اطمینان
سکون و آرامش را اطمینان گویند.
کسی که اطمینان به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد یا مسلمانی را دفن کند، باید به‌گمان عمل‌کند، و اگر گمان‌ممکن‌نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
عنوان مسئله:
کسی که اطمینان به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد یا مسلمانی را دفن کند، باید به‌گمان عمل‌کند، و اگر گمان‌ممکن‌نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی به هر دلیلی عریان باشد و بخواهد نماز بخواند، میتواند اگر مرد است عبا به دوش بگیرد و اگر زن است چادر ضحیم سر کند و نماز بخواند؟ آن نماز صحیح است؟
- می دانیم که در نماز جماعت، اگر انسان سهواً زودتر از امام جماعت سر از رکوع یا سجده بر دارد، باید دوباره خود را به رکوع یا سجده امام برساند. از بعضی افراد شنیده ام که وقتی مأموم دوباره به رکوع یا سجده رفت نباید ذکر بگوید. زیرا نمازش مشکل پیدا می کند، آیا این مطلب صحیح است ؟
- چند وقتی است در گلزار شهدای محل شب های جمعه اقدام به برگزاری دعای روحبخش کمیل به همراه نماز جماعت مغرب و عشاء نموده ایم . در این گلزار شهدا یک دیوار سنگی به ارتفاع تقریبی 40 سانتی متر و عرض تقریبی 25 سانتی متر باعث جدایی 2 قسمت این گلزار از یکدیگر شده است و به جهت اقامه نماز جماعت برادران در سمت راست دیواره پشت سر امام جماعت و خواهران سمت چپ دیواره (با اتصال از صف دوم و یا سوم) قرار میگیرند . اما این مسئله مطرح گشته که این دیواره را نمی توان به عنوان حائل محسوب کرد و باید خواهران پشت سر برادران قرار گیرند و یا اینکه دیواره برداشته شود و از حائل پارچه ای استفاده گردد . بنابراین آیا مورد بالا صحیح است و نمی توان دیواره را حائل محسوب کرد و در فرض صحت نمازهای خوانده شده چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] زنی وضع حمل نموده بچّه مرده که دو سر دارد یکی از جلو و دیگری از عقب و شکم به هم چسبیده و دارای چهار دست و چهار پا، در غسل و دفن او تکلیف چیست در دفن آن؟ اگر سر و صورت یکی رو به قبله باشد صورت دیگری رو به قبله نخواهد بود، تکلیف غسل و کفن و دفن او چیست؟
- [آیت الله سیستانی] یکی از شرایط تکفیر منکر شدن یکی از ضروریات دینی مثل نماز می باشد اگر فرد مسلمانی نماز نخواند و بالغ و آگاه هم باشد حکم آن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفا به سوالات زیر پاسخ فرمایید : 1- آیا می توان فرد بهایی را در قبرستان مسلمانان دفن نمود ؟ اگر دفن شده باشد چه باید کرد ؟ 2- آیا می توان فرد غیر مسلمانی را در قبرستان مسلمانان دفن نمود؟ اگر دفن شده باشد چطور ؟ 3- آیا دفن کردن فرد مسلمان در قبرستان سایر ادیان مانند اهل کتاب یا کفار ، صحیح است ؟ اگر دفن شده باشد چطور ؟
- [آیت الله سبحانی] قبله مسجدی ْ15 درجه انحراف دارد ولی نمازگزاران به این انحراف توجه ندارند،و نماز را به طرف قبله نمی خوانند آیا نماز آنان صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا نماز خواندن در مکانی که در آن تصویر انسان یا حیوانی وجود دارد، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی خانه جدیدی میخرد. در ابتدای امر برای یافتن قبله از یکی از همسایهها جهت قبله را میپرسد و به آن جهت نماز میخواند؛ اما بعدها با گذاشتن قبله نما اطمینان پیدا میکند جهتی را که سالها به طرف آن نماز میخوانده، اشتباه بوده است. با توجه به این که این فرد از راههای معتبر، برای یافتن قبله استفاده نکرده است، آیا باید نماز هایی که در این سالها خوانده، قضا نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] وقتی که تکهای از بدن میّت (مثل سر یا دست یا پا) را دفن میکنیم، آیا باز هم رو به قبله بودن لازم است یا خیر؟ آیا ملحق کردن این تکه به اصل جسد، واجب است یا آن را در هر جای دیگر میتوان دفن کرد؟
- [سایر] آیا این مطلب صحیح است که برای خوابیدن و استراحت کردن به طرف قبله بخوابیم و یا برای دفن کردن هم به این صورت عمل کنیم؟ اگر جواب مثبت است، لطفاً دلیل و سند آن را بیان بفرمایید؟
- [آیت الله خامنه ای] فردی هنگام کشتن حیوانی حلال گوشت خون روی لباسش میچکد، بعد با همان لباس نماز میخواند، آیا نماز او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] فردی هنگام کشتن حیوانی حلال گوشت خون روی لباسش میچکد، بعد با همان لباس نماز میخواند، آیا نماز او صحیح است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی در بین نماز بفهمد رو به قبله نیست، اگر انحرافش به سمت راست یا سمت چپ قبله نرسیده نماز او صحیح است و اگر به سمت راست یا سمت چپ قبله رسیده یا پشت به قبله بوده باید نماز را بشکند و دوباره رو به قبله بخواند و اگر وقت ندارد، در بین نماز به قبله برمیگردد و نماز را تمام میکند و نمازش صحیح است.
- اگر بعد از نماز فهمید که نماز او رو به قبله نبوده است اگر انحراف به سمت راست یا سمت چپ قبله نرسیده نماز صحیح است و اگر به سمت راست یا سمت چپ قبله رسیده و یا پشت به قبله بوده، اگر در وقت است باید نماز را دوباره بخواند ولی اگر خارج وقت است قضا لازم نیست.
- کعبه که در مکّه معظّمه میباشد قبله است، و باید به سمت آن نماز خواند، ولی کسی که دور است اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نماز میخواند کافی است و همچنین است کارهای دیگری مانند سر بریدن حیوانات، که باید رو به قبله انجام گیرد.
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نمازش کم بوده، چنانچه کاری که نماز را باطل میکند انجام نداده، باید آنچه از نماز نخوانده، بخواند و برای سلام بیجا دو سجده سهو بنماید. و اگر کاری که نماز را باطل میکند انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده، باید نماز را دوباره به جا آورد.
- هرگاه اطمینان کند خونی که در بدن یا لباس اوست خون نجسی است که نماز با آن صحیح است، مثلاً اطمینان کند خون زخم و دمل است، چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده که نماز با آن باطل است، نمازش صحیح است.
- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهّد کاری کند که اگر عمداً یا سهواً در نماز اتّفاق بیفتد نماز باطل می‌شود، مثلاً پشت به قبله نماید، باید قضای سجده و تشهّد را به جا آورد و نمازش صحیح است.
- اگر لباس را آب بکشد و اطمینان کند که پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده نمازش صحیح است.
- کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید تا اطمینان پیدا کند قبله کدام طرف است، و میتواند به گفته یک نفر ثقه یا به قول کسی که از روی قاعده علمی قبله را میشناسد گرچه فاسق یا کافر باشد و گمان هم پیدا نشود عمل کند و همچنین است محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا گفته صاحب خانه و رستوران و مانند آن.
- اگر بعد از نماز شک کند که در بین نماز کاری که نماز را باطل میکند انجام داده یا نه، نمازش صحیح است.
- سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: اوّل: چهار رگ از پایین برآمدگی زیر گلو به طور کامل ببرند، گرچه بریدن دو رگِ بزرگ کفایت میکند. ولی اگر نشود چهار رگ یا لااقل دو رگِ بزرگ را ببرند، نظیر اینکه گرگ بعضی از چهار رگ را کنده باشد یا حیوان در چاه افتاده باشد یا سرکش شده باشد، اگر کارد و مانند آن را بر آن بزنند که خون متعارف از آن جاری شود، کفایت میکند. دوّم: کسی که سر حیوان را میبرد باید مسلمان باشد. سوّم: سر حیوان را با چیزی ببرند که از آهن باشد. کاردهای استیل و مانند آن چون از جنس آهن است اشکال ندارد. ولی در صورت ضرورت یا نبود آهن با هر چیزی که رگها را جدا کنند کفایت میکند، بلکه در صورت اختیار هم کفایت میکند، ولی بهتر است که از آهن باشد. چهارم: موقع سر بریدن، بدن حیوان رو به قبله باشد (اگر ایستاده است جلوی بدن او و اگر خوابیده یا آویزان است شکم و سینه او رو به قبله باشد) ولی اگر فراموش کند یا مسئله را نداند یا نداند قبله از کدام طرف است یا نتواند حیوان را رو به قبله کند اشکال ندارد. پنجم: وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد نام خدا را ببرد و همین قدر که بگوید بسم اللَّه، یا به نام خدا، و مانند اینها کافی است، ولی اگر از روی ندانستن یا فراموشی نام خدا را نبرد اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] کسی که یقین به قبله ندارد; اگر بخواهد غیر از نماز، کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست در صورت ضرورت به ذبح حیوان و خوف از فوت آن به هر طرف که انجام دهد صحیح است. پوشانیدن بدن در نماز
- [آیت الله بهجت] کسی که یقین به قبله ندارد اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز، کاری کند که باید آن را رو به قبله انجام داد مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
- [امام خمینی] کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که بایدرو به قبله انجام داد، مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید. واگر گمان ممکن نیست، به هر طرف که انجام دهد، صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که یقین به قبله ندارد ، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد ، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد ، باید به گمان عمل نماید ، و اگر گمان ممکن نیست ، به هر طرف که انجام دهد صحیح است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که یقین به قبله ندارد بخواهد غیر از نماز عملی انجام دهد که باید رو به قبله صورت گیرد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، در صورت ضرورت، میتواند به گمان عمل نماید وگرنه در صورت امکان باید آن عمل را به تأخیر اندازد و پس از حصول اطمینان به جهت قبله آن را به جا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر ازنماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد حیوانی را سر ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست و اضطرار به کشتن حیوان داشته باشد اگر چه خوف مردن او باشد به هر طرف که انجام دهد، صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام دهد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، در صورت امکان باید این کار را تأخیر بیندازد و با یقین یا چیزی که در حکم یقین است، آن را رو به قبله انجام دهد و اگر امکان نداشته باشد، مثلاً حیوان در معرض تلف قرار داشته باشد باید به گمان خود عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست، میتواند به هر طرف که احتمال بدهد رو به قبله است انجام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که یقین یا انچه در حکم یقین است به قبله ندارد اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد در صورتی که می تواند تاخیر بیندازد تا قبله را پیدا کند بنابر احتیاط واجب تاخیر بیندازد و اگر نتواند یا تاخیر برای او حرجی است می تواند به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست چنانچه کشتن ان حیوان ضرورت دارد مثل ان که اگر تاخیر بیندازد می میرد به هر طرف که انجام دهد صحیح است