دلالی
دلّالی وساطت در خرید و فروش است و از آن به سمساری نیز تعبیر شده است. به واسطه، «دلال» و «سمسار» گویند. از آن در باب تجارت سخن گفته‌اند.
خرج‌هایی را که انسان برای به دست آوردن فایده می‌کند مانند دلاّلی و حمّالی می‌تواند جزء مخارج سالیانه حساب نماید.
عنوان مسئله:
خرج‌هایی را که انسان برای به دست آوردن فایده می‌کند مانند دلاّلی و حمّالی می‌تواند جزء مخارج سالیانه حساب نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مورد معالجه لکهای چشم که تمام قرنیه را فرا گرفته و شخص دید ندارد، از قرنیه چشم مرده استفاده می‌شود، چشم مرده را تا شش ساعت پس از مرگ از کاسه بیرون آورده و در یخچال حفظ نموده، لک چشم زنده را به وسیله اسبابی برداشته در عوض به قدر همان لک از قرنیه مرده برداشته جای آن میگذارند، این قرنیه مرده در عضو چشم زنده مانده و دید هم پیدا می‌شود، منظور آن است که مقرّر فرمائید: 1 - آیا بیرون آوردن چشم مرده از حدقه مسؤولیّت دارد یا خیر؟ 2 - قرنیه مرده که جزء بدن زنده می‌شود چه صورت دارد؟ 3 - عمل کننده موآخذ خواهد بود یا خیر؟
- چه میفرمایید در این مسأله شرعیه که: سه برادر محمّد علی و محمّدحسین و محمّد رضا جمع المال بودند، برادر وسط به نام محمّد حسین فوت می‌کند، دارایی سه برادر ضیاع و عقار و سرمایه تجاری و مستقلّات و غیرها و ازجمله شش دانگ یک دستگاه کارخانه با متفرّعات میباشد، بعد از فوت برادر وسطی بین دو برادر زنده و ورثه متوفّی برای تقسیم دارایی که بالمثالثه بودهاند اختلافاتی تولید می‌شود که دنباله اختلافات به محاکم دادگستری میکشد. ورثه متوفّی عبارتند از: مادر و یک عیال و چند پسر و دختر، در این مشاجرات مادر متوفّی که یکی از ورّاث است شرکت نکرده ورثه متوفّی مدّعی بودند سهم متوفّی از دو برادر زنده بیش از یک ثُلث دارایی بوده است، بعد از مدّتی مشاجره و مرافعه بالأخره بین محمّد رضا و ورثه متوفّی در قسمت کارخانه که مهمتر از سایر اقلام داراییست تسالم می‌شود به این نحو سهمی محمّد رضا از کارخانه که دو دانگ بوده نیم دانگ کمتر برده و ورثه هم در عوض پنجاه هزارتومان وجه به ایشان بپردازند و این تسالم در یکی از محاضر اسناد رسمی وزارت دادگستری به ثبت میرسانند. مدّت مدیدی پس از انجام این توافق، مادر متوفّی تمام حصّه از کل ما تَرَک را که به ارث میبرد به موجب سند رسمی به دو پسر خود محمّد علی و محمّد رضا مصالحه کرده که اکنون مالک سُدس ماتَرَک متوفّی محمّد علی و محمّد رضا میباشند. موضوع نیم دانگ کارخانه - که به شرح معروضه جزء ماتَرَک متوفّی قرار گرفته - اختلاف نظر تولید شده به این طور ورثه میگویند: چون مادر متوفّی دراقامه دعوی شرکت نکرده سهمی نمیبرد و از طرف دیگر دو برادر - که مالک سُدس میباشند - اظهار میدارند: این نیم دانگ جزء ماتَرَک شده و حصّه مادر هم از کل ماتَرَک است که بین ورثه باید مطابق احکام مقدّسه اسلام تقسیم شود. آیا در این مسأله شرعیه که تا کنون حصّه مادر از ماتَرَک مجزّی و تسلیم نشده است نسبت به نیم دانگ سابق الذکر حق به جانب کدام طرف است؟ و آیا مادر هم از نیم دانگ سهم میبرد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا هزینه سفرهای زیارتی به عتبات عالیات و عمره مفرده و حجّ مستحبّی، جزء مخارج سال حساب می‌شود یا خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [سایر] سلام. معنای اینکه عبادت دارای 70 جزء است، و به دست آوردن روزی حلال از همه دارای فضیلت است، چیست؟ آیا میتوان اینها را شمرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا سرقفلی، جزء مؤونه حساب می‌شود یا جزء سرمایه؟ در صورت افزایش ارزش سرقفلی، حکم آن چیست؟
- [سایر] آیا مخارج تحصیل زن بر عهده شوهر و جزء نفقه واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا بنظر حضرت عالی نماز غفیله جزء نوافل نماز مغرب حساب می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] برای به دست آوردن فتوا و نظریه مجتهدی که انسان از او تقلید می‌کند چه راه هایی وجود دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا تلفن جزء مایحتاج زندگی انسان است، یا خمس دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا هزینه سفر حجّ واجب زن که توسط شوهرش پرداخت می‌شود، جزء مخارج سال شوهر حساب می‌شود و از خمس معاف است یا خیر؟ اگر زن، خودش مستطیع باشد و شوهرش مخارجش را بدهد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی هدیهای بدهد یا مخارجی کند که مطابق شأن و منزلت او باشد، این گونه مخارج، خمس ندارد و جزء مؤونه شخصی حساب می‌شود. سؤال این است که ملاک در تشخیص شأن افراد چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در روستاها که معمولاً محلّی برای نگهداری گاو و گوسفند یا اسب و الاغ خود دارند، این محل را باید جزء سرمایه خود حساب کنند یا جزء لوازم زندگی خود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر برای شخم زدن یا کار دیگری که تا چند سال برای زراعت فایده دارد خرجی کند، می‌تواند آن را جزء مخارج سال اوّل حساب نماید.
