فرسخ
فَرْسَخ واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.
کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر در یک شب و یک روز برود و برگردد، مثلاً اگر روز برود همان روز یا شب آن برگردد، چنانچه رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند؛ بنا بر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد، باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر در یک شب و یک روز برود و برگردد، مثلاً اگر روز برود همان روز یا شب آن برگردد، چنانچه رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند؛ بنا بر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد، باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در چهار فرسخی که روز برود و شب برگردد، یا شب را بماند، نماز را قصراً بخواند یا جمعاً؟
- در مسافری که چهار فرسخ برود و چهار فرسخ بر گردد با بیتوته شب، فرمودهاید: مهما أمکن جمع کند، آیا این تعبیر احتیاط واجب است یا مستحبّ؟
- هرگاه شخصی املاکی را اجاره کند به مدّت پنج سال مثلاً و این املاک پنج قلعه و ده میباشد و این قلعه جات بین هر یک قریب دو فرسخ و سه فرسخ مسافت دارد و محل اقامه را در یکی از آنها قرار میدهد و همه روزه باید برود سَرِ این املاک سرکشی کند، یا شب در آن جا میماند یا همان روز بر میگردد، در این صورت تکلیف نماز و روزه این شخص چیست؟
- هر گاه شخص پیش از ظهر چهار فرسخ برود و همان روز پیش از ظهر برگردد در صورتی که منافاتِ صوم را به عمل نیاورده نیّت روزه کند، روزه او صحیح است یا خیر؟
- بعض اشخاص هستند که از اهل دِه میباشند و در شهر کسب دارند و از دِه آنها - که وطن آنهاست - تا شهر، هشت فرسخ یا زیادتر است و درشب شنبه تا شب جمعه میآیند به شهر برای کسب یا بنّایی یا کار دیگر، باز شب جمعه به دِه خود بر میگردند، باز روز شنبه میآیند به شهر، تکلیف ایشان درباب نماز و روزه چیست؟
- شخصی ساکن تهران است، در هفته سه الی چهار روز برای تدریس به هشت فرسخی میرود و شب بر میگردد، تکلیف او در نماز تمام است یا قصر؟
- این دعاگو ساکن قریه درواریگ هستم، مدّت هشت سال است که در شهر دامغان خانهای خریدهام، در سال اوّل هشت ماه در آن جا سکنی نمودم، وسال دوّم و سوّم و چهارم هر سالی سه ماه الی چهار ماه و من بعد، هر ماهی دوسه روز و باطناً هم میلم بر اینست که در شهر باشم، لکن به واسطه این که درقریه مزبور خانه و ملک و زندگانی دارم برایم میسّر نمیشود و مسافت بین قریه مزبوره تا شهر دامغان هفت فرسخ است، آیا تکلیف دعاگو چیست؟ آیا با این که در شهر هر وقت میروم قصد ماندن ده روز را ندارم، باید در رفتن و در شهر و برگشتن، نمازم را تمام بخوانم و روزهام را بگیرم، یا خیر باید قصراً نماز بخوانم و روزه نگیرم، یا باید جمع نمایم؟
- شخص مسافر قصد میکند یک ماه در محلّی بماند، در بین اتّفاقاً برای امری از آن مکان به کمتر از یک فرسخ خارج می‌شود، همان روز یا شب آن روز بر میگردد، تکلیف او در باب نماز و روزهاش چیست؟
- از اهل ییلاق قومی هستند، تقریباً هفت ماه در قشلاق میمانند و بعد از آن به ییلاق میروند، میان دو سُکنی، هشت فرسخ است و بعض اوقات اتّفاق میافتد در آن قشلاق نمانده به جای دیگر میروند، آیا نماز و روزه این قسم اشخاص قصر است یا تمام؟
- آیا شخص میتواند قصد اقامه عشره در چند دِه که ما بین هر کدام یک یا دو فرسخ مسافت و از هم دورند، بنماید و نمازش تمام بخواند و روزهاش رابگیرد؟ خلاصه کسی که میخواهد به این کیفیّت مدّتی در جایی بماند که شبها در دهی و هر روزی در دهی برود، تکلیفش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته می‌شود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته می‌شود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته می‌شود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) مبنی بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی، اگر مقدار رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولی در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن ماشین، مجبور به پیمودن مسافتی بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که از محل کارش که فاصلهای بیش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتی بیش از هشت فرسخ میرود و فردا به محل کار خود بر میگردد، آیا قبل از اینکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است یا شکسته و روزه او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] فرد کثیر السّفر که پس از اقامت ده روز در جایی در سفر اوّل نمازش شکسته است، آیا برای صدق سفر اوّل همان هشت فرسخ کافی است؟
- [آیت الله مظاهری] جواب : اگر قبل از چهار فرسخ باشد، نماز او همه جا تمام و روزه را باید بگیرد و اگر چهار فرسخ رفت، نماز او همه جا شکسته و نمیتواند روزه بگیرد.
- [آیت الله خوئی] زیدی در محلی که خارج از وطن اوست مشغول کار میباشد و شبهای جمعه را به وطن خود برمیگردد. در صورتی که معلوم نباشد چند مدت کار او دنباله دارد (یک ماه یا سه ماه مثلاً یا بیشتر) وظیفه زید از جهت نماز و روزه قصر یا تمام در حالی که فاصله بین وطن و محل کار بیشتر از چهار فرسخ و کمتر از هشت فرسخ میباشد.
