تشهد
تَشَهُد از اجزای نماز است که در رکعت دوم و رکعت آخر نماز پس از دو سجده خوانده میشود.
اگر شک داشته باشد که سجده یا تشهّد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر هم نماز احتیاط و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر نمازگزار واجب شود، کدام یک از آنها را باید زودتر انجام دهد؟
- اگر در یک نماز، هم سجده سهو و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر عهده نمازگزار باشد، کدام یک را مقدّم کند؟
- اگر کسی بین قضای سجده یا تشهد فراموش شده و نماز، فاصله زیاد بیندازد و یا کاری که منافی نماز است، به جا آورد، وظیفه‌اش چیست؟
- آیا پس از به جا آوردن تشهد فراموش شده، سلام دادن لازم است؟ و آیا در این حکم، فرقی بین این که تشهد اول فراموش شده باشد یا تشهد دوم وجود دارد؟
- وقتی شک کنیم یک سجده از یک رکعت نماز را فراموش کرده‌ایم یا دو سجده از یک رکعت را، آیا نمازمان باطل است؟ اگر شک مابین یک سجده از یک رکعت یا دو سجده از دو رکعت باشد، نمازمان چه حکمی دارد؟
- بیماری که رکوع و سجود را با اشاره انجام میدهد، اگر شک کند در حال رکوع است یا سجده، تکلیفش چیست؟
- کسی که در نماز جماعت شک کند که در رکعت دوم تشهد را گفته یا نه حکم چیست؟ اگر بعد از نماز فهمید که نگفته حکم چیست؟
- کسی که در رکعت سوم، پس از خواندن تسبیحات اربعه و قبل از رفتن به رکوع میفهمد که یک سجده را فراموش کرده است، ولی نمیداند که آن سجده از رکعت اول بوده یا رکعت دوم، چه حکمی دارد؟
- گاهی پس از خواندن حمد، شک میکنیم که سوره را هم خوانده‌ایم یا نه و سوره را میخوانیم و بعد میفهمیم که سوره را خوانده بودیم و دوباره تکرار کرده‌ایم یا در موقع سجده، شک میکنیم که یک سجده کرده‌ایم یا دو سجده و بعد، یک سجده دیگر میکنیم و سپس میفهمیم که با این سجده، تعداد سجده‌ها سه تا شده است در این موارد و موارد مشابه آن که بر اثر شک، کار زیادی در نماز انجام میدهیم، آیا نماز اشکال پیدا میکند؟
- اگر کسی به آیه سجده از رادیو، تلویزیون یا بلندگو گوش بدهد، آیا سجده بر او واجب است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر در حال رکوع رکعت سوم یادش آمد که صلوات تشهد رکعت دوم را نخوانده آیا بعد از سلام باید قضای صلوات تنها را به جا آورد یا تمام تشهد را قضا کند، و آیا سجده سهو هم برای قضای صلوات فراموش شده واجب است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال خواندن تشهّد، به جهتی (نسیان ذکر یا شک در محلّ) به اوّل تشهّد برگردد و در ادای سجده دوم شک کند؛ چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] مواقعی، بعد از نماز یا وسط نماز شک میکنم که تشهد گفتهام یا نه. از یک نفر شنیدهام که برای جبران سجده و تشهد فراموش شده، سجده سهو کافیست، ولی برادرم میگوید اگر یقین نداشته باشید که گفتهاید، باید نماز، دوباره خوانده شود. در این مورد تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان در اثنای تشهّد شک کند که سجده ی دوّم را به جا آورده یا نه، فرموده اید نباید اعتنا کند؛ آیا شکّ در اثنای ذکر مستحبّی تشهّد هم همین حکم را دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در اثنای تشهد شک کند که سجده دوم را به جای آورده یا نه، چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در هنگام خواندن تشهد شک کند که سجده دوم را به جا آورده یانه، چه کار باید بکند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نماز احتیاط یا سجده سهو فراموش و پس از مدتی طولانی بیاد بیاید آیا قضا دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در رکعت اوّل یک سجده و در رکعت دوم تشهد و در رکعت سوم رکوع را فراموش کند؛ وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله بهجت] کسی که سجده بر او واجب است (مثل سجده آیات سجده دار) چند سجده باید به جا آورد، آیا گفتن تشهد و سلام نیاز است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر تشهد را فراموش کردیم چه کنیم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شک داشته باشد که بعد از نماز قضای سجده یا تشهّد فراموش شده را بجا آورده یا نه، چه وقت نماز گذشته باشد و چه نگذشته باشد، باید سجده یا تشهّد را قضا نماید.
