اشکال دارد
يعنی چنين كاری موجب اسقاط تكليف نيست و نمی‌شود به آن اكتفا كرد؛ ولی در اين مورد می‌توان به فتوای مجتهدی كه در رتبه‌ی بعدی است رجوع كرد. رجوع کنيد به: احتياط واجب
اجاره دادن درخت برای آن که از میوه‌اش استفاده کنند، اشکال دارد.
عنوان مسئله:
اجاره دادن درخت برای آن که از میوه‌اش استفاده کنند، اشکال دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- از باغ زید ریشه درخت به باغ عمرو کشیده شده و درختی شده، آیا این درخت مال زید است یا عمرو؟
- هرگاه شاخه اشجار درخت موقوفه بخشکد تکلیف چیست؟
- هرگاه شخصی درخت و سبزیجات خود را به آب غصبی آبیاری نماید، آیا فقط مشغول ذمّه قیمت آن آب می‌شود، یا این که خوردن آن سبزی و میوه درخت حرام است؟
- هرگاه شخصی درخت و سبزیجات خود را به آب غصبی آبیاری نماید، آیا فقط مشغول ذمّه قیمت آن آب می‌شود، یا این که خوردن آن سبزی و میوه درخت حرام است؟
- هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخه‌های آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخه‌ها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخه‌های آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
- هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخه‌های آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخه‌ها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخه‌های آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
- هرگاه ورثه سهمی قیمت اعیانی زوجه را از ارث زوج تأخیر انداختند و مدّتی گذشت و عین آن اعیان ترقّی سوقیه پیدا کرد، مثل این که: خانه بود اجاره دادند، یا درخت بود میوه دار شد، آیا زوجه از قیمت اعیانی وقت وفات زوجش سهم می‌برد، یا از قیمت وقتی که می‌خواهند سهم او را اَدا کنند؟ و آیا زوجه از منافع عین در این مدّتی که حق او را تأخیر انداختند سهم می‌برد یا خیر؟
- در بعض شهرها مرسوم است که بالای قبر میّت درخت بی‌میوه به جهت علامت قبر غرس می‌کنند، آیا آن درخت از ملکیّت غارس بیرون می‌رود یا بر ملکیّت او باقیست و می‌تواند در آن تصرّف مالکانه نماید و بعد از او به وارث غارس منتقل می‌شود؟ و در مقابری که چنین درختی مغروس شده و شخص غارس و صاحب قبر و وارث او معلوم نیست، شخص بخواهد آن را قطع کند و صرف ما یحتاج خود نماید جایز است یا نه؟
- زوجه هنوز قیمت عمارت و اشجار موروثه را نبرده است از اجاره آنها می‌برد؟
- مخارجی که برای باغ انگور قبل از بارور بودن درخت‌ها لازم است ازقبیل آبیاری و شخم باغ و بریدن درخت و نظائر آن، از مؤونه محسوب و مستثنی است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجاره کردن درخت یا باغ یا مرتع برای استفاده از میوه یا علف آن درست است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا غاصب یا مالک می توانند طرف دیگر را مجبور به اجاره یا معامله زمین یا درخت نمایند؟
- [آیت الله بهجت] زمین هایی که وقف امام زاده بوده را به کسانی اجاره داده اند و آن ها در آن زمین ها درخت هایی کاشته اند، آیا این درخت ها متعلّق به مستأجرین مذکور می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] زمین بایری را از شخصی اجاره کردم. زمین را اصلاح و دیوارکشی و درخت کاری نموده و تمام امکانات را تهیّه کردم. اکنون مالک، منکر اجاره شده است. وظیفه ی من چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اجاره دادن منزل به فردی که با دیگری رابطه نامشروع دارد اشکال دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در زمین کس دیگری درخت دارد آن درخت را قطع می‌کنند ولی از ریشه آن درخت نهالی میروید و درخت می‌شود حال آن درخت از ریشه روئیده مال صاحب اصلی درخت می‌باشد یا صاحب زمین؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دو نفر با هم یک خانه رهن و اجاره می کنند و به طور توافقی پول رهن و اجاره را می پردازند به این صورت که یکی پول رهن را بیشتر از دیگری می دهد و شریکش نیز پول اجاره بیشتر می دهد (و در کل هر دو هم پول رهن و هم پول اجاره می دهند) آیا این کار اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا مستأجرینی که به موقع اجاره بها، رقبه مورد اجاره خود را پرداخت نمینمایند و موجبات عدم اجرای به موقع نظر واقف میشوند فرایض دینی آنها در این رقبات اشکال شرعی دارد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی جنسی را بفروشد و بعد همان را از خریدار اجاره کند و بعد از مدت اجاره به همان قیمتی که فروخته بود از او بخرد آیا اشکال دارد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی پیوند غصبی را به درخت خود زد. آیا نمو و میوه آن مال صاحب پیوند است یا صاحب درخت؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خرمایی را که زرد یا سرخ شده بر درخت بفروشند اشکال ندارد، ولی نباید عوض آن را خرما بگیرند، امّا اگر کسی یک درخت خرما در خانه یا باغ کس دیگر داشته باشد، در صورتی که مقدار آن را تخمین کنند و صاحب درخت آن را به صاحب خانه یا باغ بفروشد و عوض آن خرما بگیرد، چنانچه خرمایی را که میگیرد کمتر یا زیادتر از مقداری که تخمین زدهاند نباشد، اشکال ندارد.
