وجاده
وجاده -به کسر واو- روایتی است كه راوی تنها متن نوشته شده آن را مشاهده کرده است، بدون آنكه با نویسنده یا نقل کننده آن ارتباطی داشته و از وی اجازه‌ای در نقل كتابش داشته باشد.[۱]
اگر مسجد خراب هم شود نمی‌توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک وجادّه نمایند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زمینی است وقف حسینیه که در آن عزاداری می‌شود لکن گنجایش جمعیّت ندارد، آیا اجازه می‌فرمائید زمین را بفروشند و در جای دیگر محلّ مناسب تهیّه نمایند؟
- حیاطی را که وقف مسجد کرده‌اند، آیا با گسترش مسجد می‌توان حیاط را داخل مسجد کرد و آیا ثواب موعود خواندن نماز در مسجد را دارد؟
- نذری دادن در داخل مسجد، در ایّام عاشورا و غیره چه صورت دارد؟
- داخل شدن در مسجد یا جائیکه نماز می‌خوانند با پای عرقی که باعث آلوده شدن فرش مسجد و اذیّت مردم می‌شود چه حکمی دارد؟
- اگر با پسر بچّه‌ای لواط انجام گرفت، آیا می‌تواند داخل مسجد گردد یا خیر و اگر غسل کرد سپس بالغ شد، آیا باید دوباره غسل کند؟
- شخصی وصیّت نموده مقداری از ثلث را به فروش رسانده برایم قرائت قرآن و عزاداری در مسجد صرف کنید، ثلث اموال را پس از قیمت گذاری می‌خواهند به وصیّ بفروشند، با توجّه به این که میّت به وصیّ اجازه تصرّف در ثلث را داده، آیا باید به قیمت همان زمان فروخت یا قیمت فعلی؟
- در صورت یقین به این که در زمینهای وقفی، خانه یا مسجد و حمّام واقع شده و هشتاد سال هم گذشته، بفرمائید نماز، وضو و غسل چه صورت دارد؟ در صورت بطلان نمازهای گذشته، آیا قضا لازم است؟ آیا بر پسر بزرگتر تکلیفی نسبت به اعمال پدر و مادر هست یا خیر و آیا باید اماکن ساخته شده را خراب کرد؟
- کسانی ملک خود را بین خود تقسیم می‌کنند و هر کدام بالای زمین خود را آباد و عمارت ساخته و درخت غرس می‌نمایند و مدّت پنجاه سال یا بیشتر از این تصمیم گذشته است آنهایی که ملک را تقسیم کرده‌اند فوت شده‌اند نوبت به اولاد می‌رسد و حتّی نوبت به نوه‌ها می‌رسد آیا آن تقسیم اشخاص متوفّی نافذ است یا وارثین می‌توانند از اوّل تقسیم نمایند؟
- شخصی زراعت می‌کارد و مرغان خانگی اهل آن قریه تخم زراعت را می‌خورند و با پای خود خراب می‌کنند صاحب زراعت برای جلوگیری از مرغان تخمها را زهرآلود کرده و می‌پاشد و مرغان می‌خورند و تلف می‌شوند شخص زارع بعضی از صاحبان مرغان را از سم پاشی با خبر می‌کند که از مرغان جلوگیری نمایند آیا مرغانی که به توسط زهر پاشی صاحب زراعت تلف شود شرعاتاوان آن به دوش صاحب زراعت می‌باشد یا خیر؟
- هیئت امنای مساجد و حسینیه در دهه اوّل محرّم و ماه مبارک رمضان به قصد و نیّت حقّ الوعظ از مردم پول جمع آوری می‌نمایند و مردم نیز به همین نیّت وجوهی به عنوان حقّ تبلیغ روحانی در اختیار آنها قرار می‌دهند هیئت امناء وجه جمع آوری شده را مبلغ کمی به سخنران می‌دهند و باقیمانده وجه را جهت خرید قند و چای و برنج و روغن آن حسینیه و مسجد مصرف می‌نمایند آیا وجوهی که به نیّت حقّ تبلیغ جمع آوری شده می‌توانند در جای دیگر مورد نیاز مسجد و حسینیه مصرف نمایند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] خانه ای وقف امام جماعت مسجد بوده و به مرور زمان خراب شده است و آن را برای توسعه مسجد، داخل مسجد کرده اند، حکم شرعی در این خصوص چیست؟
