آیا می توانید سیر مطالعاتی تاریخ اسلام را برای من بیان کنید؟

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

ایشان از تلاشگران در عرصه فرهنگ و مترجم قرآن می باشند.

پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پس از بیست و سه سال دعوت و مجاهدت و ابلاغ پیام الهی و پس از فراز و نشیب‌های فراوان در راه انجام رسالت بزرگ خویش، سرانجام در روز دوشنبه، بیست و هشتم ماه صفر یازدهم هجرت [۱] (در تاریخ وفات پیامبر اکرم احتمال زیادی بیان شده است و این بنابر قول مشهور علمای شیعه است) [۲] [۳] پس از چهارده روز بیماری [۴] و کسالت، رحلت فرمودند و در هجرۀ مسکونی خویش در جوار مسجدی که تاسیس کرده بود، به خاک سپرده شد.

«محمدجواد مشکور» در سال ۱۲۹۷ ش در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. وی مورخ و استاد ادبیات و علوم انسانی می‌باشد.

استاد معظم حضرت آیت الله سبحانی در ۲۸ شوال المکرم۱۳۴۷ق(۲۰ فروردین ۱۳۰۸ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود.پدر بزرگوار ایشان زاهد وارسته، مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد حسین سبحانی خیابانی است.

محمد بن محمد بن حسن طوسی مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷-۶۷۲ق.) حکیم و متکلم قرن هفتم قمری است. درباره مذهب خواجه نصیر، اقوال مختلفی وجود دارد؛ هرچند شواهد زیادی مبنی بر اثناعشری بودن او در دست است. خواجه نصیر نویسنده کتاب‌ها و رساله‌های بسیاری در علوم اخلاق، منطق، فلسفه، کلام، ریاضیات و نجوم است. اخلاق ناصری، اوصاف‌ الاشراف، اساس الاقتباس، شرح الاشارات، تجرید الاعتقاد، جامع الحساب و کتاب مشهور زیج ایلخانی و تذکرة فی علم الهیئة در علم نجوم از آثار مهم و مشهور او هستند. او همچنین رصدخانه مراغه و نیز کتابخانه مراغه را با بیش از ۴۰۰،۰۰۰ جلد کتاب بنا نهاد.

آسْتانِ قُدْسِ رَضَوی؛ حرم امام رضا (ع) و مجموعه مکان‌های وابسته به آن، موقوفات و تشکیلات اداری تابع که بیشترین بخش آن در شهر مشهد واقع شده است. نخستین بنای حرم امام رضا (ع)، به دست مأمون عباسی در زمان زندگانی امام(ع) ساخته شد و بعد از آن، دیگران در دوره‌های مختلف به تکمیل و تجدید بنای آن پرداختند.

«محمدجواد مشکور» در سال ۱۲۹۷ ش در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. وی مورخ و استاد ادبیات و علوم انسانی می‌باشد.

جامعة المصطفی العالمیة نهادی علمی و بین‌المللی با هویت حوزوی است که با هدف گسترش علوم اسلامی و تربیت طلاب غیرایرانی تشکیل شده است. این مرکز در سال ۱۳۸۶ش با تلفیق «سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیه خارج از کشور» و «مرکز جهانی علوم اسلامی» با دستور آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده و رویکرد آن آموزشی، پژوهشی و تربیتی است. جامعه المصطفی دارای ۱۷۰ واحد تابعه است و در ۶۰ کشور واحد آموزشی دارد. بنابر اعلام این مرکز تا سال ۱۳۹۴ شمسی تعداد ۵۰۰۰۰ نفر در این مرکز مشغول به تحصیل بوده، که تعداد ۲۵۰۰۰ نفر فارغ‌التحصیل شده‌اند. مرکز توسط هیئت اُمنا و زیر نظر دفتر رهبری اداره می‌شود.

مُحَمَّد بن عَبدُاللّه بن عَبدُالمُطّلِب بن هاشم (عام الفیل–۱۱ق)، پیامبر اسلام، از پیامبران اولوالعزم و آخرین پیامبر الهی. معجزه اصلی او قرآن است و مردم را به یکتاپرستی و اخلاق نیک دعوت کرد.

مُنْتَهَى ألآمال فی تَواريخِ ألنَّبی وَ ألْآل، کتابی فارسی درباره زندگی چهارده معصوم(ع) اثر شیخ عباس قمی عالم شیعی قرن چهاردهم. مؤلف در این کتاب با استفاده از منابع پرشمار، به تفصیل از زندگی چهارده معصوم سخن گفته است.

عباس بن محمد رضا القُمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی عالم شیعه قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال از مشهورترین تألیفات اوست. محدث قمی در سال ۱۳۵۹ق در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب (ع) دفن شد.

رسول جعفریان در سال ۱۳۴۳ شمسی در خوراسگان از توابع اصفهان به دنیا آمد. وی یکی از اساتید تاریخ حوزه علمیه قم می‌باشد.

پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پس از بیست و سه سال دعوت و مجاهدت و ابلاغ پیام الهی و پس از فراز و نشیب‌های فراوان در راه انجام رسالت بزرگ خویش، سرانجام در روز دوشنبه، بیست و هشتم ماه صفر یازدهم هجرت [۱] (در تاریخ وفات پیامبر اکرم احتمال زیادی بیان شده است و این بنابر قول مشهور علمای شیعه است) [۲] [۳] پس از چهارده روز بیماری [۴] و کسالت، رحلت فرمودند و در هجرۀ مسکونی خویش در جوار مسجدی که تاسیس کرده بود، به خاک سپرده شد.