- فروش میوهای که گل آن ریخته و دانه بسته، پیش از چیدن صحیح است و نیز فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد.
- معاملهی مساقات در درختهایی که مثل بید و چنار میوه نمیدهد صحیح نیست و در مثل درخت حنا که از برگ آن استفاده می‌کنند، اشکال دارد.
- آفتاب حصیر نجس را پاک میکند، ولی اگر یک طرف آن را خشک کند، پاک شدن طرف دیگر آن اشکال دارد و نیز پاک شدن درخت و گیاه به واسطهی آفتاب محل اشکال است.
- خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره دادهاند اشکال ندارد، ولی استفادهی آن ملک در مدت اجاره مال مستأجر است و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره دادهاند، یا به گمان این که مدت اجاره کم است ملک را خریده باشد، پس از اطلاع می‌تواند معامله خودش را به هم بزند.
- اگر زمینی را به دیگری واگذار کند که در آن درخت بکارد و آنچه عمل میآید مال هر دو باشد، معامله باطل است، پس اگر درخت‌ها مال صاحب زمین بوده، بعد از تربیت هم مال اوست و باید مزد کسی که آنها را تربیت کرده بدهد و اگر مال کسی بوده که آنها را تربیت کرده، بعد از تربیت هم مال اوست و می‌تواند آنها را بکند، ولی باید گودالهایی را که به واسطهی کندن درخت‌ها پیدا شده پر کند و اجارهی زمین را از روزی که درخت‌ها را کاشته به صاحب زمین بدهد و مالک هم می‌تواند او را مجبور نماید که درخت‌ها را بکند و اگر به واسطهی کندن درخت عیبی در آن پیدا شود، باید تفاوت قیمت آن را به صاحب درخت بدهد و نمیتواند او را مجبور کند که با اجاره یا بدون اجاره، درخت را در زمین باقی بگذارد.
- اگر در زمینی که غصب کرده زراعت کند، یا درخت بنشاند، زراعت و درخت و میوهی آن مال خود اوست و چنانچه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت و درخت در زمین بماند، کسی که غصب کرده باید فوراً زراعت یا درخت خود را اگر چه ضرر نماید از زمین بکند و نیز باید اجارهی زمین را در مدّتی که زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد و خرابیهایی را که در زمین پیدا شده درست کند، مثلاً جای درخت‌ها را پُر نماید و اگر به واسطهی اینها قیمت زمین از اوّلش کمتر شود، باید تفاوت آن را هم بدهد و نمیتواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به او بفروشد، یا اجاره دهد و نیز صاحب زمین نمیتواند او را مجبور کند که درخت یا زراعت را به او بفروشد.
- اگر ولی، یا قَیِّم بچّه مال او را اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید، اشکال ندارد، ولی اگر مدّتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدّت اجاره قرار دهد، بعد از آن که بچّه بالغ شد، می‌تواند بقیة اجاره را به هم بزند، ولی هر گاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچّه را جزء مدّت اجاره نمیکرد، بر خلاف مصلحت بچّه بود، نمیتواند اجاره را به هم بزند.
- اگر غیر از خانه، دکان و اتاق و اجیر، چیز دیگر مثلاً زمین را اجاره کند و مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نماید، اگر چه بیشتر از مقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد، اشکال ندارد.
- اگر ریشهی درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می‌تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشهی درخت به او [صاحب ملک] برسد، می‌تواند از صاحب درخت بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اجاره دادن درخت برای آن که از میوه‌اش استفاده کنند درصورتی که میوه‌اش فعلًا موجود نباشد صحیح است و همچنین است اجاره دادن حیوان برای شیرش.
- [آیت الله سیستانی] اجاره دادن درخت برای آنکه از میوه‌اش استفاده کنند ، در صورتی که میوه‌اش فعلاً موجود نباشد صحیح است . و همچنین است اجاره دادن حیوان برای شیرش .
- [آیت الله علوی گرگانی] اجاره دادن درخت برای آن که از میوه‌اش استفاده کنند جائز است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اجاره دادن درخت برای آن که از سایه یا میوه‌اش استفاده کنند، اشکال ندارد، ولی درختی را که به حسب متعارف روشن نیست که محصول میآورد یا نه، نمیتوان برای استفاده از محصول احتمالیش، اجاره داد.
- [آیت الله بهجت] اجاره دادن چیزی که منفعت آن فعلاً موجود نیست، صحیح است؛ مثل اجاره دادن درخت برای میوه‌اش که هنوز موجود نیست و اجاره دادن حیوان برای شیر آن؛ و اجرت اجاره نیز می‌تواند چنین باشد، ولی تا وقتی که منفعت موجود نشد، حق مطالبه ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اجاره دادن درخت برای آنکه از میوه اش استفاده کنند اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اجاره دادن درخت برای آن که از میوه آن استفاده کنند اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] اجاره دادن درخت برای آنکه از میوه اش استفاده کنند اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اجارهدادن درخت اگر عین میوه آن را به عنوان منافع درخت تملیک کنند اشکال دارد، اما اگر درخت را در حالی که میوه نداشته باشد اجاره دهد به جهت انتفاع از آن به صرف میوه آن، صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اجاره دادن درخت برای ان که از میوه اش استفاده کنند در صورتی که میوه اش فعلا موجود نباشد اشکال ندارد و همچنین است اجاره دادن حیوان برای شیرش