عاریه
عاریه یکی از اقسام عقود است.
اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد، مثلاً ظرف را عاریه دهد که با آن غذا بخورد باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می‌کند بگوید ولی اگر لباس را برای نماز عاریه داده احتیاط واجب آن است که به او بگوید.
عنوان مسئله:
اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد، مثلاً ظرف را عاریه دهد که با آن غذا بخورد باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می‌کند بگوید ولی اگر لباس را برای نماز عاریه داده احتیاط واجب آن است که به او بگوید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کود شیمیایی (سفید و سیاه) اگر نجس شود آیا لباس و بدن را نجس می‌کند یا خیر؟ و در صورت نجاست اگر تا به حال نمیدانسته آیا نمازها و روزههای گذشته نیاز به اعاده دارد یا خیر؟
- اگر لباس امدادگر در مأموریت آلوده به خون و نجس گردد و فقط همان یک دست لباس در دسترس باشد تکلیف نماز خواندن با لباس مذکور چگونه است؟
- اگر در مأموریتی مثل امدادرسانی در زلزله و( وقت شرعی نماز تنگ است و لباس امدادگر نیز نجس است شرایط خواندن نماز چگونه است؟
- لباسی نجس شده داده شد به کسی بشوید اعم از محرم و نامحرم و انسان هم نگوید که لباس نجس است آیا بعد از شستن با لباس می‌شود نماز خواند در صورت منفی بودن بفرمائید نمازهایی را که تا به حال خوانده باید اعاده کند یا خیر؟
- در ماه رمضان فردی عمداغسل نمیکند، تا وقت تنگ شود، سپس تیمّم می‌کند و تا طلوع آفتاب کاری که مبطل طهارت باشد انجام نمیدهد، آیا با تنگی وقت می‌شود با همین تیمّم نماز خواند یا خیر؟
- کسی که در اثر ندانستن مسئله یا اهمال کاری، غسلهای واجب خود را انجام نداده عبادات او مانند نماز و روزهاش چه صورتی دارد؟
- شخصی فرش منزلش نجس است حال شخص مهمان که پای او خیس است میخواهد نماز بخواند آیا اعلام به او واجب است و آیا مسئله اختلافی است؟
- اگر در ضمن عقد معاملات با انسان شرط شود که وضو بگیرد یا غسل کند یا نماز بخواند بیان نمائید آیا از نظر فقهی اولااین شرط صحیح است یا باطل و ثانیاعمل نمودن به شرط فوق چه حکمی (واجب، حرام، مستحبّ، مکروه و یا مباح) دارد؟
- در رساله حضرت آقا در مسئله 612 آمده اگر میّت وصیّت کرده باشد شخص معیّنی بر او نماز بخواند احتیاط واجب آن است که آن شخص از ولیّ میّت اجازه بگیرد.... تا آخر حال اگر وصیّت نکرده باشد آیا باز هم اجازه میخواهد در صورتی که اجازه واجب باشد در هر دو صورت کسی که 5 پسر دارد و 5 دختر از چه کسی باید اجازه بگیرد و اگر اصلاپسر نداشته باشد چطور؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی به نجس و پاکی اهمیت نمیداده، بعد که متوجه می‌شود توبه می‌کند الان دچار وسواس شده و فکر می‌کند همه چیز نجس است. تکلیف چیست؟
- [سایر] آیا برای طهارت داخل یک ظرف نجس با آب لوله کشی، حتماً باید آب از ظرف سرریز شود یا همین که آب به محل متنجس برسد کفایت می‌کند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی با دست نجس مرطوب با دیگران مصافحه می کند، آیا اطلاع دادن به آن ها لازم است؟ و آیا شخصی لباس نجسی را که به کسی عاریه می دهد، آیا باید او را از نجاست لباس مطلع نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا رفت و آمد به منزل شخصی لااُبالی که مقیّد به رعایت نجاست و پاکی نیست و هم غذا شدن با او و خوردن غذا از منزل او جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لباس نجس بعد از ازاله نجاست، در ظرف آب قلیل که از طریق شیر متصل به آب کرّ است زده می شود، آیا پاک می گردد؟
- [سایر] اگر فردی گرسنه باشد و هنگام نماز فرا رسد، در این شرایط آیا بهتر است که ابتدا نماز بخواند یا غذا بخورد؟
- [سایر] اگر فردی گرسنه باشد و هنگام نماز فرا رسد، در این شرایط آیا بهتر است که ابتدا نماز بخواند یا غذا بخورد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر با شراب، کاری کنیم که دیگر مست کننده نباشد، آیا پاک و خوردن آن حلال می‌شود؟ و اگر با مایع پاکی که مست کننده نیست، کاری کنیم که مست کننده شود، آیا نجس و خوردنش حرام می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] دادن لباس به مغازههای لباسشویی، با توجه به این که بسیاری از افرادی که رعایت پاکی و نجاست را نمیکنند، لباس خود را به این مغازهها میدهند، چه صورتی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی عمدا مقدار کمی غذا بخورد، به گونه ای که صورت نماز از بین نرود، آیا نمازش باطل می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود، چنانچه صاحبش آن چیز را در خوردن و آشامیدن استعمال می‌کند بنابر احتیاط واجب نجس شدن آن را باو بگوید، بلکه اگر در کاری هم که شرط آن پاکی است باید خبر دهد.
- فروختن چیز پاکی که نجس شده وآب کشیدن آن ممکن است اشکال ندارد، ولی اگر مشتری آن چیز را برای کاری بخواهد که شرط آن پاک بودن است مثل لباس که میخواهد با آن نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که فروشنده نجس بودن آن را به او بگوید.