حماسه حسینی، کتابی مشتمل بر سخنرانی‌ها و یادداشت‌های شهید مرتضی مطهری درباره واقعه کربلا و به ویژه تحریف‌هایی که در نقل اخبار آن روی داده است. این کتاب در چاپ‌های اولیه در سه جلد منتشر شد، ولی چاپ‌های بعدی آن به صورت دوجلدی ارائه گردیده است. حماسه حسینی با عنوان «الملحمةُ الحسینیة» به عربی ترجمه شده اما در آن به نام مترجم تصریح نشده است.

علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب، معروف به امام سجاد و زین‌العابدین (۳۸- ۹۵ق)، چهارمین امام شیعیان. مدت امامت وی ۳۵ سال بوده است. در واقعه کربلا حاضر بود ولی به علت بیماری در جنگ شرکت نداشت. لشکر عمر بن سعد پس از شهادت امام حسین(ع) او را همراه اسیران کربلا به کوفه و شام بردند. خطبه امام سجاد(ع) در شام باعث آگاهی مردم از جایگاه اهل بیت شد.

بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) یا برانگیخته شدن آن حضرت به مقام رسالت، مهم‌ترین فراز از تاریخ اسلام است که به عنوان حادثه‌ای بس بزرگ و عظیم نقش مهم و تأثیرگذاری در سرنوشت انسان‌ها داشته است.

آیین وهابیت کتابی کلامی و به زبان فارسی تألیف آیت الله جعفر سبحانی از عالمان معاصر شیعه در قم. او در این اثر که در ۲۰ فصل گردآوری کرده به مباحث اختلافی بین شیعیان و وهابیت پرداخته و سپس به نقد و بررسی عقائد وهابیان می‌پردازد. این اثر در مؤسسه امام صادق(ع) به چاپ رسیده و ترجمه عربی آن با عنوان «الوهابیة فی المیزان» منتشر شده است.

امام حسین(ع)

محمد بن محمد بن حسن طوسی مشهور به خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷-۶۷۲ق.) حکیم و متکلم قرن هفتم قمری است. درباره مذهب خواجه نصیر، اقوال مختلفی وجود دارد؛ هرچند شواهد زیادی مبنی بر اثناعشری بودن او در دست است. خواجه نصیر نویسنده کتاب‌ها و رساله‌های بسیاری در علوم اخلاق، منطق، فلسفه، کلام، ریاضیات و نجوم است. اخلاق ناصری، اوصاف‌ الاشراف، اساس الاقتباس، شرح الاشارات، تجرید الاعتقاد، جامع الحساب و کتاب مشهور زیج ایلخانی و تذکرة فی علم الهیئة در علم نجوم از آثار مهم و مشهور او هستند. او همچنین رصدخانه مراغه و نیز کتابخانه مراغه را با بیش از ۴۰۰،۰۰۰ جلد کتاب بنا نهاد.

مرتضی مطهری (۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش)، مشهور به شهید مطهری و استاد مطهری، متفکر و نویسنده شیعه در قرن ۱۴ و از شاگردان علامه طباطبائی و امام خمینی. او یکی از موثرترین روحانیان معاصر ایرانی در تفسیر آموزه‌های اسلام مطابق با نیاز روز محسوب می‌شود. مطهری در کلام و فلسفه اسلامی متبحر بود و آثاری در این باب دارد. پیش از انقلاب اسلامی، مبارزات فکری مطهری در مقابله با جریانات فکری مارکسیستی در ایران نقش قابل توجهی در رویگردانی جوانان از این تفکرات داشت. او از بنیان‌گذاران حسینیه ارشاد است. روزآمدسازی و تبیین آموزه‌های اسلام و تشیع، از ویژگی‌های فعالیت‌های فکری مطهری است. مطهری، آموزه‌های اسلامی را که پیشتر در قالب بیاناتی پیچیده ارائه می‌شد، به سبک ویژه خود، به صورت آسان و با زبان روز در اختیار مخاطبان قرار می‌داد. کتاب‌های او در موضوعات مختلف دینی بارها به زبان‌های مختلف منتشر شده است. مطهری از افراد تاثیرگذار و رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. وی ریاست شورای انقلاب را تا روز شهادت بر عهده داشت.

فُروغ ابدیت؛ تجزیه و تحلیل کاملی از زندگی پیامبر اکرم(ص) کتابی است تاریخی به زبان فارسی تألیف جعفر سبحانی تبریزی که به زندگانی پیامبر اکرم(ص) می‌پردازد. در این کتاب، به بیان وقایع مهم و حوادثی که آموزندگی بیشتری دارند پرداخته شده و از تفصیل و بیان رویدادهای جزئی خودداری شده است. این کتاب با مدارک تاریخی شیعه منطبق بوده و از افسانه‌ها و خرافاتی که با تاریخ زندگی پیامبر اسلام آمیخته شده، خالی است.

امامان شیعه دوازده تن از خاندان پیامبر اسلام(ص) که بنابر آموزه‌های شیعی، جانشینان آن حضرت و پس از او سرپرست و امام جامعه اسلامی‌اند. نخستین امام، حضرت علی(ع) است و دیگر امامان فرزندان و نوادگان او و حضرت زهرا(س) هستند.

مُروجُ الذَّهَب و مَعادنُ الجَوهَر (ترجمه: دشتی از طلا و معادن سنگ‌های گران‌بها) کتابی است تاریخی و به زبان عربی نوشته علی بن حسین مسعودی مورخ شیعی در قرن چهارم هجری قمری. مروج الذهب تاریخی است عمومی که علاوه بر تاریخ مسلمانان، به تاریخ جهان و احوال دیگر ملل نیز پرداخته است. روش مسعودی در تاریخ نگاری، شیوه-موضوعی است، هر چند او بین روش موضوعی و سال شمار جمع کرده و هنگام پرداختن به یک موضوع ترتیب زمانی را رعایت کرده است.

