مجنون
جنون‌در فقه به معنای دیوانگی به‌کار می‌رود.
وضو گرفتن و تصرّفات جزیی در نهرهای بزرگ یا کوچک اشکال ندارد گرچه صاحبان آن‌ها راضی نباشند یا صغیر و مجنون باشند.
عنوان مسئله:
وضو گرفتن و تصرّفات جزیی در نهرهای بزرگ یا کوچک اشکال ندارد گرچه صاحبان آن‌ها راضی نباشند یا صغیر و مجنون باشند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] حضرتعالی در رساله احکام در باب طهارت مسئله 227 فرمودهاید وضو گرفتن در نهرهای بزرگ یا کوچک اگر چه انسان نداند که صاحب آن‌ها راضی است، اشکال ندارد حال آیا این حکم درباره وضو است یا شامل غسل هم می‌شود، مثلاً رودخانهای حدود 500 نفر سهم دارند، شخصی هم نیاز به آب دارد و در آن رودخانه غسل میکند هیچگونه علمی ندارد درباره رضایت وعدم رضایت تکلیفش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که از دنیا رفته و دارای فرزندان صغیر است، آیا رفتن به خانه آن‌ها برای فاتحه خوانی و تصرفات متعارف در آن اشکال دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اشخاصی که بدون مجوّز اداره اوقاف و متولیان موقوفات اراضی وقفی را در تصرف دارند و متولی و اداره اوقاف به تصرفات آن‌ها راضی نیستند فرایض دینی آن‌ها که در این رقبات انجام میدهند از نظر شرعی اشکال دارد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] 1.آیا تصرفات جزئی مثل رد شدن از روی مصالح ساختمانی کنار خیابان، یا بعضی چیزهای کم ارزش دیگران که به دست ما می رسد، اشکال دارد یا نه؟2: و استفاده از سبزی خوردکنهای عمومی بازار یا آبغوره و آبمیوه گیری که مقداری از مال شخص قبلی در آن به جا مانده است و با مال ما قاطی می شوند اشکال دارد یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مبلغی را که زاید بر ثلث اموالش می باشد، جهت نماز و روزه وصیت کرده است. ورثه بیش از ثلث را امضا نمی کنند. در این صورت آیا بر وصی واجب است طبق وصیت، تمام آن مبلغ را صرف نماز و روزه کند، گرچه ورثه راضی نباشند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 1- در مورد خانمها یرای گرفتن وضو آیا علاوه بر این که ناخن های دست باید بدون لاک باشد ناخن های پا نیز باید بدون لاک باشد؟ یا فقط بدون لاک بودن ناخن انگشت کوچک پا صحیح است و برای وضو و نماز کفایت میکند؟ 2- خانمی لاک ناخنهای دست را پاک کرده و پس از چند روز متوجه شده که گوشهی یکی از ناخن ها کمی لاک داشته و کامل پاک نبوده، آیا وضو و نمازهایی که در این مدت اقامه کرده صحیح است؟ و یا باید آن‌ها را اعاده کند؟
- [سایر] پدر من در حدود یک سال پیش فوت کرد. من یک خواهر ویک برادر کوچک دارم و به نحوی صغیر هستند. هم اکنون یکی از دایی هایم به خانه ما آمده است. ما تمام مخارج غذایی دایی مان را می دهیم. او شب ها به خانه ما می آید و می خوابد. من و برادرم راضی نیستیم که او به خانه ما بیاید. ما می گوییم او می تواند برود به خانه دایی بزرگتر مان ولی مادر من با ما مخالف است. حال ما باید چه کار کنیم؟
- [سایر] بنده دفتریار دفترخانه اسناد رسمی هستم که طی حکمی از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک به عنوان نماینده اداره ثبت و معاون دفترخانه، در این سمَت مشغول شدهام. حال در مواردی بین بنده و سردفتر اختلافی پیش آمده است که باعث کدورت شخص سردفتر شده و چه بسا راضی به حضور من در آن دفترخانه نباشد. سؤال آن است که با توجه به اینکه سردفتر مالک ساختمان دفتر است، آیا استفاده از امکانات دفتر؛ مثل خوردن آب، وضو گرفتن، نماز خواندن در آنجا، چای خوردن و استفاده از قلم و کاغذ آنجا که لازمهی کار است و....، اشکال دارد؟ و نمازم باطل است؟
