اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود، باید نماز را تمام بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود، باید نماز را تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زیدی در محلی که خارج از وطن اوست مشغول کار میباشد و شبهای جمعه را به وطن خود برمیگردد. در صورتی که معلوم نباشد چند مدت کار او دنباله دارد (یک ماه یا سه ماه مثلاً یا بیشتر) وظیفه زید از جهت نماز و روزه قصر یا تمام در حالی که فاصله بین وطن و محل کار بیشتر از چهار فرسخ و کمتر از هشت فرسخ میباشد.
- افرادی به نام سپاه دانش برای مدت دو سال یا بیشتر میروند به مسافت ده فرسخ برای تدریس و هفتهای دو روز تعطیلی برمیگردند به وطن؟
- در مفروض سؤال آیا فرق است بین کسانی که فاصله منزلشان به عرفات چهار فرسخ یا کمتر است که در منزل محرم شوند یا در مسجد الحرام؟
- اگر شخصی کار او در سفر است، یا در جایی است که اخذ نموده برای خودش، زمانی که برگردد از کارش، یا جایی که در آنجا هست و قصد برگشت وطن نماید و قبل از رسیدن به حد ترخص در راه زوال شود حکم نماز و روزه او چیست؟
- مسافت فعلی بین عرفات و آخرین خانه مکه کمتر از چهار فرسخ است، آیا باز هم شخص خارج الی العرفات (از اهل مکه یا مقیم عشره ایام) محکوم به قصر است عملاً به ظاهر اطلاق الروایات یا به تمام؟
- در سفر حرام مثل مسافرت زن بدون اجازه زوج و عدم رضایت وی که باید نمازهای خود را تمام بخواند بفرمائید تکلیف روزهاش چیست؟
- گریه کردن بر سید الشهداء علیه السلام در نماز چه بی اختیار یا بااختیار چگونه است؟
- افرادی از مقلدین حضرتعالی سؤال مینمایند که ما شغلمان رانندگی در شهر است اما گاهی بر حسب اتفاق به خارج شهر به عنوان رانندگی میرویم به قدر مسافت شرعی اگر هر روز یا دو روز یک مرتبه به خارج شهر به قدر مسافت برویم و برگردیم تکلیف ما در سفر خارج راجع به نماز و روزه چیست؟
- دو نفر با یکدیگر شرط میبندند که اگر مثلاً یکی از این دو، پنج فرسخ متوالی پیاده برود به او یکصد تومان بدهد. آیا این قرارداد صحیح و این وجه را آن دیگری باید بگیرد یا نه؟ و همچنین در سایر موارد دیگر که از جاده شرع بیرون نباشد.
- اگر بداند انسان این که بر نمیخیزد برای نماز صبح مگر به وسیله ساعت و امثال آن آیا واجب است تحصیل آن چیز؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] حکم نماز و روزه مسافری که با اکراه و اجبار به سفر رفته، پس از رسیدن به مسافت شرعی چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چند سال قبل، قریه ای با شهری چهار فرسخ فاصله داشت، و اهل قریه در سفر به شهر نماز را قصر و روزه را افطار می کردند، ولی فعلا شهر بزرگ شده و فاصله بین شهر و قریه حدود سه فرسخ گردیده، فعلا وظیفه اهالی قریه هنگام سفر به شهر چیست؟
- [آیت الله بهجت] فرد کثیر السّفر که پس از اقامت ده روز در جایی در سفر اوّل نمازش شکسته است، آیا برای صدق سفر اوّل همان هشت فرسخ کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) مبنی بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی، اگر مقدار رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولی در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن ماشین، مجبور به پیمودن مسافتی بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته خواند و روزه را افطار کرد؟
- [سایر] کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، آیا ملاک عبور از وطن، حد ترخص است یا داخل شدن در وطن؟
- [آیت الله خامنه ای] در رساله عملیه امام خمینی در بحث نماز مسافر، شرط هفتم، آمده است: (واجب است راننده در غیر از سفر اول نماز خود را تمام بخواند ولی در سفر اول نمازش شکسته است هرچند طولانی باشد، آیا مقصود از سفر اول همان شروع حرکت از وطن تا بازگشت به آن است یا با رسیدن به مقصد سفر اوّل تمام می شود؟
- [سایر] بنا داریم با اردوی دانشجویی بیش از ده روز به سفر زیارت حضرت علیبن موسی الرضا مشرف شویم و برنامهها از قبل اینگونه بود که گاهی روزها به محلهای اطرف که از حد ترخص خارج است و فاصله آنها تا اقامتگاه (مشهد مقدس) کمتر از چهار فرسخ شرعی است سفر کنیم، تکلیف نماز در آنجا چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی به قصد مسافرت به هشت فرسخ و یا بیشتر، حرکت می کند، از حدّ ترخص که خارج شد، نماز را شکسته می خواند و حدود سه فرسخ که می رود از قصد خود منصرف می گردد و به وطن مراجعت می کند و هنوز وقت نماز باقی است، آیا باید دوباره نمازش را تمام بخواند یا نه؟
- [آیت الله مظاهری] جواب : اگر قبل از چهار فرسخ باشد، نماز او همه جا تمام و روزه را باید بگیرد و اگر چهار فرسخ رفت، نماز او همه جا شکسته و نمیتواند روزه بگیرد.
