مسئله "ولایت فقیه" به مفهوم زمامداری جامعه اسلامی از سوی کسی که به مقام اجتهاد در فقه رسیده، از دیدگاه برخی، امری جدید در تاریخ اندیشه اسلامی است و قدمت آن کمتر از دو قرن می باشد. اینان ادّعا می کنند، هیچ یک از فقهای شیعه و سنّی این مطلب را مورد بررسی قرار نداده اند که فقیه علاوه بر حقّ فتوا و قضاوت از آن جهت که فقیه است، حقّ حاکمیت و رهبری بر کشور یا کشورهای اسلامی یا تمام کشورهای جهان را نیز دارا می باشد، اما اگر نظری هرچند گذرا به پیشینه اندیشه اسلامی در این ساحت بیندازیم، خواهیم دید در فرهنگ شیعی این امر که در عصر غیبت اداره جامعه از سوی شارع مقدس بر عهده فقیهان عادل گذاشته شده، امری مسلّم و بی تردید بوده است و از این رو، به جای بحث در اصل این مطلب بیشتر به دستاوردها و لوازم آن پرداخته و آنها را مورد تحقیق قرار داده اند. سخنان فقیهان بزرگ جهان اسلام؛ مانند شیخ مفید از پذیرش اصل ولایت فقیه - و این که فقیهان متکفّل زمامداری امور جامعه اسلامی در عصر غیبت از سوی امامان معصوم (ع) هستند -، حکایت دارد و این کلمات گهربار که بیش از هزار سال از تاریخ آن می گذرد، همچنان می درخشد.
