چنان‌چه از روی عمد نباشد، باعث باطل شدن روزه نمیشود؛ ولی کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نیز نباشد، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب حکم بقیه روزههای واجب غیر معیّن (مثل روزه کفّاره) نیز مثل قضای روزه رمضان است.
- [امام خمینی] اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان و قضای آن، تا اذان صبح جنب بماند، روزه اش صحیح است، چه وقت آن معین باشد و چه نباشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در روزة واجبی غیر روزة رمضان و قضای آن ، تا اذان صبح جنب بماند گر چه از روی عمد هم باشد روزه اش صحیح است چه وقت آن معین باشد و چه نباشد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وقت قضای روزه ماه رمضان تنگ شده و تا اذان صبح جنب بماند، - اگر چه از روی عمد نباشد - بنا بر احتیاط واجب روزه آن روز را بگیرد و عوض آن را هم به جا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می خواهد قضای روزه ماه رمضان را بگیرد هرگاه تا اذان صبح جنب بماند اگر چه از روی عمد نباشد روزه او باطل است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد؛ هرگاه تا اذان صبح جنب بماند؛ اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.