احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است، ولی احتیاط مستحب آن است که با تمام کف دست، روی پا را مسح کند.
عنوان مسئله:
پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است، ولی احتیاط مستحب آن است که با تمام کف دست، روی پا را مسح کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر هنگام مسح سر، آب کف دست زیاد باشد، به طوری که موجب جریان آب شود، آیا لازم است آب کف دست را کم کنند؟
- دست شخصی جبیره دارد و در موقع وضو، تری دست برای مسح سر و پا باقی نمی ماند، وظیفه چیست؟
- کف دست تا مچ و همچنین کف پا از پنج استخوانی که متصل به انگشتان است تشکیل شده که هر کدام متصل به یکی از انگشتان است. آیا شکستگی یکی از آن استخوانها از باب شکستگی دست و یا پا محسوب می شود؟ اگر محسوب نمی شود دیه هر یک چقدر است؟
- شخصی وصیت کرده که از ثلث مالش بیست سال نماز و روزه استیجار کنند. و اندازه معینی هم از ثلث به پسر بچه صغیری که دارد بدهند. حال برای هردو کافی نیست، کدام از آنها مقدم است؟
- آیا بجز غسل مستحبی برای رفتن به مسجدالحرام، غسل دیگری برای طواف مستحب است، و در صورت وجود چنین استحبابی، آیا یک غسل به نیت هر دو کافی است؟
- بعضی افراد در وضو و غسل بیش از اندازه آب می ریزند و دست به صورت و دستها و بدن خود می کشند و می گویند احتیاطاً دست می کشیم و نیز بعضی از خانمها در شستن و آب کشیدن لباس و غیره و یا برای وضوی نماز، آب زیاد مصرف می کنند و گاهی روزانه و چه بسا قبل از هر وضو و نماز پاهای خود را آب می کشند و می گویند: پای ما احتیاط داشت، یا به دلمان نمی چسبد و احتیاط خوب است، بفرمایید: آیا این اعمال وجهه شرعی و رجحان دارد و احتیاط است یا خلاف شرع و خلاف احتیاط است؟
- فرموده اید: احتیاط واجب آن است که فرش و لباس و مانند اینها را جهت تطهیر، طوری فشار یا حرکت دهند که آب داخل آنها خارج شود، آیا اگر آب لوله با فشار روی آنها گرفته شود، بطوری که آب داخل آنها خارج شود یا ماشین لباسشویی آنها را با سرعت گردش و دوران، فشار دهد کافی است؟
- با توجه به اینکه طبق مقررات نظام اسلامی اماکن عمومی مانند مسجد هم باید وجوه مربوط به آب و برق را بپردازند و مسأله آب چون در اختیار بخش خصوصی می باشد و نظر به اینکه مساجد بطور معمول بویژه آنها که موقوفات ندارند در پرداخت بهای آب مشکل دارند; بفرمایید: اولاً: آیا خلاف مقررات دولت اسلامی عمل کردن جایز است؟ ثانیاً: در فرضی که مساجد موقوفه نداشته باشند و یا به اندازه کافی نباشد، حکم کسانی که از آب مسجد استفاده می کنند چیست؟ و آیا باید به اندازه مصرف به مسجد کمک کنند؟ ثالثاً: چنانچه بعضی از افراد وجوه آب و مانند آن را بپردازند از دیگران ساقط می شود؟
- شخصی به منظور سرمایه گذاری پول قرض می کند و در شرایط کنونی مجبور است که به ازای آن ربحی بپردازد. اگر این عمل شخص بصورت نیمه اجباری باشد، مثلا شرکت مسافربری داشته و هر دو یا سه سال هم باید ماشین را عوض کند، یعنی خرید قدیمی را چون مستهلک می شود مجبور است که تجدید کند، والاّ احتمال ورشکستگی می رود و برای این موضوع پول به اندازه کافی ندارد و ناچار است متوسل به وام با بهره بشود و در صورت عدم اخذ وام، متحمل زیان فراوان در شغل مشروع خودش که به آن مشغول است خواهد شد. بنابراین آیا شخص مرتکب گناه شده و در نتیجه این وام بصورت پول حرام وارد اموالش خواهد شد یا نه؟