- [آیت الله خوئی] مساجدی که ساخته می‌شود معمولاً داخل شبستان و خارج آن که صحن مسجد است مورد وقف واقع می‌شود و بسیار است که بعدها شبستان را خراب کرده و بزرگتر میسازند بفرمائید این مقداری که وقف بوده لکن تنجیس آن حرام نبوده حالا که داخل در مسجد شده آیا نجس کردن آن حرام است و باید تطهیر شود یا نه؟
- [آیت الله نوری همدانی] حسینیهای است که تقریباً خراب شده و مکانش هم جای خوبی نیست آیا می‌شود آن را فروخته و در زمینی که در کنار مسجد است حسینیهای از نو ساخت؟ اگر می‌شود، چون زمین کنار مسجد است یک متر هم از حیاط مسجد داخل حسینیه قرار گیرد تا بشود بری عزاداری امام حسینعلیهالسلام حسینیه خوبی داشت؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ملک وقف خراب شود از وقف بودن خارج می‌شود یا خیر؟
- [سایر] چراشما شیعیان مسجد شیخ فیض مشهد رو خراب کردید و به جایش پارک ساختید؟مگه مسجد خانه خدا نیست؟
- [آیت الله سبحانی] ملکی که چند مالک دارد، اگر برخی از مالکین آن ملک را بفروشند، آیا چنین معامله ای صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی آب انباری ساخته و مقداری ملک وقف برای مخارج آن نموده و فعلاً آن آب انبار خراب شده و تجدید ساختمان آن منظور نیست، آیا اجازه میفرمایید عواید آن ملک صرف در تعمیر مسجد یا حمّام عمومی، یا تعزیه داری، یا راههای خیر دیگر بشود یا خیر؟
- [سایر] آیا درست است که امام مهدی(عج) بعد از ظهور مساجد دو طبقه را خراب می‌کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است وصیت کنم که مرا بعد از مردن در مسجد محله که تلاش فراوانی برای آن کرده ام، دفن نمایند. زیرا دوست دارم در داخل یا صحن آن دفن شوم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا جایز است قرآنها و مفاتیح مسجدی که خراب شده را در مسجد دیگری در شهر یا روستا مورد استفاده قرار داد و از آن مسجد خارج نمود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- فروختن در وپنجره وچیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه بدرد آن مسجد نخورد، در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر بدرد مسجدهای دیگر هم نخورد، می‌توانند آن را بفروشند وپول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد وگرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- طلبکار وبدهکار نمی‌توانند مالی را که گرو گذاشته شده، بدون اجازه یکدیگر ملک کسی کنند مثلاً ببخشند یا بفروشند ولی اگر یکی از آنان آن را ببخشد یا بفروشد بعد دیگری بگوید راضی هستم اشکال ندارد.
- اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد وانتظار هم نمیرود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، نمی‌توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند بلکه باید ذخیره کنند مگر آن که احتمال تلف داده شود که در اینصورت جائز است به مصرف تعمیر مسجد دیگری برسانند.
- اگر کسی چیزی را وقف کند از ملک او خارج می‌شود و خود او ودیگران نمی‌توانند آن را ببخشند یا بفروشند و کسی هم از آن ملک ارث نمیبرد، ولی در بعضی از موارد که در )مسأله 2109) و (2110) گفته شد فروختن آن اشکال ندارد.
- اگر جایی از مسجد نجس شود که تطهیر آن بدون کندن مختصری از آن یا خراب کردن جزئی از آن ممکن نیست، باید آنجا را بکنند یا خراب نمایند وپر کردن جایی که کندهاند وساختن جایی که خراب کرده‌اند، واجب نیست ولی اگر چیزی مانند آجر مسجد نجس شود، در صورتی که ممکن باشد بنابر احتیاط واجب باید بعد از آب کشیدن، به جای اوّلش بگذارند.
