موقوفه
به مال مورد وقف موقوفه گفته می‌شود.
هرگاه شاخه اشجار درخت موقوفه بخشکد تکلیف چیست؟
قطع کنند و به مصرفی که عایدات وقف را در آن صرف می‌کردند برسانند.
قطع کنند و به مصرفی که عایدات وقف را در آن صرف می‌کردند برسانند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هرگاه متولّی موقوفه خیانت در موقوفه نمود و به مصرف نرسانید، آیا معتمدین میتوانند این متولّی را از تولیت عزل نموده و به مصرف برسانند؟
- هرگاه از وسط ملکی جدول آبی - که متَعَلُّق به دیگریست – عبور کند، آیا میتوان از آن آب استفاده شستشو کرد؟ همچنین غرس اشجار در طرفین چنین جدولی ممکن است یا خیر؟ و آیا میتوان آن را چند شعبه نمود؟
- زیدیست چند سال است مرحوم شده است، از جمله ماتَرَک او باغیست که سایر ورثه چند سال است تقسیم نکرده و هر ساله سهم زوجه زید را که هشت یک باشد - چون اولاد داشته - از میوه درخت باغ میدادند، آیا زوجه زید حقّی به اشجار آن دارند یا ندارند؟ و هشت یک ثمره آن اشجار را –که چندیی سال است سایر ورثه به زوجه دادهاند - حق پس گرفتن دارند یا خیر؟
- هرگاه زوج امتناع کند از تکفین زوجه خود، تکلیف چیست؟
- هرگاه شخصی درخت و سبزیجات خود را به آب غصبی آبیاری نماید، آیا فقط مشغول ذمّه قیمت آن آب می‌شود، یا این که خوردن آن سبزی و میوه درخت حرام است؟
- هرگاه شخصی درخت و سبزیجات خود را به آب غصبی آبیاری نماید، آیا فقط مشغول ذمّه قیمت آن آب می‌شود، یا این که خوردن آن سبزی و میوه درخت حرام است؟
- زوجه هنوز قیمت عمارت و اشجار موروثه را نبرده است از اجاره آنها میبرد؟
- آیا زوجه از زمین غیر مساکن و منازل و اشجار ما تَرَک زوج متوفّای خود حقّی میبرد یا خیر؟
- زمین ساده که برای غرس مو و اشجار توأماً آماده میکنند، زکات به چه نحو تَعَلُّق میگیرد؟
- هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخه‌های آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخهها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخه‌های آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] شاخه و میوه درخت نبوت کیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می شود میوه شاخه درخت همسایه را که وارد خانه دیگری شده مصرف کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا می شود میوه ی شاخه ی درخت همسایه را که وارد خانه ی دیگری شده است، مصرف کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی قلمه، یا شاخه، یا ریشه ای از درخت غیر را غصب نموده، و در ملک خود می کارد. در صورتی که رشد کند و تبدیل به درخت شود، چه کسی مالک آن درخت و میوه اش می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] درختی که ریشه و شاخه آن باعث اذیّت همسایگان شود تکلیف چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همسایه در زمین خود درختی می کارد که ریشه و شاخه های این درخت به زمین یا منزل همسایه وارد شده و موجب مزاحمت و خسارت شده است. آیا همسایه می تواند شاخه و ریشه درخت را قطع کند؟ آیا می تواند از میوه آن بدون اجازه استفاده کند؟ و آیا مالک می تواند ادعای خسارت کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسمتی از شاخه های درخت انجیر و انگور همسایه در حیاط ما قرار گرفته است، آیا می توانیم بدون اجازه از میوه آن بچینیم وبخوریم؟ حکم میوه هایی که از درخت همسایه در حیاط ما ریخته شده، چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شاخه های درخت میوه ی همسایه از روی دیوار داخل حیاط خانه ی ما شده باشد آیا خوردن میوه های آن حلال است یا خیر ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شاخه های درخت همسایه از دیوار تجاوز کرده و موجب خسارت و زیان به مزرعه اینجانب شده است، خواهشمندم نظر اسلام را در این مورد بیان فرمایید؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شاخه های درخت میوه ی همسایه از روی دوار داخل حیاط خانه ی ما شده باشد آیا خوردن میوه های آن حلال است یا خیر ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد، زراعت و درخت را بفروشد، باید زکات آنها را بدهد.
- اگر زمینی را به دیگری واگذار کند که در آن درخت بکارد و آنچه عمل میآید مال هر دو باشد، معامله باطل است، پس اگر درختها مال صاحب زمین بوده، بعد از تربیت هم مال اوست و باید مزد کسی که آنها را تربیت کرده بدهد و اگر مال کسی بوده که آنها را تربیت کرده، بعد از تربیت هم مال اوست و میتواند آنها را بکند، ولی باید گودالهایی را که به واسطهی کندن درختها پیدا شده پر کند و اجارهی زمین را از روزی که درختها را کاشته به صاحب زمین بدهد و مالک هم میتواند او را مجبور نماید که درختها را بکند و اگر به واسطهی کندن درخت عیبی در آن پیدا شود، باید تفاوت قیمت آن را به صاحب درخت بدهد و نمیتواند او را مجبور کند که با اجاره یا بدون اجاره، درخت را در زمین باقی بگذارد.
