عایله
آل، خانواده، عائله، خاندان، تیره، اهل، عشیره، پیروان، وابستگان به یک معنی هستند.
اگر انسان کسی را اجیر نماید وشرط کند که مخارج او را بدهد باید فطره او را هم بدهد در صورتی که عرفاً صدق عائله بر او بکند، ولی چنانچه شرط کند که مقداری از مخارج او را بدهد ومثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست که فطره او را بدهد.
عنوان مسئله:
اگر انسان کسی را اجیر نماید وشرط کند که مخارج او را بدهد باید فطره او را هم بدهد در صورتی که عرفاً صدق عائله بر او بکند، ولی چنانچه شرط کند که مقداری از مخارج او را بدهد ومثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست که فطره او را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا هزینه سفر حجّ واجب زن که توسط شوهرش پرداخت میشود، جزء مخارج سال شوهر حساب میشود و از خمس معاف است یا خیر؟ اگر زن، خودش مستطیع باشد و شوهرش مخارجش را بدهد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی اجیر شده که نماز و روزه قضایی انجام دهد و مقداری از نماز و روزه ها انجام نشده و سال خمسی او رسیده است، آیا باید خمس پولی را که مانده بدهد؟
- [آیت الله خامنه ای] میهمانی که فقط شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطره اش چه می شود؟ ج) فطره او بر عهده صاحب خانه نیست. س: اگر میهمان فطره خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می شود؟ ج) در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده میزبان ساقط می شود. س: اگر انسان شب عید فطر میهمان داشته باشد و صبح متوجه شود که عید بوده؛ آیا فطره آنها بر او واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] . اگر بانک به شخصی پولی را به عنوان قرضالحسنه بدهد به شرط اینکه در مورد خاصی مصرف کند، این پول ملک قرضگیرنده میشود و در هر موردی مصرف کند، صحیح است، اگر چه از نظر حکم تکلیفی واجب است به شرط عمل کند.
- [آیت الله خامنه ای] زید از طرف برخی افراد، در اجیر گرفتن برای قضای نماز و روزه وکیل شد، یعنی مبلغی پول گرفت تا آن را به افرادی که اجیر می شوند بدهد، ولی او در امانت خیانت نمود و کسی را برای آن کار اجیر نکرد و در حال حاضر از عمل خود پشیمان است و می خواهد برئ الذمّه شود، آیا باید عدّه ای را برای آن کار اجیر کند یا اینکه اجرت آن کار را به قیمت فعلی آن به صاحبانشان برگرداند یا اینکه فقط به مقدار پولی که دریافت کرده است بدهکار است؟ و در صورتی که خود او اجیر در قضای نماز و روزه باشد و قبل از انجام آن بمیرد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] الف) آیا برای نجات جان یک مسلمان، انسان می تواند عضوی از اعضای خود را به او هدیه کند، بدون این که هیچ خطر جانی متوجّه انسان دهنده عضو بوده باشد؟ ب) آیا دهنده عضو می تواند پولی در عوض دریافت نماید؟ ج) اگر احتمال آسیب و خطر کمتر از مرگ برای دهنده عضو در کار باشد آیا این اقدام جایز است در صورتی که با این کار مسلمانی را از مرگ نجات بدهد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی به کسی که در وضعیت مالی بدی گیر کرده پول به عنوان قرض بدون بهره داده و به او پیشنهاد کرده که این پول و مقداری از پولهای خودش را به کسی بدهد و بهره آن را بگیرد و مشکلش را حل کند و در آخر فقط عین پول او را پس بدهد: الف: اولاً آیا کار خطایی انجام داده یا خیر؟ ب: دوماً آیا پولی که پس می گیرد حرام است یا نه؟ ج: سوماً اگر مشکل دارد با توجه به این که از مقداری از این پول برای حج واجب استفاده شده چه باید کرد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی مبلغی به عنوان سرقفلی به صاحب اصلی و مالک دکانی داده که بعداً در آن دکان کسب کند ولی بیشتر از یک سال درب دکان قفل بوده و این مستأجر به اختیار خود درب دکان را باز نکرده و تعطیل گذاشته است، بفرمائید تکلیف این مستأجر با این سرقفلی در صورتی که فعلاً بیشتر از آن مقداری که داده ارزش پیدا کرده از لحاظ خمس چیست؟ خمس پولی که داده بدهد یا به قیمت و حساب روز پرداخت خمس نماید در صورتی که این مستأجر در محل یا شهر دیگری دکانی داشته و دارد و کاسبی مینماید.
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [آیت الله خامنه ای] استفتاء زیر از حضرت امام(قدّس سرّه) شده است: با توجه به تعدد اقوال در تلفظ (الضاد) در علم تجوید، شما به کدام قول عمل می کنید؟ امام(قدّس سرّه) در پاسخ نوشته اند: شناخت مخارج حروف بر اساس نظرات علمای تجوید، واجب نیست، بلکه باید تلفظ هر حرفی به صورتی باشد که نزد عُرف عرب صدق کند که آن حرف را ادا کرده است. سؤال ما این است که اولاً: عبارت (نزد عرف عرب صدق کند که آن حرف را ادا کرده است) به چه معنی است؟ ثانیاً: آیا قواعد علم تجوید هم همانند قواعد علم صرف و نحو از عرف و کلام عرب استخراج نشده است؟ در این صورت چگونه می توان قائل به جدایی آن دو از ریشه خود شد؟ ثالثاً: اگر برای کسی از طریق معتبر یقین حاصل شود که حروف را هنگام قرائت از مخارج صحیح خود ادا نمی کند و یا به طور کلی حروف و کلمات را صحیح تلفظ نمی نماید و زمینه مناسبی برای یادگیری از جمیع جهات دارد، مثل این که استعداد خوبی و یا فرصت مناسبی برای فراگیری این علم دارد، آیا واجب است در حد استعداد سعی در آموختن قرائت صحیح نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان اگرچه مخارج عائله خود را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- به سیّد فقیری که مخارجش بر دیگری واجب است و او نمیتواند مخارج آن سیّد را بدهد، میشود خمس داد.
- زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش ودیگران میتوانند به او زکاْ بدهند ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد وبذل هم نماید یا اگر بذل ننماید ممکن باشد او را اجبار به بذل نفقه نمایند نمیشود به آن زن زکاْ داد.
- اگر فطره انسان بر کسی واجب باشد و او فطره را ندهد، برخود انسان واجب نمیشود بلکه مستحبّ است احتیاطاً بدهد.
- اگر مخارج سیّدی که عیال انسان نیست بر انسان واجب باشد بنابر احتیاط واجب، نمیتواند از خمس خوراک وپوشاک او را بدهد، ولی اگر مقداری خمس ملک او کند که به مصرف ومخارج غیر واجبه برساند مانعی ندارد.
- زنی که شوهرش مخارج او را نمیدهد، چنانچه نانخور کس دیگر باشد فطرهاش بر آن کس واجب است و اگر نانخور کس دیگر نیست در صورتی که فقیر نباشد باید فطره خود را بدهد.
- اگر انسان بخیال این که کسی فقیر است به او فطره بدهد و بعد بفهمد فقیر نبوده، چنانچه مالی که به او داده از مالش بعنوان فطره جدا کرده بود و عین او هم از بین نرفته باشد، باید پس بگیرد و به مستحقّ بدهد، و اگر نتواند بگیرد، باید از مال خودش فطره بدهد و اگر از بین رفته باشد در صورتی که گیرنده فطره میدانسته آنچه را گرفته فطره است باید عوض آنرا بدهد و اگر نمیدانسته دادن عوض بر او واجب نیست و انسان باید دوباره فطره بدهد.
- اگر مالی را که قرض میدهد شرط کند که زیادتر از مقداری که میدهد بگیرد، مثلاً یک من گندم بدهد وشرط کند که یک من وپنج سیر بگیرد، یا ده تخم مرغ بدهد که یازدهتا بگیرد، ربا وحرام است بلکه اگر قرار بگذارد که بدهکار کاری برای او انجام دهد یا چیزی را که قرض کرده با یک کبریت دیگر پس دهد، ربا وحرام است و نیز اگر با او شرط کند که چیزی را که قرض میگیرد بطور مخصوصیپس دهد، مثلاً مقداری طلای نساخته به او بدهد وشرط کند که ساخته پس بگیرد، بازهم ربا وحرام میباشد ولی اگر بدون این که شرط کند، خود بدهکار زیادتر از آنچه قرض کرده پس دهد، اشکال ندارد بلکه مستحبّ است.
- انسان نمیتواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکاْ بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران میتوانند به آنان زکاْ بدهند.
- کسی که زنش سیّد است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهند که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد ونتواند مخارج آنان را بدهد و آنان واجب النفقه مرد نباشند، جائز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد باید فطره او را هم بدهد، ولی چنان چه شرط کند که مقداری از مخارج او را بدهد و مثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست فطره او را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد (مانند خدمتکار) در صورتی که بشرط خود عمل کند و نانخور او حساب شود باید فطره او را هم بدهد ولی چنانچه شرط کند که مقداری از مخارج او را بدهد و مثلا پولی هم برای دیگر مخارجش بدهد، دادن فطره او واجب نیست مانند کارگران در کارخانه ها و مهمانخانه ها که معمولا کارکنان، غذای خود را همانجا می خورند فطره آنها بر خودشان است نه بر صاحبکار.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد و به شرط خود وفا کند باید فطره او را هم بدهد ولی چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد مثلا پولی برای مخارجش بدهد و به عنوان نفقه نباشد چه به عنوان مزد کارش باشد یا به عنوان دیگری واجب نیست فطره او را بدهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد؛ باید فطره او را هم بدهد؛ ولی چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد مثلا پولی برای مخارجش بدهد؛ واجب نیست فطره او را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد باید فطره او را هم بدهد، ولی چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد مثلًا پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست فطره او را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان کسی را اجیر کند و شرط کند که مخارج او را بدهد، باید فطره او را هم بدهد، ولی چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد و مثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست فطره او را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد، باید فطرهی او را هم بدهد، ولی چنانچه شرط کند که مقدار مخارج او را بدهد و مثلاً پولی برای مخارجش بدهد، واجب نیست فطرهی او را بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان کسی را اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد در صورتی که به شرط خود عمل کند و اجیر نانخور او حساب شود، باید فطره او را هم بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان کسی را برای کاری اجیر نماید و شرط کند که مخارج او را بدهد، در صورتی که به شرط خود عمل کند و عرفا نانخور او حساب شود، باید فطره او را بپردازد؛ ولی اگر اجیر در زندگی مستقل باشد نظیر کارمندان ادارات و کارگران کارخانهها باید زکات فطره را خود او بدهد و بنابر احتیاط واجب حکم سربازان پادگانها نیز همین است.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان کسی را اجیر نماید اگر جزء عائله و نان خور حساب شود زکات او را باید بدهد بنابراین فطره کارگران کارخانه ها و مانند آنها برکارفرما واجب نیست.