مقعد
دبر به ضم دال و باء به مقعد یا مخرج غائط و مدفوع گفته می شود.
اگر در هنگام شستشوی مقعد در دستشویی آب به جاهای دیگر بریزد چه حکمی دارد و نیز دستها بعد از آن پاک است یا خیر ، توضیح دهید؟
خوشبختانه امروزه در اکثر سرویس های بهداشتی، آب لوله کشی وجود دارد که حکم آب کر را دارد. در صورتی که با این آب مخرج غائط (مقعد) را بشویند بعد از برطرف شدن عین نجاست، بدن و دست انسان و هر جایی که این آب برسد پاک می شود مگر جایی که در آن عین نجاست وجود داشته باشد. بنا براین در چنین دستشویی هایی تمام آب ها ورطوبت هایی که در هنگام شستشوی مقعد به کف دستشویی می ریزد اگر در آن عین نجاست وجود نداشته باشد پاک است. همچنین در صورتی که با آب قلیل (آب آفتابه) مخرج غائط (مقعد) را طوری بشویند، که ذره ای مدفوع نماند، ( باقی ماندن رنگ و بوی آن مانعی ندارد)، مخرج غائط پاک شده و دوباره شستن لازم نیست‏. [1] این آب با پنج شرط پاک است: اول: آن که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم: نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. سوم: نجاست دیگری مثل خون، با بول یا غائط بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّه‏های غائط در آب پیدا نباشد. پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد. [2] بنابراین اگر انسان علم به نجس بودن آبهایی که در کف دستشویی ریخته است نداشته باشد ، تمام آب ها و رطوبت های کف دستشویی پاک است. هم چنین اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل، آب بکشند، اطراف آنجا که متّصل به آن است و معمولًا موقع آب کشیدن، آن جا نجس می‏شود (در صورتی که آبی که برای پاک شدن محل نجس می‏ریزند به آن اطراف جاری شود) با پاک شدن جای نجس پاک می‏شود. و هم چنین است اگر چیز پاکی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب کشیدن یک انگشت نجس، روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاک شدن انگشت نجس، تمام انگشتها پاک می‏شود.[3] در مسأله دیگری آمده است: کسی که چیزی را با دست خود آب می‏کشد (اگر دست و آن چیز با هم آب کشیده شود بعد از پاک شدن آن چیز دست او هم پاک می‏شود.[4] برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به: 1. سؤال 2047 (سایت: 2096) ، نمایه: نجس شدن دمپایی در دستشویی و سرایت آن. 2. سؤال 2531 (سایت: 2661) ، نمایه: نجس نشدن کف پا در دستشویی. 3. سؤال 2532 (سایت: 2662) ، نمایه: ترشح آب کر. [1] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 60، مسأله 67 ،(اقتباس) [2] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 42، مسأله 27. [3] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 111،مسأله 174. [4] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 128، مسأله 213.
خوشبختانه امروزه در اکثر سرویس های بهداشتی، آب لوله کشی وجود دارد که حکم آب کر را دارد. در صورتی که با این آب مخرج غائط (مقعد) را بشویند بعد از برطرف شدن عین نجاست، بدن و دست انسان و هر جایی که این آب برسد پاک می شود مگر جایی که در آن عین نجاست وجود داشته باشد. بنا براین در چنین دستشویی هایی تمام آب ها ورطوبت هایی که در هنگام شستشوی مقعد به کف دستشویی می ریزد اگر در آن عین نجاست وجود نداشته باشد پاک است. همچنین در صورتی که با آب قلیل (آب آفتابه) مخرج غائط (مقعد) را طوری بشویند، که ذره ای مدفوع نماند، ( باقی ماندن رنگ و بوی آن مانعی ندارد)، مخرج غائط پاک شده و دوباره شستن لازم نیست‏. [1] این آب با پنج شرط پاک است: اول: آن که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم: نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. سوم: نجاست دیگری مثل خون، با بول یا غائط بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّه‏های غائط در آب پیدا نباشد. پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد. [2] بنابراین اگر انسان علم به نجس بودن آبهایی که در کف دستشویی ریخته است نداشته باشد ، تمام آب ها و رطوبت های کف دستشویی پاک است. هم چنین اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل، آب بکشند، اطراف آنجا که متّصل به آن است و معمولًا موقع آب کشیدن، آن جا نجس می‏شود (در صورتی که آبی که برای پاک شدن محل نجس می‏ریزند به آن اطراف جاری شود) با پاک شدن جای نجس پاک می‏شود. و هم چنین است اگر چیز پاکی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب کشیدن یک انگشت نجس، روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاک شدن انگشت نجس، تمام انگشتها پاک می‏شود.[3] در مسأله دیگری آمده است: کسی که چیزی را با دست خود آب می‏کشد (اگر دست و آن چیز با هم آب کشیده شود بعد از پاک شدن آن چیز دست او هم پاک می‏شود.[4] برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به: 1. سؤال 2047 (سایت: 2096) ، نمایه: نجس شدن دمپایی در دستشویی و سرایت آن. 2. سؤال 2531 (سایت: 2661) ، نمایه: نجس نشدن کف پا در دستشویی. 3. سؤال 2532 (سایت: 2662) ، نمایه: ترشح آب کر. [1] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 60، مسأله 67 ،(اقتباس) [2] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 42، مسأله 27. [3] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 111،مسأله 174. [4] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 128، مسأله 213.
