نوشیدن
اطعمه و اشربه یکی از اقسام احکام، در اسلام است.
اگر روزه‌دار عملی را که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد عمل دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، چه آن عمل حلال باشد، مثل آب نوشیدن و چه حرام باشد، مثل شراب خوردن، یک کفّاره کافی است.
عنوان مسئله:
اگر روزه‌دار عملی را که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد عمل دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، چه آن عمل حلال باشد، مثل آب نوشیدن و چه حرام باشد، مثل شراب خوردن، یک کفّاره کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- برای حلال شدن کارهایی که به سبب حیض بر زن حرام شده است، آیا تنها غسل حیض کافی است یا باید به همراه آن، وضو نیز گرفته شود؟
- اگر با شراب، کاری کنیم که دیگر مست کننده نباشد، آیا پاک و خوردن آن حلال می‌شود؟ و اگر با مایع پاکی که مست کننده نیست، کاری کنیم که مست کننده شود، آیا نجس و خوردنش حرام می‌شود؟
- آیا غرغره کردن با آب نمک (برای گلودرد) روزه را باطل می‌کند؟
- به جا آوردن روزه قضا مقدّم است یا روزه کفّاره مربوط به آن؟ مثلاً کسی که عمدا در ماه مبارک رمضان آب خورد و روزهاش را باطل کرد، اگر بخواهد بابت کفّاره آن، شصت روز روزه بگیرد، آیا گرفتن یک روز روزه قضا مقدّم است یا گرفتن شصت روز روزه کفّاره؟
- بیماری زن باردار یا شیرده، سه سال پشت سر هم طول کشیده و در این مدت، روزه نگرفته و اکنون شفا یافته است. آیا قضای روزهها بر او واجب است یا دادن کفّاره کافی است؟
- خواهشمند است بفرمایید خوردن جرعهای آب در ماه رمضان در حالی که انسان عطش زیادی دارد آیا موجب باطل شدن روزه می‌شود؟ تکلیف در این گرمای طاقتفرسا چیست؟
- یکی از کفّارات در روزه، اطعام نمودن فقراست. آیا لازم است چیزی که برای ادای کفّاره تهیه شده، به فقرا خورانده شود یا تسلیم نمودن کفّاره به فقیر کافی است، ولو این که بدانیم خودش مصرف نمیکند و مثلاً به فردی غیر فقیر میخوراند؟
- استفاده از کرم برای شخص روزه‌دار به جهت نرم شدن پوست و جلوگیری از خشکی پوست، موجب باطل شدن روزه میگردد یا خیر؟ همچنین شخصی که تبخال زده برای بهبود آن نیاز به استفاده از پماد دارد، آیا استفاده از پماد مشکلی برای روزه ایجاد می‌کند؟
- با توجه به وجود دو الی چهار میلیون نفر بیمار بزرگسال مبتلا به دیابت نوع دو (مرض قند بزرگسالان) در کشور که تقریباً یک دهم جمعیت بزرگسالان را تشکیل میدهند و تعداد زیادی از این افراد برای حفظ سلامتی به دلیل نیاز بدن به آب و توصیه پزشک، قادر به گرفتن روزه نمیباشند زیرا عدم مصرف آب کافی در بیماران دیابتی باعث تشدید بیماری و ایجاد عوارض جبران ناپذیر در دراز مدت میگردد واز سوی دیگر اغلب این بیماران از این که نمیتوانند روزه بگیرند، ناراحت هستند و مایلند که روزه بگیرند، لذا با توجه به تعداد زیاد این گونه افراد آیا به عنوان مسائل مستحدثه میتوان نوع خاصی از روزه برای این گونه افراد تعریف کرد تا آنها بتوانند روزه بگیرند و فقط به عنوان ضرورت مجاز به نوشیدن آب باشند واز بقیه امور امساک کنند؟
- با توجه به وجود دو الی چهار میلیون نفر بیمار بزرگسال مبتلا به دیابت نوع دو (مرض قند بزرگسالان) در کشور که تقریباً یک دهم جمعیت بزرگسالان را تشکیل میدهند و تعداد زیادی از این افراد برای حفظ سلامتی به دلیل نیاز بدن به آب و توصیه پزشک، قادر به گرفتن روزه نمیباشند زیرا عدم مصرف آب کافی در بیماران دیابتی باعث تشدید بیماری و ایجاد عوارض جبران ناپذیر در دراز مدت میگردد واز سوی دیگر اغلب این بیماران از این که نمیتوانند روزه بگیرند، ناراحت هستند و مایلند که روزه بگیرند، لذا با توجه به تعداد زیاد این گونه افراد آیا به عنوان مسائل مستحدثه میتوان نوع خاصی از روزه برای این گونه افراد تعریف کرد تا آنها بتوانند روزه بگیرند و فقط به عنوان ضرورت مجاز به نوشیدن آب باشند واز بقیه امور امساک کنند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا در یک روز ماه رمضان، با تکرار عملی که روزه را باطل می‌کند، کفاره نیز تکرار می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر روزه داری به دستور پزشک، آب دهان مخلوط به خون را فرو ببرد، روزه اش باطل است؟ در صورت بطلان، آیا قضای روزه کافی است یا کفّاره هم دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر روزه دار باشم و مادرم مرا وادار به خوردن غذا یا نوشیدن کند، آیا روزه ام باطل می شود؟
- [سایر] اگر شخص روزه‌دار عمل استمنا را با علم به اینکه روزه را باطل می‌کند، چند بار انجام دهد چه حکمی دارد؟ ضمناً تفاوت کفاره روزه و کفاره جمع را نیز بگویید.
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه در ماه رمضان شخصی روزه‌دار، حیوانی را وطی کرد (قبلایا دبراً، حلال گوشت یا حرام گوشت) ولی منی از او خارج نشد، آیا روزه او باطل است یا خیر؟ در صورت بطلان، آیا قضا و کفّاره دارد؟ و در فرض کفّاره آیا کفّاره او جمع است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر مقدار کمی خون از لثه روزه‌دار خارج شود و با آب دهان او مخلوط گردد، فرو بردن آن، روزه را باطل می‌کند یا نه؟
- [آیت الله خوئی] اگر انگور را در آب قرار دهند بعداً که آب جوش آمد آیا حرام است نوشیدن این آب، و آیا حرام است خوردن این انگور با اینکه نمیدانیم داخل انگور جوش آمده یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] اگر انگور را در آب قرار دهند بعداً که آب جوش آمد آیا حرام است نوشیدن این آب، و آیا حرام است خوردن این انگور با اینکه نمیدانیم داخل انگور جوش آمده یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] نیّت قطع یا قاطع را که مفطر روزه میدانید، اگر به عذر هم نیّت قطع قاطع کند روزه باطل می‌شود یا خیر؟ مثل آن که شخصِ روزه‌دار دلش درد میگیرد قصد می‌کند برود خانه آب داغی درست کند بخورد دردِ دلش ساکت شود، وقتی که میرود خانه بدون خوردن آبِ گرم، دلش خوب می‌شود، آیا در این صورت با این قصد روزه باطل می‌شود یاخیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا فروش و هدیه کردن شراب یا گوشت خوک و یا هر چیزی که خوردن آن حرام است به کسی که آن را حلال می داند، صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر روزه‌دار عملی را که حرام است و روزه را باطل می‌کند، انجام دهد مثلاً شراب بخورد و یا با همسر خود در حال حیض جماع نماید و پس از آن عمل دیگری را که روزه را باطل می‌کند، انجام دهد، چه آن عمل حلال باشد، مانند آب نوشیدن و چه حرام باشد، مثل شراب خوردن، بنابر احتیاط واجب باید یک کفّاره جمع بدهد و کافی است.
- اگر روزه‌دار سهوا چیزی را بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل نمیشود.
