اجتناب
اجتناب: به معنای دورى گزیدن است.اجتناب از عناوین کلّى است که در همه ی فقه، کاربرد دارد و در این جا، به اجمال، به مباحث آن اشاره مى‌شود.
اگر جُنب از حرام عوض غسل تیمّم نماید و بعد از تیمّم عرق کند، باز هم بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود اجتناب نماید.
عنوان مسئله:
اگر جُنب از حرام عوض غسل تیمّم نماید و بعد از تیمّم عرق کند، باز هم بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود اجتناب نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر گاه شخصِ جنب به اعتقاد وسعت وقت به حمّام رفت و برای نماز صبح غسل کرد - مثلاً - بعد معلوم شد که در واقع وقت ضیق بود و تکلیف او تیمّم بوده، غسل او چه صورت دارد؟
- در قریهای که حمّام آن منحصر به یک حمّام است و از این جهت زنها نمیتوانند پیش از صبح غسل کنند، آیا در شبهای ماه صیام میتوانند خود را جنب کنند و بعد تیمّم کنند؟
- میّتی که وسیله غسل دادن آن موجود نباشد و او را تیمّم دهند، بعد از تیمّم هرگاه کسی او را مس نماید غسل مس میّت بر آن واجب است یا خیر؟
- هر گاه شخص جنب به یقین یا گمان آن که به نماز میرسد، به نیّت وجوب غسل کرد و بعد از غسل حتّی به مقدار یک رکعت هم نرسید که آفتاب طلوع کرد، غسل او چه صورت دارد؟
- میّتیست که بدن او مجروح شده و گوشت او خون و چرک شده به استخوان رسیده، آیا تکلیف دربارهی او غسل است یا تیمّم و آیا یک تیمّم بدل اغسال ثلاثه کافیست یا سه تیمّم میخواهد؟ و آیا چنین میّتی را هر گاه غسل داده باشند و دفن نموده باشند به تکلیف شرعی واجب کفایی عمل نمودهاند، یا خیر باید نبش قبر او را بنمایند و او را تیمّم بدهند؟ و هر گاه چنین میّتی غسل حیض هم بر ذمّه او بوده همین تیمّم بدل از اغسال ثلاثه او را کفایت میکند، یا این که یک تیمّم هم بدل غسل حیض به او باید داد؟
- هر گاه شخص جنب پیش از دخول وقت نماز، به نیّت وجوب غسل کند که بعد از دخول وقت با آن غسل نماز بخواند، آیا غسل او صحیح است یاخیر؟ و آیا فرقی بین کسی که یقین به عدم دخول وقت دارد یا شک دارد، میباشد یا خیر؟
- اغسال میّت را هرگاه به خلاف ترتیب، داده دفن کردند، آیا باید نبش کرد برای غسل مجدّد یا نه؟ و آیا باب حرمت نبش و وجوب غسل باب تعارض است، یا باب تزاحم؟ زیرا ملاک وجوب و حرمت محرز و موجود است و آیا وجوب غسل و ترتیب آن از باب تعدّد مطلوب نیست به قرینه تبدیل به آب قراح در مورد فقد کافور و سدر؟ و بر فرض تعدّد مطلوب، آیا اهمّیّت مطلوب کامل و کمال آن رجحان بر ملاک حرمت دارد یا نه؟
- کسی که قبل از رسیدن به سن پانزده سالگی جنب شده و بعد از رسیدن به پانزده سالگی از باب جهل به مسأله غسل نکرد و دو رمضان روزه گرفت و بعد عالم به حکم شد، آیا قضای آن دو رمضان واجب است یا خیر؟
- در مسأله سقط شدن {بچه} که حضرت عالی غسل مس را بر مادر واجب میدانید، مرحوم آیت اللَّه اصفهانی احتیاط مطلق داشته و مکفی بودن غسل واجب را از غسل زنی که غفلت داشته باشد، هم ایشان هم حضرت عالی اشکال فرمودهاید. علی ای حال، عموم مردم غافل بودهاند از این مسأله، فعلاً متذکّر شدهاند، پس از ده سال یا بیشتر بعضی هم وفات نمودهاند، خواندن نمازهای چندین ساله بر مقلّدین حضرت عالی مشکل بلکه حرج شدید است، نسبت به اشخاص راه نجاتی فراهم بفرمایید. و بعضی از آن آقایان که غسل جنابت را مکفی میدانند از آن غسل و لو غفلت داشته باشد، آیا ممکن است رجوع به آنها شود؟ و در صورت امکان رجوع آیا مکفی دانستن آقایان حالیه بازگشتش به همان غسل زمان حیات آیت اللَّه اصفهانی است، یا غسل جنابت فعلی؟
- حمّام کوچک و بزرگیست در محلّی که هر دو وقف است و به واسطه کثرت جمعیّت، اهالی و سکنه محل مزبور میخواهند حمّام بزرگ راتوسعه دهند و مکانی که مقتضی باشد برای توسعه دادن حمّام مزبور ممکن نیست فقط حمّام کوچک چون جنب حمّام بزرگ واقع است ممکن است دو حمّام یکی شود و وسعتی که منظور است عملی شود و اصلح به حال اهالی هم این نحوه است و حمّام کوچکی هم که امر طهارت اهالی مختل نماند بعد بنا می‌شود، در صورت مفروضه جایز است که حمّام کوچک را داخل حمّام بزرگ نمایند و خزانه آن هم جزء خزانه حمّام بزرگ شود و غسل در آن صحیح است یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آیا عرق جنب از حرامِ فردی که مکلّف نشده نیز حکمِ عرق جنب از حرامِ شخص مکلّف را دارد و باید از آن در نماز و کارهایی که نیاز به وضو دارد اجتناب نمود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا عرق جنب از حرام عرقی است که فقط هنگام جنب شدن از انسان ترشح می‌شود و یا عرقهائی که بعدها هم از بدن انسانِ جنب از حرامِ غسل نکرده ترشح می‌شود نیز عرق جنب از حرام محسوب میشوند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که جنب از حرام بوده و غسل کرده و بعد از مدّتی مثلاً دو ساعت بعد در بدن خود مانعی ببیند که قبل از غسل هم وجود داشته، آیا با فرض بطلان غسل باید از عرق جنب از حرام، هم چنان اجتناب کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا در عرق جنب از حرام فقط در نماز، اجتناب لازم است، یا در هر جایی که طهارت بدن و لباس لازم است مثل طواف نیز اجتناب لازم است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا عرق جنب از حرام نجس است؟
- [آیت الله سیستانی] عرق کسی که از حرام جنب شده چه حکمی دارد و آیا با آن می توان نماز خواند و غسل جنابت از حرام با آب گرم چگونه است ؟
- [آیت الله خامنه ای] عرق جنب از حرام و عرق حیوان نجاست خوار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] هرگاه شخصی از راه حرام جنب شود، و بدن خود را با آب گرم تطهیر نماید، و به خاطر گرمای حمام مجدداً در حین تطهیر یا بعد از آن عرق کند آیا این عرق وی حکم عرق جنابت از حرام را دارد و اگر در این حال و بدون تطهیر مجدد، غسل کند غسل او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان از حرام جنب شود و پس از غسل لباسی که قبلاً به عرق جنابت از حرام آلوده بوده و خشک گردیده را بپوشد، اگر در این حالت دوباره عرق کند و لباس مرطوب به عرق جدید گردد، نماز خواندن با آن چه حکمی دارد؟
- [سایر] اگر عرق جنب از حرام به چیزی سرایت کند؛ مثلا کف پا عرق کند و عرق درون کفش سرایت کند آیا برای پوشیدن مجدد آن کفش باید آنرا شست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نجاسات دوازده چیز است:اوّل:بول،دوم:غائط،سوم:منی،چهارم:مردار،پنجم:خون، ششم و هفتم:سگ و خوک،هشتم:کافر،نهم:شراب،دهم:فقاع، یازدهم و دوازدهم:عرق جنب از حرام و عرق حیوان نجاستخوار که بنا بر احتیاط واجب باید از این دو اجتناب کرد.
- اگر کسی از حرام جُنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، یا اوّل با حلال خود نزدیکی کند و بعد از حرام جنب شود، احتیاط واجب آن است که از عرق خود اجتناب نماید.
- بنا بر احتیاط واجب باید از عرق شتر نجاستخوار و هر حیوانی که به خوردن نجاست عادت کرده، اجتناب کرد.
