گمان
ظن از واژه‌هاي نسبتاً پركاربرد در قرآن کریم است كه به جهت استفاده آن در موضوعات اعتقادي و اخلاقي، از اهميت بالايي در مباحث معرفت‌شناختي و اخلاقيِ قرآن برخوردار است.
اگر با زنی که می‌داند عیالش نیست زنا کند، چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، یا گمان کند شوهرش می‌باشد، لازم نیست عدّه نگه دارد.
عنوان مسئله:
اگر با زنی که می‌داند عیالش نیست زنا کند، چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، یا گمان کند شوهرش می‌باشد، لازم نیست عدّه نگه دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی وفات نموده و شوهر او می‌داند که مظالم بر ذمّه او بوده ولی خود زن در این باب وصیتی نکرده، آیا شوهر میتواند از مال زن مظالم او را رد کند؟ و بر فرض توانستن، از اصل تَرَکه او میتواند رد کند یا باید از ثُلث تَرَکه او ردنماید؟
- زنی مسمّی به مریم با پسرش اسماعیل نام و دخترش زرّین تاج نام در یک خانه بودهاند و سیل آنها را برده و وارث مریم مزبوره دو پسر و دو دختر و یک شوهر است که حیات دارند و وارث زرّین تاج مزبوره پدر و شوهرش می‌باشد که حیات دارند، متمنّیست بیان فرمایید طریق ارث آنها به چه نحو است؟
- زنی خانهای دارد که اگر بفروشند به مقدار مخارج حج او وافی است، ولی شوهرِ او خانه ندارد و قادر بر تهیّه خانه هم نیست و آن زن با شوهر و بچّههایش در آن خانه سکونت دارند، آیا بر آن زن لازم است که خانه خود را بفروشدو به حج برود یا خیر؟
- زنی در عدّه بوده و یک ماه از عدّه او گذشته بود و یک پسر دو ساله از شوهرش داشته و داعی او را در منزل خود برده تا مدّت عدّه او تمام شده آن وقت او را به عقد خود درآورم، بعد از یک هفته آن زن مرا به وسوسه انداخت که فعلاً خوب است مرا ازدواج نمایی تا پس از انقضای عدّه در محضر حاضر شده عقد نماییم، داعی او را ازدواج نموده و نزدیکی هم نموده و نطفه منعقد شده و این نطفه از خود داعیست چون که پس از طلاق آن زن پس از انقضای عدّه عادت زنانه شد، خواستم او را تزویج نمایم از چند نفر سؤال نمودم مختلف جواب دادند، چون داعی مقلّد حضرت عالی هستم لازم دانستم که شرح واقعه را به عرض برسانم و تکلیف داعی را معیّن فرمایید.
- زنی در سال گذشته از شخصی که مورد وثوق او بوده از لزوم طواف نساء از برای زنان پرسیده، آن شخص به گمان آن که او سؤال از این میکند که آیا ترک طواف نساء به صحّت حج مضر است یا نه؟ به او جواب منفی داده و گفته: طواف نساء شرط صحّت حج نیست و زن به گمان آن که او میگوید اصلاً برای زنان لازم نیست، لذا به اطمینان گفته آن شخص ترک کرده، بعداً پس از ورود به تهران فهمیده که بر زن لازم بوده، فوراً نوشته به مکّه در غیر موسم نایب برای طواف بگیرند. آیا بر این زن لازم است که خودش هم برود و یا همان نایب گرفتن کافی است؟ و آیا در صورت کفایت نیابت، لازم است در موسم باشد، یا همان نیابت غیرموسم کافی است؟ و نیز شوهر این زن پس از آمدن به تهران - با آن که در عمره تمتّع احتیاطاً طواف نساء را به جا آورده، مع ذلک - مردّد شده که آیا طواف نساء را در حج تمتّع به جا آورده، یا آن که فراموش کرده، آن هم به مکّه نوشته نایب گرفته. آیا نایب گرفتن او هم کفایت میکند، یا باید امسال خود برود، یا اصلاً بر او اعاده لازم نیست، یا نیابت در موسم حج لازم است؟ و آیا حج این زن و شوهرصحیح است یا خیر؟
- دختر بالغه شوهر کرد و در حباله شوهرش فقط یک دفعه حائض شد و بعد از آن مواقعه حاصل شد، اکنون زوج میخواهد او را طلاق بگوید، بین زنها معروف است که میگویند: اغلب دخترها حال آنها اینست که بعد از عادت دفعه اوّل دو سه ماه یا بیشتر و یا کمتر عادت نمیشوند، آیا بر زوج لازم است که صبر کند تا عادت شود –و لو بیشتر از سه ماه باشد - تا صیغه طلاق را جاری نماید؟ و آیا این که این قسم زن داخل در سن من لا تحیض است؟
- شخصی زن خود را طلاق رجعی داده است پس از آن رجوع میکند و قبل از آن که احراز طُهر زن را بنماید طلاق دوّم را نیز جاری مینماید، زوج مسافر می‌شود، پس از مراجعت زنی را برای استفسار این که زن طلاق داده شده در حال حیض بوده یا پاکی میفرستد. آن زن میگوید: زن شما گفت: در حال حیض بودهام و پس از آن که به اعتقادش طلاقش باطل بوده، گاهی نظرهایی میکند بدون قصد شهوت که اطّلاع از حالش پیدا کند و بعداً چون طلاق دوّم را باطل می‌داند دو مرتبه طلاق دوّم را جاری میسازد و پس از آن در بین عدّه رجوع میکند و دخول هم واقع می‌شود و از زن سؤال میکند: آیا در حال طلاق دوّم پاک بودی یا در حال حیض؟ میگوید: پاک بودم. و دو مرتبه سؤال میکند: درست دقّت کن که آیا در حال طلاق حائض بودی یا پاک؟ میگوید: حیض بودم. زوج میگوید: پس چرا اوّل گفتی پاک بودم؟ جواب میدهد: حواسم پرت بود اشتباهاً گفتم و کراراً از او سؤال میکند، قسم یاد میکند که در حال حیض بودم. آیا حرف اوّلش صحیح است و یا قول دوّمش؟ و آیا اگر شک کند که نظری که بدون قصد رجوع، به زن کردهام به قصد شهوت بوده یا نه، چه حکم دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی از شوهرش طلاق گرفته و در حین عدّه طلاق رجعی، شوهر فوت کرد ولی زن نمیدانست و بخیا این که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد دیگری ازدواج کرد، فعلاً تکلیف زن نسبت به عده وفات چیست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] زنی پس از فوت شوهرش ازدواج می کند و از شوهر دوم بچه دار می شود. به تازگی متوجه می شود که عده وفات را تا آخر نگه نداشته است و ازدواج کرده است حال تکلیف او چیست؟
- [آیت الله سبحانی] زنی شوهرش مرده و مرد دیگر به گمان اینکه عدّه وفات همانند عدّه طلاق سه ماه است با او ازدواج می کند و بعداً متوجه می شوند که مسأله برخلاف آن بوده است ارتباط را قطع می کنند یا زن را طلاق می دهد اکنون بعد از سرآمدن عدّه وفات می خواهند زندگی مشترک را با عقد جدید از سر بگیرند تکلیف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی با زنی زنا کند آیا ازدواج با دختر آن زن صحیح است یا نه و اگر نزدیکی صورت گرفته عدّه لازم است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر به زن شوهرداری تجاوز به عنف شود آیا این زن باید نسبت به شوهر خودش عده نگه دارد؟
- [آیت الله سیستانی] ایا در ازدواج موقت با زن اهل کتاب عده نگه داشتن لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا با زنی که زناکار هست میتوان ازدواج موقت کرد؟ آیا این زن باید عده نگه دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] : آیا با زنی که زناکار هست میتوان ازدواج موقت کرد؟ آیا این زن باید عده نگه دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتهای زیر تلقیح زن با نطفه شوهرش که از دنیا رفته، جایز است؟ الف بعد از وفات شوهر ولی قبل از انقضای عدّة ب بعد از وفات او و بعد از انقضای عدّة ج اگر آن زن بعد از فوت شوهرش با مرد دیگری ازدواج نماید، آیا جایز است خود را با نطفه شوهر اولش تلقیح کند؟ و آیا در صورت فوت شوهر دوم، جایز است خود را با نطقه شوهر اولش بارور کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در جایی که این عمل بطور شبهه صورت گرفته باشد مثل جایی که زن گمان کرده نطفه از شوهر خودش بوده و مرد گمان میکرد که زنی که نطفه وارد رحم او شده، همسر واقعی او می‌باشد در حالیکه اینطور نبوده در این فرض آیا احکام اولادی بر فرزندی که به دنیا خواهد آمد، جاری می‌شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با زن نامحرمی به گمان این که عیال خود اوست نزدیکی کند، چه زن بداند که او شوهرش نیست، یا گمان کند شوهرش می‌باشد، باید عدّه نگه دارد.
- ابتدای عدّهی طلاق از موقعیست که خواندن صیغهی طلاق تمام می‌شود، چه زن بداند طلاقش دادهاند یا نداند، پس اگر بعد از تمام شدن عدّه بفهمد که او را طلاق دادهاند، لازم نیست دوباره عدّه نگه دارد.عدّهی زنی که شوهرش مرده
- زنی که شوهرش مرده اگر آبستن نباشد، باید تا چهار ماه و ده روز عدّه نگه دارد یعنی از شوهر کردن خود داری نماید اگر چه یائسه یا صیغه باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد و اگر آبستن باشد، باید تا موقع زاییدن عدّه نگه دارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچه اش به دنیا آید، باید تا چهار ماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند و این عدّه را عدّهی وفات میگویند.
- زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّهی وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه نگه دارد و شوهر دوم باید مَهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد، ولی خرج عدّه ندارد.
- زنی که نُه سالش تمام نشده و زن یائسه، عدّه ندارد، یعنی اگر چه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق میتواند فوراً شوهر کند.
- زنی که حیض نمیبیند اگر در سن زنهایی باشد که حیض میبینند، چنانچه شوهرش او را طلاق دهد، باید بعد از طلاق تا سه ماه عدّه نگه دارد.
- زنی که نُه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر صیغه شود، مثلاً یک ماهه، یا یک ساله شوهر کند چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدّت آن زن تمام شود، یا شوهر مدّت را به او ببخشد، باید عدّه نگه دارد، پس اگر حیض میبیند بنا بر احتیاط واجب باید به مقدار دو حیض یا به مقدار دو پاکی هر کدام که بیشتر است، عدّه نگه دارد و شوهر نکند و اگر حیض نمیبیند، احتیاط واجب آن است که چهل و پنج روز از شوهر کردن خود داری نماید.
- اگر مرد با زن حائض زنا کند یا با زن حائض نامحرمی به گمان این که عیال خود اوست جماع نماید، احتیاط واجب آن است که کفاره بدهد.
- مردی که از پدر و مادر غیر مسلمان به دنیا آمده و مسلمان شده، اگر پیش از نزدیکی با عیالش مرتد شود، عقد او باطل میگردد و اگر بعد از نزدیکی مرتد شود، چنانچه زن او در سن زنهایی باشد که حیض میبینند باید آن زن به مقداری که در احکام طلاق گفته می‌شود عدّه نگه دارد، پس اگر پیش از تمام شدن عدّه شوهر او مسلمان شود عقد باقی و گرنه باطل است.
- زنی که نُه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر شوهرش با او نزدیکی کند و طلاقش دهد، بعد از طلاق باید عدّه نگه دارد، یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد، به قدری صبر کند که دو بار حیض ببیند و پاک شود و همین که حیض سوم را دید عدّهی او تمام می‌شود و میتواند شوهر کند؛ ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با او طلاقش بدهد عدّه ندارد، یعنی میتواند بعد از طلاق فوراً شوهر کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با زنی که می‌داند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، لازم نیست عدّه نگهدارد، و در صورتی که زن گمان کند شوهرش می‌باشد، احتیاط مستحب نگهداشتن عدّه است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر با زنی که می‌داند عیالش نیست زنا کند، لازم نیست عدّه نگهدارد، چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست یا خیال کند که شوهرش می‌باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با زنی که می‌داند عیالش نیست زنا کند، اگر زن بداند که آن مرد شوهر او نیست عده ندارد ولی اگر گمان کند شوهرش می‌باشد لازم است عدّه نگهدارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی که می‌داند همسرش نیست زنا کند ، و زن بداند که آن مرد شوهر او نیست ، لازم نیست عدّه نگهدارد ، ولی اگر گمان کند که شوهرش می‌باشد ، احتیاط واجب آن است که عدّه نگهدارد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر با زنی که می داند عیالش نیست زنا کند؛ چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست؛ یا گمان کند شوهرش می باشد؛ لازم نیست عده نگهدارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر با زنی که می‌داند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن نداند که آن مرد شوهر او نیست بنابر اقوی باید عدّه نگهدارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر با زنی به گمان این که همسر خودِ اوست آمیزش کند، چه زن بداند که او شوهر او نیست یا گمان کند شوهرش می‌باشد، باید عدّه نگهدارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر با زنی که می داند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن گمان کند که شوهر او است، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که می داند همسرش نیست زنا کند در صورتی که زن بداند ان مرد شوهرش نیست عده ندارد و در صورتی که نداند بنابر احتیاط واجب عده نگه دارد
- [امام خمینی] اگر با زنی که می داند عیالش نیست، زنا کند، چنانچه زن نداند که آن مرد شوهر او نیست، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.