عواید
رجوع کنيد به: عايدات
اگر حاج مقداری از پول مخمّس خود به مصرف حج خود برساند می‌تواند به مقداری که صرف نموده از عواید سال خود بردارد؟
بلی می‌تواند.
بلی می‌تواند.
عنوان سوال:
اگر حاج مقداری از پول مخمّس خود به مصرف حج خود برساند می‌تواند به مقداری که صرف نموده از عواید سال خود بردارد؟
پاسخ:
بلی می‌تواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زیدی ملکی را تا مدّت پنجاه سال حبس نموده که عواید آن به مصارف معیّنه صرف شود و بعد از پنجاه سال، وصی عین آن را به مصارف دیگری که مباین با مصارف اوّلیه است برساند و فعلاً پنجاه سال منقضی شده وملک مشتری ندارد و به فروش نرسیده، آیا عایدی آن به مصارف پیش باید برسدتا بعد از پنجاه سال؟
- شخصی در وصیت، محلّی را برای ثُلث خود معین نموده که از عواید آن مصارفی که مقرّر نموده در مدّت بیست سال بعد از وفات صرف شود و پس از گذشتن بیست سال عیناً و منفعتاً علی ما فرض اللَّه بین ورثه موصی تقسیم شود، آیا زوجه او بعد از بیست سال حق ثُمنیه دارد یا خیر؟ و اگر زوجه بمیرد ورثه زوجه بعد از انقضای بیست سال حقِّ ثُمنیه آن زن را دارند یا خیر؟
- شخصی آب انباری ساخته و مقداری ملک وقف برای مخارج آن نموده و فعلاً آن آب انبار خراب شده و تجدید ساختمان آن منظور نیست، آیا اجازه میفرمایید عواید آن ملک صرف در تعمیر مسجد یا حمّام عمومی، یا تعزیه داری، یا راههای خیر دیگر بشود یا خیر؟
- آیا ممکن است کسی مالی را حبس کند که تا مدّتی معیّن از عواید آن بعد از فوت حابس به مصرف امور شخص خودِ حابس برسد از قبیل استیجار حج و صوم و صلات جهت حابس و مصارف دیگر که مرتبط به خود حابس باشد؟ مثل آن که ثلث مال را موصی برای صرف در امورش مورد وصیّت قرار میدهد، یا آن که صحیح نیست و در حبس مانند وقف مؤبّد به تنجیز و اخراج از نفس لازم است و نمیتوان عواید محبوسه را به مصرف شخص حابس رساند؟
- حاج که طواف نساء را فراموش نموده، آیا می‌تواند متصدّی اجرای عقد نکاح برای غیر شود یا خیر؟
- زنی وفات نموده و ما تَرَکی از منقول و غیر منقول از ارثیه پدر و مهریه دارد و وارث او منحصر به زوج و مادر است، آیا طریقه تقسیم ارث او به چه نحو است؟ و مطلب دیگر: زوجِ این زن در ایام مرضش مخارجاتی برای طبیب و دوای او نموده می‌تواند به آن مقداری که خرج نموده از ماتَرَک او بردارد یا خیر؟
- شخصی در محلّی مدرسهای بنا نموده و ملکی برای طلّاب مشتغلین در آن مدرسه وقف نموده، آن مدرسه در اثر زلزله خراب و ویران شده و قابل سکونت طلّاب نیست، تکلیف متولّی نسبت به عواید ملکی که برای طلّاب آن مدرسه وقف شده چیست؟ آیا می‌تواند عایدی آن را برای طلّاب نجف یا قم بفرستد؟
- شخصی در زمان سابق آب انباری بنا نموده و مقداری آب برای شرب آن وقف نموده، اکنون آن آب تقریباً دو برابر مصرف شرب آن است، بیان فرمایید که زیادی آن آب را به چه مصرفی باید رسانید؟
- شخصی خانه ندارد و پولی هم جمع کرده برای خرید خانه ولی وافی برای خانه به قدر حاجت او نیست ولی وافی برای حج او می‌باشد، آیا پول را نگاه بدارد تا بقیّه پول خانه را تحصیل نموده خانه بخرد یا چون به قدر حج اوست به حج برود؟
- شخصی در سال گذشته حج به جا آورده و حج اوّل او بوده و خیال میکرده حلق رأس احتیاط مستحب است، بدین جهت حلق نکرده و اکتفاء به تقصیر نموده، آیا حج او صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] شخصی مقداری پول مخمّس دارد که خمس آن را سال قبل پرداخته، سال بعد مقداری از آن را صرف کرده است. آیا می تواند به همان مقدار از سود سال خمسی را به جای آن بردارد و خمس بقیه سود را بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی دارای مقداری پول است که خمس آن‌ها را سال قبل پرداخته است و در سال بعد مقداری از آن را صرف کرده است، آیا می تواند آخر سال خمسی خود، کسری آن مال مخمّس را جبران کند؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی مقداری پول دارد که خمس آن را پرداخته است. در سال بعد، مقداری از آن را مصرف میکند. آیا در آخر سال خمسی، می‌تواند کسری آن مال مخمّس را جبران کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا انسان می‌تواند با نیّت از حساب مشترک پول مخمّس و غیر مخمّس نیازمندیهای زندگی را تأمین نماید؟
