راضی
رضایت به معنای خشنودی و خرسندی است که در باب بیع ، نکاح و ... به آن پرداخته شده است.
وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحبان آنها راضی هستند یا نه، اشکال ندارد؛ ولی اگر صاحبان آنها از وضو گرفتن نهی کنند، احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرد.
عنوان مسئله:
وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحبان آنها راضی هستند یا نه، اشکال ندارد؛ ولی اگر صاحبان آنها از وضو گرفتن نهی کنند، احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- منزل مسکونی ما در یک شهرک تازه تأسیس واقع شده است و ما به علت کمبود مالی، قادر به خرید امتیاز آب نشدهایم. آیا خوردن، آشامیدن، وضو، غسل و... اشکال شرعی ندارند؟
- کسی که آب برای انجام دادن غسل و وضو ندارد و پول و وسیلهای هم برای تهیه آب نزدش موجود نیست، آیا لازم و واجب است که از همراهان خود (ولو با درخواست هدیه دادن آب به او) طلب آب نماید یا این کار، حکم دیگری مثل استحباب یا کراهت یا مباح بودن را دارد؟
- اگربعد ازغسل انسان احتمال دهد که به جایی ازبدن آب نرسانده آیا غسل صحیح است؟ وآیا شک درغسل مستحبی همان حکم شک در غسل واجب را دارد؟
- وجود زخمی که آب برای آن ضرر ندارد، ولی خون آن هم بند نمیآید و در اعضای وضو واقع شده و در صورت گرفتن وضو به طور معمول باعث نجاست اعضای وضو می‌شود، آیا باعث وجوب تیمّم می‌شود یا راهی برای وضوی صحیح وجود دارد؟
- اگر در منطقهای آبی وجود داشته باشد (چشمه،قنات،رودخانه)و آن را بدون اجازه از مردم آن شهر یا منطقه به نقطه دیگری منتقل کرده و همین انتقال سبب کاهش سطح آب رودخانه و بعضی از چاه های منطقه شده باشد و شغل اصلی مردم این منطقه که کشاورزی است در خطر آسیب باشد و حتی حق آب هم به مردم این دیار پرداخته نشود و اکثر مردم این منطقه (صاحبان آب) نسبت به انتقال آب شهر و دیارشان به نقطهای دیگر ناراضی باشند، آیا این آب برای مردم شهر یا منطقه¬ای که آب به آنجا انتقال داده شده حلال است؟ آیا می‌شود با این آب وضو گرفت و از آن برای آشامیدن استفاده کرد؟ آیا محصولی که به واسطه این آب به دست میآید حلال است؟
- اگر صورت و موی سر انسان به نحوی از خود، چربی تراوش میکند که آب روی آن میغلطد، آیا وضو با این چربی که مانع از رسیدن آب به پوست و مو می‌شود، ولی چربی خارجی نیست و مربوط به خود بدن است، صحیح است یا خیر؟
- طبق مسأله 194 توضیح المسائل، اگر آب انگور، خود به خود جوش بیاید، خوردن آن حرام و احتیاط واجب، اجتناب از آن است. آیا این حرمت و وجوب اجتناب، در صورتی که آب انگور جوش آمده، مست کننده هم نباشد، ثابت است؟
- اگر مرجع تقلید، عملی را به احتیاط واجب نهی کرده باشد و ما بدانیم که در میان مراجع زنده دیگر، کسی هست که این عمل را جایز میداند، ولی آن مرجع را مشخصا نشناسیم، آیا میتوانیم در این مسأله به مرجعِ غیر مشخص رجوع کنیم؟
- آیا در غسل واجب، فرد دیگری میتواند کمک کند و آب لازم را بر بدن انسان بریزد یا این که لازم است این عمل توسط خود فرد صورت گیرد؟ و در فرضی که برای شخصی چنین امکانی وجود نداشته باشد، تکلیفش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر آبی بعد از وضو و غسل (پس از استبراء) از انسان خارج شود و نداند این آب چه آبی است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا برای انسان پیگیری و بدست آوردن مقامهایی که می تواند در آنها به روند امر به معروف و نهی از منکر در جامعه کمک کند واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] با فرض علم به ضرر، آیا تنها وجوب امر به معروف و نهی از منکر برداشته می‌شود یا جواز آن هم برداشته می‌شود، زیرا ممکن است کسی خود راضی به تحمّل ضرر و ناراحتی باشد برای امر به معروف و نهی از منکر؟
- [آیت الله بهجت] آیا بستن شیر آب هنگام وضو، هنگام شستن دست چپ، موجب اشکال در صحت وضو می گردد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا کمک گرفتن از دیگری برای وضو گرفتن، مثلاً نگهداشتن شیلنگ آب، اشکال دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا رساندن آب به زیر ناخن در وضو واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر امر به معروف و نهی از منکر در اداره باعث شود که انسان از مزایایی همچون اضافه کار و یا پاداشهای دیگر محروم شود، آیا باز هم واجب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر هنگام وضو یک نفر آفتابه را بگیرد و روی دست ما آب بریزد ولی خودم دستم رابشویم آیا وضو اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] وضوخانه ای وجود دارد که تابع مسجد است ولی پول آب آن از غیر بودجه مسجد پرداخت می شود، آیا استفاده از آن آب برای وضو اشکال دارد؟
- [سایر] بنده در وسط وضو، مقداری آب در دهانم غرغره می کنم، آیا وضوی من اشکال پیدا می کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه (مگر از نهرهای بزرگ به ترتیبی که در مسأله 295 میآید) حرام و باطل است؛ ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمیداند که از رضایت خود برگشته یا نه، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دست‌ها در جای غصبی بریزد، اگر محل منحصر باشد یعنی غیر از مکان غصبی مکان دیگری نداشته باشد و وضو موجب ریزش آب به محل غصبی باشد، وضو باطل و حرام است و باید تیمّم کند و نماز بخواند.
- وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است، اگرچه انسان نجس بودن یا مضاف بودن آن را نداند یا فراموش کرده باشد و اگر با آن وضو نمازی نیز خوانده باشد، باید آن نماز را دوباره با وضوی صحیح بخواند.
- اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند و نداند هنگام وضو وجود داشته یا بعد پیدا شده، وضوی او صحیح است؛ ولی اگر بداند که در وقت وضو توجهی به بودن یا نبودن آن مانع نداشته، احتیاط واجب آن است که دوباره وضو بگیرد.
- بنابر احتیاط واجب باید از داخل کردن جُنب در مسجد خودداری نمود، اگرچه بچه یا دیوانه باشد و یا خود نداند که جُنب است.
- استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند، اشکال ندارد؛ اگرچه استعمال ظرفی که روی آن را آب نقره دادهاند، مکروه است؛ بلکه بنابر احتیاط واجب آب خوردن از آن با دهان نهادن بر جایی که با نقره پوشانده شده، جایز نیست.
- به احتیاط واجب انسان نمیتواند با غسل مستحبّی عملی را که مانند نماز احتیاج به وضو دارد انجام دهد و باید برای انجام آنها وضو بگیرد.
- راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دست‌ها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است. * شرط یازدهم:شستن صورت و دست‌ها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر دیگری او را وضو دهد، وضویش باطل است و نیز اگر در ریختن آب به صورت و دست‌ها او را یاری کند، اگرچه پس از آن خود وی آن آب را به قصد وضو بر آن عضو جاری کند، صحّت وضوی او محلّ اشکال است.
- اگر آب باران در جایی جمع شود اگرچه کمتر از کُر باشد مادامی که باران بر آن میبارد، چنانچه چیز نجسی را در آن بشویند و آب، بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد، آن چیز نجس پاک می‌شود.
- آوردن آب، باز کردن شیر آب و ریختن آب در کف دست کسی که میخواهد وضو بگیرد، اشکال ندارد. همچنین اگر کسی به جهتی دیگر آب را مثلاً از مکان بلندی بریزد و شخص دیگر اعضای وضو را به قصد وضو در زیر آن آب بشوید، اشکال ندارد.
- اگر جایی که انسان نمیداند ظاهر بدن است یا باطن آن با نجاست تماس پیدا کند، بنابر احتیاط واجب باید آن را آب بکشد؛ ولی اگر نداند قسمتی که جزء باطن بدن است، از قسمتهایی است که معمولاً دیده نمیشود یا نه، آب کشیدن آن لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضی است اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند.
- [آیت الله نوری همدانی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آن ها راضی است ، اشکال ندارد ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند ، احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند .
- [آیت الله بروجردی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند.
- [امام خمینی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند.
- [آیت الله علوی گرگانی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ یا کوچک اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضی است اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند وضو گرفتن از این آب مشکل است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضی است؛ اشکال ندارد و بعید نیست اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست یا اینکه مالک؛ صغیر یا مجنون باشد یا اینکه آن نهرها در تصرف غاصب باشند؛ در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها باز جایز باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وضو گرفتن از نهرهای بزرگ و کوچک جایز است، هرچند انسان نداند صاحبان آنها راضی هستند، اما اگر صاحب آنها از وضو گرفتن صریحاً نهی کند احتیاط واجب ترک است و اگر مجرای نهر را بدون اجازه صاحبش تغییر داده اند، احتیاط آن است که از آن وضو نگیرند.
- [آیت الله بهجت] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ، اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضی است یا نه، اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، در صورتی که سیره و روش مسلمین استفاده از آن آبها باشد وضو صحیح، وگرنه باطل است.
- [آیت الله خوئی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، یا انسان بداند که مالک راضی نیست، یا مالک صغیر یا مجنون باشد، یا آن نهرها در تصرف غاصب باشند، در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها جایز نیست و اما نهرهائی که در دهات و مانند دهات سیرة مردم بر استفادة از آنها جاری است وضو گرفتن و سائر استفادهها از آنها اشکال ندارد اگرچه مالک آنها صغیر و مجنون باشد و نیز مالک آنها حق منع استفاده مردم را ندارد.
- [آیت الله مظاهری] وضو گرفتن و تصرّفات جزیی در نهرهای بزرگ یا کوچک اشکال ندارد گرچه صاحبان آنها راضی نباشند یا صغیر و مجنون باشند.