خوردن
يکي از موضوعاتي که در فقه از احکام آن صحبت شده ،خوردن مي باشد.
آیا غذا و چای خوردن از خانه میّتی که تازه از دنیا رفته است، در شب‌های اول و دوم و سوم پس از فوت جایز است؟
اگر ورثه راضی باشند و میّت، صغیر نداشته باشد و یا اگر داشته باشد، قیّم صغیر اجازه دهد، اشکالی ندارد. البته اجازه قیّم صغیر مشروط به این است که مال او را جبران نماید.
اگر ورثه راضی باشند و میّت، صغیر نداشته باشد و یا اگر داشته باشد، قیّم صغیر اجازه دهد، اشکالی ندارد. البته اجازه قیّم صغیر مشروط به این است که مال او را جبران نماید.
عنوان سوال:
آیا غذا و چای خوردن از خانه میّتی که تازه از دنیا رفته است، در شب‌های اول و دوم و سوم پس از فوت جایز است؟
پاسخ:
اگر ورثه راضی باشند و میّت، صغیر نداشته باشد و یا اگر داشته باشد، قیّم صغیر اجازه دهد، اشکالی ندارد. البته اجازه قیّم صغیر مشروط به این است که مال او را جبران نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا ایستادن، غذا و چای خوردن و نماز خواندن در خانه کسی که تازه از دنیا رفته و اموال او بین ورثه تقسیم نشده، جایز است؟
- آیا رفت و آمد به منزل شخصی لااُبالی که مقیّد به رعایت نجاست و پاکی نیست و هم غذا شدن با او و خوردن غذا از منزل او جایز است؟
- صرف غذا در خانه میّت چه حکمی دارد؟
- اگر بدانیم صاحب خانه از پولی که خمس آن را نداده، غذا تهیه کرده است، خوردن این غذا چه حکمی دارد؟ و کسی که خانهای را از پول خمس نداده خریده و در آن غسل میکند و نماز میخواند، حکم غسل و نمازش چیست؟
- آیا دادن غذا و یا فروختن آن به کافر، در روزِ ماه مبارک رمضان جایز است؟
- اگر در معرکه جنگ، میّتی را ببینیم که معلوم نیست به واسطه جنگ و جهاد به شهادت رسیده است یا به جهت دیگری از دنیا رفته، غسل دادن و کفن کردن او ساقط می‌شود یا خیر؟
- آیا فطریه کارگرانی که غذایشان را در کارخانه میخورند و یا سربازانی که در پادگان غذا میخورند و یا کارمندان و کارگرانی که اداره یا مؤسسهای به آنها غذا میدهد و شب عید فطر نیز در آن محل غذا میخورند، به عهده کارخانه یا پادگان یا اداره و مؤسسه است یا برعهده خودشان؟ حکم کارگر و خادم و راننده خانه در فرض قبلی چیست؟
- اگر شخص روزهداری در ماه مبارک رمضان فراموش کند که روزه است و از ما آب یا غذا طلب کند و ما بدانیم که فراموش کرده، آیا برای ما انجام دادن این کار جایز است؟ اگر از روی فراموشی مشغول خوردن شود، آیا لازم است به او تذکّر دهیم یا نه؟
- تقلید ابتدایی از مجتهد میّتی که اعلم از فقهای زنده است، چه صورتی دارد؟ در فرض حرمت، اگر شناخت فقیه زنده اعلم مشکل باشد و موجب عسر و حرج گردد، تقلید ابتدایی از مجتهد میّتی که اعلم از فقهای زنده است، جایز است یا خیر؟
- در ابتدای تکلیف که برای خوردن سحری بیدار میشدیم، پدرمان به ما میگفت که تا آخر اذان میتوانید غذا بخورید و ما همین طور عمل میکردیم. آیا این روزههایمان قضا دارد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا غذا خوردن با اهل سنت جایز است؟
- [سایر] اگر هنگام خوردن غذا، دهان خونی شود ؛ آیا خوردن لقمهای که در دهان است، جایز است؟
- [سایر] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن، بفهمد غذا نجس است (مانند دیدن فضله موش در غذا)، آیا لازم است به میهمانان بگوید؟
- [آیت الله مظاهری] دهان شخصی زخم است، بطوری که هنگام صرف غذا، خون با آن مخلوط می‌شود. آیا خوردن این غذا جایز است؟ لطفاً روش تطهیر آن غذا را بیان فرمائید؟
- [آیت الله سیستانی] آیا نماز خواندن و غذا خوردن در منزل کسی که تارک الصلاة باشد جایز است ؟
- [آیت الله جوادی آملی] از نظر شما آیا خوردن غذا در رستوران اقلیتها جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] از نظر شما آیا خوردن غذا در رستوران اقلیتها جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا غذا خوردن با اهل کتاب (مسیحی، یهودی، زردشتی) جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا نماز خواندن و غذا خوردن در منزل کسی که تارک الصلاة باشد جایز است ؟
- [آیت الله بهجت] خوردن حشرات و مورچه ها که در غذا افتاده آیا جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر غذایی را که در ظرف طلا و نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند، این استعمال اشکال ندارد؛ ولی اگر بخواهند در ظرف دوم غذا بخورند، چنانچه خالی کردن ظرف طلا و نقره به این خاطر نباشد که غذا خوردن از ظرف طلا و نقره جایز نیست، این استعمال حرام می‌باشد.
