ادای شهادت
گواهی دادن بر امری را ادای شهادت گویند و در باب شهادات به کار رفته است.
تحمّل شهادت و ادای شهادت هر دو واجب است بنابر این اگر کسی را برای شهادت خواستند باید برود همانگونه که اگر او را برای شهادت دادن نزد قاضی خواستند باید حاضر شود مگر اینکه افراد دیگری برای تحمّل شهادت یا ادای آن، باشند.
عنوان مسئله:
تحمّل شهادت و ادای شهادت هر دو واجب است بنابر این اگر کسی را برای شهادت خواستند باید برود همانگونه که اگر او را برای شهادت دادن نزد قاضی خواستند باید حاضر شود مگر اینکه افراد دیگری برای تحمّل شهادت یا ادای آن، باشند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی پیش از بلوغ به مکّه برود و حج به جا آورد، حجّ واجب او محسوب میشود؟
- آیا افراد نابالغ که به همراه والدین به عمره مفرده مشرّف میشوند، واجب است محرم شوند و اعمال عمره مفرده را به جا آورند؟
- آیا افراد نابالغ که به همراه والدین به عمره مفرده مشرّف میشوند، واجب است محرم شوند و اعمال عمره مفرده را به جا آورند؟
- زنی واجب الحج شده ولی باردار است و انجام اعمال حج برای او خوف ضرر و احیاناً سقط جنین به همراه دارد. در این صورت آیا می تواند صبر کند و در سال های بعد به حج برود؟
- اگرکسی مستطیع باشد و با فیش یا مبلغی که دیگری به او هدیه می کند به حج برود، بعد از انجام این حج واجب باید مجدداً با مال خودش حج بجا بیاورد؟
- اگر مرد محرم سهواً یا جهلاً هنگام سفر و در روز به زیر سایه برود، در این صورت باید کفّاره بپردازد؟ آیا واجب است فوراً سایه را ترک کند و مثلاً در راه از ماشین پیاده شود یا خیر؟
- در صورتی که مهریه زن، او را برای حج مستطیع کند. آیا واجب است به اندازه حج از شوهر طلب کند و به حج برود یا باید صبر کند تا شوهر خودش مهریه را بپردازد؟
- در بعضی موارد، افراد ساکن در دو شهر از یک کشور که بیش از هزار کیلومتر نیز با هم فاصله دارند، اول ماهشان بنابر اعلام حکومت آن کشور یک روز است، ولی دو شهر مرزی از دو کشور متفاوت که فاصله آنها کمتر از صد کیلومتر است، در دو روز مختلف، ماه قمری را آغاز میکنند. آیا چنین امری صحیح است؟ اگر امکان دارد، در مورد علت آن توضیح فرمائید.
- در بعضی موارد، افراد ساکن در دو شهر از یک کشور که بیش از هزار کیلومتر نیز با هم فاصله دارند، اول ماهشان بنابر اعلام حکومت آن کشور یک روز است، ولی دو شهر مرزی از دو کشور متفاوت که فاصله آنها کمتر از صد کیلومتر است، در دو روز مختلف، ماه قمری را آغاز میکنند. آیا چنین امری صحیح است؟ اگر امکان دارد، در مورد علت آن توضیح فرمائید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آیا وکالت در نذر، عهد، لعان، قسم، شهادت، قضاوت و حیازت جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی نذر کرده به زیارت عتبات عالیات یا مشهد مقدس برود اگر این شخص از دنیا برود آیا ورثه این شخص واجب است نذر او را بجا آورند؟ اگر مالی برای ادای نذر داشته باشد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] اگر چهار شاهد زنا برای ادای شهادت حاضر شوند، ولی پس از شهادتِ سه نفر، فرد چهارم شهادت ندهد، آیا بر آن سه نفر حدّ قذف جاری می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] خروج از مسجد جهت ادای دین و وفای به عهد چه حکمی دارد؟ جهت اقامه شهادت چطور؟
- [آیت الله نوری همدانی] خروج از مسجد جهت ادای دین و وفای به عهد چه حکمی دارد؟ جهت اقامه شهادت چطور؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در نقل خبر، و شهادت بر وقوع حادثه ای، بین زن و مرد تفاوتی وجود دارد؟ آیا در این مورد باید همچون ادای شهادت در محاکم قضایی عمل کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ادای وعده به زن واجب است؟
- [آیت الله بهجت] آیا ادای وعده به زن واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا استناد قاضی به نظر کارشناس، به عنوان مثال در جعل امضا و چشم پوشی از شهادت شاهد و اسناد و مدارک مبنی بر وقوع جرم جایز است؟
- [آیت الله بهجت] آیا قاضی می تواند بر اساس شهادت شهودی که عدالتشان به اثبات نرسیده، به عنوان اماره یا مستند علم خود حکم دهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مدّعی در حق اللَّه نتواند بیّنه اقامه کند علاوه بر آنکه لازم نیست منکر قسم بخورد، مدّعی نیز تعزیر میشود همانگونه که اگر بیّنه تامّ نباشد مثلاً یک شاهد شهادت بدهد آن شاهد نیز تعزیر میگردد.
- اگر شاهد از شهادت خود برگردد یا شاهد دیگری برخلاف او شهادت دهد، اگر قبل از حکم قاضی باشد آن شهادت اوّل پذیرفته نمیشود ولی اگر بعد از حکم باشد حکم نقض نمیشود. ولی در صورتی که شاهد از شهادت خود برگشته باشد ضامن است و تعزیر میشود، مثلاً اگر کسی به واسطه شهادت او قصاص شده باشد، اگر دروغ گفته باشد ورثه میتوانند قصاص کنند و اگر اشتباهی باشد ورثه میتوانند دیه بگیرند.
