احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود، طلاق رجعی دهد در بین عدّه نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می‌شود، احتیاط مستحبّ آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
عنوان مسئله:
اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود، طلاق رجعی دهد در بین عدّه نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می‌شود، احتیاط مستحبّ آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مرد زن خود را طلاق رجعی دهد و در ضمن عدّه به او رجوع کند سپس وی را طلاق دهد آیا مجددامیتواند بدون محلّل با او ازدواج کند؟
- اگر زنی با شوهری ازدواج کرده و با او عروسی کرد و بعد از طلاق عدّه نگه داشت و با شوهر دوّم ازدواج کرده ولی هم بستر و دخولی صورت نگرفت و طلاق گرفت آیا عدّه دارد و آیا در حکم طلاق او بائن غیر مدخول بها باید نوشت؟
- زنی ازدواج کرده بعد از هشت سال طلاق گرفت و بعد از اتمام عدّه با مردی ازدواج کرده است بعد از عقد و دخول ، شوهر اوّل میگوید دوست دارم با شما ازدواج کنم زن هم قبول میکند با اینکه زن در عقد دیگری است شوهر اوّل از پیش خودش عقد فضولی را میخواند و مهریه را یک میلیون تومان قرار میدهد به زن خبر میدهد و زن هم قبول میکند شروع میکنند به زندگی و بعد از چند روز زن اعتراض میکند که مهریه کم است و اختلاف بر سر مهریه پیدا میکنند بعد از یک سال از هم جدا می‌شوند زن ادّعا میکند من شوهر دارم حال اگر زن از شوهر فعلی طلاق بگیرد می‌تواند با شوهر اوّلی که هشت سال با او زندگی کرده ازدواج کند یا خیر؟
- زیدی برادرش مرحوم شده است و زن برادرش یعنی زن آن مرحوم 53 سال دارد و سیّده نمیباشد و خود زن میگوید که من حدود پنج سال است که اصلابا شوهرم نزدیکی نکردهام و این زن نازا است حالا برادر این مرحوم خواهان ازدواج با زن برادرش می‌باشد زن مرحوم در حال عدّه وفات شوهر است و بالاخره به یکی از دفاتر ازدواج مراجعه میکنند اتّفاقاسر دفتر ازدواج از اینها سئوال میکند در جواب زن میگوید شوهرم دو ماه قبل مرحوم شده است و من سیّده نمیباشم و 53 سال عمر من می‌باشد سر دفتر صیغه عقد را جاری میکند و خودشان میگویند که ما بعد از عقد نزدیکی کردهایم مرد میگوید من جاهل به مسئله بودم هم عقد صورت گرفته و هم نزدیکی آیا حرمت ابدی دارد یا خیر؟
- شخصی مذهب حنفی دارد و همسرش نیز حنفی می‌باشد بعد از مدّتی زنش را به زبان غیر عربی در یک مجلس سه طلاقه بنحو بائن نمود که بنابر مذهب حنفی طلاق واقع شده و زن بر مرد حرام است و احتیاج به محلّل دارد، بعد از این واقعه مرد به خاطر آن که بدون محلّل بتواند همسرش را نکاح کند مذهب شیعه را انتخاب کرد در حالی که زن به مذهب خود باقی است آیا مرد با این حیله می‌تواند با زن مطلّقه خود نکاح کند یا خیر؟
- در مذهب اهل تسنّن اگر شوهر به زنش بگوید تو طالق هستی یا مثل خواهر یا مادر من هستی یا به فرزندش بگوید اگر تو فلان کار را کردی مادرت به من حرام باشد زن از مرد جدا می‌شود، حال بعد از آن که مرد شیعه شده، می‌تواند آن زن را بگیرد و آیا اگر آن زن شیعه گشته و ازدواج کرده بدون نگه داشتن عدّه، ازدواج باطل است یا خیر و به مذهب آنها سه طلاقه در یک مجلس منعقد میگردد، بعد از تشیّع آیا زن و شوهر به یکدیگر حرام ابدی هستند؟
- در سال 1378 ازدواجی بین پسر و دختری صورت گرفته است و از طرف پسر در ضمن عقد ازدواج به دختر وکالت بلاعزل در طلاق طبق شرایطی که در سند ثبت شده داده شده است ولیکن دختر بدون تخلّف شرط از سوی زوج با مراجعه به دادگاه و پزشک قانونی و حیله و نیرنگ بدون اطّلاع و رضایت زوج خود را مطلّقه کرده است بدون در نظر گرفتن حکم قانونی، آیا این طلاق شرعاصحیح است و این زن با توضیحات مذکور می‌تواند با فرد دیگری ازدواج کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن یا شوهر در عده طلاق رجعی یا بائن فوت کند آیا همسر از او ارث می برد؟
