احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمی‌شناسد به نیّت او صدقه بدهد، بعد از آن که صاحبش پیدا شد چیزی بر او نیست مخصوصاً در صورتی که به حاکم شرع داده باشد گرچه احتیاط مستحب آن است که حقّ او را بدهد.
عنوان مسئله:
اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمی‌شناسد به نیّت او صدقه بدهد، بعد از آن که صاحبش پیدا شد چیزی بر او نیست مخصوصاً در صورتی که به حاکم شرع داده باشد گرچه احتیاط مستحب آن است که حقّ او را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] مالی را پیدا کرده ام در صورتی که بخواهم آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد باید به چه کسی صدقه دهم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دوبار تخمیس شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مال حلال مخلوط به حرام در چه صورتی باید دو بار تخمیس شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر به مالی (مثلاً به پولی) چند خمس تعلق بگیرد به عنوان مثال، خمسی برای حلال مخلوط به حرام و یکی برای اینکه سال بر آن گذشته است، چگونه باید خمس این مال را پرداخت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرق مجهول المالک با مال مخلوط به حرام که فرموده اند با خمس دادن حلال می شود، چیست؟
- [سایر] یکی از اموالی که به آن خمس تعلّق می گیرد مال حلال مخلوط به حرام است. این مال چرا باید به آن خمس تعلق بگیرد در حالی که می توان حرام را از حلال جدا کرد آیا با پرداخت خمس این مال حلال می شود؟ این تالی فاسد عجیبی دارد!
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مال حرام با اموالش مخلوط شده و صاحبش را نمی‌شناسد و میداند که مقدار مال حرام، کمتر یا بیشتر از یک پنجم کلّ اموال است، ولی مقدار دقیق آن را نمیداند، آیا با دادن خمس، بقیه اموالش حلال میشود یا کار دیگری باید انجام دهد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی با مال حلال مخلوط به حرام که وظیفهاش در مورد آن، پرداخت خمس است، قبل از پرداختن خمس، معامله و خرید و فروش کند، حکم وضعی و تکلیفی آن چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اجرتی که آرایشگر بابت تراشیدن ریش می گیرد، حرام است؟ و بر فرض حرمت، اگر با مال حلال مخلوط شود، آیا واجب است هنگام تخمیس آن، خمس آن را دوبار بپردازد یاخیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] غذایی که به عنوان هدیه برای ما می آورند و ما یقین داریم که این غذا از مالی تهیه شده که مخلوط به حرام است، لطفا بفرمایید با این غذا چه کنیم؟ آیا دور افکنیم یا اینکه می توانیم از طرف صاحب اصلی مال صدقه رد کنیم با توجه به اینکه صاحب اصلی مال را نمی شناسیم.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود وانسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیّت صاحبش صدقه بدهد، و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمسبوده، بنابراحتیاط واجببایدمقداریکه میداند از خمس بیشتر بوده، با اذن حاکم شرع از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
- اگر مالی را که خمس آن داده نشده بخرد، حاکم شرع میتواند پنج یک آن مال را بگیرد در صورتی که فروشنده خمس مال را ندهد.
- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد وصاحب مال حرام ومقدار آن، هیچکدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بقیه مال حلال میشود.
- اگر کفش او را ببرند وکفش دیگری به جای آن بگذارند، چنانچه بداند کفشی که مانده مال کسی است که کفش او را برده وبداند عمداً این کار را کرده جائز است که آن کفش را که گذاشته است به عنوان تقاص به جای کفش خود بردارد و اگر قیمت آنچه را که گذاشته بیش از آنچه را که برداشته است باشد باید زیادی را از طرف صاحبش صدقه بدهد و در صورتی که علم بعمدی بودن اینکار ندارد، مجهول المالک خواهد بود لذا باید جستجو کند وصاحبش را پیدا نماید و اگر هرآینه از پیدا شدن صاحبش مأیوس شود، احتیاط واجب آن است که آن را از طرف صاحبش با اجازه از حاکم شرع صدقه بدهد بلکه احوط مستحبّ آن است که او را به عنوان وفای آنچه را که در ذمّه صاحبش نسبت به بردن کفش او است بردارد و بعد او را از طرف صاحبش با اجازه حاکم شرع صدقه بدهد.
- اگر مالی را که نشانه دارد وقیمت آن به 12/6 نخود نقره سکّهدار میرسد در جایی پیدا کند که معلوم است به واسطه اعلان، صاحب آن پیدا نمیشود، میتواند در روز اوّل آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد یا به حاکم شرع برساند یا تملّک نماید با ضمان او و چنانچه صاحبش پیدا شود و به صدقه دادن راضی نشود، باید عوض آن را به او بدهد وثواب صدقهای که داده مال خود او است.
- اگر تا یک سال اعلان کند وصاحب مال پیدا نشود، میتواند آن را برای خود بردارد، به قصد این که هروقت صاحبش پیدا شد عوض آن را به او بدهد، یا برای او نگهداری کند که هروقت پیدا شد به او بدهد، ولی احتیاط مستحبّ آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد یا به حاکم شرع برساند خصوصاً اگر در حرم مکه پیدا شده باشد.
- اگر مالی را که فقیر بابت خمس و زکاْ گرفته از مخارج سالش زیاد بیاید، بنابر احتیاط مستحبّ باید خمس آن را بدهد امّا صدقه مستحبّه بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود وانسان مقدار حرام را نداند ولی صاحبش را بشناسد، باید یکدیگر را راضی نمایند، و چنانچه صاحب مال راضی نشود، در صورتی که انسان بداند چیز معیّنی مال او است وشکّ کند که بیشتر از آن هم مال او هست یا نه، باید چیزی را که یقین دارد مال اوست به او بدهد اگر از قبیل مثل پول باشد وگرنه بعید نیست با قرعه بتوان تعیین نمود، و احتیاط مستحبّ آن است که مقدار بیشتر را که احتمال میدهد مال اوست به او بدهد.
- مالی که انسان پیدا می‌کند اگر نشانهای نداشته باشد که به واسطه آن، صاحبش معلوم شود، نمیتواند به قصد این که ملک خودش شود آن را بردارد بلکه احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد ، یا مالی که صاحبش را نمی‌شناسد به نیّت او صدقه بدهد ، بعد از آنکه صاحبش پیدا شد ، چنانچه راضی نشود بنابر احتیاط لازم باید به مقدار مالش به او بدهد .
- [آیت الله خوئی] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمی‌شناسد به نیت او صدقه بدهد، بعد از آن که صاحبش پیدا شد، لازم نیست چیزی به او بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمی‌شناسد به حاکم شرع بدهد و بعد از آن صاحبش پیدا شود خوب است او را راضی نماید.
- [امام خمینی] اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش را نمی شناسد به نیت او صدقه بدهد، بعد از آنکه صاحبش پیدا شد بنابر احتیاط واجب باید به مقدار مالش به او بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد ، باید آن مقدار را به نیّت صاحبش صدقه بدهد . و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد .
- [آیت الله سبحانی] اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیّت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [امام خمینی] اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مال حلال با حرام مخلوط شود، و انسان مقدار حرام را بداند، ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد، و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند، ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله بهجت] اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند، ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد، و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.