اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید شوهر دهد، بعد از آن که به تکلیف رسید، اختیار با خود اوست و نذر آنان اعتبار ندارد.
عنوان مسئله:
اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید شوهر دهد، بعد از آن که به تکلیف رسید، اختیار با خود اوست و نذر آنان اعتبار ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی مرده است و وارث او شوهر و یک دختر عموی پدر و چند اولاد از سه دایی اَبَوَینی میباشد، طریق تقسیم تَرَکه او به چه نحو است؟
- در سه سال قبل خواهر این دعاگو با سه فرزندش در اثر حادثه سیل تلف شدهاند و وارث او شوهر و مادر میباشند، تکلیف در باب ماتَرَکِ او چیست؟
- زنی مسمّی به مریم با پسرش اسماعیل نام و دخترش زرّین تاج نام در یک خانه بودهاند و سیل آنها را برده و وارث مریم مزبوره دو پسر و دو دختر و یک شوهر است که حیات دارند و وارث زرّین تاج مزبوره پدر و شوهرش میباشد که حیات دارند، متمنّیست بیان فرمایید طریق ارث آنها به چه نحو است؟
- شخصی کلیمی مذهب وفات نموده و از او سه پسر و دو دختر باقیست یکی از دخترها در طفولیت مشرّف به دین اسلام شده و به مسلمانی بعد از تکلیف شوهر نموده، آیا ارث متوفّی به این دختر مسلمان میرسد، یا این که به سهم خود سهیم است؟
- حاج محمّد نام در حادثه زلزله با یک پسر و یک دختر که از زن فعلی او بوده زیر آوار فوت نمودهاند و چند اولاد دیگر هم دارد که زندهاند و فقط حاج محمّد دارای املاک منقول و غیر منقول میباشد، چون تقدّم فوت پدر و پسر معلوم نیست مرقوم فرمایید سهم الاِرث پسر و دختر متوفّی به مادر آنها که درقید حیات است میرسد، یا آن که بین ورّاث باید تقسیم شود؟
- زنی با شوهرش و دو دختر و یک پسرشان در اثر زلزله زیر آوار مرده تقدّم و تأخّرِ مردن آنها معلوم نیست و فقط آن زن مال دارد و دیگران مال ندارند و آن زن دو پسر از شوهر اوّل خود دارد و آن مرد مادر دارد، طریق ارث آنها به چه نحو است؟
- زنی با سه اولاد یکی پنج ساله و دیگری سه ساله و دیگری شش ماهه در مرتبه تحتانی خوابیده بودند، در اثر زلزله مرتبه فوقانی و تحتانی که آنها خوابیده بودند خراب و آنها در زیر آن مردهاند و وارث این زن شوهر و پدر و مادر او است، طریق ارث آنها به چه نحو است؟
- این کمی نه سکینه ساکنه بلده نور یک برادر پدر مادری داشتم، پس از فوت پدرم مالیه پدری در دست برادرم بود و به آن کسب میکرد، تا چهل روز قبل در قریه خورتابِ رودبارِ نور در شب سیلاب زیادی آمده و قریب سیصد نفر از اهالی طعمه آب شدند، از قبیل برادرم و عیالش و یک نفر دخترش، برادرم غیر از این کمی نه وارثی ندارد مگر یک نفر مادر زن دارد، آیا مالیه آن مرحوم به این کمی نه تَعَلُّق دارد یا به مادر زنش؟
- یک نفر زنی که در شکم حمل داشته با دو نفر پسرش و دو دختر در زیر بام سقف یک دفعه مرده و مهدوم شدهاند و آن زن شوهر او که پدر آن حمل و اطفال مهدوم علیهم است حیات دارد و آن زن دو برادر هم دارد و آن زن مالدار بوده ولی اولاد او مالی نداشتهاند، آیا ارث این زن به چه کسی میرسد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی فوت کرده مهریه و جهیزیه ماترک اوست ورثه او عبارتند از شوهر، پدر، مادر و یک دختر چگونه ماترک را تقسیم کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی فوت کرده مهریه و جهیزیه ماترک اوست. ورثه او عبارتند از شوهر و پدر و مادر و یک دختر. چگونه ماترک را تقسیم کنند؟
- [آیت الله بهجت] ازداوج مادر با پدر شوهر دختر خویش جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دختر صغیری پدر خود را از دست داده و مادرش نیز شوهر کرده است و دختر بچه دارای مادر و مادر پدر است، حق الحضانة باکدام یک از اینهاست؟
- [آیت الله بهجت] دختری را به ازدواج دایمی درآوردند، پس از ازدواج معلوم شد به بیماری صرع مبتلا است، خود دختر قصد داشت قبل از ازدواج به شوهر بگوید؛ ولی پدر و مادر او مانع شدند، تکلیف عقد و مهریه چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا دختر خوانده به پدر، دایی، عمو، برادر محرم است و یا شوهر دختر خوانده به مادر خانم محرم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه پدر یا مادر وصیت کرده باشند هنگام تقسیم ارثیه بین دختر و پسر فرق قائل نشوند تکلیف چیست؟ آیا عمل به آن واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نذر فرزند بدون اجازه پدر و مادر چگونه است؟
- [سایر] آیا در دوران عقد - که دختر در خانه پدر و مادر زندگی می‌کند - برای بیرون رفتن از خانه اجازه شوهر لازم است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا فرزند میتواند به پدر و مادر خویش بی احترامی کند و تکلیف پدر و مادر با چنین فرزندی چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وارث میت فقط پدر و یک دختر یا مادر و یک دختر باشد، مال را چهار قسمت میکنند:یک قسمت آن را پدر یا مادر و بقیه را دختر میبرد.