- [آیت الله بروجردی] در صورتی که دو نفرِ مستمع صیغه عادل باشند لکن عام و بیسواد باشند، ومُجری صیغه طلاق به آنها بگوید: این صیغه طلاق را گوش کنید و اگر طلاق رجعی باشد به آنها میگوید: رجعیست و اگر بائن است میگوید: بائن است و آنها اجمالاً می‌دانند آن طلاق رجعیست یا بائن، ولی دیگر معانی الفاظ طلاق را نمیفهمند، آیا همین قدر به طور اجمال بدانند طلاق است و رجعیست یا بائن کافیست یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتراما در صور ذیل حکم خواستگاری از زن، با اشاره (تعریض) و تصریح به ازدواج از طرف همسر و یا شخص دیگر نسبت به زن شوهر دار و یا زنی که در دوران عده به سر می برد، مرقوم فرمایید؟ 1- زن شوهردار به عقد دائم یا موقت 2- زنی که در عده طلاق رجعی به سر می برد؟ 3- زنی که در عده بائن (مانند خلع، وفات، فسخ و...) به سر می برد؟ 4- زنی که سه مرتبه طلاق داده شده است و در عده به سر می برد؟ 5- زنی که نه مرتبه طلاق داده شده و بر زوج حرام ابد شده و در دوران عده به سر می برد؟
- [آیت الله بروجردی] طلاق دختر غیر مدخوله که شوهر او با گرفتن نصف مهریه میخواهد طلاق بدهد، آیا میتوان به صیغه طلاق خُلع مطلّقه نمود یا خیر؟ و اگر اجرای صیغه خُلع واقع شد و زن میدانست طلاق غیر مدخوله بائن قطعیست و شوهر نمی‌تواند به زن رجوع نماید، خواست خدعه کند و به آن چه بذل نموده رجوع کند، چه صورت دارد؟ و از طرفی طلاق غیر مدخوله عدّه ندارد و طلاق خُلع مستلزم عدّه است که اگر بخواهد در عدّه رجوع به بذل کند بتواند، آیا در چنین فرضی اجرای صیغه طلاق باید به چه نحو باشد؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی زوجه خود را طلاق خُلعی بدهد در حالتی که زن شِدَّت تمایل را به شوهرش دارد و هیچ گونه کراهتی از طرف زن نیست، چنین طلاقی صحیح است، یا بر میگردد به طلاق رجعی، یا از اصل باطل است و بینونت حاصل نمیشود؟ و بر فرض که طلاق خُلع مذکور قبل از تمام شدن عدّه صحیح باشد، آیا می‌تواند خواهرِ زن را تزویج نماید یا نمی‌تواند؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی زوجه خود را طلاق داده و در حال عدّه عمرو آن زن را به عقد خود درآورده و فعلاً آن زن آبستن شده، تکلیف آن زن برای عدّه چگونه است؟ و طفل ملحق به کدام یک از زوجین است؟ در صورت عدّه نگاه داشتن نفقه آن زن بر عهده زوج اوّل است یا ثانی؟ و زوج اوّل در صورت بودن طلاق رجعی حق مراجعه دارد یا نه؟ و آیا آن زن باید دو عدّه نگاه دارد یا یک عدّه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در طلاق رجعی به جای رجوع در عدّه با زن صیغه موقت کند، پس از پایان عدّه در ضمن آن زمان مدت صیغه هم بگذرد آیا مطلقه رجعیه می تواند با مرد دیگری ازدواج کند یا نیاز به عدّه دیگر دارد؟ اگر در زمان صیغه موقت مدخوله نشده باشد چطور؟
- [آیت الله سیستانی] می دانیم که نکاح خواهر زن در صورتی که خود زن در عده طلاق باشد باطل است و بعد از پایان عدّه عقد با خواهر زن جایز است. حال می خواهم بپرسم در صورتیکه دو خواهر از دو مادر باشد یعنی مادر هر کدام غیر از مادر دیگری باشد در اینصورت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] می دانیم که نکاح خواهر زن در صورتی که خود زن در عده طلاق باشد باطل است و بعد از پایان عدّه عقد با خواهر زن جایز است. حال می خواهم بپرسم در صورتیکه دو خواهر از دو مادر باشد یعنی مادر هر کدام غیر از مادر دیگری باشد در اینصورت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه مردی دو مرتبه زوجه خود را طلاق رجعی داده و در مرتبه سوّم طلاق خُلعی، در صورتی که زن در عدّه رجوع به عوض نماید، آیا زوج می‌تواند در عدّه رجوع کند به او یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً می‌تواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعیبدهند و در بین عدّه بمیرد، شوهر از او ارث میبرد و نیز اگر شوهر در بین عدّه زن بمیرد، زن از او ارث میبرد، ولی اگر بعد از گذشتن عدّه رجعی یا در عدّه طلاق بائن، یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد.
- اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد یا صیغه، تا وقتی که آن زن در عقد اوست نمی‌تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید بلکه همچنین است اگر در عدّه متعه باشد.
- کفن زن بر شوهر است، اگرچه زن ازخود، مال داشته باشد و همچنین اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می‌شود طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد، وچنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد ولیّ شوهر باید از مال او کفن زن رابدهد.