- تعدادی از بیماران به دلیل ضایعات مغزی غیر قابل بازگشت و غیر قابل جبران، فعالیتهای قشر مغز خود را از دست داده، در حالت اغمای کامل بوده و به تحریکات داخلی و خارجی پاسخ نمی دهند، ضمناً فعالیتهای ساقه مغز خود را نیز از دست داده، فاقد تنفس و پاسخ به تحریکات متفاوت نوری و فیزیکی می باشند. در این گونه موارد احتمال بازگشت فعالیتهای مورد اشاره مطلقاً وجود ندارد، بیمار دارای ضربان خودکار قلب بوده که ادامه این ضربان هم موقتی و تنها به کمک دستگاه تنفس مصنوعی به مدت چند ساعت و حداکثر چند روز مقدور می باشد. این وضعیت در اصطلاح پزشکی مرگ مغزی نامیده می شود. از طرفی نجات جان عده دیگری از بیماران منوط به استفاده از اعضای مبتلایان به مرگ مغزی است. با عنایت به این که این اشخاص فاقد تنفس، شعور، احساس و حرکت ارادی هستند و هیچ گاه حیات خود را باز نمی یابند، مستدعی است ارشاد فرمایید (لطفاً با اشاره اجمالی به دلیل):نجات بیماران دیگر استفاده کرد؟ 2 آیا صرف ضرورتِ نجاتِ جان مسلمانان نیازمند به پیوند عضو، برای جواز قطع عضو، کافی است، یا اذن قبلی و وصیت صاحب عضو، لازم است؟ 3 آیا اطرافیان این فرد می توانند پس از مرگ، چنین اجازه ای بدهند؟ 4 آیا انسان می تواند در زمان حیات خود با امضای کارتی رضایت خود را برای برداشت اعضای بدنش، در صورت عارضه مرگ مغزی، جهت پیوند به مسلمان نیازمند اعلام کند؟ 5 آیا در موارد جواز قطع اعضا، دیه ثابت است یا ساقط می شود؟ 6 در صورت ثبوت دیه، پرداخت آن بر عهده کیست؟ پزشک یا بیمار؟ 7 موارد مصرف دیه مذکور کدام است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در تیمّم، آیا لازم است تمام عضو مسح کننده، بر تمام عضو مسح شونده کشیده شود یا مسح شدن تمام عضو مسح شونده کافی است؟ مثلاً وقتی با کف دست راست باید پشت دست چپ را مسح کنیم، آیا همین که تمام پشت دست چپ (ولو با قسمتی از کف دست راست) مسح شود، کافی است یا باید همه کف دست راست و انگشتان آن بر تمام پشت دست چپ کشیده شود؟
- [سایر] آیا اگر بعد از مسح سر، انگشتان دست خشک بود، باید با کف دست، پا را مسح کرد؟
- [آیت الله بهجت] چنان چه هنگام مسح، تمام روی پا مسح نشود و مقداری از وسط پا از مسح قطع شود، آیا باید دوباره مسح کند یا کافی است؟
- [سایر] اگر هنگام مسح، رطوبتی از صورت به کف دست یا روی پا بچکد، آیا مسح صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی به گمان آن که مسح پا تا بلندی پشت پا کافی است، مدّتها چنین وضو گرفته، بعد ملتفت شده که احتیاط واجب مسح تا مَفْصَل باید باشد، نمازهای گذشته اش چه صورت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید برای مسح پا حتماً انگشت شست مسح شود یا هر کدام از انگشت ها کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر پس از شستن صورت و دستها با این که رطوبت کافی در کف دستها برای مسح کردن وجود دارد، باز هم کف دستها را به صورت یا دست خود بکشد، به طوری که رطوبت جدید، وارد کف دست شود و بعد مسح کند، وضویش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] محلّ انتهایی در مسح پا، برآمدگی روی پاست یا تا محلّ اتصال روی پا با انتهای استخوان ساق پا (مفصّل) را باید مسح کرد؟ ابتدای محل مسح پا، نوک ناخن پاست یا نوک انگشت پا را هم باید داخل مسح کرد؟ و آیا مسح از نوک یک انگشت پا و با عرض بسیار باریک کافی است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] آیا تمام قسمت روی پا از سر انگشت بزرگ تا برآمدگی روی پا، باید مسح شود و آب به آن برسد یا کشیدن دست هر چند بعضی از قسمت ها خشک بماند کافی است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا انگشت اضافی دست یا پا لازم است شسته شود؟ در صورت لزوم آیا می‌شود فقط با همان انگشت مسح کرد و در پا در صورت کفایت مسح روی یک انگشت آیا همان انگشت اضافی برای مسح کافی است یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- یک قسمت از چهار قسمت سر که مقابل پیشانی است جای مسح می باشد، و هر جای این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافی است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازای یک انگشت و از پهنا به اندازه سه انگشت بسته، مسح نماید.
- کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده است، می تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح کند و می تواند با سایر جاهای ذراع مسح نماید.
- اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را با همان رطوبت مسح کند، و برای مسح پاها از اعضاء دیگر وضو رطوبت بگیرد.
- اگر جبیره تمام پهنای روی پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان و مقداری از طرف بالای پا باز است، باید جاهایی که باز است روی پا را، و جایی که جبیره است روی جبیره را مسح کند.
- بنا براحتیاط واجب باید در مسح پا دست را بر سر انگشتها بگذارد و روی پارا به تدریج مسح کند واگر همه دست را روی پا بگذارد و کمی بکشد صحیح نمی باشد.
- اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه کاری که روزه را باطل می کند غیر از جماع انجام دهد بنابر احتیاط مستحب باید به همان اندازه که افطار کرده کفّاره بدهد. هر چند یک کفّاره کافی است.
- جای مسح باید خشک باشد. و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است. ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
- بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند.
- اگر برای مسح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد نمی تواند دست را با آب خارج تر کند، بلکه باید از اعضای دیگر وضو رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید.
- لنگ باید از ناف تا زانو باشد و اطراف بدن را بپوشاند، و بهتر آن است که از سینه تا روی پا برسد. و بنابر احتیاط واجب پیراهن باید از سر شانه تا نصف ساق پا تمام بدن را بپوشاند و بهتر آن است که تا روی پا برسد. و درازی سرتاسری باید به قدری باشد که بستن دو سر آن ممکن باشد، و پهنای آن باید به اندازه ای باشد که یک طرف آن روی طرف دیگر بیاید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است، ولی بهتر، بلکه احوط آن است که با تمام کف دست، روی پا را مسح کند.
- [آیت الله اردبیلی] پهنای مسح پا بنابر احتیاط باید به اندازه سه انگشت بسته باشد، ولی بهتر آن است که با تمام کف دست، تمام روی پا را مسح کنند.
- [آیت الله سیستانی] پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است ، ولی بهتر آن است که به اندازه پهنای سه انگشت بسته بلکه تمام روی پا را با تمام دست مسح نماید .
- [آیت الله مکارم شیرازی] از نظر عرض، کافی است به اندازه یک انگشت مسح کند، ولی بهتر است که به اندازه پهنای سه انگشت بسته باشد وبهتر از آن مسح کردن تمام پشت پا با تمام کف دست است و اگر همه دست را روی پا بگذارد وکمی بکشد کافی است.
- [آیت الله خوئی] پهنای مسح پا به هر انداز باشد کافی است، ولی بهتر آن است که به اندازة پهنای سه انگشت بسته بلکه تمام روی پا را با تمام دست مسح نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است ، ولی بهتر آن است که به اندازة پهنای سه انگشت بسته مسح نماید ، و بهتر از مسح تمام روی پا است .
- [آیت الله بهجت] پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است، ولی بهتر آن است که به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید، و بهتر از آن مسح تمام روی پا است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است، ولی بهتر آن است که به اندازه پهنای سه انگشت بسته مسح نماید، و بهتر از آن مسح تمام روی پا است.
- [آیت الله وحید خراسانی] پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافیست ولی افضل ان است که تمام روی پا را با تمام کف دست مسح نماید
- [آیت الله وحید خراسانی] پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافیست ولی افضل ان است که تمام روی پا را با تمام کف دست مسح نماید