لطف کنید تفسیر آیات دربارۀ سامری در قرآن را از تفاسیر معتبر شیعه برایم بفرستید. آیا خاک قدم مرکب جبرئیل تأثیر خاصی داشت یا خیر؟

دانش‌ شرح‌ و تبیین‌ آیات‌ قرآن‌ که‌ از عهد نزول‌ وحی با شخص‌ پیامبر صلی الله علیه وآله آغاز شده‌ و پس‌ از رحلت‌ آن‌ حضرت‌، بتدریج‌ بسط‌ و تنوع‌ یافته‌ و گرایشها و روشهای مختلف‌ در این‌ حوزه‌ پدید آمده‌ است‌. علاوه‌ بر فراهم‌ آمدن‌ آثار فراوان‌ تفسیری به‌ عربی و فارسی و سایر زبانها، در طول‌ چهارده‌ قرن‌، مبانی و قواعد تفسیر نیز از دیرباز تدوین‌ گردیده‌ و به‌ استقلال‌ یا در مقدمه تفاسیر عرضه‌ شده‌ است‌. این‌ مقاله‌ از دو منظر تاریخی و موضوعی به‌ این‌ مبحث‌ پرداخته‌ و مشتمل‌ است‌ بر:۱) کلیات‌. ۲) تفسیر پیامبر. ۳) تفسیر اهل‌بیت ‌. ۴) تفسیر صحابه‌. ۵) تفسیر تابعین‌. ۶) تفسیر مأثور . ۷) تفسیر ادبی. ۸) تفسیر فقهی. ۹) تفسیر عقلی ـ کلامی. ۱۰) تفسیر عرفانی . ۱۱) تفسیر علمی. ۱۲) تفسیر و گرایشهای تفسیری جدید. ۱۳) پژوهشهای تفسیری در جهان‌ اسلام‌ . ۱۴) خاورشناسان‌ و تفسیر.

تفاسیر قرآن ممکن است اشاره به کتب تفسیری ذیل باشد: مقالات• تفاسیر قرآن (علوم قرآنی) کتب تفسیری• تفسیر پیامبر• تفسیر امیرالمؤمنین• تفسیر اهل‌بیت‌• تفسیر امام جعفر صادق• تفسیر امام حسن عسکری• تفسیر ابان بن تغلب• تفسیر ثقفی• تفسیر ابن ابی الثلج• تفسیر ابن ابی رندقه• تفسیر ابن ابی زیاد• تفسیر ابن ابی شعبه• تفسیر ابن ابی عمیر• تفسیر ابن ابی هند• تفسیر کندی• تفسیر ابن حجام• تفسیر ابن الصلت• تفسیر ابن الکیال• تفسیر ابن اورمه• تفسیر ابن بابویه• تفسیر سعید بن جبیر• تفسیر الطارقیه• تفسیر ابن دؤل قمی• تفسیر ابن دکین• تفسیر ابن زیات کوفی• تفسیر احمد بن صبیح• تفسیر ابن طیفور• تفسیر ابن‌عباس• تفسیر ابن عبدک• تفسیر ابن عربی• تفسیر ابن عطیه• تفسیر ابن عقده• تفسیر ابن فضال صغیر• تفسیر ابن فضال کبیر• تفسیر ابن قیم• تفسیر ابن کثیر• تفسیر ابن الکیال• تفسیر ابن محبوب• تفسیر ابن مسعود• تفسیر ابن مهزیار• تفسیر ابن وضاح• تفسیر ابن ولید• تفسیر ابن همام صنعانی• تفسیر ابو الفتوح رازی• تفسیر ابوالعالیه رفیع• تفسیر ابوالفتح دیلمی‌• تفسیر ابوالفرج نهروانی• تفسیر ابوالفضل دیلمی• تفسیر ابی بصیر• تفسیر ابوحمزه ثمالی• تفسیر ابوصالح• تفسیر ابوعلی سینا• تفسیر ابوعلی فارسی• تفسیر ابومحمد اهوازی• تفسیر ابومریم انصاری• تفسیر ابومنصور صرام• تفسیر ابی الجارود• تفسیر ابی جنادة سلولی• تفسیر ابی حنیفه دینوری• تفسیر ابی روق• تفسیر ابی زید بلخی• تفسیر اثنا عشری• تفسیر احسن الحدیث• تفسیر احسن الحدیث• تفسیر احکام