- انسان نمی‌تواند بدون اذن زن خود، با زنهایی که به واسطه شیر خوردن، خواهر زاده یا برادر زاده زن او شدهاند ازدواج کند، و نیز اگر با پسری لواط کند، احتیاط واجب آن است که دختر وخواهر ومادر ومادر بزرگ آن پسر را که رضاعی هستند یعنی به واسطه شیر خوردن، دختر و خواهر و مادر او شدهاند، برایخود عقد نکند و اگر عقدی واقع شده احتیاط واجب آن است که طلاق دهد خصوصاً اگر لواط کننده قبل از بلوغ لواط کرده باشد.
- انسان نمی‌تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده وبرادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنانرا عقد نماید و بعداً زن بگوید به آن عقد راضی هستم، اشکال ندارد.
- زن مسلمان نمی‌تواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی‌تواند با زنهای کافره بطور دائم ازدواج کند ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود ونصاری مانعی ندارد.
- انسان نمی‌تواند با دو خواهر، اگرچه رضاعی باشند یعنی به واسطه شیر خوردن، خواهر یکدیگر شده باشند ازدواج کند، و چنانچه دو زن را عقد کند و بعد بفهمد خواهر بودهاند، در صورتی که عقد آنان در یک وقت بوده هر دو باطل است و اگر در یک وقت نبوده عقد اوّلی صحیح و عقد دومی باطل می‌باشد.
- یک نفر می‌تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف دو نفر وکیل شود وامّا زوج بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود بطور دائم یا غیر دائم عقد کند ولی زن می‌تواند وکیل از زوج در قبول عقد خود بشود و احتیاط مستحبّ آن است که عقد را دو نفر بخوانند.
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق، مرد حقّ ندارد به زن خود رجوع کند یعنی بدون عقد او را به زنی قبول نماید و آن بر پنج قسم است: اوّل - طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد; دوم - طلاق زنی که یائسه باشد یعنی اگر سیّده است بیشتر از شصت سال و اگر سیّده نیست بیشتر از پنجاه سال داشته باشد; سوم - طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد; چهارم - طلاق سوم زنی که او را سه دفعه طلاق دادهاند; پنجم - طلاق خلع ومبارات واحکام اینها بعداً گفته خواهد شد وغیر اینها طلاق رجعی است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن خود را به ترتیبی که در فصل طلاق (مسأله 2531) گفته می‌شود، طلاق رجعی دهد در بین عدّه نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید، ولی در عدّه بائن (که بعداً بیان می‌شود) می‌تواند عقد کند، ولی احتیاط مستحبّ آن است که در عدّه متعه از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود طلاق رجعی دهد، در بین عده نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید، و اگر زنی را متعه کرده باشد و مدت او را بخشیده یا تمام شده باشد، در عده او بنابر احتیاط لازم نباید خواهر او را بگیرد، بلکه در عده طلاق بائن هم که بعداً بیان می‌شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رِجعی دهد، در بین عدّه نمی تواند خواهر او را عقد نماید، بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رِجعی دهد، در بین عدّه نمی تواند خواهر او را عقد نماید، بلکه در عدّه طلاق بائن هم که بعداً بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [امام خمینی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود طلاق رجعی دهد، در بین عده نمی تواند خواهر او را عقد نماید ، بلکه در عده طلاق بائن هم که بعدا بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود ، طلاق رجعی دهد ، در بین عدّه نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید ، ولی در عدّه طلاق بائن می‌تواند با خواهر او ازدواج نماید ، و در عدّه متعه احتیاط واجب آن است که ازدواج نکند .
- [آیت الله خوئی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود طلاق رجعی دهد، در بین عده نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید، ولی در عد طلاق بائن می‌تواند با خواهر او ازدواج نماید و در عدة متعه احتیاط واجب آن است که ازدواج نکند.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می‌شود طلاق رجعی دهد، در بین عدّه نمی‌تواند خواهر او را عقد نماید، بلکه در عدّهی طلاق بائن هم که بعداً بیان می‌شود احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خود داری نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود طلاق رجعی دهد، در بین عده نمی تواند خواهر او را عقد نماید. و اگر زنی را متعه کرده باشد و مدت او را بخشیده یا تمام شده باشد، در عده او بنابر احتیاط لازم نباید خواهر او را بگیرد، بلکه در عده طلاق بائن هم که بعداً بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود ، طلاق رجعی دهد ، در بین عدّه نمی تواند خواهر او را عقد نماید ، بلکه در عدّة طلاق بائن هم که بعداً بیان می شود ، احتیاط مستحب آنست که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید . و اگر زنی را متعه کرده باشد و مدّت او را بخشیده یا تمام شده باشد ، بنابر اقوی در عدّة او می تواند با خواهر او به طور دائم یا موّقت ازدواج کند .