خانه
به محل سکونت خانه میگویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفتهاند.
زنی خانه‌ای دارد که اگر بفروشند به مقدار مخارج حج او وافی است، ولی شوهرِ او خانه ندارد و قادر بر تهیّه خانه هم نیست و آن زن با شوهر و بچّه‌هایش در آن خانه سکونت دارند، آیا بر آن زن لازم است که خانه خود را بفروشدو به حج برود یا خیر؟
اگر غیر از خانه مذکور چیز دیگری نداشته باشد و آن خانه هم زاید بر مقدار حاجت او با شوهرش و فرزندانش نیست، واجب نیست که آن را برای حج بفروشد.
اگر غیر از خانه مذکور چیز دیگری نداشته باشد و آن خانه هم زاید بر مقدار حاجت او با شوهرش و فرزندانش نیست، واجب نیست که آن را برای حج بفروشد.
عنوان سوال:
زنی خانه‌ای دارد که اگر بفروشند به مقدار مخارج حج او وافی است، ولی شوهرِ او خانه ندارد و قادر بر تهیّه خانه هم نیست و آن زن با شوهر و بچّه‌هایش در آن خانه سکونت دارند، آیا بر آن زن لازم است که خانه خود را بفروشدو به حج برود یا خیر؟
پاسخ:
اگر غیر از خانه مذکور چیز دیگری نداشته باشد و آن خانه هم زاید بر مقدار حاجت او با شوهرش و فرزندانش نیست، واجب نیست که آن را برای حج بفروشد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا زن حق دارد سکونت و زندگی در خانه ملکی را از شوهر مطالبه کند و از سکونت در خانه اجارهای امتناع ورزد؟
- [آیت الله بهجت] زنی که بدون اجازه ی شوهر از خانه ی شوهر بیرون رفته باشد و با وساطت دیگران هم به خانه ی شوهر برنگردد و ادّعای مخارج نماید، آیا شوهر مدیون زن است؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی مستطیع است؛ اما اگر دارایی خود را برای حج به مصرف برساند، به جهت این که شوهرش نمیتواند تمام مخارج منزل را فراهم نماید، پس از بازگشت از حج، زندگی این زن و شوهر دچار مشکل میشود. آیا این زن باید به حج برود یا مخیّر بین رفتن و ماندن است یا اصلاً حقّ رفتن به حج را ندارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که زن از شوهر خود مطالبه منزل جدا کند و بگوید در منزلی که پدر و مادر شوهر باشند حاضر به زندگی نیستم، آیا بر شوهر لازم است که به خواسته زن خود جامه عمل بپوشد یا خیر؟ در صورتی که مرد به خواسته زن جامه عمل نپوشاند و زن هم حاضر به زندگی نشود و به منزل پدرش برود و بگوید تا منزل جداگانه تهیه نکنی به خانه ات نمی آیم، آیا زن ناشزه می شود؟ در صورتی که زوج تمکن مالی نداشته باشد و قادر به جدا کردن منزل نباشد، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] خانمی پس از عقد ازدواج، مهریه خود را که مقدارش وافی به حج است، از شوهرش میگیرد؛ لکن نیازمند به جهیزیه است و از طرفی ایّام حج هم فرارسیده است. آیا او مستطیع شده و واجب است به حج برود یا میتواند با مهریه خود جهیزیه تهیه کند؟
- [امام خمینی] زنی که شوهر ندارد مبلغ پنجاه هزار تومان به پسرش به عنوان قرض داده تا خانه بخرد؛ البتّه این زن در آمدی هم ندارد؛ آیا اگر پسرش بتواند مقداری از پول را به قدر مخارج حج به او بدهد، مستطیع میشود یا نه؟ توضیح آن که ایشان غیر از مبلغ مزبور که قرض داده مالی ندارد مگر یک خانه کوچک؛ این زن پنجاه و چند سال دارد و کاری از او بر نمیآید لطف کنید و مسأله حج ایشان را روشن نمایید!
