دینار شرعی
سكه طلا به وزن يك مثقال شرعی (6 / 3 گرم)
اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده‌اند، سهم هر کدام آنها که به بیست دینار شرعی برسد، باید خمس آن را بدهد.
عنوان مسئله:
اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده‌اند، سهم هر کدام آنها که به بیست دینار شرعی برسد، باید خمس آن را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در یک شرکت تعاونی با تعدادی عضو که مالک یک معدن است، اگر بعضی از اعضا، خمس سهم خود را که به حدّ نصاب شرعی رسیده است، ندهند، آیا ادامه شراکت جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مستخرجین نمک شامل احکام معدن هستند و باید یک پنجم تولیدات خود را بعنوان خمس پرداخت کنند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: از شرایط وجوب خمس در معادن این است که شخص یا اشخاصی با مشارکت با یکدیگر آن را استخراج کنند، مشروط بر اینکه سهم هر یک به حد نصاب برسد و آنچه استخراج شده، ملک آنها شود، و معادنی که دولت استخراج می کند، نظر به اینکه ملک خاص شخص یا اشخاص نیست، بلکه ملک جهت است لذا شرط وجوب خمس را دارا نیست و در نتیجه جایی برای وجوب خمس بر دولت و حکومت باقی نمی ماند، و این استثنایی بر وجوب خمس در معدن نیست. بله، معادنی که توسط شخص خاصی یا با مشارکت اشخاص با یکدیگر استخراج می شود، خمس در آن واجب است، مشروط بر اینکه آنچه آن شخص استخراج کرده و یا سهم هر یک از اشخاصی که با مشارکت با یکدیگر اقدام به استخراج کرده اند، بعد از کم کردن هزینه های استخراج و تصفیه، به مقدار بیست دینار طلا یا دویست درهم نقره یا معادل قیمت یکی از آن دو باشد.
- [سایر] آیا مرد میتواند سهم سادات را به همسر و فرزندان سید خود بدهد، تا در مخارجی که بر عهده مرد نیست، به مصرف برسانند؟
- [آیت الله خوئی] یک نفر طلبهای که مجاز و مقلد است به یک نفر مجتهد اعلم که در اخذ سهم امام علیه السلام استحقاق را شرط نمیداند بلکه اشتغال و خدمت را کافی میداند، ولی کسی که سهم میدهد مجتهد آن شخص استحقاق را در اخذ و ردّ سهم مبارک ملاک میداند آیا در این صورت طلبه فوق الذکر میتواند از آن شخص سهم بگیرد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی هدیهای بدهد یا مخارجی کند که مطابق شأن و منزلت او باشد، این گونه مخارج، خمس ندارد و جزء مؤونه شخصی حساب می‌شود. سؤال این است که ملاک در تشخیص شأن افراد چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، میتواند قرض بدهد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] تعداد دوازده نفر از مؤمنین توافق کرده اند که هریک از آنان هرماه مثلاً بیست دینار در صندوقی بریزند، و در هر ماه یک نفر آن مبلغ را برداشته و به مصرف هزینه های شخصی خود برساند، که بعد از دوازده ماه نوبت به آخرین نفر خواهد رسید، بدین معنی که او آنچه را در این مدت پرداخته که مقدار آن دویست و چهل دینار می شود، برمی دارد، آیا خمس بر او واجب است یا اینکه جزء مؤونه وی محسوب می شود؟ اگر این فرد سال خمسی معیّنی داشته باشد و مقداری از پولی که دریافت شده، پس از پایان سال نزد او بماند، آیا جایز است برای این قسمت از آن مبلغ، سال خمسی معیّنی قرار دهد تا از لزوم پرداخت خمس آن رهایی یابد؟
- [آیت الله خامنه ای] به اتفاق چند نفر از دبیران پنج سال است که یک صندوق قرض الحسنه تشکیل داده ایم به این صورت که هر ماه به ازای هر سهم عضویت پنج هزار تومان به حساب صندوق واریز می کنیم و از مجموع این پول ها و اقساط وام های قبل به قید قرعه به یک نفر وام می دهیم آیا این وام ها اشکال شرعی ندارند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نصاب معدن بیست دینار شرعی است، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده به بیست دینار شرعی برسد، باید خمس آن را بدهد، در تبدیل دینار شرعی به اوزان کنونی آرای چندی ارائه شده است: مشهور؛ دینار شرعی را 34 مثقال معمولی طلا دانسته، در نتیجه نصاب معدن 15 مثقال معمولی طلا یعنی تقریبا 69 / 1 گرم خواهد بود، ولی همچنان که در مسأله 1904 خواهد آمد، دینار شرعی ظاهراً بیش از این مقدار بوده، لذا نصاب معدن از مقدار فوق بیشتر است، نصاب معدن بنا بر یک نظر، تقریبا 84 / 7 گرم طلا و بنا بر نظر دیگر، تقریبا 89 / 3 گرم طلا میباشد، ولی بهتر است بر طبق قول مشهور عمل شود.
