شک مستقر
شک باقی پس از تأمل و اندیشیدن را شک مستقر گویند.
اگر یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید، نمی‌تواند نماز را به هم بزند، بلکه باید به قدری فکر کند تا شک مستقرّ شود و بعد از آن نماز را به هم بزند.
عنوان مسئله:
اگر یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید، نمی‌تواند نماز را به هم بزند، بلکه باید به قدری فکر کند تا شک مستقرّ شود و بعد از آن نماز را به هم بزند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- انسان در اثناء غسل ترتیبی و یا ارتماسی شکّ میکند که بولی از او خارج شده یا نه باید چه کند؟
- خانمی نیم ساعت بعد از اذان مغرب خون حیض می‌بیند حال شکّ دارد که قبل از اذان گرفتار حیض بوده یا بعد از اذان آیا روزه آن روزش صحیح است یا باطل؟
- اگر در حال نماز، از دهان یا بینی نمازگزار خون بیاید، آیا نمازش باطل است؟
- اگر شخص بی نماز، خانه انسان بیاید آیا جایز است آب و غذا جلو او بگذاریم؟
- اگر در ضمن عقد معاملات با انسان شرط شود که وضو بگیرد یا غسل کند یا نماز بخواند بیان نمائید آیا از نظر فقهی اولااین شرط صحیح است یا باطل و ثانیاعمل نمودن به شرط فوق چه حکمی (واجب، حرام، مستحبّ، مکروه و یا مباح) دارد؟
- دندان طلا برای مردان، که هم برای طبّی و هم برای زینت باشد، در چه صورت نماز را باطل میکند؟
- اگر انسان قسم بخورد یا نذر یا عهد کند که چهار رکعت نماز مستحبّی مانند نماز عصر، سه رکعت نماز مستحبّی مانند نماز مغرب، یک رکعت نماز مستحبّی مانند نماز وتر بخواند بیان نمائید این قسم یا عهد یا نذر و عمل به آن چه حکمی دارد؟
- شخصی با عین پول خمس نداده منزلی می‌خرد آیا نماز خواندن در این منزل باطل می‌باشد و اشکال دارد یا اینکه فقط یک پنجم قیمت منزل را بدهکار می‌باشد؟
- از حضرتعالی نقل شده که اگر یکی از اعضای بدن انسان قطع شود و استخوان داشته باشد غسل و کفن و دفن و نماز دارد آیا صحیح است یا خیر و یا تفصیل دارد؟
- گاهی پیش می‌آید انسان در بین راه به مسجدی می‌رود و تطهیر میکند و وضو می‌گیرد آیا بدون تحقیق از وقفی بودن آب آن مسجد ، می‌تواند با آن وضو در جای دیگر نماز بخواند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمی‌تواند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمی‌تواند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر یکی از شکهای مبطل برای انسان ایجاد شود، ولی پس از چند لحظه انسان به طرفی یقین کند. آیا نماز او به خاطر شک باطل می‌شود؟
- [سایر] آیا روح انسان در بدن او مستقرّ است یا از جای دیگر بدن را کنترل می کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی در نماز سهوا حرف بزند، نمازش باطل می شود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی هنگام نماز مطلب خنده‌داری را به یاد بیاورد و بخندد یا لبخند بزند، آیا نمازش باطل می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان در اثنای نماز شک کند وضو گرفته یا نه، چه وظیفه ای دارد؟
- [سایر] سلام شک در نماز 4رکعتی نمازو باطل میکنه؟ مثلا من بعد از خواندن رکعت چهارم شک میکنم که رکعت 3بود یا 4 هر چیم فک میکنم یادم نمییاد نمازم باطل است؟ و باید دوباره بخوانم ایا؟
- [آیت الله بهجت] کسی که در نماز شک باطل کننده برایش پیش آمده و می خواهد نماز را از سر بگیرد؛ آیا نیاز به انجام منافی برای شکستن نماز است؟
- [آیت الله اردبیلی] مأموم در نماز جماعت شک میکند که تکبیرة الاحرام را گفته است یا نه. آیا نمازش باطل است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکّی برای او پیش آمده ولی‌نداند از شکهای باطل بوده یا از شکهای صحیح و اگر از شکهای صحیح بوده کدام قسم آن بوده است، نماز را دوباره بخواند بعد از عمل به وظیفه شکهای صحیح که دو رکعت احتیاط ایستاده و دو رکعت احتیاط نشسته و دو سجده سهو می‌باشد.
- اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه، نمی‌تواند افطار کند و اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق نمی‌تواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد.
- اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید، نباید نماز را بشکند و چنانچه نماز را بشکند معصیت کرده است پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل میکند، مثل روگرداندن از قبله، نماز را از سر گیرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل میکند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحیح است.
- وقتی یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید، چنانکه گفته شد، باید فوراً فکر کند ولی اگر چیزهائی که به واسطه آنها ممکن است یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا شود، ولی شک معذلک از بین نرود، چنانچه کمی بعد فکر کند اشکال ندارد مثلاً اگر در سجده شک کند می‌تواند تا بعد از سجده فکر کردن را تأخیر بیندازد.
- اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده وفکرش به جایی‌نرسد، نماز باطل است.
- انسان نمی‌تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند، و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد انسان نمی‌تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای‌خود عقد کند، بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او آن دختر را شیر دهد، عقد باطل می‌شود.
- اگر انسان نداند نمازی را که امام می‌خواند نماز واجب یومیه است یا نماز مستحب، نمی‌تواند به او اقتدا کند.
- اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند، چنانچه بطرف بیشتر شک نماز را باطل میکند، باید بنا را بر کمتر بگذارد و اگر طرف بیشتر شک نماز را باطل نمی‌کند، باید بنا را بر بیشتر بگذارد، مثلاً موقعی که مشغول خواندن دو رکعت نماز احتیاط است، اگر شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، چون طرف بیشتر شک نماز را باطل میکند، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده و اگر شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت چون طرف بیشتر شک نماز را باطل نمی‌کند، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است و احتیاط واجب آن است که نماز را بعد از اعاده نماز احتیاط مجدّداً اعاده کند.
- بنابر احتیاط واجب، انسان نمی‌تواند با غسلهای مستحبّی، کاری که مانند نماز، وضو لازم دارد انجام دهد.
- تا انسان زنده است اگرچه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی‌تواند نمازهای او را قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگریکی از شکهای باطل کننده برای انسان پیش آید ، نمی تواند نماز را به هم بزند ، ولی اگر به قدری فکر کند که شک پابر جا شود به هم زدن نماز مانعی ندارد . شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد :
- [امام خمینی] اگر یکی از شکهای باطل کننده برای انسان پیش آید نمی تواند نماز را به هم بزند، ولی اگر به قدری فکر کند که شک پا برجا شود، به هم زدن نماز مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر یکی از شکهای باطل در اثناء نماز برای انسان پیش آید نمی تواند نماز را بشکند، بلکه باید اول مقداری فکر کند اگر شک پابرجا شود، نماز را رها کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکی برای او پیش آمده، ولی نداند از شکهای باطل بوده یا از شکهای صحیح و اگر از شکهای صحیح بوده کدام قسم آن بوده است، لازم نیست به دستورات شک عمل کند، بلکه نماز را دوباره می‌خواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر یکی از شکهای باطل‌کننده نماز برای انسان پیش آید، نمی‌تواند نماز را بهم بزند، بلکه باید قدری فکر کند که شکش پابرجا شود، بلکه بنا بر احتیاط واجب باید به قدری فکر کند که صورت نماز بهم بخورد، یا از پیدا شدن یقین یا گمان ناامید شود. شکهایی که می‌توان به آنها اعتنا نکرد
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش اید نباید نماز را بشکند بلکه به دستوری که برای ان شک هست عمل نماید و چنانچه به دستور شک عمل نکند پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند مثل روگرداندن از قبله نماز را از سر گیرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند مشغول نماز شود نماز دومش صحیح است
- [آیت الله سیستانی] وقتی یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید و بداند که اگر به حالت بعدی منتقل شود برای او یقین ، یا گمان پیدا می‌شود ، در صورتی که شک باطل او در دو رکعت اول نماز باشد ، جایز نیست با حالت شک نماز را ادامه دهد ، مثلاً اگر در حال ایستادن شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر و بداند که اگر به رکوع رود به یک طرف ، یقین یا گمان پیدا میکند ، جایز نیست با این حال رکوع کند ؛ و امّا در بقیه شکهای باطل می‌تواند نماز را ادامه دهد تا یقین ، یا گمان برای او پیدا شود .
- [آیت الله اردبیلی] اگر یکی از شکهای باطل کننده برای انسان پیش آید، می‌تواند نماز را به هم بزند، ولی بهتر است قدری فکر کند و اگر شک پابرجا شد، نماز را به هم بزند.
- [آیت الله بروجردی] اگر یکی از شکهای باطل برای انسان پیش آید، نمی‌تواند نماز را به هم بزند، بلکه باید به قدری فکر کند که صورت نماز به هم بخورد، یا از پیدا شدن یقین یا گمان ناامید شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر یکی از شکهای باطل کننده برای انسان پیش آید ، بهتر آن است بهمین اندازه که شک او پابرجا شد ، نماز را بهم نزند ، بلکه بقدری فکر کند که صورت نماز بهم بخورد ، یا از پیدا شدن یقین یا گمان نا امید شود . شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد