کسر
کسر به تخلّف «حکمِ» قیاس از حکمتِ اعتبار شده اطلاق میشود.
تخمی را که به مصرف زراعت رسانده؛ چه از خودش باشد یا خریده باشد؛ نمی تواند نیز از حاصل کسر کند و سپس ملاحظه نصاب بنماید بلکه نصاب را نسبت به مجموع حاصل باید ملاحظه نماید.
عنوان مسئله:
تخمی را که به مصرف زراعت رسانده؛ چه از خودش باشد یا خریده باشد؛ نمی تواند نیز از حاصل کسر کند و سپس ملاحظه نصاب بنماید بلکه نصاب را نسبت به مجموع حاصل باید ملاحظه نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] در زکات که مؤونه زراعت از اوّل تا به آخر موضوع میشود، آیا نسبت به عواید دیگر این زراعت مثل کاه و علفچر آن و خوشههایی که بعد اززراعت میماند و یا به کسی بخشیده میشود، چگونه حساب میشود؟ آیا تمام قیمت کاه و غیره از مؤونه کسر میشود، یا به نسبت آنها به اصل گندم از مخارج کسر میشود؟ یا آن که توجّهی به آنها نشده و تمام مخارج از اصل گندم حاصل شده کسر میشود؟
- [آیت الله بهجت] زمین های زراعی همسر در دست شوهر است که آن ها را همه ساله با زمین های خود کشت می کند. آیا غلّه ی هر کدام باید جداگانه به حدّ نصاب برسد یا مجموع زراعت ملاک نصاب است؟
- [آیت الله بهجت] املاک زن و مادر در دست شوهر و فرزند است و آن ها با املاک خودشان مخلوط کرده و زراعت می کنند، در حالی که زن یا مادر، دخالتی در املاک خود ندارند. آیا غلّه هر کدام باید به حدّ نصاب برسد یا مجموع زراعت روی هم حساب می شود؟
- [آیت الله خوئی] شخصی ماشینی خریده است برای مسافربری و یا بارکشی و یا زراعت به مبلغی و خمس آن را داده است و در آخر سال اگر ترقی کرد و یا کسر نمود آیا خمس ترقی را باید بدهد و یا نه؟ و همین طور کسر آن را میتواند از منافع بین سال جبران کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که تاکنون خمس نداده و میخواهد خمس اموالش را حساب کند، نسبت به اموالی که در گذشته به مصرف رسانده، ولی نمیداند که سال بر آنها گذشته بوده است یا نه، چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کشت گندم و جو، کاه هم بدست می آید و روشن است که مقداری از مصارف مربوط به کاه می باشد. حال اگر گندم و جو به حد نصاب رسید و زکات آن واجب شده، آیا کل مخارج مصرف شده از آن کسر می شود و زکات مابقی داده می شود و یا مصارفی که صرف حصول کاه شده کسر نمی شود.
- [آیت الله بهجت] مخارجی را که برای گندم، جو و انگور کرده است، مانند: شخم، تخم و... و لباسی که به واسطه ی زراعت کهنه شده است، حتی خرید تراکتور و وسایل کشاورزی دیگر، حتی مخارج مقدماتی آن ها را، آیا می توان از حاصل کسر نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب در زمین خود گندم و جو کشت کرده ام و برای بدست آوردن محصول خرجهایی کرده ام، که از جمله آنها خرید یک تراکتور و مقداری وسایل کشاورزی است، آیا می توانم اینها را از حاصل کسر کنم و بعد اگر گندم به حدّ نصاب رسید، زکات بدهم؟
- [آیت الله خامنه ای] شرکت یا اداره دولتی طبق توافقی که با کارمندان خود نموده، هر ماه مبلغ معیّنی از حقوق آنان را کسر کرده و آن را برای بکارگیری در یکی از بانکها می گذارد و سود حاصل را بین کارمندان به نسبت سرمایه گذاری شان تقسیم می کند، آیا این معامله صحیح و جایز است؟ و این سود چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اینجانب دارای چند هکتار زمین کشاورزی هستم که خمس آن را پرداخته ام و هر ساله مقداری گندم از آن برداشت می کنم که قسمتی از آن را جهت تأمین معاش خانواده ام مصرف می کنم و بقیه را به فروش می رسانم. لطفا کیفیت خمس آن را بیان فرمایید. آیا مخارجی که برای کشت و برداشت گندم مزبور صرف کرده ام، می توانم از حاصل کسر کنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است؛ نمی تواند از حاصل کسر نموده و ملاحظه نصاب نماید؛ پس چنانچه یکی از آنها پیش از ملاحظه مخارج به (288) من (45) مثقال کم برسد؛ باید زکاه آن را بدهد.
- کسی که بدهکار است و گندم یا جو یا خرما یا انگور هم دارد؛ اگر بمیرد و پیش از آنکه زکاه اینها واجب شود؛ ورثه قرض اورا از مال دیگر بدهند؛ هر کدام که سهمشان به (288) من (45) مثقال کم برسد؛ باید زکاه بدهد و اگر پیش از آنکه زکاه اینها واجب شود؛ قرض او را ندهند؛ چنانچه مال میت فقط به اندازه بدهی او باشد؛ واجب نیست زکاه اینها را بدهند و اگر مال میت بیشتر از بدهی او باشد؛ باید جنس زکاه دار را نسبت به مجموع مال ملاحظه کنند به همان نسبت از جنس زکاه دار کسر شود؛ پس سهم هر یک از ورثه به اندازه نصاب برسد زکاه بر او واجب است.
- مزارعه چند شرط دارد: اول آنکه صاحب زمین به زارع بگوید زمین را برای زراعت به تو واگذار کردم و زارع هم بگوید قبول کردم؛ یا بدون اینکه حرفی بزنند؛ مالک زمین را به زارع به قصد زراعت واگذار کند و زارع قبول نماید. دوم صاحب زمین و زارع هر دو مکلف و عاقل باشند با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و سفیه نباشند یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند. سوم مالک و زارع از تمام حاصل زمین ببرند؛ پس اگر مثلا شرط کنند که آنچه اول یا آخر می رسد؛ مال یکی از آنان باشد؛ مزارعه باطل است. چهارم سهم هر کدام نصف یا ثلث حاصل و مانند اینها باشد؛ پس اگر مالک بگوید در این زمین زراعت کن و هرچه می خواهی به من بده؛ صحیح نیست و همچنین است اگر مقدار معینی از حاصل را مثلا ده من فقط برای زارع یا مالک قرار دهند. پنجم مدتی را که باید زمین در اختیار زارع باشد معین کنند و باید مدت به قدری باشد که در آن مدت به دست آمدن حاصل ممکن باشد و اگر اول مدت را روز معینی و آخر مدت را رسیدن حاصل قرار دهند کافی است. ششم زمین قابل زراعت باشد و اگر زراعت در آن ممکن نباشد اما بتوانند کاری کنند که زراعت ممکن شود؛ مزارعه صحیح است. هفتم اگر منظور هر کدام آنان زراعت مخصوصی است؛ چیزی را که زارع باید بکارد معین کنند؛ ولی اگر زراعت معینی را در نظر ندارند یا زراعتی را که هر دو در نظر دارند معلوم است؛ لازم نیست آن را معین نمایند. هشتم مالک؛ زمین را معین کند؛ پس کسی که چند قطعه زمین دارد و باهم تفاوت دارند؛ اگر به زارع بگوید: در یکی از این زمینها زراعت کن و آن را معین نکند؛ بنا بر احتیاط مزارعه باطل است. نهم خرجی را که هر کدام آنان باید بکند معین نمایند؛ ولی اگر خرجی را که هر کدام باید بکند معلوم باشد لازم نیست آن را معین نمایند.
- اگر انسان در چند شهر که فصل رسیدن حاصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوه آنها در یک وقت به دست نمی آید گندم یا جو و خرما یا انگور داشته باشد و همه آنها محصول یک سال حساب شود؛ چنانچه چیزی که اول می رسد به اندازه نصاب یعنی (288) من (45) مثقال کم باشد؛ باید زکاه آن را موقعی که می رسد بدهد و زکاه بقیه را هر وقت به دست می آید ادا نماید و اگر آنچه اول می رسد به اندازه نصاب نباشد؛ صبر می کند تا بقیه آن برسد؛ پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود؛ زکاه آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود؛ زکاه آن واجب نیست.
- اگر خریدار بفهمد مالی را که خریده عیبی دارد؛ مثلا حیوانی را بخرد و بفهمد که یک چشم آن کور است؛ چنانچه آن عیب پیش از معامله در مال بوده و او نمی دانسته؛ می تواند معامله را به هم زده و آن مال را به فروشنده برگرداند و چنانچه برگرداندن ممکن نباشد مثلا در آن مال تغییری حاصل شده یا تصرفی که مانع از رد است نموده باشد؛ در این صورت فرق قیمت سالم و معیوب آن را معین کند و به نسبت تفاوت قیمت سالم و معیوب از پولی که به فروشنده داده پس بگیرد؛ مثلا مالی را که به چهار تومان خریده اگر بفهمد معیوب است؛ در صورتی که قیمت سالم آن هشت تومان و قیمت معیوب آن شش تومان باشد؛ چون فرق قیمت سالم و معیوب یک چهارم می باشد می تواند یک چهارم پولی را که داده یعنی یک تومان از فروشنده بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] تخمی را که به مصرف زراعت رسانده چه از خودش باشد یا خریده باشد نمی تواند از حاصل کسر کند و سپس ملاحظه نصاب نماید بلکه باید نصاب را نسبت به مجموع حاصل ملاحظه نماید
- [آیت الله سیستانی] بذری را که به مصرف زراعت رسانده ، چه از خودش باشد یاخریده باشد ، نمیتواند نیز از حاصل کسر کند و سپس ملاحظه نصاب بنماید ، بلکه نصاب را نسبت به مجموع حاصل باید ملاحظه نماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط بذری را که به مصرف زراعت رسانده، چه از خودش باشد یا خریده باشد، نمیتواند از حاصل کسر کند و سپس ملاحظه نصاب نماید، بلکه نصاب را نسبت به مجموع حاصل باید ملاحظه نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تخمی را که به مصرف زراعت رسانده، اگر از خودش باشد، به مقدار قیمت آن میتواند از حاصل کسر کند، و اگر خریده باشد، میتواند قیمتی را که برای خرید آن داده، جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] تخمی را که به مصرف زراعت رسانده، اگر ازخودش باشد، به مقدار وزن آن میتواند از حاصل کسر کند و اگر خریده باشد میتواند قیمتی را که برای خرید آن داده، خارج نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تخمی را که به مصرف زراعت رسانده، اگر از خودش باشد، به مقدار قیمت آن می تواند از حاصل کسر کند. و اگر خریده باشد، می تواند قیمتی را که برای خرید آن داده جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله بروجردی] تخمی را که به مصرف زراعت رسانده اگر از خودش باشد، به مقدار وزن آن میتواند از حاصل کسر کند و اگر خریده باشد میتواند قیمتی را که برای خرید آن داده جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بذری که به مصرف زراعت رسانده از آن خود او باشد، میتواند به مقدار وزن آن از محصول کسر نماید و اگر خریده باشد، میتواند قیمتی را که برای خرید پرداخت نموده، جزء مخارج حساب کند.
- [آیت الله سیستانی] مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است ، نمیتواند از حاصل کسر نموده و ملاحظه نصاب نماید ، پس چنانچه یکی از آنها پیش از ملاحظه مخارج به مقدار نصاب برسد ، باید زکات آن را بدهد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است نمیتواند از حاصل کسر نموده و ملاحظه نصاب نماید، پس چنانچه یکی از آنها پیش از ملاحظه مخارج به اندازه نصاب برسد، بنا بر احتیاط باید زکات آنها را بدهد.