القرآن (شافعی)• تفسیر احکام القرآن (کیاهراسی)• تفسیر احکام القرآن (عباد بن عباس)• تفسیر احکام القرآن (کلبی)• تفسیر خزاز• تفسیر برقی صغیر• تفسیر احمد بن محمد سیاری• تفسیر ثواب القرآن (سکونی)• تفسیر اصفی• تفسیر اعجاز القرآن (واسطی)• تفسیر الاعمش• تفسیر الاحمسی• تفسیر الای التی نزلت فی اقوام باعیانهم• تفسیر البرقی الکبیر• تفسیر البصائر• تفسیر البصائر فی وجوه و النظائر• تفسیر البیان• التبیان (شیخ طوسی)• تفسیر التحریف و التبدیل• تفسیر التحصیل• تفسیر التنزیه و ذکر متشابه القرآن• تفسیر الجامع الکبیر• تفسیر الجلالین• تفسیر جلودی• تفسیر الدر المنثور• تفسیر سدی• تفسیر السعدی• تفسیر بحر العلوم• تفسیر الشامل فی علم القرآن• تفسیر الصافی• تفسیر الصراط المستقیم• تفسیر الغاضری• تفسیر لباب التفاسیر• تفسیر الفحص و البیان عن اسرار القرآن• تفسیر الفراء• تفسیر الفرقان• تفسیر الفواتح الالهیة و المفاتح الغیبیة• تفسیر القرآن العظیم (ابن ابی حاتم)• تفسیر القرآن الکریم (ثمالی)• تفسیر القرآن الکریم (خمینی)• تفسیر القرآن الکریم (شبر)• تفسیر القرآن الکریم (ملاصدرا)• تفسیر زید بن علی• تفسیر القرآن المجید (شیخ المفید)• تفسیر علی بن ابراهیم قمی• تفسیر الکاشف• تفسیر الکافی الشافی• تفسیر ابوالفرج نهروانی• تفسیر الکشف و البیان• تفسیر الم• تفسیر المبین• تفسیر المراغی• تفسیر المصابیح فیما نزل من القرآن• تفسیر المظفر• تفسیر المعین• تفسیر المنار• تفسیر المیزان• تفسیر الناسخ و المنسوخ (ابوالحسن دارم)• تفسیر الناسخ و المنسوخ (ابن سلامه)• تفسیر النور المشتعل• تفسیر الواقدی• تفسیر الوسیط (زحیلی)• تفسیر الهلالی• تفسیر الهی اردبیلی• تفسیر امام علی الهادی عسکری• تفسیر امامة امیرالمؤمنین من القرآن• تفسیر امثال القرآن (اسکافی)• تفسیر انوار التنزیل• تفسیر بحر مواج• تفسیر بطائنی• تفسیر مازنی• تفسیر بناکتی• تفسیر بناکتی• تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة• تفسیر بیضاوی• تفسیر بیهقی• تفسیر پیام قرآن• تفسیر تلخیص البیان• تفسیر تنقیط القرآن• تفسیر ثعلبی• تفسیر جابر بن عبدالله انصاری• تفسیر جابر الجعفی• تفسیر جامع• تفسیر طبری• تفسیر جامع التاویل (اصفهانی)• تفسیر جامع التاویل (رازی)• جامع التفسیر (راغب اصفهانی)• جامع التفسیر (شریف موسی)• تفسیر جنة الناظر و جنة المناظر• تفسیر جوالیقی• تفسیر جوامع الجامع• تفسیر حبری• تفسیر حدائق الحقائق• تفسیر حسن مروزی• تفسیر حقائق القرآن• تفسیر خازن• تفسیر خسروی• تفسیر خصائص الوحی المبین• تفسیر خلاصه المنهج• تفسیر خواجه نصیرالدین طوسی• تفسیر دشتکی• تفسیر