قرض
قرض عبارت است از تملیک کردن مالی به دیگری به این شکل که پرداختن عین آن مال، یا مثل آن و یا قیمت آن بر عهده او باشد. [۱]
اگر گندم، یا چیزی مانند آن را بطور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مال قرض دهنده است.
عنوان مسئله:
اگر گندم، یا چیزی مانند آن را بطور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مال قرض دهنده است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، می‌تواند قرض بدهد یا خیر؟
- اگر کسی مال لقطه را برندارد لکن با دست یا پا جابجا کند آیا مسئول است؟
- حضرتعالی در رساله احکام زکات مسئله 1872 فرموده‌اید: زکات گندم و جو و.... وقتی واجب می‌شود که به مقدار نصاب برسد حال با توجّه به این مسئله، اگر زارعی زراعت داشت ولی برداشت نکرد یا خوب حفاظت نکرد و از بین رفت، خلاصه جمع‌آوری نکرد، آیا زکات واجب است یا خیر؟
- خرید و فروش حلقه یا ساعت طلا یا زنجیر طلا برای استفاده داماد توسط خانواده عروس چه صورت دارد همچنین فروش این زینتها توسط فروشندگان جهت استفاده مردان و یا تولید آنها به همین منظور چگونه است و مالی که از این راه به دست میآید چه حکمی دارد؟
- در منهاج الصالحین آمده است لِکلِّ رِبْح سنْ تَخصّه (مسئله 1218 باب الخمس) معنی این عبارت چیست آیا برای هر ربح و درآمدی که به دست انسان می‌رسد می‌توان یک سال صبر کرد و اگر زیاد آمد خمس آن واجب می‌شود پس کسانی که درآمد تدریجی الحصول دارند مثل کارگرها و کارمندان که عین هیچ مالی یک سال تمام باقی نمی‌ماند آیا از خمس معافند یا اینکه مراد از لِکلِّ رِبْحمنابع مختلف درآمدی است مثل تجارت و زراعت یا دو کارخانه داشتن مثل بافندگی و بازرگانی و...لطفامسئله را توضیح دهید؟
- دختری بعد از عقد رسمی و آشنایی با روحیات شوهر حاضر به عروسی و رفتن به خانه همسر نشده و از دادگاه تقاضای طلاق می‌کند در این خلال وی از خیابان به عنف ربوده و به محلّی مخفی برده می‌شود بعد از تفحّص مشخص می‌شود رباینده همسر او بوده و برای اجبار وی به تمکین و تشکیل زندگی مشترک دست به چنین اقدامی زده است با توجّه به مادّه 621 قانون مجازات اسلامی که مقرّر می‌دارد : (هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصایا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد) بفرمائید : الف - آیا در این ایّام عقدبستگی، نشوز زن صدق می‌کند؟ ب - آیا این کار شوهر جرم و متسحقّ تعزیر شرعی است؟ ج - بر فرض لزوم تعزیر، آیا گذشت دختر و خانوده‌اش بعد از مرافعه، مسقط تعزیر خواهد بود؟
- هرگاه قبل از عقد نکاح طی مذاکرات شفاهی مادر زوجه اظهار نماید: زوجه در کمال صحّت و سلامت به سر می‌برد و عقد طبق (شرط صحّت) واقع می‌گردد امّا پس از عقد نکاح کاشف به عمل میآید زوجه قبل از نکاح به علّت ابتلاء به بیماری زنانگی تحت عمل جرّاحی قرار گرفته و یکی از تخمدانها و لوله رحم خود را از دست داده و همچنین مبتلا به بیماری چسبندگی لوله رحم می‌باشد و پزشک متخصص نیز با ملاحظه وصفیت فوق و معاینه زوجه اظهار می‌نماید با توجّه به مراتب فوق احتمال باروری زوجه بسیار کم می‌باشد با عنایت به فرض مسئله اولاً: آیا خیار تخلف از وصف (صحّت و سلامت) برای زوج ثابت می‌باشد و می‌تواند به استناد آن نکاح را فسخ نماید؟ ثانیاً: چنانچه مادر زوجه خلاف واقع، زوجه را صحیح و سالم توصیف کرده آیا برای زوج خیار تدلیس ثابت می‌باشد و می‌تواند به استناد آن عقد نکاح را فسخ نماید؟ ثالثاً: لازم به ذکر است که زوجه و زوج در ایّام عقد بستگی هستند و هنوز زوجه باکره می‌باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کشاورزی از کشاورز دیگر، بیشتر از حد نصاب، گندم قرض می گیرد. آیا این کشاورز باید زکات گندم قرض گرفته را بدهد یا خیر؟ اگر فرد قرض دهنده، زکات آن ها را داده باشد، چه طور؟
- [امام خمینی] اگر به قرض ربایی جدی ملکی را خرید و پس از چند سال از منافع کسب قرض را پرداخت آیا مالک آن ملک می‌شود یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قرض دهنده و قرض گیرنده چه شرائطی باید داشته باشند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا قرض دادن به شرط اینکه قرض گیرنده هرماه مبلغی به قرض دهنده بدهد، صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعدا یقین کند بخشی از قرضی که گرفته است مال دیگری است، باید آن را به مالک اصلی برگرداند یا قرض دهنده؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی پولی را برای انجام یک کار اقتصادی قرض گرفت، اگر آن کار برای او سودآور باشد، آیا جایز است مبلغی از سود آن را به قرض دهنده بپردازد؟ و آیا جایز است قرض دهنده آن را مطالبه کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا گرفتن قرض ربایی، حتّی در صورت ناچاری و یا مثلاً در مورد کسی که آبرویش در خطر است، حرام است؟
- [آیت الله سبحانی] مبلغی را به عنوان قرض دریافت نمودم و یقین دارم که قرض را پرداخته ام ولی شخص قرض دهنده منکر است وظیفه ام چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی مبلغی را قرض بگیرد و نتواند آن را قبل از آن سال ادا کند، آیا پرداخت خمس آن بر عهده قرض دهنده است یا قرض گیرنده؟
- [آیت الله سبحانی] گر قرض دهنده بگوید علاوه بر ادای قرض یک سوره از قرآن نیز برای من بخوان آیا حکم ربا را دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده، چنانچه بذر مال مالک بوده حاصلی هم که به دست میآید مال اوست و باید مزد زارع ومخارجی را که کرده وکرایه گاو یا وسیله دیگری را که مال زارع بوده و در آن زمین کار کرده به او بدهند، و اگر بذر مال زارع بوده و زراعت هم مال اوست باید اجاره زمین وخرجهایی را که مالک کرده و کرایه گاو یا وسیله دیگری که مال او بوده و در آن زراعت کار کرده به او بدهد.
- اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می‌تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا ونقره باشد، یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد، نمی‌تواند چیزی را که به صاحب مال می‌دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.
- کسی که خمس بدهکار است، اگر با حاکم شرع مصالحه کند، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید و بعد از مصالحه منافعی که از آن به دست میآید مال خود اوست.
- اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد، پولی را که برای‌خریدن زمین داده جز مخارج حساب نمی‌شود، ولی اگر زراعت را بخرد، پولی را که برای خرید آن داده می‌تواند جز مخارج حساب نماید و از حاصل کم کند، امّا بهتر آن است که قیمت کاهی را که از آن به دست میآید، از پولی که برای‌خرید زراعت داده کسر نماید مثلاً اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد وقیمت کاه آن صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را می‌تواند جز مخارج حساب نماید.
- اگر انسان در چند شهر که فصل آن با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوه آنها در یک وقت به دست نمی‌آید گندم یا جو یا انگور داشته باشد و همه آنها محصول یک سال حساب شود، چنانچه چیزی که اوّل می‌رسد به اندازه نصاب یعنی 288 من و45 مثقال کم باشد، باید زکاْ آن را موقعی که می‌رسد بدهد وزکاْ بقیّه را هر وقت به دست میآید ادا نماید و اگر آنچه اوّل می‌رسد به اندازه نصاب نباشد، در صورتی که یقین دارد با آنچه بعد به دست میآید به اندازه نصاب می‌شود باید صبر کند تا محصول بعدی به دست آید، اگر به نصاب رسید زکاْ را بدهد، و اگر یقین ندارد که همه آنها به اندازه نصاب شود، صبر می‌کند تا بقیه آن برسد پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود، زکاْ آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود، زکاْ آن واجب نیست.
- ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته مالک آن نمی‌شود و نمی‌تواند در آن تصرّف کند ولی اگر صاحب پول به گیرنده اذن بدهد که تصرّف در پولش بنماید اگرچه معامله او باطل باشد، قرض گیرنده می‌تواند در آن پول تصرّف بنماید.
- اگر زمینی رابرای زراعت جو،یا گندم اجاره دهد ومال الاجاره را جو یا گندم که معیّن شده بوزن یا به کیل از همان زمین قرار دهد اجاره صحیح نیست.
- اگر حیوان، زراعت یا مال کسی را از بین ببرد چنانچه صاحب حیوان در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد، باید مقداری را که ضرر زده به صاحب مال یا زراعت، بدهد.
- اگر بعد از آن که زکاْ گندم وجو وخرما وانگور واجب شد، زراعت ودرخت را بفروشد باید زکاْ آنها را بدهد.
- اگر ملکی را بر افراد معیّنی مثلاً بر اولاد خود وقف نماید، چنانچه در آن ملک زراعت ودرختکاری کنند و از آن چیزی به دست آورند و از مخارج سال آنان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند بلکه اگر طور دیگری هم از ملک نفع ببرند، مثلاً اجاره آن را بگیرند، باید خمس مقداری را که از مخارج سالشان زیاد میآید، بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر گندم یا بذر دیگری را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست می آید مال قرض دهنده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مال قرض‌دهنده است.
- [امام خمینی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مالِ قرض گیرنده است.
- [آیت الله سبحانی] اگر گندم، یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربائی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست می آید مال قرض دهنده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه گندم یا بذر دیگری را بطور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند حاصلی که از آن بدست می آید مال قرض دهنده است نه قرض گیرنده.
- [آیت الله نوری همدانی] گندم ، یا چیزی مانند آن را بطور قرض ربائی بگیرد وبا آن زراعت کند ، حاصلی که از آن بدست می آید مال قرض دهند ه است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر گندم، یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، احتیاط این است که حاصلی که از آن به دست می آید با قرض دهنده مصالحه نمایند، مگر آن که بر حسب صورت دوم مسأله قبل، قرض دهنده راضی به تصرف قرض گیرنده باشد، بی آنکه رضایت او مبنی بر معامله ربایی باشد که در این صورت، حاصل، مال قرض گیرنده است.
- [آیت الله خوئی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند ظاهر این است که حاصل را مالک می‌شود اگرچه اولی این است که در حاصلی که از آن به‌دست میآید تصرف نکند.
- [آیت الله بهجت] اگر گندم، یا چیزی مانند آن را به‌طور قرض رِبایی بگیرد و با آن زراعت کند، محصولی که از آن به‌دست میآید، مال قرض‌دهنده ا
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربائی بگیرد و با آن زراعت کند؛ حاصلی که از آن به دست می آید مالک می شود و می تواند تصرف کند.