کسی که بدهکار است ونمی‌تواند بدهی خود را بدهد، چنانچه بتواند کاسبی کند، احتیاط واجب آن است که کسب کند وبدهی خود را بدهد. - رساله آیت الله علوی گرگانی

رساله عملیه آیت الله علوی گرگانی
آدرس: http://www.gorgani.ir

کسی که بدهکار است ونمی‌تواند بدهی خود را بدهد، چنانچه بتواند کاسبی کند، احتیاط واجب آن است که کسب کند وبدهی خود را بدهد.

عنوان مسئله:

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

در نزاع بین بدهکار و طلبکار، بدهکار حاضر به پرداخت بدهی نیست شخصی برای جلوگیری از پیامدهای بعدی پول طلبکار را از جانب خود می‌دهد آیا در این صورت بدهکار برئ‌الذمّه می‌شود؟
شخصی بدهکار است و توان پرداخت بدهی خود را ندارد آیا می‌تواند از پدر خود زکات بگیرد؟
شخصی به مردم بدهکار است، چنانچه هنگام فرا رسیدن سال خمسی از مال او زیاد بیاید، پرداخت بدهی لازم است یا پرداخت خمس و آیا کلاّبر چنین شخصی، خمس واجب است یا خیر؟
بدهی زن مانند کفّاره روزه و کفّاره حج و عمره بر شوهر واجب است؟
اگر کسی بدهی او زیاد شده و از پرداخت آن عاجز است، آیا می‌توان سرقفلی مغازه بدهکار را تصرّف کرد و از این طریق طلب طلبکاران را پرداخت نمود؟
کاسبی کالایی را نسیه فروخته و قرار بوده ظرف مدّت دو ماه پرداخت نماید، بدهکار سر موعد آمده و با فروشنده به توافق رسیدند که چند ماه دیگر پرداخت نماید، لذا سال خمسی فروشنده فرا رسیده، آیا فروشنده باید خمس این طلب را محاسبه نماید یا متعلّق به سال خمسی بعد است یا این که هر زمان طلب را وصول کرد باید خمس آن را پرداخت کند؟
آیا پدر می‌تواند زکات نه‌گانه را به فرزند خود از بابت فی سبیل الّله بدهد و فرزند هم این زکات را برای کفّارات خود مصرف کند یعنی کفّارات بدهکار است آن را بپردازد؟
کسی که مقلّد مرجعی است که می‌گوید، احتیاط واجب آن است که زکات فطره از محلّ خارج نشود در حالی که او مدّت زیادی از محلّ خارج می‌نموده است و الان متوجّه مسئله شده، آیا باید دوباره زکات فطره را بدهد یا این که می‌تواند به مرجعی رجوع کند که احتیاط او مستحبّی است؟
مفاهیم احتیاط واجب و مستحبّ را توضیح فرمائید؟
کسی که در میزان وجوب کفّاره شکّ دارد، چقدر باید بدهد تا برئ الذمّه شود؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله مکارم شیرازی] در قرض مدت دار، چنانچه بدهکار قبل از رسیدن مدت بدهی خود را بدهد آیا طلبکار باید قبول کند؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضامنی که بدون اجازه بدهکار ضامن او شده می تواند بعد از دادن بدهی او برای گرفتن بدهی به بدهکار مراجعه کند؟
[آیت الله نوری همدانی] شخصی بدهکار است و اظهار می‌دارد توان پرداخت ندارم لذا طلبکار شرط می‌کند: چون امکان دارد شما تا یکسال دیگر نتوانید بدهی خود را پرداخت کنید، من هم بدین شرط صبر می‌کنم که مبلغی بدهی را شما امروز به طلا تبدیل کنید رای مثال مشخص گردد به همان مبلغ بدهی شما 10 مثقال طلا بدهکار هستید و یکسال دیگر بدهکار هم باید 10 مثقال طلا بدهد، آیا این عمل شرعی است یا خیر؟
[آیت الله بهجت] اگر فرد متوفّی بدهکار باشد و مال زکوی نیز داشته باشد، امّا اموال دیگر او به قدری نیست که کفاف بدهی او را بدهد، پرداخت زکات او در اولویت قرار دارد یا بدهی او؟
[آیت الله مظاهری] اگر کسی اکنون پول رفتن به حج را دارد ولی به اندازه این پول به دیگران بدهکار است یا وام بدهکار است و پس از بازگشت نیز می تواند بدهی خود را بدهد، در این صورت مستطیع است؟
[آیت الله مکارم شیرازی] شخصی بدهکار است و اظهار می دارد توان پرداخت ندارم، لذا طلبکار می گوید: (چون امکان دارد شما تا یک سال دیگر نتوانید بدهی خود را پرداخت کنید، من به این شرط صبر می کنم که مبلغ بدهی را شما امروز به طلا تبدیل کنید) برای مثال مبلغ بدهی، امروز مساوی 10 مثقال طلاست، و طبق این سخن بدهکار به هنگام پرداخت بدهی باید 10 مثقال طلا بدهد، آیا این کار مشروع است؟
[آیت الله مکارم شیرازی] در ضمانت نقل ذمه چنانچه ضامن بدهی را پرداخت کرد، آیا می تواند بدهی را از بدهکار سابق مطالبه کند؟
[آیت الله خامنه ای] آیا پرداخت خمس برای کسی که مبلغی طلب دارد و به همان میزان بدهکار است ولی قصد دارد مبلغ طلب را به بدهی اختصاص دهد واجب است؟
[آیت الله سبحانی] اگر برای فردی که بدهکار است ضامن شوم ولی بدهکار نتواند بدهی خود را پرداخت کند آیا طلبکار می تواند علاوه بر بدهی، سود و یا جریمه تأخیر را نیز از من مطالبه کند؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] کاسبی تمام اجناس خود را نسیه می خرد و بعد از فروش دین خود را اداء می کند، گاهی پرداخت بدهی او به سال خمسی آینده می افتد به این معنی که سر سال خمسی مقداری پول دارد که باید بدهی خود را با آن در سال آینده بدهد، آیا مبلغی که از فروش کالای نسیه ای بدست آمد. خمس تعلق می گیرد؟ و آیا عین اجناس باقی مانده خمس دارد؟