دوانی• تفسیر دیلمی• تفسیر راهنما• تفسیر رمانی• تفسیر روان جاوید• تفسیر روح المعانی• تفسیر روشن• تفسیر روض الجنان• تفسیر زبدة التفاسیر• تفسیر زمخشری• تفسیر زواری• تفسیر زید عدوی• تفسیر زید بن علی• تفسیر سدی صغیر• تفسیر سعید بن جبیر• تفسیر سعید مخزومی• تفسیر سوره یس (ابوالفضل سلمة)• تفسیر سور آبادی• تفسیر سوره فاتحه• تفسیر سید احمد خان• تفسیر شاهی• تفسیر شبستری• تفسیر شریف لاهیجی• تفسیر شواهد القرآن• تفسیر شهید ثانی• تفسیر صفی• تفسیر طاووس یمانی• تفسیر مجمع البیان• تفسیر طنطاوی• تفسیر طیفور• تفسیر عاصم• تفسیر عاملی• تفسیر هاشمی• تفسیر ابن الصلت• تفسیر ابن وضاح• تفسیر عرائس البیان• تفسیر عزالدین راوندی• تفسیر عطیه عوفی• تفسیر عکرمه• تفسیر علقمه• تفسیر علی بن حمزه• تفسیر علیین• تفسیر عیاشی• تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان• تفسیر غرر الفرائد و درر القلائد• تفسیر غریب القرآن (سدوسی)• تفسیر غریب القرآن (عدوی)• الترجمان عن غریب القرآن‌• تفسیر فاتحة الکتاب از امام حسن عسکری• تفسیر فرات کوفی• تفسیر فضل القرآن• تفسیر فضل بن شاذان• تفسیر فضیل بصری• تفسیر فضیل رسانی• تفسیر فضیل بصری• تفسیر قتادة• تفسیر قتیبه• تفسیر قرطبی• تفسیر قصص الانبیاء (فضل‌الله راوندی)• تفسیر کبیر• تفسیر کبیر ابن متوج• تفسیر کعبی• تفسیر کنز الدقائق• تفسیر گازر• تفسیر مابعدالطبیعة• تفسیر ماتریدیه• تفسیر مجاهد• تفسیر محمد بن العباس• تفسیر ثواب القرآن (رازی)• تفسیر معانی القرآن (یحیی بن حسین)• تفسیر معانی القرآن (رواسی)• تفسیر معانی القرآن (صابونی)• تفسیر یقطینی• تفسیر محیط اعظم• تفسیر مصفی• تفسیر المظفر• تفسیر معلی• تفسیر مفتاح التفاسیر• تفسیر مقاتل بن سلیمان• تفسیر ملاصدرا• تفسیر من وحی القرآن• تفسیر منخل• تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین• التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعة و المنهج• تفسیر میثم التمار• تفسیر نزول القرآن فی شان امیرالمؤمنین• تفسیر نعمانی• تفسیر نمونه• تفسیر نوادر علم القرآن• تفسیر نور• تفسیر نور الثقلین• تفسیر نورالله تستری• تفسیر نوین• تفسیر نهج البیان عن کشف معانی القرآن• تفسیر وهیب• تفسیر یونس• التبیان فی آداب حملة القرآن‌• التبیان فی اعراب القرآن• التبیان فی تفسیر غریب القرآن (ابن هائم)• التبیان فی علوم القرآن‌• البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید• الجدید فی تفسیر القرآن المجید• تفسیر سوره مائده (کتاب)• تفسیر آیات البینات• تفسیر سواطع الالهام• تفسیر آیة الکرسی (یمانی)• تفسیر