- خوردن وآشامیدن چیز نجس حرام است و همچنین است بنابر احتیاط واجب خورانیدن آن به دیگری واما خورانیدن آن به اطفال جائز است اگرچه بنابر احتیاط مستحب ترک آن است و اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد، لازم نیست از او جلوگیری کنند.
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، مثلاً در شک بین سه وچهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده، باید نماز را دوباره بخواند و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده، باید دو رکعت کسری نمازش را بجا آورد و نماز را هم بنابر احتیاط واجب دوباره بخواند.
- اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند وبدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر بگیرد، معصیت کرده است پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر گرفته، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
- چیزی که بر آن تیمّم می‌کند باید پاک باشد و اگر چیز پاکی که تیمّم به آن صحیح است ندارد، بنابر احتیاط واجب نماز را بدون تیمّم بخواند و بعد هم قضای آن را بجا آورد.
- اگر بداند یکی از دو ظرف یا دو لباسی که از هر دوی آنها استفاده می‌کند نجس شده و نداند کدام است، باید از هر دو اجتناب کند ولی اگر مثلاً نمیداند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمیکند و مال دیگری است، از لباس خودش هم بنابر احتیاط لازم اجتناب نماید مگر این که کاملاً از اختیارش خارج باشد.
- نجاست هر چیز از سه راه ثابت می‌شود: اوّل آن که خود انسان یقین کند چیز نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است، لازم نیست از آن اجتناب نماید بنابراین غذا خوردن در قهوه خانهها و مهمان خانه هایی که مردان لا ابالی وکسانی که پاکی ونجس را مراعات نمیکنند در آنها غذا میخورند، اگر انسان یقین نداشته باشد، غذایی را که برای او آوردهاند نجس است اشکال ندارد. دوم آن که کسی که چیزی در اختیار اوست بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوکر یا کلفت بگویند ظرف یا چیز دیگری که در اختیار اوست نجس می‌باشد. سوم آن که دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است و نیز اگر یکنفر عادل هم بگوید چیزی نجس است و از گفته او اطمینان حاصل شود بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد.
- اگر در شب چیزی بخورد که میداند به واسطه خوردن آن، در روز بیاختیار قی می‌کند، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را قضا کند.
- هرگاه لباس پرستار به بول دختر بچه نجس شود، اگرچه روزی یک مرتبه آن را آب بکشد، چنانچه بعد از آن نجس شود، احتیاط واجب آن است که با آن نماز نخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر چیز نجس را برای کاری که شرط ان پاکی است عاریه دهد مثلا ظرف نجس را عاریه دهد که در ان غذا بخورند باید نجس بودن ان را به کسی که عاریه می کند بگوید و اگر لباس نجس را برای نماز خواندن عاریه دهد لازم نیست نجس بودن ان را اطلاع دهد مگر در صورتی که عاریه کننده بخواهد با لباس پاک واقعی نماز بخواند که احتیاط واجب ان است که نجس بودنش را به او اطلاع دهد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد مثلاً ظرف نجس را عاریه دهد که در آن غذا بخورند، باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می کند بگوید. اما اگر لباس نجس را عاریه دهد، لازم نیست نجس بودن آن را بگوید، هر چند بداند عاریه گیرنده با آن نماز می خواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد، مثلا ظرف نجس را عاریه دهد که در آن غذا بخورند، باید نجس بودن آنرا به کسیکه عاریه می کند بگوید، و امّا اگر لباس نجس را برای نماز خواندن عاریه دهد لازم نیست نجس بودنش را اطلاع دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد؛ مثلا ظرف نجس را عاریه دهد که در آن غذا بخورند؛ باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می کند بگوید و اما اگر لباس نجس را برای نماز خواندن عاریه دهد لازم نیست نجس بودنش را اطلاع دهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکیست عاریه دهد مثلاً لباس را عاریه دهد که با آن نماز بخوانند بنا بر احتیاط واجب باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می‌کند اطلاع دهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکیست عاریه دهد، مثلاً ظرف نجس را عاریه دهد که در آن غذا بخورند، باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می‌کند بگوید و امّا اگر لباس نجس را برای نماز خواندن عاریه دهد لازم نیست نجس بودنش را اطّلاع دهد مگر عاریهکننده نجس بودن آن را قبلاً میدانسته و فعلاً فراموش کرده، که باید عاریهدهنده نجس بودن آن را به وی گوشزد کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر چیز نجس را برای کاری که شرط آن پاکی است عاریه دهد مثلاً لباس را عاریه دهد که با آن نماز بخوانند ، باید نجس بودن آن را به کسی که عاریه می کند ، بگوید .
- [آیت الله بروجردی] اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود، چنانچه صاحبش آن چیز را در کاری که شرط آن پاکیست استعمال می‌کند مانند لباس که با آن نماز میخواند واجب است نجس شدن آن را به او بگوید، بلکه اگر در کاری هم که شرط آن پاکیست استعمال نمیکند، بنا بر احتیاط واجب باید نجس شدن آن را به او خبر دهد.
- [آیت الله خوئی] اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود، چنانکه صاحبش آن چیز را در کاری که شرط آن پاکی است استعمال می‌کند، مانند ظروفی که در خوردن و آشامیدن استعمال می‌شود واجب است نجس شدن آن را به او بگوید، و اما مثل لباس، نجس شدن او را لازم نیست بگوید، اگرچه بداند صاحبش با او نماز میخواند، زیرا که پاک بودن لباس در نماز شرط واقعی نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود، چنان چه صاحبش آن چیز را در کاری که شرط آن پاکی و طهارت واقعی است استعمال می کند مثل وضو و غسل، احتیاط واجب آن است که نجس شدن آن را به او بگوید. و اگر در کاری که شرط آن طهارت ظاهری است استعمال می کند مثل لباس نمازگزار، گفتن به او واجب نیست اگر چه مطابق با احتیاط است.