دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفتهاند.
اگر دیوانه یا نابالغ چیزی پیدا کند، اگر کمتر از 12/6 نخود نقره باشد یا نشانه نداشته باشد می‌تواند برای خود بردارد و اگر به مقدار 12/6 نخود نقره باشد و نشانه هم داشته باشد ولیّ او باید اعلام نماید و پس از یک سال اعلام یا مأیوس شدن از صاحبش، دیوانه یا نابالغ می‌تواند آن را برای خود بردارد.
عنوان مسئله:
اگر دیوانه یا نابالغ چیزی پیدا کند، اگر کمتر از 12/6 نخود نقره باشد یا نشانه نداشته باشد می‌تواند برای خود بردارد و اگر به مقدار 12/6 نخود نقره باشد و نشانه هم داشته باشد ولیّ او باید اعلام نماید و پس از یک سال اعلام یا مأیوس شدن از صاحبش، دیوانه یا نابالغ می‌تواند آن را برای خود بردارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] در توضیح المسائل مسئله 2581 وارد شده است که: )اگر شخصی مالی پیدا کند که نشانه دارد و از 12/6 نخود نقره سکه دار کمتر است). اگر ممکن است قیمت آن را به روز بفرمائید که چقدر میباشد؟
- [سایر] الله رحمت را بر خود مقرر کرده است(سوره 6 آیه 12)، هرچند بعضی از اشخاص را هرچند که می‌تواند هدایت نمیکند(سوره 6 آیه 35، سوره 14 آیه 4). رحمت خدا چقدر است؟ و چرا گفته مقرر است؟
- [سایر] مالی که پیدا شده و باید تا یک سال اعلام شود، چنانچه با گذشت یک یا دو هفته از پیدا شدن صاحبش مأیوس شویم آیا میتوانیم آن را از طرف صاحبش صدقه بدهیم یا اینکه باید تا یک سال اعلام شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا انسان می‌تواند به عنوان قرض از پول مخمّس خود بردارد و خرج مؤونه کند و در همان سال یا سال بعد، از درآمد سال جایگزین نماید؟
- [سایر] آیا دیدن خون حیض در دختری که نمیداند نه سال او تمام شده یا نه، می‌تواند نشانه بلوغ باشد؟
- [سایر] آیا دیدن خون حیض در دختری که نمیداند نه سال او تمام شده یا نه (مثلاً تاریخ ولادتش را فراموش کرده است)، می‌تواند نشانه بلوغ باشد؟
- [آیت الله بروجردی] اگر حاج مقداری از پول مخمّس خود به مصرف حج خود برساند می‌تواند به مقداری که صرف نموده از عواید سال خود بردارد؟
- [آیت الله بروجردی] هر گاه شخصی حقوق واجبه خود را از قبیل: خمس و زکات و مظالم نمیدهد و ربا هم میگیرد، آیا کسی به عنوان امر به معروف می‌تواند از مال اوخفاءً بردارد به قدر حقوق واجبه اش و یا به قدری که ربا گرفته به اهل و صاحبش برساند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] شخصی مقداری پول مخمّس دارد که خمس آن را سال قبل پرداخته، سال بعد مقداری از آن را صرف کرده است. آیا می تواند به همان مقدار از سود سال خمسی را به جای آن بردارد و خمس بقیه سود را بدهد؟
- [سایر] پدر من سال 78 فوت کرد و من در آن زمان 12 سال داشتم. پدرم در وصیت نامه خود مقدار دو میلیون تومان را به عنوان تهیه جهیزیه برای هر یک از دخترها در نظر گرفت. بعد از گذشت 13 سال از فوت پدرم هنوز به وصیت پدرم عمل نشده و با آن دو میلیون تومان یک یخچال هم نمیشود خرید. حالا تکلیف ما خواهرها که میخواهیم ازدواج کنیم چیست؟ آیا این پول به نرخ امروز در نظر گرفته می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه چیزی که پیدا کرده نشانه داشته باشد و قیمت آن به 12/6 نخود نقره برسد باید تا یک سال به واسطه گفتن یا نوشتن در محلی که ممکن است صاحبش پیدا شود اعلام کند و اگر قبل از یک سال مأیوس از پیدا شدن صاحبش شود یا از اوّل از پیدا شدن صاحبش مأیوس است اعلام لازم نیست و بعد از یأس از پیدا شدن صاحب یا اعلام تا یک سال، می‌تواند آن را برای خود بردارد.
- هرگاه چیزی پیدا کند که اگر بماند فاسد میشود در صورتی که نشانه داشته باشد و به مقدار 12/6 نخود نقره باشد باید آن را قیمت کند و آن را مصرف نماید و به دستور مالی که انسان پیدا میکند عمل نماید، پس اگر صاحبش پیدا شد قیمت آن را به او میدهد و اگر از پیدا شدن صاحبش مأیوس شود یا یک سال بگذرد می‌تواند برای خود بردارد.
- اگر کفش او را ببرند و کفش دیگری به جای آن بگذارند چنانچه نشانهای نداشته باشد یا قیمت آن کمتر از 12/6 نخود نقره باشد می‌تواند برای خود بردارد، و اگر قیمت آن از 12/6 نخود نقره بیشتر باشد و نشانه هم داشته باشد حکمش حکم مالی است که انسان آن را پیدا میکند.
- مالی گمشدهای را که انسان پیدا میکند، اگر نشانهای نداشته باشد یا قیمت آن کمتر از 12/6 نخود نقره باشد می‌تواند برای خود بر دارد.
- اگر مالی را که کمتر از 12/6 نخود نقره ارزش دارد پیدا کند و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد چنانچه کسی آن را بردارد برای او حلال است.
- اگر قیمت چیزی که پیدا کرده به 12/6 نخود نقره برسد و نشانه هم داشته باشد چنانچه اعلام نکند و در مسجد یا جای دیگری بگذارد و آن چیز از بین برود ضامن است، و اگر به دیگری بدهد یا دیگری آن را بردارد هر دو ضامن هستند و باید هر دو به دستوری که گفته شد عمل کنند.
- کسی که مالی را پیدا کرده اگر به اندازه 12/6 نخود نقره باشد و نشانه هم داشته باشد اگر عمداً به دستوری که گفته شد اعلام نکند معصیت کرده و در صورتی که امید به پیدا شدن صاحب آن داشتهباشد باز هم واجب است اعلام کند.
- هرگاه از شخصی که مال انسان را برده مالی نزد انسان باشد چنانچه از آمدن او مأیوس شد می‌تواند به قیمت مالی که از او برده از مال او تقاصّاً بردارد و بقیه آن حکم مجهول المالک را دارد.
- سفیه و بچّه نابالغ و دیوانه حقّ شفعه دارند، پس اگر جنس، ملک سفیه و شخص دیگری باشد، بعد آن شخص قسمت خود را بفروشد، قیّم سفیه می‌تواند برای او اخذ به شفعه کند.
- مالی را که انسان پیدا میکند، در تمام صوری که گفته شد می‌تواند برای خود بردارد، بهتر است از طرف صاحبش به فقیر صدقه دهد مخصوصاً اگر پیدا کننده غنی باشد و اگر بعد از صدقه دادن یا تلف شدن صاحبش پیدا شود باید رضایت او را به دست آورد، و همچنین است مجهول المالک که اگر بعد از اینکه با اذن حاکم شرع به مصرف رساند صاحبش پیدا شود باید او را راضی نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مال گمشده که از قسم حیوان نیست چنانچه انسان پیدا کند اگر نشانه ای نداشته باشد که بواسطه آن، صاحبش معلوم شود، و قیمت آن کمتر از یک درهم (6/12 نخود نقره سکه دار) نباشد احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر مالی را که کمتر از 6/12 نخود نقره سکه دار ارزش دارد پیدا کند و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد; چنانچه کسی آن را بردارد، برای او حلال است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مالی را که نشانه دارد وقیمت آن به 12/6 نخود نقره سکّهدار میرسد در جایی پیدا کند که معلوم است به واسطه اعلان، صاحب آن پیدا نمیشود، می‌تواند در روز اوّل آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد یا به حاکم شرع برساند یا تملّک نماید با ضمان او و چنانچه صاحبش پیدا شود و به صدقه دادن راضی نشود، باید عوض آن را به او بدهد وثواب صدقهای که داده مال خود او است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مالی را که کمتر از (6/12) نخود نقره سکّهدار ارزش دارد، پیدا کند و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگری بگذارد، چنانچه کسی آن را بردارد، برای او حلال است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مالی را که کمتر از 12/6 نخود نقره سکّهدار ارزش دارد پیدا کند و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد، چنانچه کسی آن را بردارد، برای او حلال است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مالی را که کمتر از 6/12 نخود نقرة سکّه دار ارزش دارد پیدا کند و از آن صرفه نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد ، چنانچه کسی آن را بردارد ، برای او حلال است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مالی را که کمتر از 6 / 12 نخود نقره سکه دار ارزش دارد پیدا کند، و از آن صرف نظر نماید، و در مسجد یا جای دیگر بگذارد، چنان چه کسی آن را بردارد، برای او حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مالی را که کمتر از 6 / 12 نخود نقره سکه دار ارزش دارد پیدا کند و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد چنانچه کسی آن را بردارد، برای او حلال است.
- [امام خمینی] اگر مالی را که کمتر از 6/ 12 نخود نقره سکهدار ارزش دارد پیدا کند و از آن صرف نظر نماید و در مسجد یا جای دیگر بگذارد چنانچه کسی آن را بردارد، برای او حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مالی را که نشانه دارد و قیمت آن به 6 / 12 نخود نقره سکه دار می رسد در جایی پیدا کند که معلوم است بواسطه اعلان صاحب آن پیدا نمی شود می تواند در روز اول آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد و لازم نیست صبر کند تا سال تمام شود و چنانچه صاحبش پیدا شود و به صدقه دادن راضی نشود باید عوض آن را به او بدهد و ثواب صدقه ای که داده مالِ خود او است.