اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
کسی که در شهرها سیاحت می‌کند و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر خانمی در هنگام وقوع زلزله، عذر شرعی داشته باشد؛ بعد از پاک شدن باید نماز آیاتش را بخواند؟
- آیا جایز است کسی کودک نابالغ را برای اینکه به نماز خواندن عادت کند، هر روز بین الطلوعین بیدار کند تا نماز صبح بخواند؟ اگر جایز باشد، آیا فقط برای ولیّ او جایز است یا برای غیر ولیّ هم جایز است؟
- آیا شکار پرنده و حیوانات ، برای سرگرمی و خوشگذرانی جایز است؟ در صورت عدم جواز، آیا نماز را باید تمام بخواند یا شکسته؟
- در وضعیت فعلی که جمعیت حجاج خیلی زیاد است، عده‌ای از ضعفا نمی‌توانند خلف مقام نماز بخوانند و یا مصادف با اذیت طواف کنندگان شده و اطمینان به اتمام نماز ندارند. در این صورت نماز خواندن در فاصله دورتر چه حکمی دارد؟ و آیا لازم است صبر کند و موقعی طواف کند که بتواند نمازش را خلف مقام بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] شخصی در یک شرکت کار می‌کند و همیشه پولهای آن شرکت برای خرید و سایر موارد، در اختیار او است. این شخص مقیّد است هنگام خواندن نماز، هرچه پول و اشیاء از آن شرکت نزد اوست، از خود جداکند و بعد نماز بخواند! او میگوید میخواهم مال غیر در نماز نزد من نباشد، آیا چنین کاری لازم است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا فرد لال میتواند نماز میّت بخواند و بر فرض جواز آیا نمازش اکتفاء از نماز میّت فرد صحیح می‌کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] بیماری که ایستاده نماز میخواند ناگاه در بین نماز احساس سرگیجه و عجز می‌کند آیا میتواند بقیه نماز را به حالت نشسته یا خوابیده بخواند؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی در خانه با کلفتش - که با او محرم نیست - میباشد، به نحوی که صدق خلوت می‌کند، موقع نماز میخواهد نماز بخواند، نماز او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] فردی وضو نداشته است و آب هم در اختیار او بوده امّا تیمم کرده، آیا نماز میّت را می تواند بخواند؟
- [آیت الله بهجت] زنی که ناشزه (نافرمان) شده، در صورتی که در خانه شوهر یا لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته، نماز بخواند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- [سایر] اگر فهم قرآن منحصراً در اختیار اهل بیت علیهمالسلام است چرا قرآن همگان را به تدبر در آیات دعوت می‌کند؟
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به توسعه شهرها و عدم امکان تشخیص دقیق لحظه طلوع فجر، در مورد امساک برای روزه و اقامه نماز صبح، چه باید کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است نماز طواف در پشت مقام ابراهیم علیهالسلام و در نزدیکی مقام باشد؟ اگر کسی با اختیار خود، حدود سی یا چهل متر از مقام فاصله بگیرد و نماز بخواند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که همیشه در وضویش شک می‌کند، چگونه میتواند به مسجد برود و نماز بخواند و به قرائت قرآن کریم و زیارت معصومین(علیهمالسلام) بپردازد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که در سفر به اختیار دیگری است؛ مانند نوکری که با آقای خود مسافرت می‌کند، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخواند و اگر نداند، نماز را تمام بجا می‌آورد و پرسیدن لازم نیست.
- در شهرهای مکه و مدینه و نجف (یا کوفه) و کربلا، تأکید بسیار شده که قصد اقامه ده روز کنند و نماز را تمام بخوانند، ولی تا قصد اقامه نکرده، ظاهراً مانند سایر شهرها باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر کسی با علم و عمد و اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نمازش کم بوده، چنانچه کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده، باید آنچه را از نماز نخوانده بخواند و برای سلام بیجا دو سجده سهو بنماید و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده؛ مثلاً پشت به قبله کرده، باید نماز را دوباره بخواند.
- مسافری که در سفر از وطن خود عبور می‌کند وقتی به حدّ ترخّص وطن رسید، باید نماز را تمام بخواند.
- اگر با توجّه به مسأله شرعی با لباسی که غفلت دارد که از حیوان حرامگوشت است، یا فکر می‌کند از حیوان حرامگوشت نیست نماز بخواند، بنا بر احتیاط مستحب آن نماز را دوباره بخواند؛ اما اگر از روی فراموشی در لباسی که از حیوان حرامگوشت است نماز بخواند، باید آن نماز را دوباره بخواند
- اگر موقعی که سفر میرود شک کند که به حدّ ترخّص رسیده یا نه و بخواهد نماز بخواند، بنا بر احتیاط واجب نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند؛ مگر برگشت به آن جا در وقت نماز چهار رکعتی عرفاً امکان نداشته باشد که باید نماز را تمام بخواند و کفایت می‌کند و در برگشت از سفر نیز اگر شک کند که به حد ترخص رسیده یا نه و بخواهد نماز بخواند، بنا بر احتیاط واجب نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند. چیزهایی که سفر را قطع می‌کند اول: رسیدن به وطن
- حملهدار، یعنی کسی که برای رساندن حاجیها به مکه مسافرت می‌کند، اگر بسیار مسافرت می‌کند باید نماز را تمام بخواند، ولی امروزه که معمولاً بسیار مسافرت نمیکنند نمازشان شکسته است.
- تا انسان میتواند ایستاده نماز بخواند (ولو با تکیه دادن بر چیزی، یا با حرکت کردن بدن) نباید بنشیند؛ مثلاً کسی که در موقع ایستادن بدنش حرکت می‌کند، یا مجبور است به چیزی تکیه دهد یا بدنش را مختصری کج کند، باید به هر طور که میتواند ایستاده نماز بخواند؛ ولی اگر به هیچ قسم نتواند بایستد، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
- کسی که زیاد مسافرت نمیکند، اگر اتفاقاً در شهری یا دهی جنسی دارد که برای حمل آن مسافرتهای پی در پی می‌کند، باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] کسی که در شهرها سیاحت می‌کند و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله بهجت] کسی که در شهرها سیاحت می‌کند و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شهرها سیاحت می‌کند و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که در شهرها سیاحت می‌کند، و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که در شهرها سیاحت می‌کند وبرای خود وطنی اختیار نکرده باید نماز را تمام بخواند، و احتیاط مستحب آن است که جمع نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در شهرها سیاحت می کند و برای خود وطنی اختیار نکرده باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که در شهرها سیاحت می کند، و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در شهرها سیاحت می کند و برای خود وطنی اختیار نکرده باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در شهرها سیاحت می کند و برای خود وطنی اختیار نکرده؛ باید نماز را تمام بخواند.
- [امام خمینی] کسی که در شهرها سیاحت می کند و برای خود وطنی اختیار نکرده، باید نماز را تمام بخواند.