- آفتاب حصیر نجس را پاک میکند، ولی اگر یک طرف آن را خشک کند، پاک شدن طرف دیگر آن اشکال دارد و نیز پاک شدن درخت و گیاه به واسطهی آفتاب محل اشکال است.
- باید بر زمین و چیزهای غیر خوراکی که از زمین میروید مانند چوب و برگ درخت، سجده کرد و سجده بر چیزهای خوراکی و پوشاکی و معدنی صحیح نیست.
- اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آنها واجب شود مثلاً خرما در ملک او زرد یا سرخ شود باید زکات آن را بدهد.
- اگر درخت انگور یا خرما را بخرد، قیمت آن جزء مخارج نیست، ولی اگر خرما یا انگور را پیش از چیدن بخرد، پولی را که برای آن داده، جزء مخارج حساب می‌شود.
- در معاملهی مساقات لازم نیست صیغه بخوانند، بلکه اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار کند و کسی که کار میکند به همین قصد مشغول کار شود، معامله صحیح است.
- هرگاه چیزی از واجبات نماز را عمداً کم یا زیاد کند، اگر چه یک حرف آن باشد، نماز باطل است.
- هرگاه چیزی از مردار مانند گوشت و پوست آن که روح داشته همراه نمازگزار باشد، اگر چه لباس او نباشد، نمازش باطل است.
- هرگاه رکوع را به طور غیر معمول به جا آورد مثلاً به چپ یا راست خم شود اگر چه دسته ای او به زانو برسد، صحیح نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پاک شدن حصیر نجس به واسطه آفتاب محل اشکال است. ولی درخت و شاخه و برگ و میوه آن و گیاه ها در حال اتصال به زمین به واسطه آفتاب پاک می شوند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . درخت میوه ای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضی است، نمی تواند از میوه آن بچیند و اگر میوه آن روی زمین هم ریخته باشد، نمی تواند آن را بردارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر درخت بید و چنار و مانند اینها را بکارد در صورتی که خمس انها را داده باشد باید هر سال خمس نمو انها را بدهد و همچنین اگر مثلا از شاخه های درخت که معمولا هر سال می برند استفاده ای ببرد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید در اخر هر سال باید خمس انها را بدهد اما در صورتی که خمس ان درخت را نداده و نمو کرده باشد باید خمس اصل درخت و نمو ان خمس و خمس نمو حصه خود را بدهد
- [آیت الله اردبیلی] درخت میوهای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر صاحبش از خوردن میوه آن منع نکند و انسان نیز نداند که صاحب آن راضی نیست، میتواند از میوه آن بخورد، مشروط بر آن که اتفاقا از آنجا عبور کند و به قصد خوردن میوه به آنجا نرفته باشد، ولی نمیتواند چیزی از میوه آن را با خود ببرد و نیز نباید کاری کند که به درخت آسیب برسد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر درخت بید و چنار و مانند اینها را بکارد ، سالی که موقع فروش آنها است اگر چه آنها را نفروشد ، باید خمس آنها را بدهد ولی اگر مثلاً از شاخه های آن که معمولاً هر سال می برند ، استفاده ببرد و به تنهائی یا با منفعتهای دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید ، در آخر هر سال باید خمس آن را بدهد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر درخت بید و چنار و مانند اینها را بکارد؛ باید هر سال خمس زیادی آنها را بدهد. و همچنین اگر مثلا از شاخه های آن که معمولا هر سال می برند؛ استفاده ای ببرند و به تنهائی یا با منفعتهای دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید؛ در آخر سال باید خمس آن را بدهد.
- [امام خمینی] اگر درخت بید و چنار و مانند اینها را بکارد، سالی که موقع فروش آنها است، اگرچه آنها را نفروشد باید خمس آنها را بدهد، ولی اگر مثلا از شاخه های آن که معمولا هر سال می برند استفاده ای ببرد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید، در آخر هر سال باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی درخت میوه برای استفاده شخصی د ر باغچه منزلش غرس کند، محصول و ثمرهای که به دست میآید، خمس ندارد, اما اگر درختان را برای فضای سبز در کنار خانه اش غرس نموده است؛ ولی شاخه و برگ و ثمرهاش به قصد سود و فروش باشد، در این صورت , اصل درخت جزء هزینه است و خمس ندارد؛ ولی ثمره اش خمس دارد. البته باغ میوه ای که جهت تجارت از محصول آن غرس می‌شود, همانند سایر سرمایههای تجاری, مشمول خمس است. محاسبه کسب های چندگانه
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر درخت بید و چنار بکارد یا قالی بزند جزء درآمد سالی است که وقت فروش آنها است لذا اگر در آن سال صرف مؤونه نشد و عین یا پول آن باقی ماند در آخر سال باید تخمیس شود. شاخه ها یا منافعی که معمولاً در هر سال از آن استفاده می کنند جزء درآمد همان سال محسوب می شود که اگر تا آخر سال باقی ماند باید تخمیس شود.