- [آیت الله خوئی] این بنده باغی داشتم مخمس که قیمتش 2500 تومان بود چون قیمت آن زیاد شد فروختم و از پول او 5 پشته باغ دیگری به مبلغ 25500 تومان خریدهام و از محصول باغ فعلی مقداری مصرف خوراکی بنده است و مقداری هم فروش می‌شود و ممکن است مقدار فروش محصول مذکور صرف در خرج سالیانه خود باغ از قبیل کندن باغ و غیره باشد بفرمائید بقیه 25500 تومان فوق که 2500 تومان آن مخمس بوده تکلیفش از نظر خمس چیست؟
- [آیت الله خوئی] مقدار پنج هزار تومان مثلاً خوراکی در سر سال مخمّس نموده و در بین سال مصرف کرده، سال بعد معادل پنج هزار تومان خوراکی اضافه دارد، باید خمس بدهد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که حساب سال ندارد، و خمس نمی پردازد، آیا شرعاً می تواند فقط مقداری از اموال را مخمّس کند و به حج برود؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی با پول مخمس زمینی خریده است و بعد از چند سال زمین را فروخته است و پول آن را با مقداری پول دیگر زمین دیگری خریده است و الان می خواهد زمین را بفروشد آیا خمس دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سال خمسی نداشته است، مقداری پول از درآمد کسب خود را صرف ساختمان مسجد، حسینیه، بیمارستان، حمام و آسفالت خیابان نموده است. آیا به این پولها خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] این جانب سال گذشته در اوّل سال خمسی خود مبلغ یکصد هزار تومان پول مخمس در بانک داشتم. در سال جاری این پول را به تدریج صرف مایحتاج منزل کردم. ولی در آخر سال جاری، از درآمد امسال همان مبلغ را مجدداً در بانک گذاشتم. بفرمایید آیا باید خمس این مبلغ را هم بدهم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان می‌تواند فطره را به مصرف او برساند، یا به واسطهی دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.
- اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان می‌تواند فطره را به مصرف او برساند، یا به واسطهی دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.
- اگر به ولی طفل و دیوانه دسترسی ندارد، می‌تواند خودش یا به وسیلهی یک نفر امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند و باید موقعی که زکات به مصرف آنان میرسد نیت زکات کنند.
- اگر انسان مقداری پول به تاجر بدهد که در شهر دیگر از طرف او کمتر بگیرد، اشکال ندارد و این را صرف برات میگویند.
- اگر کسی زن خود را بدون این که بفهمد طلاق دهد، چنانچه مخارج او را مثل وقتی که زنش بوده بدهد و مثلاً بعد از یک سال بگوید:یک سال پیش تو را طلاق دادم و شرعاً هم ثابت کند، می‌تواند چیزهایی را که در آن مدت برای زن تهیه نموده و او مصرف نکرده است از او پس بگیرد، ولی چیزهایی را که مصرف کرده نمیتواند از او مطالبه نماید.
- اگر مخارج سیدی که زن انسان نیست بر انسان واجب باشد، بنا بر احتیاط واجب نمیتواند از خمس خوراک و پوشاک او را بدهد، ولی اگر مقداری خمس ملک او کند که به مصرف مخارج خودش برساند، مانعی ندارد.
- اگر مقداری از سرمایه از بین برود و از باقی ماندهی آن منافعی ببرد که از خرج سالش زیاد بیاید، نمیتواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع بردارد؛ ولی اگر با سرمایهای که برای او مانده، نتواند کسبی کند که سزاوار شأن او باشد، یا منافعی که از آن پیدا می‌شود برای مخارج سال او کافی نباشد، می‌تواند مقداری را که از سرمایه کم شده از منافع کسر نماید.