- همانگونه که خمس بر اشخاص واجب میشود، بر شرکتها و مؤسّسهها و بانکها و مانند اینها )شخصیتهای حقوقی( نیز واجب میشود، بنابراین اگر مؤسّسهای منفعتی بُرد بعد از کسری مخارج سالیانه باید خمس منافع را بدهد.
- مراد از بیّنه شهادت دو مرد مؤمن، بالغ، رشید، عاقل، عادل، مختار و حلالزادهای است که عیوبی که موجب سلب اطمینان میشود (جنون ادواری، سهو و خطای مفرط و مانند اینها) نداشته باشند و شهادت آنها با قطع و جزم و جدّ بعد از خواستن قاضی باشد.
- کسی که در میدان جنگ مجروح شود و بعد از انتقال به پشت جبهه از دنیا برود، گرچه شهید است ولی غسل و کفن ساقط نمیشود.
- کسی که بمیرد و حجّ واجب و واجبات مالی دیگر نظیر خمس و زکات بر ذِمّه او باشد و ترکه او کفایت از همه آنها نکند، ادای حجّ بر آنها مقدم است مگر اینکه خمس یا زکات در اصل مال باشد که در این صورت ادای خمس و زکات مقدم است همچنانکه بر قرض نیز مقدم است.
- کسی که واجب النفقه دیگری است (پدر، مادر، زن، فرزند) نمیتواند از او زکات بگیرد مگر اینکه زکات را برای مخارج غیرضروری نظیر زیارت، خریدن کتاب، گرفتن زن، ادای دین و مانند اینها بگیرد.
- کسی که فوت کرده و حجّ واجب بر ذِمّه او بوده است ورثه پیش از ادای حجّ نمیتوانند در اموال میّت تصرّف کنند و همچنین است هر واجب مالی نظیر خمس و زکات و قرض، ولی اگر وصی میّت یا قیّم او واجب مالی را از اصل مال بیرون کند ورثه میتوانند در اموال میّت تصرّف کنند.
- اگر مجتهدی که انسان از او تقلید میکند از دنیا برود، بقاء بر تقلید از او جایز است نه واجب. گرچه مجتهدِ میّت، اعلم از مجتهدینِ زنده باشد.
- هرگاه حجّ بر کسی واجب شود و در به جا آوردنش اهمال و تأخیر کند تا استطاعتش از بین برود واجب است به هر ترتیبی شده تا به حدّ حرج نرسیده است حجّ را به جا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] بعید نیست گفته شود حقوق زن و شوهر در برابر یکدیگر است، بنابر این زمانی که یکی از آنان بدون عذر موجّه از ادای حقّ دیگری امتناع مینماید، دیگری نیز بتواند از ادای حقوق او امتناع نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .اثبات سیادت افراد یا به وسیله شهادت دو مرد عادل است؛ یا به این است که در شهر خو د مشهور و معروف به سیادت باشد , بنابراین هر کس ادعا کند که سیّد است، کافی نیست. حکم سادات واجب النفقه
- [آیت الله سیستانی] تراشیدن ریش و اخذ اجرت بر آن بنابر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که مورد اضطرار باشد ، یا ترک آن موجب ضرر یا حرجی باشد که معمولاً تحمّل نمیشود ، هر چند از جهت استهزاء وتوهین باشد .
- [آیت الله سیستانی] اگر ملکی را با پول خمس نداده خرید ولی معامله به نحو کلی فی الذمه بود همانگونه که غالب معاملات است تصرّف در آن حلال است ، و بدهکار خمس پولی است که پرداخته ، ولی اگر با عین پولی که خمس آن را نداده ملکی بخرد ، تصرّف او در آن ملک بدون اجازه حاکم شرعی حرام ، و نماز در آن بنابر احتیاط واجب باطل است .
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مخارج حج و کسانی که واجبالنفقه او هستند را دارد، ولی بعضی مخارج را هم باید برای حفظ آبروی خود، بهخاطر حج رفتن بنماید، در صورتی که حج رفتن با این وضع برای او عسر و حرج دارد، یعنی مشکلاتی را به همراه دارد که عادتاً نمیشود تحمل کرد، حج رفتن لازم نیست. در غیر این صورت بنابر احتیاط واجب باید به حج برود.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد چنانچه نتواند همه انها را بدهد اگر مالی که خمس یا زکات به ان تعلق گرفته از بین نرفته باشد باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد مال را بنابر احتیاط واجب بر قرض و خمس و زکات به نسبت تقسیم کند و ادای اینها را بر ادای کفاره و ادای مالی را که نذر کرده مقدم بدارد
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن دراستحاضه کثیره یا متوسّطه بخواهد پیش از وقت نماز سورهای را که سجده واجب دارد بخواند، یا مسجد برود، بنابر احتیاط واجب باید غسل نماید، و همچنین است اگر شوهرش بخواهد با او نزدیکی کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن در استحاضه کثیره یا متوسطه، بخواهدپیش از وقت نماز، سوره ای را که سجده واجب دارد بخواند، یا مسجد برود، بنابر احتیاط واجب، باید غسل نماید، و هم چنین است اگر شوهرش بخواهد با او نزدیکی کند.
- [امام خمینی] نبش قبر امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا اگر چه سالها بر آن گذشته باشد، در صورتی که زیارتگاه باشد، حرام است. بلکه اگر زیارتگاه هم نباشد،بنابر احتیاط واجب نباید آن را نبش کرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر از درنده بترسد ، یا جستجوی آب بقدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز بقدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند ، جستجو لازم نیست ، ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند به همان مقدار جستجو لازم است و اگر از دزد بر جان و مال خودش بترسد ، نباید در جستجوی آب برود ولی اگر مالی که احتمال می دهد از بین برود به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد ، جستجوی آب واجب است .