- کسی که بدون گاو و چیزهای دیگری که برای زراعت لازم است نمیتواند زراعت کند، اگر آنها را بخرد و به واسطهی زراعت به کلی از بین بروند، می‌تواند تمام قیمت آنها را جزء مخارج حساب نماید و اگر مقداری از قیمت آنها کم شود، می‌تواند آن مقدار را جزء مخارج حساب کند، ولی اگر بعد از زراعت چیزی از قیمتشان کم نشود، نباید چیزی از قیمت آنها را جزء مخارج حساب نماید.
- اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد، پولی را که برای خرید زمین داده جزء مخارج حساب نمیشود، ولی اگر زراعت را بخرد، پولی را که برای خرید آن داده می‌تواند جزء مخارج حساب نماید و از حاصل کم کند، امّا باید قیمت کاهی را که از آن به دست میآید از پولی که برای خرید زراعت داده کسر نماید؛ مثلاً اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را می‌تواند جزء مخارج حساب نماید.
- اگر درخت انگور یا خرما را بخرد، قیمت آن جزء مخارج نیست، ولی اگر خرما یا انگور را پیش از چیدن بخرد، پولی را که برای آن داده، جزء مخارج حساب می‌شود.
- تخمی را که به مصرف زراعت رسانده اگر از خودش باشد، به مقدار وزن آن می‌تواند از حاصل کسر کند و اگر خریده باشد می‌تواند قیمتی را که برای خرید آن داده جزء مخارج حساب نماید.
- مالی را که انسان به مصرف نذر و کفاره میرساند، جزء مخارج سالیانه است و نیز مالی را که به کسی می بخشد یا جایزه میدهد، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد، از مخارج سالیانه حساب می‌شود.
- کسی که بدون گاو و چیزهای دیگری که برای زراعت لازم است می‌تواند زراعت کند، اگر اینها را بخرد، نباید پولی را که برای خرید اینها داده جزء مخارج حساب نماید.
- اگر زمین و اسباب زراعت یا یکی از این دو ملک خود او باشد، نباید کرایهی آنها را جزء مخارج حساب کند و نیز برای کارهایی که خودش کرده، یا دیگری بیاجرت انجام داده، چیزی از حاصل کسر نمیشود.
- کسی که از کسب و تجارت فایدهای برده، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست، می‌تواند مخارج سال خود را فقط از فایده کسب حساب کند.
- اگر ولی، یا قَیِّم بچّه مال او را اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید، اشکال ندارد، ولی اگر مدّتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدّت اجاره قرار دهد، بعد از آن که بچّه بالغ شد، می‌تواند بقیة اجاره را به هم بزند، ولی هر گاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچّه را جزء مدّت اجاره نمیکرد، بر خلاف مصلحت بچّه بود، نمیتواند اجاره را به هم بزند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] خرج‌هایی را که انسان برای به دست آوردن فائده می‌کند، مانند دلاّلی و حمّالی می‌تواند جز مخارج سالیانه حساب نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرجهائی را که انسان برای بدست آوردن فایده می کند مانند دلاّلی و حمّالی می تواند جزء مخارج سالیانه حساب نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرج‌هایی را که انسان برای به دستآوردن فایده می‌کند، مانند دلالی و حمالی -که عینش یا عوضش باقی نمیماند- جزء مخارج کسب است که اگر به خود آن خرجها خمس تعلق نگرفته، از فایده کسب میتوان جای آن گذاشت، و آن مقدار را جزء فایده محسوب نکرد.
- [آیت الله سبحانی] خرج هائی را که انسان برای به دست آوردن فایده می کند، مانند دلالی و باربری می تواند جزء مخارج سالیانه حساب نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] خرجهائی را که انسان برای بدست آوردن فایده می کند و مانند دلّالی و حمّالی می تواند جزء مخارج سالیانه حساب نماید و نسبت به مقدار آن خمس واجب نیست .
- [آیت الله مکارم شیرازی] مخارجی را که برای به دست آوردن فایده می کند، مانند خرج باربری و دلالی و غیر آن جزء مخارج کسب حساب می شود.
- [آیت الله مظاهری] خرج‌هایی را که انسان برای به دست آوردن فایده می‌کند مانند دلالی، اجاره مغازه، حقوق منشیها و مانند اینها، می‌تواند جزو مخارج کسب حساب نماید و خمس ندارد.
- [آیت الله خوئی] خرج‌هایی را که انسان برای بهدست آوردن فایده می‌کند، مانند دلالی و حمالی می‌تواند از منفعت، کسر نماید و نسبت به آن مقدار خمس لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خرج‌هایی را که انسان برای به دست آوردن فایده می‌کند مانند دلّالی و حمّالی؛ از منفعت کسر شده و نسبت به آن مقدار خمس لازم نیست.
- [آیت الله سیستانی] خرجهائی را که انسان برای بدست آوردن فائده می‌کند ، مانند دلاّلی و حمّالی ، و همچنین نقصی که بر آلات و وسائل او وارد می‌شود ، می‌تواند از منفعت ، کسر نماید و نسبت به آن مقدار ، خمس لازم نیست .