- [آیت الله نوری همدانی] از قرار معلوم کنوانسیون ( محو کلّیه اشکال تبعیض علیه زنان ) بزودی جهت بررسی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت . از آنجا که این معاهده بین المللی متضمن مواردی است که از نظر فقهی قابل تأمل است ، مستدعی است نظر مبارک خود را نیبت به موارد زیر بیان فرمایید : 1 بر اساس ماده 1 این معاهده باید هر گونه تمایز ، استثناء و یا محدودیت بر اساس جنسیت در زمینه های ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، و یا هر زمینه دیگر لغو گردد . با توجه به این ماده تفاوت زن و مرد در مواردی چون ، میزان پوشش واجب بدن ، نظر و لمس بدن جنس مخالف ، قصاص ، شهادت ، ارث ، طلاق ، تعداد همسران ، امامت جماعت ، لزوم تمکین جنسی ، ولایت بر فرزندان ، سرپرستی خانواده ، حق حضانت ، عیوب موجب فسخ نکاح ، نشوز ، لزوم سپری شدن عده برای ازدواج بعدی ، مرجعیت و قضاوت تبعیض تلقی می گردد و باید از میان برداشته شود . آیا تساوی زن و مرد در موارد ذکر شده با احکام شرع مطابقت دارد ؟ 2 با توجه به اینکه ماده 15 بند 4 در مورد کسب ، تردد ، تغییر و یا حفظ تابعیت خود و فرزندان ، زن و مرد را مساوی میداند ، الف آیا زن بدون موافقت همسر می تواند برای فعالیتهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از منزل خارج شود ؟ ب آیا زن بدون رضایت همسر می تواند برای فعالیتهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از منزل خارج شود ؟ 3 با توجه به ماده 14 بند 2 ب و ماده 16 بند ه که حق تصمیم گیری در مورد تعداد فرزندان ، فواصل بارداری و تنظیم خانواده را برای زنان مطرح می کند ، آیا زن بدون رضایت همسر می تواند اقدام به بستن لوله رحم ، استفاده از داروها و روشهای ضد بارداری و تنظیم فواصل بارداری کند ؟ 4 با توجه به ماده 16 بند الف و ج که ازدواج را فقط موکول به رضایت طرفین دانسته است : الف: آیا ازدواج با مردان غیر مسلمان جایز است ؟ ب : آیا ازدواج طرفین برای بار چهارم بدون وجود محلل جایز است ؟ ج : آیا پدر در امر ازدواج بر فرزند صغیر ولایت دارد؟ د : آیا زن در صورت یقین به عدم انعقاد نطفه می تواند قبل از سپری شدن ایام عادت اقدام به ازدواج کند ؟ 5 با توجه به اینکه بر طبق ماده 16 بند 2 ازدواج کودک غیر قانونی اعلام شده است و کودک در عرف بین الملل به افراد کمتر از 18 سال اطلاق می شود ، آیا ازدواج افراد بالغ کمتر از 18 سال نافذ است ؟ 6 با توجه به اینکه طبق ماده 15 بند 3 کلیه قراردادها و اسناد خصوصی که در جهت محدود کردن خیارات و اهلیت قانونی زنان است ملغی اعلام می شود ، آیا زن و مرد هنگام ازدواج می توانند شروطی را در ضمن عقد بگنجانند که مفاد آن محدود کردن اختیارات همسر باشد ؟ 7 با توجه به مفاد کنوانسیون ، آیا موارد تعارض این معاهده بین المللی با احکام اسلامی را به کونه ای ارزیابی می نمایید که با حذف برخی موارد جزیی آن به گونه ای که با روح کنوانسیون یعنی رفع هر گونه تمایز منافات نداشته باشد ، بتوان موارد تعارض آن را با احکام اسلامی از میان بر داشت و به این معاهده پیوست ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- ولیّ مقتول که حقّ قصاص دارد کسی است که از او ارث میبرد، جز زن و شوهر که در این حقّ شرکت ندارند هرچند از دیه ارث میبرند. و اگر بعضی از آن‌ها به قصاص راضی نشوند، دیگران نمیتوانند قصاص کنند مگر آنکه تفاوت دیه را بپردازند، و اگر بعضی از آن‌ها صغیر باشند، اختیار با ولیّ آنهاست.
- وضو با آب غصبی و آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه حرام است، امّا اگر سابقاً راضی بوده و انسان نمیداند از رضایتش برگشته یا نه، حرام نیست، و اگر آب وضو در جای غصبی بریزد، وضو اشکال ندارد.
- چرم مردار و سگ و خوک، چه ظرف باشند و چه غیر آن، مانند زین دوچرخه و کمربند و کفش و مانند اینها، گرچه نجس میباشند، ولی استعمال آن‌ها اشکال ندارد و چیزهایی که از بلاد کفر میآورند نظیر همان زین دوچرخه و کفش و کمربند و مانند اینها اگر شک کنیم که چرم است یا نه و در صورتی که بدانیم چرم است شک کنیم از مردار است یا نه علاوه بر اینکه استعمال آن‌ها مانعی ندارد پاک نیز میباشند.
