تخلی
تَخَلّی در فقه اسلامی، به معنای دفع ادرار و مدفوع، در باب طهارت ذکر شده و احکامی دارد؛ از جمله اینکه پوشاندن عورت از دیگران در هنگام تخلّی واجب است.
انسان نباید در حال تخَلّی به گونه‌ای بنشیند که بگویند رو یا پشت به قبله نشسته است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا به خاطر ناچاری، مثلاً برای این که نامحرم ما را نبیند، می‌توانیم هنگام تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله بنشینیم؟
- آیا میتوان بچه را در حالت تخلّی، رو به قبله یا پشت به قبله نگه داشت؟ و اگر بچه بدون طهارت، دست به قرآن یا اسامی خدا و پیغمبر صلیالله‌علیه‌و‌آله و مقدّسات بزند، واجب است او را منع کنند؟
- اگر کودکی برای دستشویی کردن رو به قبله یا پشت به قبله نشست وظیفه انسان چیست؟
- آیا کسی که در بیابان است و نمیداند قبله در کدام طرف است، هنگام تخلّی وظیفه‌ای دارد یا نه؟
- آیا احداث محلّ تخلّی (دستشویی) در پشت بام یا طبقه دوم یا سوم مسجد، جایز است یا خیر؟
- آیا در هنگام استبراء و یا تطهیر و تمیز نمودن مخرج ادرار و مدفوع میتوان رو به قبله یا پشت به قبله نشست؟
- اگر نمازگزار به طرفی که یقین داشت قبله است نماز خواند و پس از نماز فهمید پشت به قبله یا به طرف راست یا چپ قبله نماز خوانده است، در این صورت نمازش چه حکمی دارد؟
- حکم نصب تماثیل شهدای گرانقدر در مساجد، به گونه‌ای که پیش روی نمازگزاران (طرف قبله) نباشد، چیست؟ و آیا تفاوتی بین تمثال منقّش شده روی کاشی (دائمی) و تمثال روی کاغذ یا پارچه (موقّت) وجود دارد؟
- اگر انسان در حالت ایستاده، قادر به انجام رکوع نباشد، نماز را باید ایستاده بخواند یا نشسته؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر توالت خانه رو یا پشت به قبله ساخته شده باشد، وظیفه هنگام تخلی چیست؟
- [آیت الله خوئی] آیا واجب است بر ولی یا غیر ولی از مکلفین این که روی به قبله یا پشت به قبله نکند طفل را در حال تخلی و آیا واجب است بر او این که مانع شود طفل را از مس نمودن کتابت قرآن و اسماء حسنی به غیر طهارت؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در مکانی قرار گیرد که یا باید رو به قبله تخلی کند تا در منظر دیگران نباشد، یا در منظر دیگران رو از قبله بگرداند، کدام یک را باید برگزیند؟
- [آیت الله سیستانی] دستشوئی که پشت به قبله هست چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله بهجت] جماع کردن رو به قبله یا پشت به قبله و همین طور صحبت کردن در جماع چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جماع کردن رو به قبله یا پشت به قبله و همینطور صحبت کردن در حال جماع چه حکمی دارد؟
- [سایر] چرا در زیارت حضرت معصومه (علیها السلام) باید رو به قبله و در زیارت امام رضا (علیه السلام) برای خواندن زیارت، قبله باید پشت سر ما واقع شود؟
- [سایر] آیا سجده کردن زائرین امام رضا (ع) در مقابل ضریح ( و پشت به قبله) شرک است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] یک زن حامله مرده و بچّه هم در شکم او مرده است بچّه پشت کمر مادر، پشت به قبله است تکلیف دفن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در حالتی که انسان به پشت خوابیده و در حالتی که به پهلو خوابیده، منظور از رو به قبله چیست؟ آیا جلوی بدن ملاک است یا امتداد طولی بدن؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان تا میتواند بنشیند، نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند، باید به هر نحو که میتواند بنشیند و اگر به هیچ صورت نتواند بنشیند، باید به گونه‌ای که در احکام قبله گفته شد، به پهلوی راست بخوابد و اگر نتواند، به پهلوی چپ بخوابد و اگر آن نیز ممکن نباشد، به گونه‌ای به پشت بخوابد که کف پاهای او رو به قبله باشد.
- احتیاط مستحب آن است که بچّه را در وقت تخلّی رو یا پشت به قبله ننشانند و اگر خود بچّه بنشیند نیز جلوگیری از او واجب نیست.
- کسی که باید نشسته نماز بخواند، باید به گونه‌ای بنشیند که صورت، سینه و شکم او رو به قبله باشد، ولی لازم نیست زانوهای خود را به سمت قبله قرار دهد، ولی اگر نتواند به نحو معمول بنشیند و هنگام نشستن، کف پاها را به زمین بگذارد، باید به نحوی بنشیند که پاهای او نیز رو به قبله باشد.
- اگر برای آن که نامحرم او را نبیند مجبور شود رو یا پشت به قبله بنشیند، باید رو یا پشت به قبله بنشیند؛ و نیز اگر به دلیل دیگری ناچار باشد که رو یا پشت به قبله بنشیند مانعی ندارد.
- اگر هنگام تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله باشد و عورت خود را از قبله برگرداند، بنابر احتیاط کفایت نمیکند؛ و اگر رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت خود را رو یا پشت به قبله ننماید.
- کسی که نمیتواند نشسته نماز بخواند، باید در حال نماز به گونه‌ای به پهلوی راست بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد و اگر ممکن نباشد، باید به نحوی به پهلوی چپ بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد و اگر به این نحو نیز نتواند قرار گیرد، باید به گونه‌ای به پشت بخوابد که کف پای او رو به قبله باشد.
- کسی که بر میّت نماز میخواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میّت را مقابل او به گونه‌ای به پشت بخوابانند که سر میّت به طرف راست و پای او به طرف چپ نمازگزار باشد.
- میّت را باید در قبر به پهلوی راست به گونه‌ای بخوابانند که جلوی بدن او به طرف قبله باشد.
- مستحب است در هنگام تخلّی (دفع ادرار و مدفوع) جایی بنشیند که کسی او را نبیند و هنگام وارد شدن به مکان تخلی، اوّل پای چپ و هنگام بیرون آمدن، اوّل پای راست را بگذارد. همچنین مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند و سنگینی بدن را بر روی پای چپ بیندازد.
- باید تکبیرها و دعاها را به گونه‌ای پشت سر هم بخوانند که نماز از صورت خود خارج نشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند، جلوگیری از او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند، جلوگیری از آن واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] بهتر است که بچّه را در وقت تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، و اگر خود بچّه هم بنشیند بهتر است جلوگیری نمایند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] احتیاط آن است که بچه را در وقت تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند، جلوگیری از او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] احتیاط مستحب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند. ولی اگر خود بچه بنشیند؛ جلوگیری از او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند ولی اگر خود بچه بنشیند، جلوگیری از او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که بچّه را در وقت تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خودِ بچّه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند، جلوگیری از او واجب نیست.
- [امام خمینی] احتیاط واجب آن است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند، ولی اگر خود بچه بنشیند جلوگیری از او واجب نیست.