- اگر وارث میت فقط پدر یا مادر با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت میکنند:یک قسمت آن را پدر یا مادر میبرد و بقیه را طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر وارث میت فقط پدر و چند دختر یا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت میکنند:یک قسمت را پدر یا مادر میبرد و چهار قسمت را دخترها به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند.
- اگر زن پدر دختری بچهی شوهر آن دختر را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام میشود، چه بچه از همان دختر یا از زن دیگر شوهر او باشد.
- انسان نمیتواند با دختری که مادر، یا مادر بزرگ انسان، او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد، انسان نمیتواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقد کند، بعد مادر، یا مادر بزرگ، یا زن پدر او آن دختر را شیر دهد، عقد باطل میشود.
- برای شیر دادن بچه، بهتر از هر کس مادر اوست و سزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر میتواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- اگر پدر و مادر غیر از روزهی رمضان، روزهی واجب دیگری را مانند روزهی نذر نگرفته باشند، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر قضا نماید.
- اگر به واسطهی شیر دادن حق شوهر از بین نرود، زن میتواند بدون اجازهی شوهر بچهی کس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچهای را شیر دهد که به واسطهی شیر دادن به آن بچّه به شوهر خود حرام شود، مثلاً اگر شوهر او دختر شیر خواری را برای خود عقد کرده باشد، زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد، خودش مادر زن شوهر میشود و بر او حرام میگردد.
- اگر زنی بچهی دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام میشود و همچنین است اگر بچهای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد، ولی اگر بچهی پسر خود را شیر دهد، زن پسرش که مادر آن طفل شیرخوار است، بر شوهر خود حرام نمیشود.
- اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یک دختر باشد، چنانچه میت دو برادر، یا چهار خواهر، یا یک برادر و دو خواهر پدری نداشته باشد، مال را پنج قسمت میکنند:پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را می برد و اگر دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری داشته باشد، مال را شش قسمت میکنند:پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت میبرد و یک قسمت باقیمانده را چهار قسمت میکنند:یک قسمت را به پدر و سه قسمت را به دختر میدهند، مثلاً اگر مال میت را به 24 قسمت کنند، 15 قسمت آن را دختر و 5 قسمت آن را به پدر و 4 قسمت آن را به مادر میدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید شوهر دهد، بعد از آن که دختر به تکلیف رسید، اختیار با خود اوست و نذر آنان اعتبار ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید شوهر دهد، بعد از آن که دختر به تکلیف رسید، اختیار با خود اوست، ونذر آنان اعتبار ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سیّد شوهر دهد، بعد از آن که دختر به تکلیف رسید، اختیار با خود اوست و نذر آنان اعتبار ندارد، و احتیاط در آن است که آنها دختر را وادار به ازدواج با غیر سیّد نکنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود به سیّد شوهر دهد بعد از آن که به دختر به تکلیف رسید اختیار با خود او است ونذ رآنان اعتبار ندارد .
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید ، یا کس دیگری شوهر دهد ، نذر آنان نسبت به دختر اعتبار ندارد و تکلیفی بر او ثابت نمیکند .
- [امام خمینی] اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید شوهر دهد بعد از آن که دختر به تکلیف رسید احتیاط آن است که اگر بتوانند او را راضی نمایند که به سید شوهر کند.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه پدر یا مادری نذر کند دختر خود را به سیّد شوهر دهد نذر آنها اعتباری ندارد، و هنگامی که دختر به حدّ بلوغ رسید اختیار با خود اوست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پدر یا مادری نذر کند دختر خود را به سید شوهر دهد نذر آنها اعتباری ندارد و هنگامی که دختر به حد بلوغ رسید اختیار با خود اوست.
- [آیت الله اردبیلی] پدر و مادر نمیتوانند از طرف فرزند خود نذر کنند؛ پس اگر مثلاً نذر کنند که دختر خود را به سیّد شوهر دهند و دختر پس از تکلیف راضی نباشد، نذر آنان اعتباری ندارد، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر بتوانند او را راضی نماید که با سیّد ازدواج کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر یا مادر نذر کنند که دختر خود را به سیّد شوهر دهد، اگر مصلحت فرزند باشد باید به نذرشان عمل کنند، بلکه بنا بر احتیاط واجب اگر انجام نذر با ترک آن یکسان باشد باید به آن عمل کرد، ولی بعد از آن که دختر به تکلیف رسید در فرضی که اختیار ازدواج با خود دختر است، باید او را راضی کنند و اگر راضی کردن دختر ممکن نشد، نذر باطل خواهد بود.