گاهی تفاوت در محاسبه خمس به اطلاعاتی بر می گردد که شخص به دفتر مراجع ارائه می کند و گاهی هم کسانی که چنین اطلاعاتی را دریافت می کنند، همه اطلاعات مربوط به محاسبه خمس را به هر علتی؛ به طور کامل دریافت نمی کنند. البته اختلاف فتوا هم در این موضوع نقش دارد، که باعث اختلاف در نحوه محاسبه خمس می شود. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است: 1.خمس همواره یک پنجم مالی است که به آن خمس تعلّق گرفته است و در این جهت فرقی بین آراء فقها نیست. بله، در بین فقها نسبت به چیزی که به آن خمس تعلّق می گیرد، تفاوت هایی وجود دارد. مثلاً برخی هدیه را اصلاً مورد خمس نمی دانند، برخی آن را مطلقا مورد خمس می دانند و برخی اگر هدیه بزرگ باشد آن را مورد خمس می دانند و اگر کوچک باشد آن را مورد خمس نمی دانند. 2. تخفیف در خمس معنا ندارد. البته ممکن است بخشی از خمس را به عنوان خاصی به شخص دهنده باز گردانند یا به او قرض بدهند، که این امر به تشخیص مجتهد جامع الشرایط یا وکیل او بستگی دارد.
چرا مقدار خمس محاسبه شده توسط دفتر مراجع مختلف،با هم فرق دارد؟ تخفیف در خمس به چه معنا است؟
گاهی تفاوت در محاسبه خمس به اطلاعاتی بر می گردد که شخص به دفتر مراجع ارائه می کند و گاهی هم کسانی که چنین اطلاعاتی را دریافت می کنند، همه اطلاعات مربوط به محاسبه خمس را به هر علتی؛ به طور کامل دریافت نمی کنند. البته اختلاف فتوا هم در این موضوع نقش دارد، که باعث اختلاف در نحوه محاسبه خمس می شود. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است: 1.خمس همواره یک پنجم مالی است که به آن خمس تعلّق گرفته است و در این جهت فرقی بین آراء فقها نیست. بله، در بین فقها نسبت به چیزی که به آن خمس تعلّق می گیرد، تفاوت هایی وجود دارد. مثلاً برخی هدیه را اصلاً مورد خمس نمی دانند، برخی آن را مطلقا مورد خمس می دانند و برخی اگر هدیه بزرگ باشد آن را مورد خمس می دانند و اگر کوچک باشد آن را مورد خمس نمی دانند. 2. تخفیف در خمس معنا ندارد. البته ممکن است بخشی از خمس را به عنوان خاصی به شخص دهنده باز گردانند یا به او قرض بدهند، که این امر به تشخیص مجتهد جامع الشرایط یا وکیل او بستگی دارد.
- [آیت الله جوادی آملی] آیا میتوان خمس را بدون مراجعه به دفتر مراجع، محاسبه نمود و آنگاه به مرجع پرداخت؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا میتوان خمس را بدون مراجعه به دفتر مراجع، محاسبه نمود و آنگاه به مرجع پرداخت؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا میتوان خمس را بدون مراجعه به دفتر مراجع، محاسبه نمود و آنگاه به مرجع پرداخت؟
- [آیت الله سبحانی] اگر سر سال خمسی ام، مقدار خمس را محاسبه و دست گردان کنم و قصد داشته باشم از درآمد سال آینده پرداخت نمایم، خمس را چگونه محاسبه کنم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا دادن خمس به یکی از مراجع عظام با وجود اینکه من مقلّد مرجع دیگری هستم که دسترسی به آنها ندارم و اطمینان به وصول اموال به او ندارم یا اطمینان به دفتر آن مرجع ندارم جایز است یا خیر؟
- [سایر] با سلام. آیا من شخصاً می توانم خمسم را خرج نمایم و به دفتر مراجع نپردازم. مثلاً در ساخت مدرسه شریک شوم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسانی که علاوه بر مالیات، خمس یا زکات به مراجع میپردازند آیا میتوانند به مقدار آن از پرداخت مالیات (هر چند با صحنه سازی) کم کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] کیفیت محاسبه خمس مغازه
- [سایر] خمس چگونه محاسبه می شود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخصی با پول خمس داده شده، مقداری طلا خریده، و سرمایه قرارداده است؛ پس از چند سال در اثر تورم و افزایش قیمت طلا، سرمایه او هم اضافه شده است. خمس مقدار زیادی قیمت طلاها را چگونه باید محاسبه نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مراوده و معاشرت عالمان با ستمگران و سلاطین جور، موجب تخفیف ظلم آنها شود، باید ملاحظه کنند که آیا ترک معاشرت اَهمّ است زیرا ممکن است معاشرت موجب سستی عقاید مردم شود و موجب هتک اسلام و مراجع اسلام شود یا تخفیف ظلم، پس هر کدام اَهمّ باشد، به آن عمل کنند.
- [آیت الله سبحانی] اگر بدهی واقعاً معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است مثلاً اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید، حواله صحیح می باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بدهی واقعاً معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است مثلاً اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید حواله صحیح می باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بدهی واقعا معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن مقدار یا جنس ان را ندانند حواله صحیح است مثلا اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید حواله صحیح است
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدهی واقعاً معیّن باشد، ولی بدهکار و طلبکار در هنگام حواله دادن، مقدار یا جنس آن را ندانند، حواله صحیح است؛ مثلاً ا گر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید، حواله صحیح میباشد.
- [آیت الله خوئی] اگر بدهی واقعاً معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است، مثلًا اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید، حواله صحیح میباشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بدهی واقعا معین باشد، ولی طلبکار و بدهکار در موقع حواله دادن مقدار یا جنس آن را نداند حواله صحیح است، مثلاً اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید حواله صحیح است، به شرط این که حدود بدهی معلوم باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بدهی واقعاً معیّن باشد ولی بدهکار وطلبکار در موقع حواله دادن، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است مثلاً اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید، حواله صحیح میباشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بدهی واقعاً معیّن باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن، مقدار آن یا جنس آن را ندانند حواله صحیح است; مثلا اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر، حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید، حواله صحیح می باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بدهی واقعا معین باشد ولی بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن مقدار آن یا جنس آن را ندانند؛ حواله صحیح است؛ مثلا اگر طلب کسی را در دفتر نوشته باشد و پیش از دیدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببیند و به طلبکار مقدار طلبش را بگوید؛ حواله صحیح می باشد.