مسائل مرتبط از این مرجع

به کسی که بدهکار است ونمی‌تواند بدهی خود را بدهد، اگرچه مخارج او بر انسان واجب باشد، می‌شود زکاْ داد مگر قرض در رابطه با نفقه شخص واجب النفقه باشد.
اگر به کسی که بدهکار است ونمی‌تواند بدهی خود را بدهد زکاْ بدهد، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد، می‌تواند آنچه را به او داده بابت زکاْ حساب کند، ولی احتیاط واجب آن است که اگر از آن معصیت توبه نکرده، چیزی را که به او داده بابت زکاْ حساب نکند.
کسی که بدهکار است ونمی‌تواند بدهی خود را بدهد، اگرچه مخارج سال خود را داشته باشد، می‌تواند برای دادن قرض خود زکاْ بگیرد ولی‌باید مالی را که قرض کرده در معصیت خرج نکرده باشد، یا اگر در معصیت خرج کرده، از آن معصیت توبه کرده باشد به شرط آن که از سهم فقرأ به او داده شود. زیرا در سهم غارمین توبه بی‌تأثیر است.
اگر کسی بدون اجازه بدهکار ضامن شود که بدهی او را بدهد، نمی‌تواند چیزی از او بگیرد.
اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند ونمی‌تواند به عاریه‌دهنده بدهد.
اگر کسی بزور بدهکار را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد، کسی که بدهکار را رها کرده، باید او را به دست طلبکار بدهد یا بدهی او را به طلبکار بپردازد.
هر وقت بدهکار بدهی خود را بدهد، طلبکار باید قبول نماید مگر در وقت قرض دادن تأجیل شده باشد در این صورت قبول لازم نیست.
اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه می‌شود ونمی‌تواند تشنگی را تحمّل کند، یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست ولی در هر دو صورت باید برای هر روز یک مدّ گندم یا جو ومانند اینها به فقیر بدهد و احتیاط واجب آن است که بیشتر از مقداری که ناچار است، آب نیاشامد و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، به احتیاط واجب روزه‌هایی را که نگرفته باید قضا نماید.
اگر کسی با اجازه بدهکار ضامن شود که بدهی او را بدهد، می‌تواند مقداری را که ضامن شده از او مطالبه نماید ولی اگر به جای جنسی که بدهکار بوده جنس دیگری به طلبکار او بدهد، نمی‌تواند چیزی را که داده از او مطالبه نماید، مثلاً اگر ده من گندم بدهکار باشد وضامن ده من برنج بدهد، نمی‌تواند برنج را از او مطالبه نماید، امّا اگر خودش راضی شود که برنج بدهد اشکال ندارد.
اگر مخصوصاً برای آن که کار واجبی را ترک کند مسافرت نماید نمازش تمام است اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند پس کسی که بدهکار است اگر بتواند بدهی خود را بدهد وطلبکار هم مطالبه کند چنانچه در سفر نتواند بدهی خود را بدهد ومخصوصاً برای فرار از دادن قرض مسافرت نماید، باید نماز را تمام بخواند و احتیاط مستحبّ آن است که نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند و اگر برای ترک واجب مسافرت نکند، باید نماز را شکسته بخواند.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بروجردی] کسی که بدهکار است و نمی‌تواند بدهی خود را بدهد، چنانچه بتواند کاسبی کند، احتیاط واجب آن است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله خوئی] کسی که بدهکار است و نمی‌تواند بدهی خود را بدهد چنان‌چه بتواند کاسبی کند واجب است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد، چنان چه بتواند کاسبی کند، واجب است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد؛ چنانچه بتواند کاسبی کند؛ واجب است کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد چنانچه بتواند کاسبی کند و برای او حرج نباشد احتیاط واجب این است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله اردبیلی] کسی که بدهکار است و نمی‌تواند بدهی خود را بدهد، اگر کسبی داشته باشد، باید برای پرداخت بدهی خود کسب کند و کسی که کسبی ندارد، چنانچه بتواند کاسبی کند، واجب است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله سیستانی] کسی که بدهکار است و نمی‌تواند بدهی خود را بدهد ، اگر کاسبی برای او آسان باشد ، یا کارش کاسبی باشد ، واجب است کسب کند و بدهی خود را بپردازد ، بلکه در غیر این صورت نیز اگر بتواند کسبی کند که لایق شأنش باشد ، احتیاط واجب آن است که کسب کند و بدهی را بپردازد .
[امام خمینی] کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خود را بدهد اگر کاسب است باید برای پرداخت بدهی خودش کسب کند، و کسی هم که کاسب نیست چنانچه بتواند کاسبی کند، احتیاط واجب آن است که کسب کند و بدهی خود را بدهد.
[آیت الله وحید خراسانی] کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد چنانچه بتواند کاسبی کند و برای او عسر و حرجی نباشد واجب است کسب کند و بدهی خود را بدهد
[آیت الله شبیری زنجانی] کسی که بدهکار است و نمی‌تواند بدهی خود را بدهد، باید کسب کند و بدهی خود را بدهد مگر آن که این کار حرجی یا با هتک حیثیّت وی همراه باشد.

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین