چهل
چهل، از مهمترین و پربسامدترین رمزهای عددی رایج در میان تقریبآ همه اقوام و فرهنگها است.
زکاْ ما بین دو نصاب واجب نیست پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد وبیست ویک است نرسیده، فقط باید زکاْ چهل‌تای آن را بدهد وزیادی آن زکاْ ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
عنوان مسئله:
زکاْ ما بین دو نصاب واجب نیست پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد وبیست ویک است نرسیده، فقط باید زکاْ چهل‌تای آن را بدهد وزیادی آن زکاْ ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی در سال گذشته مقداری گندم به دست آورده؛ ولی به حدّ نصاب نرسیده و زکات آن واجب نشده است. امسال نیز محصول گندمش مانند سال گذشته است؛ ولی مجموع دو گندم به حدّ نصاب میرسد. آیا باید زکات پرداخت کند یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] خانمی که 68 سال دارد خانه پدرش را فروخت تا برای اینکه قرض پسرش را بدهد ویک خانه کوچکتر برای خودش خرید مابقی از پول خودش را می خواهد به بچه های دیگرش بدهد چون قرض دارند الان می خواهد بداند که آیا با این شرط واجب الحج شده است یا نه ؟
- [آیت الله بهجت] طلایی است مسکوک که مقدار آن بیش از حدّ نصاب می باشد و چندین سال است زکات آن داده نشده است، آیا نسبت به تأخیر در پرداخت زکات سال های گذشته، اشتغال ذمّه است یا فقط معصیت کرده و با پرداخت زکات فعلی، تدارک می شود؟ اگر از چهل دینار یک دینار را باید بدهد، در صورتی که به پول رایج، به قیمت در آورده و پرداخت نمود و آن یک دینار در ملک او باقی ماند، آیا باز هم نصاب زکات، نسبت به چهل دینار باقی است؟ پس از پرداخت زکات، اگر در سال های بعد، بقیه طلا که باز هم بیش از حدّ نصاب است باقی مانده، آیا مجدّدا مشمول حکم زکات می شود؟
- [آیت الله بهجت] شخصی وصیّت کرده ثلث مال او جهت خیرات مصرف شود. ثلث او 200 نخل خرما است. اگر محصول خرما به حد نصاب برسد، به آن زکات تعلّق می گیرد؟ آیا بر وصیّ واجب است زکات آن را بدهد یا بر شخص دیگر؟
- [آیت الله خوئی] زیدی از مجتهدی تقلید میکرده که خمس نموّ متصله شجره مثمره را واجب نمیدانستهاند، و بعد از رحلت آن بزرگوار مقلد حضرت عالی میباشد ولی مسئله شماره 28 کتاب خمس منهاج را نمیدانسته، یعنی در سؤال کردن کوتاهی کرده و جاهل مقصر است، بفرمائید آیا این زید باید خمس تمام نموّهای متصله این درخت میوه را بدهد، یا خمس همان مقدار از سالی که مقلد حضرت عالی شده و شما قائل به خمس میباشید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زکاْ ما بین دو نصاب واجب نیست پس اگر شماره شترهایی که دارد از نصاب اوّل که پنج است بگذرد تا به نصاب دوم که دهتا است نرسیده، فقط باید زکاْ پنجتای آن را بدهد و همچنیناستدر نصابهای بعد.
- کسی که باید زکاْ گاو وگوسفند وشتر را بدهد، اگر زکاْ آنها را از مال دیگرش بدهد، تا وقتی شماره آنها از نصاب کم نشده، همه ساله باید زکاْ را بدهد و اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اوّل کمتر شوند، زکاْ بر او واجب نیست مثلاً کسی که چهل گوسفند دارد، اگر از مال دیگرش زکاْ آنها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده، همه ساله باید یکگوسفند و اگر از خود آنها بدهد، تا وقتی به چهل نرسیده، زکاْ بر او واجب نیست.
- گوسفند پنج نصاب دارد: اوّل - چهل و زکاْ آن یک گوسفند است وتا گوسفند به چهل نرسد، زکاْ ندارد; دوم - صد وبیست ویک و زکاْ آن دو گوسفند است; سوم - دویست ویک و زکاْ آن سه گوسفند است; چهارم - سیصد ویک و زکاْ آن چهار گوسفند است; پنجم - چهار صد وبالاتر از آن که باید آنها را صدتا صدتا حساب کند وبرای هر صدتای آنها یک گوسفند بدهد ولازم نیست زکاْ را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد، یا مطابق قیمت گوسفند، پول یا جنس دیگر بدهد کافی است.
- گاو دو نصاب دارد: اوّل آن سیتا است، وقتی که شماره گاو به سیرسید، اگر شرائطی را که گفته شد داشته باشد، انسان باید یک گوسالهای که داخل سال دوم شده از بابت زکاْ بدهد و نصاب دوم آن چهل است و زکاْ آن یک گوساله مادهای است که داخل سال سوم شده باشد وزکاْ مابین سی وچهل واجب نیست مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکاْ سیتای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکاْ چهل‌تای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شده بدهد و همچنین هرچه بالا رود، باید یا سیتا سیتا حساب کند یا چهلتا چهلتا یا با سی وچهل حساب نماید وزکاْ آن را به دستوری که گفته شد بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند از نهتا بیشتر نباشد، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سیو چهل حساب کند و برای سیتای آن زکاْ سیتا و برای چهل‌تای آن زکاْ چهلتا را بدهد، چون اگر به حساب سیتا حساب کند، دهتا زکاْ نداده میماند.
- طلا دو نصاب دارد: نصاب اوّل آن بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن 18 نخود است، پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال معمولی است برسد، اگر شرائط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد، انسان باید چهل یک آن را که نه نخود میشود از بابت زکاْ بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکاْ آن واجب نیست. نصاب دوم آن چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمولیمی شود یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود، باید زکاْ تمام 18 مثقال را از قرار چهل یک بدهد و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود، فقط باید زکاْ 15 مثقال آن را بدهد وزیادی آن زکاْ ندارد و همچنین است هرچه بالا رود، یعنی اگر سه مثقال اضافه شود باید زکاْ تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود، مقداری که اضافه شده زکاْ ندارد.
- شتر دوازده نصاب دارد: اوّل - پنج شتر و زکاْ آن یک گوسفند است وتا شماره شتر به این مقدار نرسد زکاْ ندارد; دوم - ده شتر و زکاْ آن دو گوسفند است; سوم - پانزده شتر و زکاْ آن سه گوسفند است; چهارم - بیست شتر و زکاْ آن چهار گوسفند است; پنجم - بیست وپنج شتر و زکاْ آن پنج گوسفند است; ششم - بیست وشش شتر و زکاْ آن یک شتر است که داخل سال دوم شده باشد; هفتم - سی وشش شتر و زکاْ آن یک شتر است که داخل سال سوم شده باشد; هشتم - چهل وشش شتر و زکاْ آن یک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد; نهم - شصت ویک شتر وزکاْ آن یک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد; دهم - هفتاد وشش شتر وزکاْ آن دو شتر است که داخل سال سوم شده باشد; یازدهم - نود ویک شتر و زکاْ آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد; دوازدهم - صد وبیست ویک شتر وبالاتر از آن که باید یا چهلتا چهلتا حساب کند وبرای هر چهلتا یک شتری بدهد که داخل سال سوم شده باشد یا پنجاهتا پنجاهتا حساب کند وبرای هر پنجاهتا یک شتری بدهد که داخل سال چهارم شده باشد، و یا با چهل وپنجاه حساب کند ولیدر هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند یا اگر چیزی باقیمیماند از نهتا بیشتر نباشد مثلاً اگر 140 شتر دارد، باید برای صدتا، دو شتریکه داخل سال چهارم شده وبرای چهلتا، یک شتری که داخل سال سوم شده بدهد.
- نقره دو نصاب دارد: نصاب اوّل آن 105 مثقال معمولی است که اگر نقره به 105 مثقال برسد وشرائط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد، انسان باید چهل یک آن را که 2 مثقال و 15 نخود است از بابت زکاْ بدهد و اگر به این مقدار نرسد، زکاْ آن واجب نیست. نصاب دوم آن 21 مثقال است، یعنی اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود، زکاْ تمام 126 مثقال را به طوری که گفته شد بدهد و اگر کمتر از 21 مثقال اضافه شود، فقط باید زکاْ 105 مثقال آن را بدهد وزیادی آن زکاْ ندارد و همچنین است هرچه بالا رود، یعنی اگر 21 مثقال اضافه شود، باید زکاْ تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود، مقداری که اضافه شده وکمتر از 21 مثقال است زکاْ ندارد بنابر این اگر انسان یک چهلم هرچه طلا ونقره دارد بدهد، زکاتی را که بر او واجب بوده داده وگاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است، مثلاً کسی که 110 مثقال نقره دارد، اگر چهل یک آن را بدهد زکاْ 105 مثقال آن را که واجب بوده داده ومقداری هم برای 5 مثقال آن داده که واجب نبوده است.
- اگر چند نفر باهم شریک باشند هرکدام آنان که سهمش به نصاب اوّل رسیده، باید زکاْ بدهد و بر کسی که سهم او کمتر از نصاب اوّل است زکاْ واجب نیست.
- اگر بعد از آن که زکاْ گندم وجو وخرما وانگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکاْ را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکاْ بمیرد، هریک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکاْ سهم خود را بدهد.
- چنانکه سابقاً گفته شد زکاْ طلا ونقره در صورتی واجب میشود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه طلا ونقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکاْ بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زکاه مابین دو نصاب واجب نیست؛ پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد؛ تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد؛ فقط باید زکاه چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکاه ندارد و همچنین است حکم در نصابهای بعد.
- [آیت الله مظاهری] زکات مابین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوّم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل گوسفند آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوّم که صد و بیست و یک گوسفند است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [امام خمینی] زکات مابین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [آیت الله سیستانی] زکات ما بین دو نصاب واجب نیست ، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد ، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد ، فقط باید زکات چهل گوسفند را بدهد ، و زیادی آن زکات ندارد ، و همچنین است حکم در نصابهای بعد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] زکات مابین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.
- [آیت الله وحید خراسانی] ما بین دو نصاب زکات ندارد پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد فقط باید زکات چهل تای ان را بدهد و زیادی ان زکات ندارد و همچنین است حکم در نصابهای بعد
- [آیت الله خوئی] زکات مابین دو نصاب واجب نیست پس اگر شمار گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده باشد، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است حکم در نصابهای بعد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اول که چهل است بیشتر باشد تا به نصاب دوم که صد و بیست و یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آنها را بدهد و زیادی آنها زکات ندارد و هم چنین است در نصاب های بعد.
- [آیت الله اردبیلی] زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر شماره گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که چهل است بیشتر باشد، تا به نصاب دوم که صد و بیست یک است نرسیده، فقط باید زکات چهل رأس آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و همچنین است در نصابهای بعد.