- چند چیز در غذا خوردن مستحب است: اوّل: هر دو دست را پیش از غذا بشوید.دوم: بعد از غذا دست خود را بشوید و با دستمال خشک کند.سوم: میزبان پیش از همه شروع به غذا خوردن کند و بعد از همه دست بکشد و پیش از غذا اوّل میزبان دست خود را بشوید، بعد کسی که طرف راست او نشسته و همین طور تا برسد به کسی که طرف چپ او نشسته و بعد از غذا اوّل کسی که طرف چپ میزبان نشسته دست خود را بشوید و همین طور تا به طرف راست میزبان برسد.چهارم: در اوّل غذا (بسم اللّه) بگوید، ولی اگر سر یک سفره چند جور غذا باشد، در وقت خوردن هر کدام آنها، گفتن (بسم اللّه) مستحب است.پنجم: با دست راست غذا بخورد.ششم: اگر با دست غذا میخورد، با سه انگشت یا بیشتر غذا بخورد و با دو انگشت نخورد.هفتم:اگر چند نفر سر یک سفره نشسته باشند، هر کسی از غذای جلوی خودش بخورد. هشتم:لقمه را کوچک بردارد.نهم:سر سفره زیاد بنشیند و غذا خوردن را طول بدهد.دهم:غذا را خوب بجود.یازدهم:بعد از غذا، خداوند متعال را حمد کند. دوازدهم: انگشتان را بلیسد.سیزدهم: بعد از غذا خلال نماید، ولی با چوب انار و چوب 0ریحان و نِی و برگ درخت خرما خلال نکند.چهاردهم:آنچه بیرون سفره میریزد جمع کند و بخورد، ولی اگر در بیابان غذا میخورد، مستحب است آنچه میریزد، برای پرندگان و حیوانات بگذارد.پانزدهم: در اوّل روز و اوّل شب غذا بخورد و در بین روز و در بین شب غذا نخورد.شانزدهم:بعد از خوردن غذا مقداری به پشت بخوابد و پای راست را روی پای چپ بیندازد.هفدهم:در اوّل غذا و آخر آن نمک بخورد. هیجدهم: میوه را پیش از خوردن با آب بشوید.
- چند چیز در غذا خوردن مکروه است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن.دوم: پر خوردن، در خبر است که: (خداوند متعال بیشتر از هر چیز از شکم پُر تنفّر دارد.)(1)سوم:نگاه کردن به صورت دیگران در هنگام غذا خوردن.چهارم: خوردن غذای داغ.پنجم:فوت کردن به چیزی که میخورد یا میآشامد.ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگری شدن.هفتم:پاره کردن نان با کارد.هشتم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. نهم:پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به گونهای که چیزی در آن نماند. دهم: پوست کندن میوههایی که معمولا با پوست مصرف میشوند. یازدهم: دور انداختن میوه پیش از آن که کاملاً آن را بخورد.
- بعد از دفن میّت، مستحب است صاحبان عزا را سرسلامتی دهند، ولی اگر مدّتی از دفن گذشته باشد که به واسطه سرسلامتی دادن، مصیبت به خاطر آنان بیاید، ترک آن بهتر است و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میّت غذا بفرستند وغذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است.
- سر سفرهای که در آن شراب میخورند، اگر انسان یکی از آنان حساب شود، بنابر احتیاط واجب نباید نشست و غذا خوردن از آن سفره حرام است.
- خواندن نماز واجب در خانه کعبه و بر بام آن بنابر احتیاط جایز نیست، ولی در حال ناچاری مانعی ندارد.
- باید بچّه در بین یک شبانه روز، غذا یا شیر کس دیگری رانخورد؛ ولی اگر کمی غذا بخورد که نگویند در وسط غذا خورده، اشکال ندارد و نیز باید پانزده مرتبه را از شیر یک زن بخورد و در بین پانزده مرتبه شیر کس دیگری را نخورد و در هر دفعه بدون فاصله شیر بخورد؛ ولی اگر در بین خوردن نفس تازه کند یا کمی صبر کند، از اوّلی که پستان در دهان میگیرد تا وقتی سیر می‌شود، یک دفعه حساب می‌شود و اشکال ندارد.
- اگر هنگامی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید فورا لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمدا فرو ببرد، روزه او باطل می‌شود و به دستوری که بعدا گفته خواهد شد، کفّاره نیز بر او واجب است.
- چنانچه چیزهایی همچون فرش، وسایل چای و لوازم صوتی موجود در جاهایی مانند مساجد، مدارس و حسینیّهها برای آنجا وقف شده باشند، فروش آنها جایز نیست و چنانچه آن چیزها را به آنجا تملیک کرده باشند، اختیار آن با متولّی موقوفه یا حاکم شرع است و هر وقت به مصلحت موقوفه باشد، میتوانند آن را به چیزهای دیگر تبدیل کنند و یا به فروش برسانند.
