بیابان
بیابان فلات دشت یا صحرا به جای گفته میشود که در آن هیچ نروید.
آیا کسی که در بیابان است و نمیداند قبله در کدام طرف است، هنگام تخلّی وظیفه‌ای دارد یا نه؟
اگر قبله، مردّد بین چهار طرف باشد، تکلیف ساقط است.
اگر قبله، مردّد بین چهار طرف باشد، تکلیف ساقط است.
عنوان سوال:
آیا کسی که در بیابان است و نمیداند قبله در کدام طرف است، هنگام تخلّی وظیفه‌ای دارد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر به علتی، موقع تخلّی مجبور شویم که رو یا پشت به قبله باشیم، آیا رو به قبله بنشینیم یا پشت به قبله؟
- آیا به خاطر ناچاری، مثلاً برای این که نامحرم ما را نبیند، میتوانیم هنگام تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله بنشینیم؟
- زنی که در اواخر وقت نماز، از خون حیض پاک شده و نمیداند که آیا فرصت کافی برای تحصیل طهارت و خواندن نماز دارد یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
- کسی که تاکنون خمس نداده و میخواهد خمس اموالش را حساب کند، نسبت به اموالی که در گذشته به مصرف رسانده، ولی نمیداند که سال بر آنها گذشته بوده است یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
- نسبت به اسکلت و استخوان انسان که در وسط بیابان پیدا میشود و معلوم نیست که هنگام مردن، غسل و کفن و دفن شده یا این که همین طور در بیابان افتاده و تبدیل به اسکلت گردیده، چه وظیفه‌ای وجود دارد؟
- اگر در بیابان و به دور از شهر و روستا و منطقه مسکونی، به میّتی برخورد کردیم، آیا وظیفه‌ای در مورد کفن و دفن او بر عهده ما میآید یا خیر؟
- آیا میتوان بچه را در حالت تخلّی، رو به قبله یا پشت به قبله نگه داشت؟ و اگر بچه بدون طهارت، دست به قرآن یا اسامی خدا و پیغمبر صلیاللهعلیهوآله و مقدّسات بزند، واجب است او را منع کنند؟
- اگر در بین نماز مسألهای پیش آید که مقلّد حکم آن را نمیداند، چه باید بکند؟
- شخصی که نمیداند جنب شده است، آیا اگر غسل مستحبّی انجام دهد، کفایت از غسل جنابت میکند یا خیر؟
- کسی میداند که یک نماز خوانده، ولی نمیداند که نیّت نماز ظهر را کرده یا نیّت نماز عصر را و یا این که نمیداند نماز مغرب را خوانده یا نماز عشا را. این فرد، نماز دوم را به چه نیّتی باید بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر توالت خانه رو یا پشت به قبله ساخته شده باشد، وظیفه هنگام تخلی چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در مکانی قرار گیرد که یا باید رو به قبله تخلی کند تا در منظر دیگران نباشد، یا در منظر دیگران رو از قبله بگرداند، کدام یک را باید برگزیند؟
- [آیت الله خوئی] آیا واجب است بر ولی یا غیر ولی از مکلفین این که روی به قبله یا پشت به قبله نکند طفل را در حال تخلی و آیا واجب است بر او این که مانع شود طفل را از مس نمودن کتابت قرآن و اسماء حسنی به غیر طهارت؟
- [سایر] فلسفه آفرینش بیابان و کویر چیست؟
- [سایر] چرا خداوند خشکی و بیابان را آفرید؟
- [سایر] 1. لطفا بفرمایید حکم هم راستا شدن با قبله در زمان تخلی چیست؟ 2. در صورتی که دستگاه سرویس بهداشتی دورانی اختراع شده باشد که در وسایل متحرک چون رستوران گردان، قطار، هواپیما و امثال آن سیستم بهداشتی را در خلاف راستای با قبله قرار می دهد در این صورت نصب و به کارگیری این سیستم در وسایل متحرک چه حکمی دارد؟ 3. همچنین استفاده از سرویس های بهداشتی ثابت که جهت با قبله می شوند، چه حکمی پیا می کند؟ مانند فروع این مسئله در مورد نمازخانه دوار که نمازگزار را در جهت قبله قرار می دهد، به چه صورت است؟
- [آیت الله بهجت] لطفا آداب تخلی را بیان فرمایید؟
- [سایر] شیعیان هنگام قیام یمانی چه وظیفه‌ای دارند؟
- [سایر] هنگام تخلّی، مخرج بول باید چند مرتبه شسته شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا در هنگام تخلی ذکر گفتن اشکال دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر هنگام تخلّی رو به قبله یا پشت به قبله باشد و عورت خود را از قبله برگرداند، بنابر احتیاط کفایت نمیکند؛ و اگر رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت خود را رو یا پشت به قبله ننماید.