- اگر روزه‌دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد، واجب است به اندازهای که از مردن نجات پیدا کند آب بیاشامد، ولی روزه او باطل می‌شود و اگر ماه رمضان باشد، باید در بقیّه روز از بجا آوردن عملی که روزه را باطل می‌کند، خودداری نماید و نیز اگر بترسد که در اثر نخوردن آب، به او ضرر قابل توجهی برسد یا نخوردن آب برای او موجب مشقّتی باشد که قابل تحمّل نیست، میتواند به اندازه رفع ضرر و مشقّت آب بیاشامد و در هر صورت باید روزه آن روز را قضا نماید.
- اگر زنی شوهر روزه‌دار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد و بر شوهر نیز کفّاره واجب نیست.
- رساندن غبار غلیظ به حلق بنابر احتیاط روزه را باطل می‌کند، چه غبار چیزی مثل آرد باشد که خوردن آن حلال است، یا غبار چیزی مانند خاک باشد که خوردن آن حرام است.
- اگر روزه‌دار عمدا چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه او باطل می‌شود، چه خوردن و آشامیدن آن چیز مثل نان و آب، معمول باشد یا مثل خاک و شیره درخت، معمول نباشد، چه کم باشد و چه زیاد، حتّی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو برد، روزه او باطل می‌شود، مگر آن که رطوبت مسواک در آب دهان به گونهای از بین برود که به آن رطوبت خارج گفته نشود.
- اگر به واسطه ندانستن مسأله، عملی را انجام دهد که روزه را باطل می‌کند، کفّاره بر او واجب نیست، مگر این که در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد و در هنگام انجام دادن عمل، احتمال باطل شدن روزه را بدهد.
- روزه‌دار نباید به جایی برود که میداند در آنجا چیزی در گلوی او میریزند یا او را مجبور میکنند که خودش روزه خود را باطل کند و اگر قصد رفتن کند، گرچه نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند، روزه او باطل می‌شود و همچنین اگر از روی ناچاری عملی که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، روزه او باطل می‌شود.
- اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر متوجّه شود، چنانچه عملی که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر عملی که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد یا بعد از ظهر متوجّه شود که ماه رمضان است، روزه او باطل می‌باشد؛ ولی باید تا مغرب عملی که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان نیز آن روزه را قضا نماید.
- لازم نیست انسان نیّت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلاً بگوید: (فردا روزه میگیرم)، بلکه همین مقدار که برای انجام فرمان خداوند از اذان صبح تا مغرب عملی که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، کافی است و برای آن که یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری نیز بعد از مغرب، از انجام اعمالی که روزه را باطل میکنند خودداری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر روزه‌دار کاری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد ، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفاره کافی است .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزه‌دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می‌کند، انجام دهد؛ مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند - غیر از جماع و استمنا - انجام دهد؛ مثلاً غذای حرامی بخورد، کفاره افطار به حلال کافی است.
- [آیت الله بروجردی] اگر روزه‌دار غیر جماع کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می‌کند انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند غیر جماع انجام دهد مثلاً غذای حرامی بخورد یک کفاره کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزه‌دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می‌کند، انجام دهد، مثلًا آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می‌کند غیر از جماع و استمناء انجام دهد، مثلًا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزه دار غیر جماع کار دیگری که حلال است وروزه را باطل می‌کند، انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است وروزه را باطل می‌کند غیر جماع انجام دهد، مثلاً غذای حرامی بخورد، یک کفّاره کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر روزه دار غیر جماع کار دیگری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند غیر از جماع انجام دهد، مثلاً غذای حرام بخورد، یک کفاره کافی است.
- [آیت الله سیستانی] اگر روزه‌دار غیر از جماع و استمناء کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد ، و بعد با حلال خود جماع نماید ، برای هر دو یک کفاره کافی است .
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند، انجام دهد، مثلاً غذای حرامی بخورد، یک کفّاره کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد، مثلا آب بیاشامد، و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند به جز جماع که حکم آن گذشت انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، یک کفّاره کافی است.
- [امام خمینی] اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد،مثلا آب بیاشامد، و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل می کند انجام دهد، مثلا غذای حرامی بخورد، یک کفاره کافی است.