عنوان سوال:
اگر در هنگام شستشوی مقعد در دستشویی آب به جاهای دیگر بریزد چه حکمی دارد و نیز دستها بعد از آن پاک است یا خیر ، توضیح دهید؟
پاسخ:
خوشبختانه امروزه در اکثر سرویس های بهداشتی، آب لوله کشی وجود دارد که حکم آب کر را دارد. در صورتی که با این آب مخرج غائط (مقعد) را بشویند بعد از برطرف شدن عین نجاست، بدن و دست انسان و هر جایی که این آب برسد پاک می شود مگر جایی که در آن عین نجاست وجود داشته باشد. بنا براین در چنین دستشویی هایی تمام آب ها ورطوبت هایی که در هنگام شستشوی مقعد به کف دستشویی می ریزد اگر در آن عین نجاست وجود نداشته باشد پاک است. همچنین در صورتی که با آب قلیل (آب آفتابه) مخرج غائط (مقعد) را طوری بشویند، که ذره ای مدفوع نماند، ( باقی ماندن رنگ و بوی آن مانعی ندارد)، مخرج غائط پاک شده و دوباره شستن لازم نیست. [1] این آب با پنج شرط پاک است: اول: آن که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم: نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. سوم: نجاست دیگری مثل خون، با بول یا غائط بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّههای غائط در آب پیدا نباشد. پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد. [2] بنابراین اگر انسان علم به نجس بودن آبهایی که در کف دستشویی ریخته است نداشته باشد ، تمام آب ها و رطوبت های کف دستشویی پاک است. هم چنین اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل، آب بکشند، اطراف آنجا که متّصل به آن است و معمولًا موقع آب کشیدن، آن جا نجس می‌شود (در صورتی که آبی که برای پاک شدن محل نجس میریزند به آن اطراف جاری شود) با پاک شدن جای نجس پاک می‌شود. و هم چنین است اگر چیز پاکی را پهلوی چیز نجس بگذارند و روی هر دو آب بریزند. پس اگر برای آب کشیدن یک انگشت نجس، روی همه انگشتها آب بریزند و آب نجس به همه آنها برسد، بعد از پاک شدن انگشت نجس، تمام انگشتها پاک می‌شود.[3] در مسأله دیگری آمده است: کسی که چیزی را با دست خود آب میکشد (اگر دست و آن چیز با هم آب کشیده شود بعد از پاک شدن آن چیز دست او هم پاک می‌شود.[4] برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به: 1. سؤال 2047 (سایت: 2096) ، نمایه: نجس شدن دمپایی در دستشویی و سرایت آن. 2. سؤال 2531 (سایت: 2661) ، نمایه: نجس نشدن کف پا در دستشویی. 3. سؤال 2532 (سایت: 2662) ، نمایه: ترشح آب کر. [1] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص: 60، مسأله 67 ،(اقتباس) [2] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص: 42، مسأله 27. [3] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص: 111،مسأله 174. [4] - توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص: 128، مسأله 213.
- [آیت الله سیستانی] ترشحات آب کر بعد از برخورد به کاسه دستشوئی پاک است یا نجس ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا بعد از پاک شدن بدن در حمام یا دستشویی قسمتهای داخلی آن مکانها نیز پاک می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] در هنگام شستشوی لباس با آب متصل به کر، آبی که موقع فشار دادن لباس از آن خارج می شود، چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا محل خون بواسیر که با مدفوع خارج می شود بعد از شستن پاک می شود؟ در صورتی که بعد از شستن محل، بیرون مقعد دستمال بگذاریم و خونی نشود چون هر دفعه هنگام اجابت مزاج با مدفوع خون زیادی می آید آیا آبِ بعد از شستن محل پاک است یا نجس؟
- [سایر] اگر چیزی که به بول نجس شده را زیر آب لوله کشی که متصل به کر است بگیریم و بدون اینکه آب را قطع و وصل کنیم عین نجاست برطرف شود و بعد از آن نیز آب روی متنجس بریزد آیا پاک می شود؟یا حتماً باید بعد از برطرف شدن نجاست آب را جدا کنیم و دوباره بریزیم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر نجاستی در اطراف یا داخل کاسه دستشویی باشد و آن جا با آب کریا قلیل شسته شود ولی عین نجاست باقی بماند، آیا آن قسمتی که عین نجاست در آن نیست و آن آب به آنجا رسیده، پاک است یا نجس؟
- [آیت الله بهجت] آیا همین اندازه که لباس را زیر شیر متصل به لوله ی شهری آب کشی کنیم (زیر شیر بگیریم) لباس پاک می شود، یا باید غساله ی آن را خارج کرد؟ آیا باید آب به همه ی جاهای لباس برسد؟ اگر هنگام شست و شوی، آب ترشح کند و به لباس یا بدن برسد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد آب وضو را در قسمت جلوی دست بریزد، وضویش صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] آیا ضرر میزند در شرائط مباشرت، این که آب را بر دست متوضی، دیگری بریزد؟
- [سایر] آیا کف پا کسانی که وارد دستشویی می شوند و خارج می شوند پاک است یا نجس؟ آیا شروط اثبات نجاست بر آن صدق می کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر دست را تَر کند و به صورت و دستها بکشد کافی نیست مگر اینکه تَری دست به قدری باشد که آب جاری شود و از دست بریزد.
- [آیت الله اردبیلی] آب فوّاره اگر متصل به کُر باشد، بنابر احتیاط آب نجس را در صورتی پاک می‌کند که با آن مخلوط شود، ولی اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمیکند، مگر این که فواصل قطرات کم باشد و آب با فشار به گونهای بریزد که متصل به حساب آید و با آب نجس مخلوط شود که در این صورت کفایت می‌کند.
- [آیت الله مظاهری] در تیمّم باید پیشانی و کف دستها و پشت دستها پاک باشد و اگر نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد، باید با همان وضع تیمّم کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد؛ چنانچه تغییر آب چاه از بین برود پاک می شود.
- [امام خمینی] اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن، آب دیگری ندارد باید تیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است. و اگر آب مباح دیگری دارد چنانچه در آن ظرف غصبی، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف، آب به صورت و دستها بریزد وضویش باطل است، ولی اگر با کف دست، آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است، اگرچه از جهت تصرف در ظرف غصبی، فعل حرام، مرتکب شده است، و وضوی او از ظرف طلا و نقره، به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن، آب دیگری ندارد باید تیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است. و اگر آب مباح دیگری دارد چنانچه در آن ظرف غصبی، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف، آب به صورت و دستها بریزد وضویش باطل است، ولی اگر با کف دست، آب را از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است. اگرچه از جهت تصرف در ظرف غصبی، فعل حرام مرتکب شده است، و وضوی او از ظرف طلا و نقره، به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر آب وضو در ظرف غصبی یا طلا یا نقره باشد و غیر از آن ، آب دیگری ندارد باید تیمم کند و اگر وضو بگیرد در ظرف غصبی باطل است و در ظرف طلا یا نقره بنابر احتیاط واجب باید تیمم کند و اگر آب دیگری دارد چنانچه در ظرف غصبی یا طلا و نقره وضوی ارتماسی بگیرد یا با آنها آب را به صورت و دستها بریزد ، وضوی او به احتیاط واجب باطل است و در صورتی که با مشت یا چیز دیگر ، آب را از آنها بردارد و به صورت و دستها بریزد ، وضوی او صحیح است هر چند به وسیلة آب برداشتن ، مرتکب معصیت شده است .
- [آیت الله جوادی آملی] .آب فواره, اگر متصل به کُر باشد و با آب نجس شده ممزوج شود, آن را پاک می‌کند؛ ولی اگر قطره قطره روی آب نجس شده بریزد, آن را پاک نمیکند, هرچند با آن ممزوج شده باشد. در صورتی که قبل از قطره قطره شدن با آب نجس شده ممزوج گردد, آب متنج?س را پاک می‌کند.
- [آیت الله خوئی] اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد، یا چیز نجس به آن برسد نجس می‌شود. ولی اگر با فشار روی چیز نجس بریزد، مقداری که به آن چیز میرسد نجس است و مقداری که به آن چیز نرسیده پاک است.
- [آیت الله سیستانی] اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد ، یا چیز نجس به آن برسد نجس می‌شود . ولی اگر از بالا روی چیز نجس بریزد ، مقداری که به آن چیز میرسد نجس است، و مقداری که به آن چیز نرسیده پاک است .