- احتیاط مستحب آن است که بچّه را در وقت تخلّی رو یا پشت به قبله ننشانند و اگر خود بچّه بنشیند نیز جلوگیری از او واجب نیست.
- مستحب است در هنگام تخلّی (دفع ادرار و مدفوع) جایی بنشیند که کسی او را نبیند و هنگام وارد شدن به مکان تخلی، اوّل پای چپ و هنگام بیرون آمدن، اوّل پای راست را بگذارد. همچنین مستحب است در حال تخلی سر را بپوشاند و سنگینی بدن را بر روی پای چپ بیندازد.
- نشستن روبروی خورشید و ماه در حال تخلی مکروه است، ولی اگر عورت خود را به وسیلهای حتی با دست بپوشاند مکروه نیست. همچنین در حال تخلّی نشستن روبروی باد و در جاده، خیابان، کوچه، درِ خانه و هر جایی که محل عبور و مرور باشد مکروه است، بلکه در بعضی از شرایط حرام میباشد. همچنین تخلی در زیر درختی که میوه میدهد و چیز خوردن و توقف زیاد و تطهیر کردن با دست راست و حرف زدن در حال تخلی، مکروه میباشد، ولی اگر ذکر خدا بگوید یا ناچار باشد که صحبت کند، اشکال ندارد.
- در چهار جا تخلّی حرام است: اوّل:در کوچههای بن بست و مانند آن در صورتی که صاحبان آن اجازه نداده باشند. دوم:در ملک کسی که اجازه تخلّی نداده است. سوم:در جایی که برای عده مخصوصی وقف شده است، مثل بعضی از مدرسهها. چهارم:روی قبر مؤمنین در صورتی که بیاحترامی به آنان باشد؛ و یا در هر جایی که موجب بیاحترامی به مقدسات دینی گردد.
- حیازت هر چیزی بر اساس عرف تعیین میگردد، مثلاً حیازت ماهی صید آن و حیازت بوتههای بیابان، کندن آن به قصد تملّک است.
- اگر برای آن که نامحرم او را نبیند مجبور شود رو یا پشت به قبله بنشیند، باید رو یا پشت به قبله بنشیند؛ و نیز اگر به دلیل دیگری ناچار باشد که رو یا پشت به قبله بنشیند مانعی ندارد.
- اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده یا آن را پشت به قبله یا به طرف راست یا چپ قبله بجا آورده، باید دوباره آن را بخواند و اگر وقت گذشته، قضا نماید و اگر با وجود این که میتوانسته قبله را جستجو کند، بدون جستجو نماز بخواند و سپس متوجه شود که به جهت قبله نماز نخوانده، نمازش باطل است، حتی اگر انحراف از قبله کمتر از حدّ راست یا چپ باشد.
- رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است.
- خانه کعبه که در مکه معظّمه میباشد قبله است و باید روبروی آن نماز خواند، ولی کسی که از آن دور است، اگر به نحوی بایستد که بگویند رو به قبله نماز میخواند، کافی است. اعمال دیگری مانند سربریدن حیوانات که باید رو به قبله انجام گیرند نیز همین حکم را دارند. =============================================================================== 1 انبیاء(21):87 و 88. 2 انعام(6):59.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] موقع تخلّی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه و زانوها رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] موقع تخلّی باید جلوی بدن؛ یعنی شکم و سینه، رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] احتیاط مستحب ان است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند
- [آیت الله وحید خراسانی] احتیاط مستحب ان است که بچه را در وقت تخلی رو به قبله یا پشت به قبله ننشانند
- [آیت الله سیستانی] موقع تخلّی باید بنابر احتیاط لازم جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد .
- [امام خمینی] موقع تخلی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
- [آیت الله بهجت] موقع تخلی باید طرف جلوی بدن ، یعنی شکم و سینه ، رو به قبله و پشت به قبله نباشد .
- [آیت الله مظاهری] موقع تخلّی باید طرف جلوی بدن یعنی سینه و شکم رو به قبله و پشت به قبله نباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] موقع تخلی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد
- [آیت الله وحید خراسانی] موقع تخلی باید طرف جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد