زَکات فِطره یا زکات فطر که در فارسی معمولاً به آن فطریه می‌گویند، عملی واجب در فقه اسلام به معنای پرداخت مقداری از مال با مقدار و کیفیتی خاص به مستمندان به مناسبت عید فطر. مقدار زکات فطره برای هر نفر ـ بر مبنای خوراک غالب ـ یک صاع (حدود سه کیلوگرم) از گندم، جو، خرما و کشمش یا معادل قیمت آن است. پرداخت زکات فطره بر سرپرستان خانواده‌ که فقیر نیستند، واجب است. زمان پرداخت آن، قبل از نماز عید فطر یا قبل از ظهر عید فطر است. موارد مصرف این زکات نیز همانند زکات مال است. بر اساس روایات، پرداخت زکات فطره تکمیل‌کننده روزه، باعث قبولی آن، موجب حفظ انسان از مرگ در آن سال، و تکمیل‌کننده زکات مال است.

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

زکات از واجبات مالی در دین اسلام است که بر اساس آن، مسلمانان باید مقدار معینی از ۹ قلم کالا برای مصرف در زندگی فقرا و سایر امور عمومی اجتماعی بپردازند. این ۹ کالا عبارتند از نقدین (طلا و نقره)، انعام ثلاثه ( گاو، گوسفند و شتر) و غلات اربعه (گندم، جو، کشمش و خرما). مقدار پرداختی هر یک از این کالاها متفاوت است و در فقه تعیین شده است.

به کسی که خود را برای انجام کاری مانند بنّایی و خیّاطی اجاره می‌دهد، اجیر گفته می‌شود. از این رو، این عنوان، به اجارۀ اعمال اختصاص دارد و در باب اجاره از آن سخن رفته است.