- [آیت الله بهجت] شخصی که شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن، جنسی را از شهر خود به اصفهان که فاصله اش بیش از 8 فرسخ است برده و چون جنس در آن جا فروش نرفته، آن را به شهرکرد برده است، آیا همین که به شهرکرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که در سفر در اختیار دیگری است مانند نوکری که با آقای خود مسافرت میکند، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر نداند، نماز را تمام بهجا آورد، و پرسیدن لازم نیست.
- کسی که سفر او سفر معصیت است، اگر در بین راه از قصد معصیت برگردد، چنانچه باقیمانده راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد، و بخواهد برود و چهار فرسخ برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- مسافری که میداند باید نماز را شکسته بخواند اگر به گمان اینکه سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند، وقتی که بفهمد سفرش هشت فرسخ بوده، نمازی را که تمام خوانده باید دوباره شکسته بخواند و اگر بعد از وقت گذشت بفهمد قضا لازم نیست.
- اگر سفر مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، در صورتی که تحقیق کردن برایش لازم نیست، باید نمازش را تمام بخواند.
- اگر یک عادل یا شخص موثقی خبر دهد که سفر انسان هشت فرسخ است، باید نماز را هم شکسته بخواند.
- اگر یکی از صحرانشینها برای پیدا کردن منزل و چراگاه حیواناتشان سفر کند، چنانچه با بنه و دستگاه باشد نماز را تمام بخواند، والا چنانچه سفر او هشت فرسخ باشد نماز را شکسته بخواند.
- کسی که یقین دارد سفر او هشت فرسخ است، اگر نماز را شکسته بخواند، و بعد بفهمد که هشت فرسخ نبوده، باید آن را چهار رکعتی بهجا آورد، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- کسی که یقین دارد سفرش هشت فرسخ نیست، یا شک دارد که هشت فرسخ هست یا نه، چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، اگرچه کمی از راه باقی باشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر تمام خوانده باید دوباره شکسته بخواند.
- کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر برمیگردد، اگر برگشتن بتنهایی هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب آنست که درصورتی که توبه نکرده، هم شکسته و هم تمام بخواند.
- کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است. چنانچه رفتن و همچنین برگشتنش کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند. بنابراین اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ، یا به عکس باشد باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] کسی که در سفر در اختیار دیگری است ، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود و سفر نمیکند ، باید نماز را تمام بخواند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می شود و سفر نمی کند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود و سفر نمیکند، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود و به سفر ادامه نمیدهد، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در سفر به اختیار دیگری است اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می شود باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در سفر در اختیار دیگری است اگر بداند یا گمان داشته باشد حتی اگر مردد باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می شود باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله بروجردی] کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله بهجت] کسی که در سفر به اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد، بلکه اگر احتمال نیز بدهد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود و برمیگردد، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در سفر به اختیار دیگری است ، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می شود ، نماز را تمام بخواند .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در سفر در اختیار دیگری است؛ اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می شود؛ باید نماز را تمام بخواند.