- در وضو شستن صورت و دست‌ها مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جایز و مرتبه سوّم و بیشتر از آن حرام میباشد، ولی در غیر دست چپ وضو باطل نیست. و اینکه کدام شستن، اوّل یا دوّم یا سوّم است مربوط به قصد کسی است که وضو میگیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اوّل مثلاً ده مرتبه آب بریزد، اشکال ندارد و همه آن‌ها شستن اوّل حساب می‌شود.
- در مسح سر و روی پا باید دست را روی آن‌ها بکشند و اگر دست را نگه دارد و سر یا پا را به آن بکشد وضو باطل است، ولی اگر موقعی که دست را میکشد سر یا پا مختصری حرکت کند اشکال ندارد.
- وضو گرفتن از آب مسجدی که انسان نمیخواهد در آن نماز بخواند و آب تیمچهها و مسافرخانهها و مدرسهها برای کسانی که ساکن آنجا نیستند، اگر معمولاً سایر افراد هم از آب آن‌ها استفاده میکنند اشکال ندارد و در غیر این صورت حرام است و موجب ضمان آب میباشد.
- کسی که میخواهد نماز میّت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد، و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، گرچه مستحب است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.
- فروشنده و خریدار باید دارای پنج چیز شرط باشند: اوّل: رشید باشند یعنی سفیه نباشند (سفیه کسی است که تشخیص نفع و ضرر در معاملات را نمیدهد). دوّم: حاکم شرع آنان را از تصرّف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد. سوم: قصد خرید و فروش داشته باشند پس اگر مثلاً به شوخی بگوید مال خود را فروختم معامله باطل است. چهارم: راضی به معامله باشند پس اگر کسی آن‌ها را مجبور کرده باشد یا از جهت دیگری رضایت نداشته باشند معامله باطل است. پنجم: جنس و عوضی را که میدهند مالک باشند یا مثل پدر و جدّ صغیر یا وکیل اختیار مال در دست آنان باشد، و احکام اینها در مسایل آینده میآید.
- یکی از گناهان بزرگ در اسلام کوچک شمردن اوامر و نواهی الهی است که به آن استخفاف و بیاعتنایی به دین نیز گفته می‌شود، و آن اقسامی دارد: الف) واجبی از واجبات را ضدّ ارزش بداند، نظیر کسی که حجاب اسلام را ضدّ ارزش بداند و یا نماز و مانند آن را بیارزش و برای عوام مردم بداند، و این قسم از استخفاف اگر ملتزم به لوازم آن باشد کفر است، ولی اگر توجّه به لوازم آن نداشته باشد، گرچه کفر نیست، ولی گناهش خیلی بزرگ است، علاوه بر عذابی که در اصل گناه است. ب) واجبی از واجبات و یا حرامی از محرّمات را گرچه ضدّ ارزش نمیداند، ولی در عمل به آن اهمیّت نمیدهد، نظیر کسی که با عذر غیر موجّهی نماز را ترک میکند، مثلاً در مسافرت چون وضو و نماز برای او مشکل است آن را ترک مینماید، و نظیر زنی که در میان مردم موی سرش را نمیپوشاند و یا- العیاذ باللَّه- با زینت و آرایش در میان مردم ظاهر می‌شود، و این قسم نیز از گناهان بزرگ است، یعنی علاوه بر گناه اصل عمل، گناه بیاعتنایی به اوامر و نواهی الهی را هم دارد. ج) تبلیغ علیه واجبی از واجبات یا تبلیغ برای حرامی از محرّمات، نظیر کسی که علیه نماز یا روزه و یا حجّ و مانند اینها تبلیغ کند و آن‌ها را کوچک و بیارزش قلمداد نماید، و نظیر کسی که علیه حجاب تبلیغ و بیحجابی را تمدّن و ارزش وانمود کند و یا بانک منهای ربا را بیارزش و بانک ربوی را از نظر اقتصادی باارزش بداند، و معلوم است این قسم، گناهش از قسم اوّل بالاتر، بلکه اگر ملتزم به لوازم آن باشد کفر، و در بعضی موارد مفسد فی الارض است، و اگر ملتزم به لوازم آن نباشد گرچه کفر نیست، ولی گناهش خیلی بزرگ، بلکه در بعضی موارد حکم مفسد فی الارض را دارد.