- [آیت الله بهجت] فردی از قم به روستایی که در دو فرسخی قم است می رود و قصد دارد بعد از سه روز توقف در آن روستا از راه دیگری که تا قم ده فرسخ است برگردد، آیا در رفتن به آن روستا و سه روزی که آن جا توقف می کند نمازش تمام است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فردی از قم به روستایی که در دو فرسخی قم است می رود و قصد دارد بعد از سه روز توقف در آن روستا، از راه دیگری که تا قم ده فرسخ می باشد برگردد، آیا در رفتن به آن روستا و سه روزی که آنجا توقف می کند نمازش تمام است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نمیداند سفرش چند فرسخ است مثلاً برای پیدا کردن گمشدهای مسافرت میکند و نمیداند که چه مقدار باید برود تا آن را پیدا کند باید نماز را تمام بخواند، ولی در برگشتن، چنانچه تا وطنش یا جایی که میخواهد ده روز در آن جا بماند، هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید نماز را شکسته بخواند و نیز اگر در بین رفتن قصد کند که چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد، چنانچه رفتن و برگشتن هشت فرسخ شود، باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که سفر او سفر معصیت است، اگر در بین راه از قصد معصیت برگردد، چنانچه باقیماندهی راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد، مردد شود که بقّیهی راه را برود یا نه و در موقعی که مردد است مقداری راه برود و بعد تصمیم بگیرد که هشت فرسخ دیگر برود، یا چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد، تا آخر مسافرت باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد، ولی روزی که میرود همان روز یا شب آن برنگردد مثلاً امروز برود و فردا برگردد به اندازهای که ممکن است باید احتیاط را مراعات کند، یعنی نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند و روزه بگیرد و قضای آن را هم به جا آورد.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد و دوباره در جای اوّل خود ده روز بماند، از وقتی که میرود تا بر میگردد و بعد از برگشتن، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر نخواهد بعد از برگشتن ده روز بماند، در موقع رفتن به جایی که کمتر از چهار فرسخ است و در مدّتی که آن جا میماند، بنا بر احتیاط واجب باید هم شکسته و هم تمام بخواند و در موقع برگشتن و بعد از آن که برگشت باید نماز را شکسته بخواند.
- مسافری که در بین مسافرت به وطنش رسیده، تا وقتی در آن جا هست باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر بخواهد از آن جا هشت فرسخ برود، یا چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد، وقتی به جایی برسد که دیوار وطن را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد، مردد شود که بقّیهی راه را برود یا نه و در موقعی که مردد است مقداری راه برود و بعد تصمیم بگیرد که بقّیهی راه را برود، چنانچه باقیماندهی سفر او کمتر از هشت فرسخ باشد و نخواهد همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر راهی که پیش از مردد شدن و راهی که بعد از آن میرود، روی هم هشت فرسخ باشد، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- اگر محلی دو راه داشته باشد، یک راه آن کمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آن جا برود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود باید تمام بخواند.
- اگر برای رفتن به محلی حرکت کند و بعد از رفتن مقداری از راه بخواهد جای دیگری برود، چنانچه از محل اوّلی که حرکت کرده تا جایی که میخواهد برود، هشت فرسخ باشد، باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر باقیماندهی راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است اگر رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد باید نماز را شکسته بخواند بنابراین اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد باید نماز را تمام بخواند.
- [امام خمینی] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است اگر رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد باید نماز را شکسته بخواند بنابر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد باید نماز را تمام کند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که رفتن و برگشتن او مجموعاً هشت فرسخ است ، خواه رفتن یا برگشتنش کمتر از چهار فرسخ باشد یا نباشد ، باید نماز را شکسته بخواند ، بنابراین اگر رفتن سه فرسخ ، و برگشتن پنج فرسخ ، یا به عکس باشد ، باید نماز را شکسته یعنی دو رکعتی بخواند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند چه همان روز و شب بخواهد برگردد یا غیر آن روز و شب.
- [امام خمینی] اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند چه همان روز و شب بخواهد برگردد یا غیر آن روز و شب.
- [آیت الله خوئی] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است. چنانچه رفتن و همچنین برگشتنش کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند. بنابراین اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ، یا به عکس باشد باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که مجموع رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، چنان چه هیچ یک از رفتن و برگشتن کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند. و اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ، یا رفتن پنج فرسخ و برگشتن سه فرسخ باشد، باید نماز را تمام، یعنی چهار رکعت بخواند. و اگر چه احتیاط این است که اگر رفتن مثلاً سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد. جمع بین اتمام و قصر نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند چه همان روز و شب بخواهد برگردد یا غیر آن روز و شب .
- [آیت الله مظاهری] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند، خواه رفتنش چهار فرسخ باشد و خواه کمتر یا بیشتر، همین اندازه که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ باشد نماز شکسته است و خواه در همان روز و شب برگردد یا فاصلهای بیفتد، مگر اینکه در وسط این مسافت ده روز قصد اقامت کند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر هیچکدام از رفتن و برگشتن او کمتر از چهار فرسخ(1) نباشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ بوده ولی رفت یا برگشت او کمتر از چهار فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را باید هم شکسته و هم تمام بخواند.