ابوالقاسم ممکن است اسم یا کنیه برای اشخاص ذیل باشد: • ابا القاسم (کنیه حضرت محمد)، کنیه حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• ابو القاسم (لقب امام مهدی)، یکی از القاب حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)• ابوالقاسم ابن‌برهان، فقیه، نحوی، لغوی، نسابه، متکلم و محدث • ابوالقاسم ابن‌قسی، فقیه‌، متکلم‌، ادیب‌، شاعر و از مشایخ‌ صوفیه سده ۶ق‌ اندلس• ابوالقاسم ابن‌قطان، شاعر، طبیب ‌ و محدث‌ بغدادی‌• ابوالقاسم اکاف نیشابوری، از مدرسان ایرانی در مکه• ابوالقاسم باخرزی، ‌باخَرزی، نورالدین ابوالحسن (ابوالقاسم) علی بن حسن، شاعر و ادیب عربی نویس ایرانی قرن پنجم• ابوالقاسم بدیع اسطرلابی، منجم، شاعر و سازنده ابزارهای نجومی در قرن ششم• ابوالقاسم برادی، ‌بَرّادی، ابوالفضل (ابوالقاسم) بن ابراهیم، دانشمندی از فرقه اباضیّه و اهل افریقای شمالی، در نیمه دوم قرن هشتم• ابوالقاسم برزلی، بُرزُلی، ابوالقاسم بن احمدبن محمد، نویسنده مالکی است، از قبیله بنوبِرزالَه (بُرزُلَه)• ابوالقاسم بستی، بُستی، ابوالقاسم اسماعیل بن احمد جیلی، مؤلف زیدی و معتزلی مذهب اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم• ابوالقاسم بسکری، ‌بسکری عالم نحوی نابینا و متکلم و عالم به قرائات شاذّ و مشهور قرآن در قرن پنجم• ابوالقاسم بشریاسین، عارف و محدث خراسانی سده ۴ق /۱۰م و نخستین پیر ابوسعید ابوالخیر• ابوالقاسم بغوی، بَغوی، ابوالقاسم عبدالله بن محمدبن عبدالعزیز، محدث بغدادی مشهور به ابن بنت مَنیع، در قرن سوم و چهارم• ابوالقاسم بلخی، از متکلمان مشهور معتزله بغداد• ابوالقاسم بن محمد غسانی، مشهور به وزیر از اطبای قرن دهم و یازدهم هجری• ابوالقاسم بهاءالدین نیلی، بهاءالدین نیلی، ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، عالم امامی قرن هشتم• ابوالقاسم تنوخی، قاضی بزرگ، شاعر ، محدث ، متکلم و پدر محسِّن تنوخی• ابوالقاسم تهرانی، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم• ابوالقاسم تیمی، ملقب به قوام‌السنه و شیخ‌الاسلام، محدث و مفسر اصفهانی و مؤلف کتابی درباره عقیده اصحاب حدیث• ابوالقاسم جعفر بن حسن، معروف به «محقق» صاحب كتابهای بسیار در فقه• ابوالقاسم جنتی عطایی، نمایشنامـه‌نویـس‌ و از پیش‌کسوتان‌ تحقیق‌ درباره‌ نمایش و ادبیات‌ تطبیقی‌ در ایران‌• ابوالقاسم جنیدبغدادی، جنید بغدادی‌، ابوالقاسم‌، صوفی نامدار قرن ‌سوم‌• ابوالقاسم حالت، طنزپرداز، شاعر و مترجم معاصر ایرانی• ابوالقاسم‌ حسین‌ بن‌ هبةالله‌، محدث‌ و قاضی‌ شافعی‌• ابوالقاسم خزعلی، حافظ قران و نهج البلاغه، از علماء بزرگ و از یاران امام خمینی(ره)• ابوالقاسم خوئی، از فقها و مراجع بزرگ شیعه• ابوالقاسم رضی الدین علی بن موسی، از علمای بزرگ شیعه و از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد (علیهماالسلام)• ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، بهاءالدین نیلی، ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، عالم امامی قرن هشتم• ابوالقاسم علی بن محمد بن علی خزاز قمی رازی، متکلم و محدّث و فقیه شیعی قرن چهارم• ابوالقاسم فردوسی، از حکماء و شاعران ایرانی• ابوالقاسم کوفی، فقیه و متکلم• ابوالقاسم گرجی، فقيه، مجتهد، نويسنده، از محققان برجسته فقه و حقوق و همچنين استاد تمام دانشکده فقه و مباني حقوق دانشگاه تهران• ابوالقاسم گرگانی، عارف بزرگ خراسان• ابوالقاسم میرزا، کوچکترین پسر بایسنغر، امیر کتابدوست و هنرپرور تیموری، و از نوادگان تیمور• ابو القاسم پاینده، از تلاشگران در عرصه فرهنگ و مترجم قرآن• ابو القاسم عبد اللّه بن محمد بغدادی، شاعر، اديب، لغوى و قرآن‌ پژوه• ابو القاسم عبید الله بن عبدالله بن خردادبه، نویسنده کتاب المسالك و الممالك• ابو القاسم محمد بن حوقل‌، بازرگان ، سیاح معروف و جغرافی‌دان عرب در قرن چهارم قمری

زبان فارسی یا پارسی زبان تکلم عده‌ای از ایرانیان و عده ای از ساکنان آسیای مرکزی است. خط این زبان همان خط عربی است با اضافه چهار حرف پچگژ . بین خط عربی و فارسی تفاوت های دیگری نیز وجود دارد.زبان فارسی دارای ادبیات غنایی قوی و گنجینه بزرگ شعر است.زبان شیرین و دیرین فارسی چه در قالب فارسی باستان و کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های خطوط میخی و چه در قالب فارسی میانه و سنگ نوشته‌های خطوط پهلوی و چه در قالب فارسی دری و خط فارسی که دارای فرهنگ غنی و پربار ادبیات بعد از اسلام است، همه جا بهترین سرمایه ملی و هویت ما ایرانیان است. این امانت گرانبها میراثی است که سینه به سینه و نسل به نسل به دست ما رسیده است.

گلپایگانی ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • سیدمحمدرضا گلپایگانی، از علمای بزرگ شیعه و از مراجع عظام تقلید در عصر معاصر• حسن فرید گلپایگانی، از علمای بزرگ گلپایگان در قرن چهاردهم هجری شمسی• سید جمال‌الدین گلپایگانی، از علمای شیعه در قرن سیزدهم هجری قمری• ملا زین‌العابدین گلپایگانی، از علمای برجسته مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• میرزامحمدرضا گلپایگانی، از علمای مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری

‌محمدجواد باهنر، سومین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران بود.

الملل و النحل می‌تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:

نام حکومت

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

عباس بن محمد رضا القُمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی عالم شیعه قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال از مشهورترین تألیفات اوست. محدث قمی در سال ۱۳۵۹ق در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب (ع) دفن شد.

مسلمان کسی است که به دین اسلام باور دارد. حج یکی از فروع دین اسلام است.مسلمان باید به اصول دین هم ملزم باشد.

‌محمدجواد باهنر، سومین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران بود.

عصر غیبت یعنی دوران غایب بودن امام معصوم علیه السّلام از انظار عموم است.

جغرافیا: مباحث مربوط به جغرافیای طبیعی و انسانی در قرآن می باشد.

عبدالكریم حائری یزدی (۱۲۷۶ـ ۱۳۵۵ق)، معروف به آیت‌ الله مؤسس و حاج شیخ از مراجع تقلید شیعه، بنیانگذار و زعیم حوزه علمیه قم از سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۱۵ هجری شمسی.

جاهلیت، اصطلاحی قرآنی و حدیثی درباره نوعی از ویژگی‌های رفتاری، اخلاقی و اعتقادی در دوره‌ای از تاریخ پیش از اسلام در شبه جزیره عربستان. جهل و مشتقات آن، در اشعار عرب ِ پیش از اسلام نیز به کار رفته است. معنای جهل در عصر جاهلی بیشتر ناظر به رفتار است نه آنکه مقابل علم و دانایی باشد؛ نوعی خودسری در رفتار و روح تکبرآمیز که از سر فرود آوردن در برابر هر قدرتی، خواه انسانی و خواه الاهی و خواه به حق یا ناحق سر باز می‌زده است.

سوره انبیاء سوره بیست و یکم قرآن کریم و هفتاد و سومين سوره‌ در ترتیب نزول و از سوره‌های مکی است. در این سوره نام شانزده پیامبر آمده و به همین دلیل انبیاء نامیده شده است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء توحید، نبوت و معاد است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که هرکس سوره انبیاء را بخواند خدا با او به آسانی حساب می‌کند و او را می‌بخشاید و همه پیامبرانی که نامشان در قرآن است او را سلام می‌گویند.

علی بن حسین مسعودی (۲۸۰ق-۳۴۵ یا ۳۴۶ق.) تاریخ نگار و جغرافی‌دان مسلمان سده چهارم هجری قمری که از او کتاب‌هایی همچون مروج الذهب و التنبیه و الاشراف به یادگار مانده است. به دلیل گزارش‌های بی‌طرفانه وی از وقایع تاریخی، مذهبش به روشنی معلوم نیست با این حال از دیرباز در منابع زندگی‌نامه و رجال شیعه، وی را دانشمندی شیعه مذهب شناخته‌اند. امروزه نیز بسیاری از پژوهشگران وی را شیعه به شمار آورده و آثار باقی مانده از وی را حاوی شواهد کافی برای اثبات این مدعا می‌دانند.

اندیشیدن را تفکّر گویند و از این عنوان به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر یاد شده است.

اهمیّت دادن و مورد عنایت و توجّه قرار دادن را اهتمام گویند. از آن در باب امر به معروف سخن رفته است.

«الکتاب»، اثر عربی ابوبشر عمرو، ملقب به سیبویه است.

وهابیت، فرقه‌ای از اهل سنت که در عربستان در اواخر سده دوازدهم و اوائل قرن سیزدهم قمری، در منطقه نجد توسط محمد بن عبدالوهاب تأسیس شد. پیروان این فرقه را وهابی می‌گویند. وهابیان در فروع دین، تابع احمد بن حنبل‌‌ هستند و بیشتر آنان در شبه جزیره عربستان سکونت دارند. پیشوایان فکری این فرقه، ابن‎تیمیه، ابن قیم و محمد بن عبدالوهاب هستند.

کلام امامیه، از مذاهب کلامی اسلام است که به اثبات، تبیین و دفاع از آموزه‌های این علم به روش اهل بیت و شاگردان برجستۀ آنها می‌پردازد و در آن بر کاربرد عقل و نقل در مسائل اعتقادی تأکید می‌گردد. کلام امامیه در برابر کلام معتزله، اشاعره و ماتریدیه قرار دارد و عمده تفاوت آن با دیگر مکاتب کلامی در روش و مسائل مربوط به امامت است.

اِبْتِداء، مصدرِ باب افتعال از ریشۀ بدأ می باشد.

ابدیّت به معنای جاودانگی خداوند،از صفات خداوند است و از مادّه «ابد» برگرفته شده است.

حال/ احوال، اصطلاحی پرکاربرد در تصوف و عرفان، به‌معنای حالتی که بی‌اختیار در ضمیر سالک پدیدار و در مدت کوتاهی ناپدید می‌شود اما اثری نافذ و ماندگار از خود برجای می‌گذارد.

ـــ سبب، وصف وجودی که حکم دائر مدار آن است، مقابل مباشر و مقابل نسب. مانند روزهای ماه رمضان که سبب وجوب روزه، و یا خویشاوندی که سبب ارث بردن است. ـــ سبب، اماره ثبوت حکم شرعی است.

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

حوزه علمیه تهران پس از آنکه آقا محمد خان قاجار، تهران را به پایتختی ایران برگزید، تأسیس شد و علما و طلاب برای تدریس و تحصیل علوم دینی به تهران مهاجرت کردند و در دوره‌های بعد سلسله قاجار رونق بیشتری گرفت به گونه‌ای که بنا بر یک گزارش آماری، در دوره ناصر الدین شاه قاجار، ۴۷ مسجد، که بسیاری از آنها مدرسه نیز داشته‌اند، ۳۵ مدرسه و ۱،۴۶۳ طلبه به ثبت رسیده است.

خبر، اصطلاحی در علوم حدیث که در موارد فراوانی مترادف اصطلاح حدیث است، ولی برخی خبر را دارای معنایی عام‌تر دانسته و به هر گزارش تاریخی می‌گویند؛ چه کلامی از معصومان باشد و چه نقل تاریخ یا کلام غیرمعصوم.

ترتیب به معنای قرار دادن چیزهایی که بین آنها نسبت تقدیم و تأخیر وجود دارد در جای خود است. در فقه اسلامی، رعایت ترتیب در اجزای اعمالی مثل وضو، غسل، نماز و حج واجب است. درباره ترتیب در کتاب‌های فقهی در باب‌های طهارت، نماز، حج، کفّارات، ارث و دیات سخن رفته است.

جامعه، عنوان برخی از زیارت‌نامه‌های مأثور است. این زیارت‌نامه‌ها را به این سبب «‌جامعه‌» می‌نامند که مخصوص امام خاصی نیستند، بلکه به گونه‌ای انشا و تعلیم شده‌اند که با خواندن آنها می‌توان هر یک از ائمه(ع) را از دور یا نزدیک زیارت کرد.[۱]

نام حکومت

کربلا

فلسفه اسلامی، علمی که مسائل کلی هستی‌شناختی، خداشناسی، علم النفس، معرفت‌شناسی و دین‌شناسی را بررسی می‌کند. منابع تاریخ فلسفه اسلامی، خاستگاه این فلسفه را یونان باستان دانسته‌اند. الکِندی نخستین فیلسوف مسلمان است. در فلسفه اسلامی سه مکتب مهم وجود داشته است که عبارتند از: مَشّاء، فلسفه اِشراق و حکمت مُتعالیه.

تَرْجُمه، گردانیدن گفتار یا نوشتاری از زبانی به زبان دیگر؛ یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است.

تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آن‌ها است.

حسینی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ابو الفتح حسینی عربشاهی، فاضل، متکلم، فقیه، اصولی و مفسری شیعی• بهادرعلی حسینی، نویسنده و مترجم هندی• حاج‌امین حسینی، مفتی فلسطین و از نخستین رهبران جنبش فلسطینیان بر ضد سلطه انگلیس و صهیونیسم در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی• حسین بن مساعد حسینی‌حائری، عالم، محدّث و نسب‌شناس شیعی قرن نهم و دهم• حسین بن حسن حسینی‌خلخالی، از دانشمندان‌ حنفی مذهب‌ قرن‌ دهم‌ و یازدهم‌

حماسه در لغت به معنی دلیری و شجاعت، اثری داستانی روایتی است با زمینه‌ای قهرمانی و رنگ قومی و ملی و سبکی فاخر که در آن حوادثی خارق‌العاده در گذشته‌ای دور اتفاق میافتد.

واژه فارسی ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: ادبیات فارسی• زبان فارسی، زبان فارسی یا پارسی زبان تکلم عده‌ای از ایرانیان و عده ای از ساکنان آسیای مرکزی• تذکره‌نویسی فارسی، تذکره‌های مشتمل بر شرح حال شاعران فارسی• بت در ادبیات فارسی، استعمال واژه بت در ادبیات فارسی• بخت در ادبیات فارسی، غالباً به معنی سرنوشت و نصیبِ از پیش تعیین شده و دارای کاربرد در ادبیات فارسی• حسان در ادبیات فارسی، یکی از نمادهای تبحر در شاعری ، فصاحت و بلاغت• خسروپرویز در ادبیات فارسی، توصیف خسروپرویز در ادبیات فارسی• ترجمه فارسی در دوره معاصر، ترجمه از زبان‌های دیگر به زبان فارسی در دوره معاصر اشخاص و اعلام• تقی الدین فارسی، تقی الدین فارسی، ابوالخیر محمد بن محمد، ریاضیدان، منجم، پزشک، ادیب و شاعر ایرانی قرن دهم• پولس فارسی، پولس ایرانی، حکیم و منطقی عهد ساسانی• ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری، ابو اسحاق ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری، کرخی نویسنده کتاب مسالك الممالك• فارسی نیشابوری، ابوالحسین عبد الغافر فارسی نیشابوری (۴۵۱- ۵۲۹ ق)، از محدثین و فقها

مقصود از اهل کتاب، پیروان مذاهب و ادیانی می‌باشند که پیامبر آنان دارای کتابی بوده است که از سوی خداوند برای هدایت انسان‌ها به او وحی شده باشداز آن در بسیاری از باب‌های فقهی مانند طهارت، صلات، جهاد، نکاح و صید و ذباحه، از جهات مختلف بحث شده است.

شهید آیت‌الله مرتضی مطهری یکی از شخصیت‌های برجسته و کم نظیر در تاریخ اسلام و یکی از دانشمندان اسلام شناس و محققان توانا به شمار می‌رود که با تلاش و مجاهدت فراوان توانست در تمامی رشته‌های معارف اسلامی، صاحبنظری ژرف اندیش و محققی دقیق و در پاره‌ای حوزه‌ها همچون فلسفه، فقه و اصول در قله اجتهاد قرار گیرد.

«معارف»، مجموعه‌ای از مواعظ و سخنان سلطان العلماء ، بهاء الدین، محمد بن حسین خطیبی بلخی، مشهور به بهاءولد، به زبان فارسی است. به طوری که از مطالعه کتاب معلوم می‌شود، غالب مطالب آن، تقریر افکار و اندیشه‌های مؤلف است که از مطالعه و تفکر در آیات قرآنی و احادیث نبوی و یا تامل در ملک و ملکوت بدان‌ها رسیده است.

المهدی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل و یا عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • امام مهدی علیه‌السلام، موعود امم و دوازدهمین امام معصوم شیعیان • المهدی (کتاب)، اثر سیدصدرالدین صدر (۱۲۹۹- ۱۳۷۳ ق)• المهدی المنتظر الامام الذی یملا الارض قسطا و عدلا، نام کتابی در موضوع مهدویت، به زبان عربی• المهدی المنتظر عند الشیعة الاثنی عشریة، اثر جواد علی یکی از محققان و مورخان معاصر عراقی• المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی، اثر عربی سید ثامر هاشم العمیدی• المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی (ترجمه)، ترجمه شده به قلم محمدباقر محبوب القلوب به زبان فارسی• المهدی المنتظر من ولد الامام الحسن ‌ام الامام الحسین، اثر مهدی حمد فتلاوی درباره تبارشناسی حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)• المهدی الموعود المنتظر عند علماء أهل السنة و الإمامة، تالیف شیخ نجم الدین جعفر بن محمد العکسری (متولد ۱۳۱۳)، از علمای معاصر امامیه• المهدی حقیقة لاخرافة، اثر محمد بن احمد ابن اسماعیل، نقد و بررسی دیدگاه‌های فرق مختلف اسلامی درباره مهدی موعود (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)

دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.

قرآن کریم به مسئله «اتحاد» از دیدگاه اجتماعی نگریسته و بر اهمیت اتحاد میان جهانیان، ادیان، مسلمانان و نهاد خانواده تاکید کرده است و پیوند میان دلهای مومنان را نوعی تصرف الهی می‌شمارد و برای ایجاد و حفظ چنین یگانگی، ارسال پیامبران به همراه شرایع را ضروری می‌داند.

. زبان عضوی از اعضای بدن انسان است که قدرت حرف زدن را به او می دهد.

مروج الذهب داراى دو بخش است. در بخش نخست تاریخ خلقت و انبیاء و ملل مختلف تا قبل از بعثت پیامبر (ص) بررسى شده است. بخش دوم کتاب با بعثت پیامبر آغاز و با ذکر حوادث تا سال ۳۳۶ پایان مى‌یابد.

فرقه ازحیث لغت، معنی گروه و دسته را می‌دهد و فريق، گروه جدا شده از ديگران است.

حالت بی میلی بعد از غذا همان سیری است که از احکام آن در بابهاى طهارت، صوم، حج، نکاح، اطعمه و اشربه و قضاء سخن گفته‏اند.

طلوع، دمیدن و بر آمدن خورشید و مانند آن را گویند.

طوسی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد بن حسن طوسی، ملقّب به شیخ الطائفه، کنیه‌اش ابوجعفر، فقیه، محدّث و متکلم امامی قرن پنجم• خواجه نصیرالدین طوسی، از علما و دانشمندان و فلاسفه مشهور شیعه• فخرالدین آذری‌طوسی، آذَریِ طوسی، فخرالدین حمزه‌بن علی ملک اِسْفَرایِنی (۷۸۴-۸۶۶ق/۱۳۸۲-۱۴۶۲م)، شاعر و عارف و نویسندۀ پارسی‌گوی شیعی• احمد بن محمد طوسی‌غزالی، برادر کوچکتر ابو حامد محمد غزالی

رضوی ممکن است در معانی ذیل یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: • کوه رضوی، بنا به قولی، محل زندگی امام مهدی (علیه‌السّلام) در دوران غیبت• سید حسن رضوی قمی‌، فرزند سیدعزیزالله، عالم، فقیه و ادیب امامی است که در سال ۱۲۸۳ ق• سید محمدباقر رضوی کشمیری، فرزند عالم جليل سيدابوالحسن و از احفاد سیدحسین قمی صاحب مزار معروف در کشمیر• سید مرتضی رضوی کشمیری، فرزند سید مهدی شاه، فرزند سید محمد، از علما و عرفای بزرگ شیعه

رغبت در معانی میل و گرایش به چیزى و همچنین گشودن دستها و گرفتن کف آنها به طرف آسمان هنگام دعا به کار رفته است.از رغبت به معناى نخست در بابهاى صلات، جهاد، تجارت و طلاق سخن رفته است.از رغبت به معناى دوم در باب صلات سخن گفته‌اند.

آنچه در این مقاله بدان توجه خواهیم کرد، چگونگی شکل‌گیری طبیعت در ابتدای خلقت است و اینکه خداوند طبیعت را از چه خلق کرده است می باشد. حضرت علی (علیه السلام) در نهج البلاغه به تفضیل به این موضوع پرداخته، که در ادامه بدان خواهیم پرداخت.

دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.

رایج به معنای معمول ومتداول است که در ابواب مختلف فقه کاربرد دارد.

مرگ یعنی انتقال از دنیا به آخرت. مرگ‌از قوانین فراگیر جهان هستی است که همه موجودات طعم آن را خواهند چشید. [۱] [۲]

این واژه از اصل عربی «مدینه» گرفته شده و به معنای اقامت در شهر و خو گرفتن به اخلاق مردم آن به کار رفته است. [۱]

اندیشیدن را تفکّر گویند و از این عنوان به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، جهاد و امر به معروف و نهی از منکر یاد شده است.

جواد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: اشخاص و اعلام• امام جواد علیه‌السلام، امام نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یکی ‌از چهارده معصوم• جواد آشتیانی، روحانی متنفذ و نماینده دوره‌های مختلف مجلس شورای ملی• جواد حدیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر و مؤلف برجسته در ادبیات تطبیقی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی• جواد فومنی حائری، جواد فومنی حائری (متوفای ۱۳۴۳ش) از فعال‌ترین و پرکارترین روحانیان معاصر تهران• جواد محدثی، یکی از نویسندگان پرکار معاصر و دارای تالیفات و مقالات بسیار• سیدجواد مجتهد کرمانی، از علمای خیر و منتفذ برجسته و مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• سید جواد حسینی عاملی، از فقهای نامدار شیعه• سید جواد مصطفوی، از علمای معاصر مشهد معانی• جواد، به معنای بخشش و مقابل بخل و از صفات نیکو

جهان همان عالَم (به فتح لام) می‌باشد و عالم کلمه‌ای عربی است.

امام حسین (علیه‌السلام) سومین امام شیعیان می‌باشد.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

نام حکومت

عباس ممکن است به یکی از اشخاص زیر اشاره داشته باشد:

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

بُهره یا بُهره‌ها، نام گروهی از اسماعیلیان هند است. بیشتر آنان به شاخه طیبی مستعلوی فرقه اسماعیلیه متعلق‌اند و اصل و نسبی هندو دارند. هم اکنون‌این گروه اجتماعی در گجرات، بمبئی و هند مرکزی و نیز پاکستان ساکن‌اند و در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حضور دارند. طبق برخی سرشماری‌ها اکنون حدود ۰۰۰، ۵۰۰ نفر بهره (عمدتاً داودی) در جهان وجود دارند. بُهره‌ها در بازسازی برخی زیارتگاه‌های شیعه و نصب ضریح بر آنان در کشورهای عراق، سوریه، اردن مصر و فلسطین اهتمام ویژه‌ای دارند.

جعفر بن علی بن ابی طالب پسر امیرالمومنین و ام البنین که در واقعه کربلا حضور داشت و به همراه برادرانش عباس و عبدالله و عثمان در روز عاشورا به شهادت رسید.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

علم کلام، شاخه‌ای از علوم اسلامی که موضوع آن اصول و مفاهیم اعتقادی ِ دینی است. علم کلام با تکیه بر نقل و عقل، به تبیین مفاهیم نظری، اثبات اصول اعتقادی دینی و پاسخ به شبهات مطرح شده درباره آنها می‌پردازد. به متخصصان این شاخه علمی، مُتَکَلِّم می‌گویند.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

امامان شیعه دوازده تن از خاندان پیامبر اسلام(ص) که بنابر آموزه‌های شیعی، جانشینان آن حضرت و پس از او سرپرست و امام جامعه اسلامی‌اند. نخستین امام، حضرت علی(ع) است و دیگر امامان فرزندان و نوادگان او و حضرت زهرا(س) هستند.

سيره، عبارت است از استمرار روش عملی در میان مردم بر انجام یا ترک کاری. این استمرار اگر در بین همه عقلا باشد، سیره عقلاء و اگر در بین متدینین باشد، سیره متشرعه نامیده می‌شود. سیره، دلیل مستقلی برای به دست آوردن حکم شرعی است، به شرط آنکه بدانیم از زمان حضور معصومین(علیهم السلام) جریان داشته است و دلیل نقلی دیگری بر رد آن سیره از جانب ایشان وجود نداشته باشد.

رسول در اصطلاح دینی به معنای فرستاده خداوند و کسی است که پیام الهی را برای بندگان می‌آورد. گفته شده تفاوت‌های با نبی دارد. چند نظر در مورد این تفاوت گفته شده، از جمله گفته شده که نبی، تبلیغ کننده دینی است که توسط رسولان آورده شده است و نیز او برخلاف رسول، فرشته وحی را فقط در خواب میبیند.

غیبت به معنای بدگویی پشت سر دیگران، از گناهان کبیره‌ای که دین اسلام به‌شدت از آن نهی کرده است. قرآن این گناه را همچون خوردن گوشت انسان مرده توصیف کرده و در روایات گناه آن شدیدتر از زنا معرفی شده است. علاوه بر ارتکاب غیبت، گوش دادن به غیبت نیز حرام است. این گناه پایمال کردن حق الناس به شمار می‌آید؛ از این رو، بنابر برخی روایات، توبه از آن مشروط به گذشت کردن غیبت‌شونده است. در روایات، برای غیبت آثار و عذاب‌هایی ذکر شده است؛ مانند این که پاداش اعمال صالح غیبت‌کننده به غیبت‌شونده منتقل می‌شود و گناهانِ غیبت‌شونده به غیبت‌کننده.

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

برده ممکن است در دو معنی به کار رود:۱. بردگی، به معنای غلامي يا کنیز بودن۲. برده (قصیده)، به ضم باء و فتح دال، مشهورترین قصیده در مدح رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)

می‌توان مراسم آیینی را نوع خاصی از گفتار و اعمال منظم دانست که از آموزه‌های دینی و ماورایی سرچشمه گرفته و یا برای بیان احساسات دینی و مذهبی به کار گرفته می‌شود و به دلیل قدمت زیادی که دارند در بیشتر موارد با سنت و تاریخ مردمان یک منطقه پیوند خورده‌اند و جزئی از فرهنگ روزانه و انکارناپذیر مردم شده‌اند.

آغاز به حالتی در مقابل پایان گفته می شود.

صَفَر (صفرالخیر یا صفر المظفّر) دومین ماه قمری است.

عِدّه مدت زمان معینی است که زن پس از جدایی از شوهر و یا کسی که به اشتباه با وی آمیزش کرده، باید صبر کرده و تا پایان آن مدت ازدواج نکند.

بیت المُقَدَّس (به عربی بَیت المَقْدِس) یا اورشلیم یا قُدس، شهری در فلسطین اشغالی که نخستین قبله و سومین شهر مقدس مسلمانان (پس از مکه و مدینه) و مقدس‌ترین شهر جهان نزد یهودیان و مسیحیان است. این شهر، از مراکز زیارتی ادیان ابراهیمی است و هر یک از این ادیان، آثار و ساختمان‌هایی در آن دارند. بیت المقدس هم اکنون در اشغال کامل اسرائیل است و دولت اسرائیل این شهر را پایتخت ابدی خود می‌خواند؛ اما سازمان ملل و بسیاری از کشورهای جهان، این ادعا را به رسمیت نمی‌شناسند.[۱] بیت المقدس و برخی اماکن موجود در آن بنابر روایات شیعه، فضیلت بسیاری دارند چنان که در روایتی از امام حسن عسکری(ع)، نماز گزاردن در مسجدالاقصی در ردیف نماز گزاردن در مسجدالحرام دانسته شده و یک نماز در آن برابر با هزار نماز در دیگر مساجد است.[۲]برخی شیعیان ایرانی در قدیم به ویژه در دوره قاجار و پهلوی، زیارت اماکن مذهبی این شهر را با سفر حج همراه می‌کرده‌اند.[۳]

قُمی، منسوب به شهر قم است و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

جمع معانی زیادی در کاربردهای مختلف دارد که در مقاله ذیل به آن پرداخته می شود.

سیره به سیرت و روش عملى گفته می شود.

سال به سال قمری و شمسی تقسیم می‌شود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه می‌باشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.

رُشد در دو معنای توانایی حفظ مال و مصرف آن در راه درست و نمو به کار رفته است.از این عنوان در باب حج و به مناسبت در بابهایی نظیر نکاح، وصیت و قضاء سخن گفته‌اند.

رضا یکی از درجات و مقام‌های بالای معنوی است که در علم اخلاق دارای جایگاه ویژه ای می باشد.

عصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره عصر، یکصد و سومین سوره قرآن کریم• عصر (زمان)، به معنای زمان

شیخ، عنوانی برای بزرگان و رؤسای اقوام، قبایل و گروههای حرفه‌ای در جهان اسلام است.

طلایا زربه فلز معروفِ کمیاب و گران بها گفته می‌شود. از آن به مناسبت در بابهای طهارت ، صلات ، زکات ، خمس ، تجارت ، عاریه و غصب سخن گفته‌اند.

قرن ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • قرن (عیب) به فتح قاف، راء استخوانی در فرج و مانع جماع• قرن (سال) هر صد سال

قلم وسیله‌ای است که به وسیله آن مقدرات جهان ثبت می‌شود. قلم، مجرای فیض الهی است.

رُشد در دو معنای توانایی حفظ مال و مصرف آن در راه درست و نمو به کار رفته است.از این عنوان در باب حج و به مناسبت در بابهایی نظیر نکاح، وصیت و قضاء سخن گفته‌اند.

نحل ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره نحل، سوره شانزدهم قرآن کریم و از سوره‌های مکی• نحل، از اقسام حشرات و دارای احکامی در فقه اسلامی

نقل به معنای حالت حاصل از انتقال لفظ از معنای اصلی به معنای دیگر می‌باشد.

قُم یکی از مهم‎ترین شهرهای مذهبی ایران و از پایگاه‌های تشیع است. اگر چه قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد ولی اصل شهر در سال ۹۳-۸۳ق تاسیس شد. ورود خاندان اشعریون به قم باعث آبادانی آن گردید و از آنجا که آنان گرایش به اهل بیت داشتند، شهر قم از همان ابتدای تاسیس با تفکر شیعی درآمیخت. مهاجرت حضرت معصومه (س) و دفن وی در قم و به دنبال آن، مهاجرت دیگر امامزادگان و سادات، این شهر را به پایگاه تشیع تبدیل کرد. تاسیس حوزه علمیه در این شهر بر شهرت شیعی آن افزود. امروزه می‌توان این شهر را بزرگترین پایگاه تشیع در جهان نامید که از آن، معارف شیعی به نقاط مختلف جهان گسترده می‌شود.