- [آیت الله اردبیلی] کسی که با پول خمس داده خانه‌ای خریده و بعد به قیمت بالاتری فروخته و به جهت این که منزل مسکونی ندارد، خانه دیگری برای سکونت خریده، آیا لازم است خمسی پرداخت کند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی فوت کند و همه دارایی او خانه ای باشد که فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او هم به علت کارهای روزانه قادر به قضای آن نباشد، آیا واجب است که این خانه را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمایند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا زن می تواند بدون اجازه شوهر به خانه والدین برای دیدار برود ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زنی حاضر نشود با شوهر به منزل وی برود و بدون اجازه شوهر در خانه پدر بماند، آیا حق نفقه دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با زنی که میداند عیالش نیست زنا کند، چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، یا گمان کند شوهرش میباشد، لازم نیست عدّه نگه دارد.
- زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّهی وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه نگه دارد و شوهر دوم باید مَهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد، ولی خرج عدّه ندارد.
- زنی که نُه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر صیغه شود، مثلاً یک ماهه، یا یک ساله شوهر کند چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدّت آن زن تمام شود، یا شوهر مدّت را به او ببخشد، باید عدّه نگه دارد، پس اگر حیض میبیند بنا بر احتیاط واجب باید به مقدار دو حیض یا به مقدار دو پاکی هر کدام که بیشتر است، عدّه نگه دارد و شوهر نکند و اگر حیض نمیبیند، احتیاط واجب آن است که چهل و پنج روز از شوهر کردن خود داری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن سفر رود چنانچه سفر مانند سفر حجّ و نذر، واجب باشد، مخارج سفر زن که بیشتر از مخارج وطن است، با شوهر نیست، ولی اگر زن به طور متعارف نیازمند به سفر است تمام مخارج سفر وی با شوهر است هر چند بیشتر از مخارج وطن باشد، ولی اگر نیازمندی زن به سفر متعارف نباشد، مخارج سفر افزوده از مخارج وطن با شوهر نیست و اگر سفر برای زن ضروری نباشد و با اجازه شوهر سفر کند لزوم پرداخت مخارج سفر زن بستگی به نحوه توافق وی با شوهر خود دارد و اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد، بر زن لازم است که همراه وی برود و خرج سفر زن بر عهده شوهر است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که زنش را طلاق رجعی داده ، حرام است او را از خانه‌ای که موقع طلاق در آن خانه ساکن بوده است ، بیرون کند ، ولی در بعضی از موارد از جمله آن که زن زنا نماید ، بیرون کردن او اشکال ندارد ، و نیز حرام است زن برای کارهای غیر لازم بدون اذن شوهر از خانه بیرون رود ، و بر مرد واجب است مخارج زندگی او را در دوران عدّه بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] زنی که عقد دائم شده، نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود، امّا اگر بیرون رفتن زن برای حوائج شخصی و لازم، منافاتی با حقوق شوهر نداشته باشد، بیرون رفتن او حرام نیست، ولی زن باید خود را برای هر لذّت متعارفی که شوهر او میخواهد، تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از آمیزش با او جلوگیری نکند و اگر زن در این موارد از شوهر اطاعت کند، تهیّه غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که عرفا جزیی از هزینه زندگی زن میباشد، بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند چه توانایی داشته باشد و چه نداشته باشد مدیون زن است.
- [آیت الله سیستانی] زنی که خرج او بر عهده شوهر است و شوهر خرج او را نمیدهد ، میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد ، و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد و نتواند به حاکم شرع شکایت برد ، و با کار کردن بخواهد مخارج خود را تهیه کند در موقعی که مشغول تهیه مخارج است ، اطاعت شوهر بر او واجب نیست .
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که صیغه شده میتواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود ولی اگر به واسطه بیرون رفتن، حقّ شوهر از بین میرود، بیرون رفتن او حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که صیغه شده، میتواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطه بیرون رفتن حقّ شوهر از بین میرود، بیرون رفتن او حرام است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که متعه شده میتواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطه بیرونرفتن، حق شوهر از بین میرود، بیرونرفتن او حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] زنی که متعه شده میتواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطه بیرون رفتن او حقّ شوهر از بین برود، بیرون رفتن او حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که به ازدواج موقت در امده می تواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود ولی اگر به واسطه بیرون رفتن حق شوهر از بین برود بیرون رفتن حرام است
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن مالی دارد که می تواند با آن حج برود ولی بعد از بازگشت نه شوهرش قادر بر تأمین زندگی اوست و نه خودش، حج بر او واجب نمی شود.