- ساختن مسجد وتعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می‌باشد، مستحبّ است و اگر مسجد به قدری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، می‌توانند آن را خراب کنند ودوباره بسازند بلکه می‌توانند مسجدی را که خراب نشده، برای احتیاج مردم خراب کنند وبزرگتر بسازند.
- نجس کردن زمین وسقف وبام وطرف داخل دیوار مسجد، حرام است و هر کس بفهمد که نجس شده است باید فوراً نجاست آن را برطرف کند، وهمچنین طرف بیرون دیوار مسجد را هم بنابر احتیاط، نجس نکنند و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمایند.
- زن و مرد تا یقین نکنند که وکیل آنها صیغه را خوانده است، نمی‌توانند بیکدیگر نگاه محرمانه نمایند و گمان به این که وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمیکند ولی اگر وکیل بگوید صیغه را خواندهام کافیاست.
- اگر حصیر مسجد نجس شود، باید آن را آب بکشند، ولی چنانچه به واسطه آب کشیدن، خراب می‌شود وبریدن جای نجس بهتر است، باید آن را ببرند.
- مساجدی که در مسیر خیابانها قرار میگیرد و جزو خیابان می‌شود، ظاهر این است که بعد از خیابان شدن از عنوان مسجد بودن خارج می‌شود بنابراین باید در اینگونه موارد ما بین احکام مربوط به عنوان مسجدیّت واحکامی که تابع صدق عنوان مسجد بودن وصدق نکردن آن است وبین احکام وقف تفصیل قائل شد از جمله احکام مسجد این است که حرام است نجس کردن مسجد وواجب است برطرف کردن نجس از مسجد و جائز نیست شخص جنب و یا زن حائض مکث در مسجد کند و دیگر احکامی که تابع عنوان مسجد بودن است، این قبیل احکام با برطرف شدن عنوان مسجدیّت برداشته می‌شود، گرچه احتیاط مستحبّ آن است که با رفتن عنوان مسجدی، آن احکام باز رعایت شود. و از احکام وقف بودن این است که جائز نیست تصرّف کردن در مواد موجود در محل وقف از سنگ وچوب وخود زمین وغیره وجائز نیست خرید وفروش آنها مگر این که با اجازه حاکم شرع یا وکیل او که آنچه پس از خراب شدن قابل فروش بوده باشد، بفروشند ومبلغ آن را در نزدیکترین مسجد دیگری مصرف نمایند و یا خود مواد باقیمانده بنا را در مسجد دیگر نزدیک آن مصرف نمایند و از این بیان حکم مدارس وحسینیههایی که در مسیر خیابانها قرار میگیرند وخراب می‌شوند، معلوم گردید در صورتی که وقف بوده باشند با خراب کردن آنها زمین ومواد بنا از وقفیّت خارج نمیشود وتصرّف در آنها وخرید وفروش آنها جائز نیست مگر با اجازه حاکم شرع یا وکیل اوکه پس از فروش پول آنها را در نزدیکترین مدرسه یا حسینیّه دیگریمصرف کنند و یا خود مواد باقیمانده را در اینگونه محلها با رعایت نزدیکترین آنها بکار ببرند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر مسجد خراب هم شود، نمی‌توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مسجد خراب هم شود نمی‌توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.
- [آیت الله بروجردی] اگر مسجد خراب هم شود نمی‌توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک یا جاده نمایند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مسجد خراب هم شود ، نمی‌توانند آن را بفروشند یا داخل ملک وجادّه نمایند .
- [آیت الله بهجت] اگر مسجد خراب هم شود، نمی‌توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.
- [آیت الله سبحانی] اگر مسجد خراب هم شود نمی توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مسجد خراب هم شود نمی توانند ان را بفروشند یا داخل ملک و جاده نمایند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مسجد خراب هم شود نمی توانند آن را بفروشند یا داخل ملک و جاده نمایند.
- [امام خمینی] اگر مسجد خراب هم شود، نمی توانند آن را بفروشند یا داخل ملک و جاده نمایند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسجد خراب هم بشود نمی توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.