- دوازده چیز نماز را باطل میکند و آن‌ها را مبطلات میگویند: اوّل آنکه در بین نماز یکی از شرطها یا اجزای آن از بین برود. دوّم از مبطلات آن است که در بین نماز عمداً یا سهواً یا از روی ناچاری کاری که وضو یا غسل را باطل میکند انجام دهد. سوّم از مبطلات آن است که دست بسته نماز بخواند آنگونه که اهل تسنن انجام میدهند ولی اگر از روی فراموشی یا تقیّه یا نه به قصد جزئیت بلکه برای خاراندن بدن باشد اشکال ندارد. چهارم از مبطلات آن است که بعد از حمد آمین بگوید آنگونه که اهل تسنن انجام میدهند ولی اگر از روی فراموشی یا تقیّه یا نه به قصد جزئیّت بلکه به قصد دعا بگوید اشکال ندارد. پنجم از مبطلات نماز آن است که عمداً یا سهواً پشت به قبله کند، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد بلکه اگر صورت را به تنهایی به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نیز نماز باطل می‌شود ولی اگر بدن یا صورت را کمی برگرداند به طوری که از قبله خارج نشود، عمداً باشد یا سهواً، نماز باطل نمیشود. ششم از مبطلات نماز آن است که عمداً جمله یا کلمهای بگوید و از آن جمله یا کلمه قصد معنی کند گرچه معنی هم نداشته باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحبان آن‌ها راضی هستند اشکال ندارد، ولی اگر صاحبان آن‌ها از وضو گرفتن نهی کنند احتیاط واجب آن است که با آب آن‌ها وضو نگیرند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحب آن‌ها راضی است؛ اشکال ندارد و بعید نیست اگر صاحب آن‌ها از وضو گرفتن نهی کند یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست یا اینکه مالک؛ صغیر یا مجنون باشد یا اینکه آن نهرها در تصرف غاصب باشند؛ در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آن‌ها باز جایز باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب انها راضی است اشکال ندارد ولی اگر صاحب انها از وضو گرفتن نهی کند یا این که انسان بداند که مالک راضی نیست وضو گرفتن از انها جایز نیست و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر مالک صغیر یا مجنون باشد یا ان نهرها در تصرف غاصب باشند و یا گمان داشته باشد که مالک راضی نیست و اما نهرها و قنواتی که از ابادی مانند دهات می گذرد وضو گرفتن و اشامیدن و مانند ان از انها اشکال ندارد اگر چه مالک صغیر یا مجنون باشد
- [آیت الله اردبیلی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگرچه انسان نداند که صاحبان آن‌ها راضی هستند یا نه، اشکال ندارد؛ ولی اگر صاحبان آن‌ها از وضو گرفتن نهی کنند، احتیاط واجب آن است که با آب آن‌ها وضو نگیرد.
- [آیت الله سیستانی] وضو گرفتن از نهرهایی که بنای عقلاء بر جواز تصرف در آنهاست بدون اجازه مالک چه بزرگ باشد چه کوچک اگر چه انسان نداند که صاحب آن‌ها راضی است ، اشکال ندارد . بلکه اگر صاحب آن‌ها از وضو گرفتن نهی کند ، یا اینکه انسان بداند که مالک راضی نیست ، یا اینکه مالک صغیر یا مجنون باشد ، باز هم تصرف جایز است .
- [آیت الله علوی گرگانی] وضو گرفتن در نهرهای بزرگ یا کوچک اگرچه انسان نداند که صاحب آن‌ها راضی است اشکال ندارد، ولی اگر صاحب آن‌ها از وضو گرفتن نهی کند وضو گرفتن از این آب مشکل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وضو گرفتن از نهرهای بزرگ و کوچک جایز است، هرچند انسان نداند صاحبان آن‌ها راضی هستند، اما اگر صاحب آن‌ها از وضو گرفتن صریحاً نهی کند احتیاط واجب ترک است و اگر مجرای نهر را بدون اجازه صاحبش تغییر داده اند، احتیاط آن است که از آن وضو نگیرند.
- [آیت الله سبحانی] در زمین بسیار وسیعی که دور از ده و چراگاه حیوانات است اگرچه صاحبانش راضی نباشند نمازخواندن و نشستن و خوابیدن در آن اشکال ندارد و در زمین های زراعتی هم که نزدیک ده است و دیوار ندارد اگرچه در مالکین آن‌ها صغیر و دیوانه باشد نماز و عبور و تصرفات جزئی اشکال ندارد ولی اگر یکی از صاحبانش ناراضی باشند تصرف در آن حرام و نماز باطل است. شرط دوم، استقرار
- [امام خمینی] در زمین بسیار وسیعی که از ده دور و چراگاه حیوانات است، اگر چه صاحبانش راضی نباشند، نماز خواندن و نشستن و خوابیدن در آن اشکال ندارد. و در زمینهای زراعتی هم که نزدیک ده است و دیوار ندارد، اگر چه در مالکین آن‌ها صغیر و دیوانه باشد، نماز و عبور و تصرفات جزئی اشکال ندارد.ولی اگر یکی از صاحبانش ناراضی باشند، تصرف در آن حرام و نماز باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بعضی از ورثه میت، صغیر یا دیوانه یا غایب باشند تصرف در ملک آن‌ها و نماز در آن حرام است، ولی تصرفات جزیی که برای برداشتن میت معمول است اشکال ندارد.