- صنعت گر یا مالک یا تاجری که درآمد او از مخارج سالش کمتر است، می‌تواند برای کسری مخارجش زکات بگیرد و لازم نیست ابزار کار یا ملک یا سرمایهی خود را به مصرف مخارج برساند.
- فروختن در و پنجره و چیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه به درد آن مسجد نخورد باید در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر به درد مسجدهای دیگر هم نخورد، میتوانند آن را بفروشند و پول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد وگرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- اگر چیزی ندارد که در نماز عورت خود را با آن بپوشاند، واجب است اگر چه به کرایه یا خریداری باشد تهیه نماید، ولی اگر تهیه آن به قدری پول لازم دارد که نسبت به دارایی او زیاد است، یا طوریست که اگر پول را به مصرف لباس برساند به حال او ضرر دارد، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر برای پیامبر صلیاللهعلیهوآله یا یکی از ائمه علیهمالسلام یا یکی از امامزادگان یا علمای پیشین و مانند آن‌ها چیزی را نذر کند ، چنانچه مصرف معیّنی را قصد کرده است باید به همان مصرف برساند ، و اگر مصرف معیّنی را قصد نکرده است باید به مصرفی برساند که نسبتی به آن حضرت داشته باشد ، مثلاً بر زوّار فقیر او صرف نماید و یا به مصارف حرم او برساند ، و یا در امری که موجب اعلای نام اوست صرف کند .
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی از ابتدای سال خمسی تا به دست آوردن درآمد، هزینهای برای خود و خانواده خود نموده است، خواه از سرمایه و خواه قرض گرفته باشد و خواه از مال مخمس خودش مصرف کرده باشد، هزینه او محسوب شده و از درآمد سال مالی او کسر می‌شود و بقیه درآمد سال, خمس دارد. هزینه بدون استفاده
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی را با پول مخمس خریده تا از منافع آن استفاده کند مثلاً درختی خریده تا میوه آن را بفروشد یا گاو خریده تا شیر آن را بفروشد میوه و نمای آن جزء درآمد سال او محسوب می شود که اگر تا آخر سال خمسی صرف مؤونه نشد باید تخمیس شود.
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی نتواند خرج سال خود را تأمین کند و سر سال پول و یا چیزهایی از مئونه در خانه زیاد بیاید، می‌تواند آن‌ها را در مخارج مورد نیاز صرف کند و خمس ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر طفل یا دیوانهای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکات بدهد که به مصرف او برساند.
- [آیت الله بهجت] اگر به ولیّ طفل و دیوانه دسترسی ندارد، می‌تواند خودش یا بهوسیله فردی امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند؛ و باید موقعی که زکات را به مصرف آنان میرساند، نیت زکات کند. و اگر طفل ممیز است و اطمینان دارد که در همان مواردی صرف میکند که ولیّ او صرف میکرد، میتوان به خود طفل نیز داد و همچنین به سفیه، با اطلاع ولیّ او، میتوان زکات داد.
- [آیت الله خوئی] مصارفی که بعد از تعلق زکات است می‌تواند از حاکم شرع یا وکیل او در صرف آن‌ها اجازه بگیرد و آنچه نسبت به مقدار زکات خرج شده بردارد.
- [آیت الله مظاهری] انسان می‌تواند مقداری پول به کسی بدهد که در شهر دیگر کمتر بگیرد ولی عکس آن )یعنی مقداری پول بدهد که در شهر دیگر زیادتر بگیرد( جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که زنش سیده است نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر ان زن واجب باشد و نتواند مخارج انان را بدهد جایز است انسان خمسش را به ان زن بدهد که به مصرف انان برساند و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبه اش که موونه اوست صرف نماید
- [آیت الله مظاهری] خمس را باید در این زمان به مجتهد جامع الشرایط یا وکیل او بدهند که آن‌ها صرف سادات فقیر و تقویت اسلام مخصوصاً اداره حوزههای علمیّه بنمایند، و اگر خود بخواهد به سیّد فقیری بدهد یا به مصرف دیگری برساند باید از مجتهد جامع الشرایط یا وکیل او اجازه بگیرد و بدون اجازه نمیتواند آن را به مصرف برساند.