- آنچه اکنون در معاملات رهنی رایج است که مبلغی وام به صاحب خانه میدهند و خانه او را گرو برمیدارند و شرط میکنند قیمت کمتری جهت اجاره بپردازند یا اصلاً اجاره ندهند، شرعا جایز نیست و ربا و حرام می‌باشد؛ ولی در صورتی که صاحبخانه به قصد اجاره، خانه را به مبلغی هر چند کمتر از قیمت معمول اجاره دهد و در ضمن عقد اجاره شرط کند که مستأجر مبلغی را به او قرض دهد و او نیز خانه را در مقابل آن گرو بگذارد، اشکال ندارد و معامله صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] یازده کار در غذا خوردن مکروه است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوّم: پر خوردن، و در خبر است که خداوند عالم از شکم پر بدش میآید. سوّم: نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن غذا. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: پاره کردن نان با کارد. هشتم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. نهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوری که چیزی در آن نماند. دهم: پوست کندن میوههایی که با پوست خورده می‌شود. یازدهم: دور انداختن میوه پیش از آنکه کاملاً آن را بخورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمان ها بگوید، اما اگر یکی از مهمان ها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، بنابر احتیاط باید به میهمانها بگوید، ولی اگر یکی از میهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران بگوید فقط خودش باید اجتناب کند، مگر این که با او معاشرت داشته باشند که برای جلوگیری از آلودگی خودش می تواند بعد از غذا خوردن به آنها بگوید، تا دست و دهان خود را آب بکشند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، بنابر احتیاط باید به میهمانها بگوید، ولی اگر یکی از میهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران بگوید فقط خودش باید اجتناب کند، مگر این که با او معاشرت داشته باشند که برای جلوگیری از آلودگی خودش می تواند بعد از غذا خوردن به آنها بگوید، تا دست و دهان خود را آب بکشند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چند چیز در غذا خوردن مذموم است: اوّل: در حال سیری غذا خوردن. دوم: پر خوردن و در حدیثی وارد شده که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش میآید. سوم: نگاهکردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن. چهارم: خوردن غذای داغ. پنجم: فوت کردن چیزی که میخورد یا میآشامد. ششم: بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگر شدن. هفتم: خوردن با دست چپ مگر در مورد انگور و انار که با دست چپ خوردن آنها مذموم نیست. هشتم: غذا خوردن با دو انگشت. نهم: پاره کردن نان با کارد. دهم: گذاشتن نان زیر ظرف غذا. یازدهم: پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوری که چیزی در آن نماند. دوازدهم: بیپوست خوردن میوههایی که با پوست خورده می‌شود. سیزدهم: دور انداختن میوه پیش از آن که کاملاً آن را بخورد، البتّه اگر مقدار قابل توجّهی از میوه باقی مانده باشد اسراف است و حرام. آداب آشامیدن
- [آیت الله نوری همدانی] چند چیز در غذا خوردن مکروه است : اوّل : در حال سیری غذا خوردن . دوّم : پر خوردن و در خبر است که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش می آید . سوّم : نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن . چهارم : خوردن غذای داغ . پنجم : فوت کردن چیزی که می خورد یا می آشامد . ششم : بعد از گذاشتن نان در سفره ، منتظر چیز دیگر شدن . هفتم : پاره کردن نان با کارد . هشتم : گذاشتن نان زیر ظرف غذا . نهم : پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده بطوری که چیزی در آن نماند . دهم : پوست کندن میوه . یازدهم : دور انداختن میوه پیش از آنکه کاملاً آن را بخورد . مستحّبات آب آشامیدن
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است بنابر احتیاط باید به مهمانها بگوید; ولی اگر یکی از مهمانها بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد، مگر مسبّب باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] چند چیز در غذا خوردن مکروه است: اوّل - در حال ایستاده غذا خوردن; دوم - پر خوردن، و در خبر است که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر بدش میآید; سوم - نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا; چهارم - خوردن غذای گرم; پنجم فوت کردن چیزهائی که میخورد یا میآشامد; ششم - بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چیز دیگری شدن; هفتم - پاره کردن نان با کارد; هشتم - گذاشتن نان زیر ظرف غذا; نهم - پاک کردن گوشتی که به استخوان چسبیده به طوریکه چیزی در آن نماند; دهم - پوست کندن میوه; یازدهم - دور انداختن میوه پیش از آن که کاملاً آنرابخورد.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان غذائی را که در ظرف طلا یا نقره است به قصد چون غذا خوردن در ظرف طلا و نقره حرام می‌باشد درظرف دیگر بریزد، خوردن غذا از ظرف دوم درصورتی که عرفا نگویند از ظرف طلا و نقره غذا میخورد مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر صاحب خانه یا یکی از مهمانها در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است لازم نیست به دیگران بگوید ولی چنانچه طوری با آنان معاشرت دارد که میداند به واسطه نگفتن، خود او هم نجس می‌شود باید بعد از غذا به آنان بگوید.