- اگر بر کسی که باید سجده یا تشهّد را قضا نماید، برای عمل دیگری نیز سجده سهو واجب شود، باید بعد از نماز بنابر احتیاط ابتدا سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورد و پس از آن سجده سهو مربوط به سجده یا تشهد فراموش شده و سجده سهو مربوط به آن عمل را انجام دهد.
- اگر در نماز احتیاط، تشهّد یا یک سجده را فراموش کند، بنابر احتیاط واجب باید بعد از سلام آن را قضا نماید.
- اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن در نماز واجب سجده سهو واجب میشود یا یک سجده یا تشهّد را فراموش نماید، لازم نیست بعد از نماز سجده سهو یا قضای سجده و تشهّد را بجا آورد.
- اگر بداند سجده یا تشهّد را فراموش کرده و شک کند که پیش از رکوع رکعت بعد یا قبل از سلام آن را بجا آورده یا نه، باید آن را به تفصیلی که گذشت قضا نماید.
- اگر یک سجده و تشهّد را فراموش کند و نداند هر یک از کدام رکعت بوده است، چنانچه احتمال دهد یکی یا هر دو از رکعت آخر باشد، در صورتی که موالات به هم نخورده باشد و عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند بجا نیاورده باشد، بنابر احتیاط واجب باید یک سجده و تشهّد و سلام را به قصد ما فی الذّمه بخواند و پس از آن یک سجده و تشهّد بجا آورد و مراعات ترتیب بین این سجده و تشهّد لازم نیست و سپس دو سجده سهو برای تشهّد فراموش شده و احتیاطا دو سجده سهو برای سجده فراموش شده بجا آورد و چنانچه موالات به هم خورده باشد و یا عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند بجا آورده باشد، سجده و تشهّد فراموش شده را قضا کرده و سجدههای سهو را انجام دهد و مراعات ترتیب بین قضای سجده و قضای تشهّد لازم نیست.
- هنگامی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهّد فراموش شده را بجا میآورد و بلکه بنابر احتیاط واجب در موقع سجده سهو نیز باید خود را مانند هنگام نماز بپوشاند.
- اگر نداند که سجده را فراموش کرده یا تشهّد را، باید هر دو را قضا نماید و هر کدام را اوّل بجا آورد، اشکال ندارد و باید دو سجده سهو نیز بجا آورد.
- اگر در رکوع یا بعد از آن به خاطر آورد که یک سجده یا تشهّد را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام نماز، سجده یا تشهّد را قضا نماید و بعد از آن همان گونه که در مسأله 1259 گذشت دو سجده سهو بجا آورد.
- اگر نماز احتیاط و دو سجده سهو بر او واجب شود، ابتدا باید نماز احتیاط و سپس دو سجده سهو را انجام دهد و چنانچه نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای تشهد بر او واجب شود، باید اوّل نماز احتیاط را بجا آورد، مگر این که سجده رکعت آخر و یا تشهد آخر نماز را فراموش کرده باشد که در این صورت بنابر احتیاط واجب باید سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورد و سپس اعمال نماز را که بعد از آنها واقع میشود انجام دهد و پس از آن نماز احتیاط را بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر شک دارد که سجده یا تشهّد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا نماید.
- [امام خمینی] اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه واجب نیست قضا نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شک دارد که سجده یا تشهّد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه ، واجب نیست قضا نماید .
- [آیت الله سبحانی] اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر شک دارد که سجده یا تشهّد را فراموش کرده ، یا نه ، واجب نیست قضا یا سجده سهو نماید .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه؛ واجب نیست قضا یا سجده سهو نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه، واجب نیست قضا کند یا سجده سهو نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده یا نه واجب نیست قضا یا سجد سهو نماید.