- اگر به واسطه غوّاصی، یعنی فرو رفتن در دریا، لؤلؤ و مرجان یا جواهر دیگری بیرون آورند، روییدنی باشد یا معدنی، چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای بیرون آوردن آن کرده‌اند قیمت آن به حدّ نصاب برسد، باید خمس آن را بدهند و نصاب آن بنا بر احتیاط واجب یک دینار شرعیست که بنا بر مشهور 18 نخود طلا (تقریبا 3 / 4 گرم) میباشد ولی در مسأله 1904 خواهیم گفت که مقدار دینار شرعی بیشتر بوده، بنا بر یک نظر تقریبا 4 / 24 گرم و بنا بر نظر دیگر تقریبا 4 / 46 گرم میباشد، ولی بهتر است بر طبق قول مشهور عمل شود.
- اگر بدون فرو رفتن در دریا، به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد و بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده قیمت آن به یک دینار شرعی برسد، باید خمس آن را بدهد، ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر به دست آورد، در صورتی باید خمس آن را بدهد که آنچه را بدست آورده به تنهایی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید، که در این صورت لازم نیست که قیمت آن به یک دینار شرعی برسد.
- اگر نداند قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده به بیست دینار شرعی میرسد یا نه، خمس ندارد، هر چند احتیاط مستحبّ آن است که به وزن کردن یا از راه دیگر قیمت آن را معلوم کند.
- اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن یک دینار شرعی یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، چنانچه از مؤونه سال زیاد بیاید خمس آن واجب است هر چند قیمت آن به یک دینار شرعی هم نرسد. × × ×
- اگر به صورت کسی سیلی یا چیز دیگر بزند به طوری که صورت او سرخ شود باید یک دینار و نیم شرعی بدهد و اگر کبود شود سه دینار و اگر سیاه شود، باید شش دینار بدهد، ولی اگر جای دیگر بدن کسی را به واسطه زدن، سرخ یا کبود یا سیاه کند، باید نصف آنچه را که گفته شده بدهد، درباره مقدار دینار شرعی در مسأله 1904 توضیح داده شد.
- اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود و اتّفاقاً جواهری به دستش آید، در صورتی که به یک دینار شرعی برسد و قصد کند که آن چیز ملکش باشد، باید خمس آن را بدهد.
- اگر از رودخانههای بزرگ - مانند دجله و فرات و کارون - جواهری بیرون آورد که قیمت آن به یک دینار شرعی برسد (خواه آن را با فرو رفتن یا با اسبابی بدون فرو رفتن بیرون آورد) چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل میآید، باید خمس آن را بدهد.
- کفاره نزدیکی در حال حیض صدقه دادن به فقیر است، به این ترتیب که: اگر شماره روزهای حیض زن به سه قسمت تقسیم شود، کفاره نزدیکی در قسمت اول آن: یک دینار شرعی (حدود 22 نخود طلای سکهدار) (2) و در قسمت دوم: نیم دینار (حدود 11 نخود) و در قسمت سوم: ربع دینار (حدود پنج نخود و نیم) است؛ مثلاً زنی که شش روز خون حیض میبیند، اگر شوهرش در شب یا روز اول و دوم با او جماع کند، یک دینار شرعی و در شب یا روز سوم و چهارم نیم دینار و در شب یا روز پنجم و ششم ربع دینار بدهد و بهتر آن است که در قسمت سوم هم نیم دینار بدهد و از آن بهتر آن است که در هر سه قسمت یک دینار بدهد و اگر نتواند کفاره بدهد، به یک مسکین صدقه بدهد.
- کسی که کسبش غوّاصی یا بیرون آوردن معدن است، اگر خمس آنها را بدهد و چیزی از مخارج سالش زیاد بیاید، لازم نیست دوباره خمس آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده اند اگر سهم هر کدام آنها به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده‌اند، قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، اگر چه سهم هر کدام آنها این مقدار نباشد، بنا بر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند؛ چنانچه قیمت سهم هر کدام به 15 مثقال طلای مسکوک برسد باید خمس آن را بدهند و در غیر این صورت سهم هر کدام از منافع کسب حساب می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر چند نفر از معدن چیزی بیرون اورند چنانچه قیمت ان به پانزده مثقال طلای مسکوک برسد اگر چه سهم هر کدام انها این مقدار نباشد بعد از کم کردن مخارجی که کرده اند بنابر احتیاط باید خمس ان را بدهند
- [آیت الله نوری همدانی] اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند ، چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده اند ، اگر سهم هر کدام آنها به 105 مثقال نقرة سکّه دار یا 15 مثقال طلای سکّه دار برسد ، باید خمس آن را بدهند .
- [آیت الله سبحانی] اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، چنانچه بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده اند، اگر سهم هر کدام آنها به 105 مثقال نقره سکّه دار یا 15 مثقال طلای سکّه دار برسد، باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، چنانچه قیمت آن به 15 مثقال طلا برسد، اگرچه سهم هرکدام آنها این مقدار نباشد، باید خمس آن را بدهند بنابر احتیاط واجب.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، چنانچه قیمت آن به 15 مثقال طلا برسد اگر چه سهم هر کدام آنها این مقدار نباشد، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چند نفری چیزی از معدن بیرون آورند، چنانچه سهم هر کدام آنها به 15 مثقال طلا برسد باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نصاب معدن (15) مثقال طلا می باشد، اگر مقدار معدن استخراج شده به مقدار مذکور برسد مستحب است خمس آن را بدهد هرچند اگر مخارج آن را کسر کند از حد نصاب کمتر شود. و اگر مقدار معدن استخراج شده بعد از کسر مخارجی که صرف آن شده به حد نصاب مذکور برسد واجب است خمس آن را بدهد.