- بنا بر احتیاط واجب باید از فضلهی پرندگان حرام گوشت اجتناب کرد.
- اگر انسان در موقعی که نزدیکی با زن حرام است مثلاً در روزهی ماه رمضان با زن خود نزدیکی کند، بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود اجتناب نماید.
- کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمّم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزهاش باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود؛ ولی اگر برای تیمّم وقت دارد، چنانچه خود را جنب کند، بنا بر احتیاط واجب باید تیمّم نماید و روزه بگیرد و قضای آن را هم به جا آورد.
- کسی که از حرام جنب شده و اگر بخواهد با آب گرم غسل کند عرق میکند، چون عرق او بنا بر احتیاط واجب نجس است، باید با آب سرد غسل کند و اگر آب سرد پیدا نکند یا برای او ضرر داشته باشد، نمیتواند در بیرون آب غسل ترتیبی کند و چنانچه بعد از آن که تمام بدن زیر آب رفت نیت غسل ترتیبی کند و به نیت سر و گردن بدن را حرکت دهد، بعد یک مرتبه به نیت طرف راست و مرتبه دیگر به نیت طرف چپ بدن را حرکت دهد، غسل او صحیح است.
- عرق جنب از حرام بنا بر احتیاط واجب نجس است، چه در حال جماع بیرون آید یا بعد از آن، از مرد باشد یا از زن، از زنا باشد یا از لواط، یا از وطی و نزدیکی کردن با حیوانات یا استمناء، (و استمناء آن است که انسان با خود کاری کند که منی از او بیرون آید).
- اگر برای آن که بفهمد وقت دارد یا نه، جستجو نماید و گمان کند که به اندازهی غسل وقت دارد و خود را جنب کند و بعد بفهمد وقت تنگ بوده، چنانچه تیمّم کند روزهاش صحیح است و اگر بدون جستجو گمان کند که وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده و با تیمّم روزه بگیرد، بنا بر احتیاط واجب باید روزهی آن روز را قضا کند.
- اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میت را یک تیمّم بدهند و احتیاط واجب آن است که یک تیمّم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمّم میدهد، در تیمّم سوم قصد ما فیالذّمه نماید، (یعنی نیت کند که این تیمّم را برای آن که به تکلیف عمل شده باشد، انجام میدهم)، تیمّم چهارم لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر جنب از حرام نتواند غسل نماید، و عوض غسل: تیمم نماید بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر جنب از حرام عوض غسل تیمّم نماید و بعد ازتیمّم عرق کند، باز هم بنابر احتیاط استحبابی باید از عرق خود اجتناب نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جنب از حرام عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند حکم ان عرق بنابر احتیاط واجب حکم عرق قبل از تیمم است
- [آیت الله سبحانی] اگر جنب از حرام به واسطه تنگی وقت یا عذر دیگر عوض غسل تیمّم نماید، و بعد از تیمّم عرق کند اجتناب از عرق لازم نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر جنب از حرام ، بدون عذر به جای غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند ، بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود در حال نماز اجتناب نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر جنب از حرام به واسطه تنگی وقت عوض غسل تیمّم نماید و بعد از تیمّم عرق کند باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید ولی اگر به واسطه عذر دیگر تیمّم کند اجتناب لازم نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر جنب از حرام به واسطة تنگی وقت ، عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند بنابر احتیاط واجب باید ا ز عرق خود در نماز اجتناب نماید ، ولی اگر به واسطة عذر دیگر تیمم کند ، اجتناب لازم نیست .
- [امام خمینی] اگر جنب از حرام به واسطه تنگی وقت، عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم و خواندن نماز عرق کند، بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید. ولی اگر به واسطه عذر دیگر تیمم کند، اجتناب لازم نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر جنب از حرام عوض غسل تیمم نماید و بعد از تیمم عرق کند؛ حکم آن عرق؛ حکم عرق قبل از تیمم است بنابراحتیاط.
- [آیت الله خوئی] اگر جنب از حرام به عوض غسل تیمم نماید، و بعد از تیمم عرق کند، حکم آن عرق حکم عرق قبل از تیمم است.