روضة الجنان• تفسیر قاضی نوراللّه شوشتری• تفسیر صنعانی• تفسیر مجمع البحرین (قزوینی)• تفسیر حاشیه بر تفسیر بیضاوی (خلخالی)• تفسیر قطب شاهی• تفسیر حاشیه بر تفسیر بیضاوی (علوی)• تفسیر الحاشیة علی تفسیر الکشاف (مرعشی)• تفسیر انموذج العلوم• تفسیر سدرة المنتهی• تفسیر سوره هل اتی (اردستانی)• تفسیر اماطة اللثام• تفسیر الفرات النمیر• تفسیر صدرالمتالهین شیرازی• تفسیر المصابیح الساطعة الانوار المجموعة• تفسیر بدیع البیان لمعانی القرآن (عینائی)• تفسیر لطائف غیبی• تفسیر حاشیه بر تفسیر بیضاوی (پنجابی)• تفسیر العروة الوثقی (ابراهیم شیرازی)• تفسیر الائمة لهدایة الامة• تفسیر اسرار الآیات (لاهیجی)• تفسیر مقتبس الانوار• تفسیر نصیری طوسی• تفسیر خزائن جواهر القرآن• تفسیر صنعانی• تفسیر غریب القرآن (طریحی)• تفسیر البحر المواج• تفسیر قطب‌الدین لاهیجی• تفسیر تحفه شاهی• تفسیر زبدة البیان• تفسیر القرآن الکبیر• تفسیر الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز (طریحی)• تفسیر اثبات عصمة الائمة• تفسیر آیات الاحکام (تونی)• تفسیر البیان لما خفی فی القرآن• تفسیر آیة النور• تفسیر حویزی• تفسیر الاتحاف لطلبة الکشاف• تفسیر جواهر الاسرار• تفسیر حواشی زبدة البیان• تفسیر المبین (کاشانی)• تفسیر کاشف الغواشی• تفسیر شرح شواهد مجمع البیان• تفسیر حاشیة علی زبدة البیان• تفسیر حکیم قمی• تفسیر آیه قل الروح من امر ربی• تفسیر الایات النازلة فی ذم الجائرین• تفسیر الامان من النیران• تفسیر ایناس سلطان المؤمنین• تفسیر مرآة الانوار و مشکوة الاسرار• تفسیر مجمع التفاسیر• تفسیر تحصیل الاطمینان• تفسیر الاقتباس و التضمین من کتاب اللّه المبین• تفسیر قلائد الدرر• تفسیر مدرسی• تفسیر نور التوفیق و کشف التدقیق• تفسیر ملا رفیعا• تفسیر کحلانی• تفسیر الدر النظیم• تفسیر شهیدی کبیر• تفسیر کنز العرفان فی تفسیر القرآن• تفسیر مفتاح الجنان• تفسیر الامالی• تفسیر سوره حمد (عبدالجواد)• تفسیر آیات الفضائل• تفسیر بروجردی• تفسیر لوامع التنزیل• تفسیر کاشانی حائری• تفسیر بصائر الایمان فی تفسیر القرآن• تفسیر کشف الغطاء فی تفسیر سورة هل اتی• تفسیر سر اکبر• تفسیر کریم خان• تفسیر الانوار القدسیه• تفسیر احسن التفاسیر• تفسیر شاهرودی• تفسیر لغات القرآن الکبیر• تفسیر صالحی برغانی• تفسیر طریحی• تفسیر آیات الائمة• تفسیر اسرار التنزیل فی تفسیر القرآن• تفسیر مشکاة المصابیح• تفسیر خلاصة البیان• تفسیر خزائن القرآن• تفسیر شهیدی کبیر• تفسیر تحفة الغرائب• تفسیر طسوجی حائری• تفسیر بهبهانی• تفسیر نور علیشاه• تفسیر فتح الرحمن• تفسیر بحر الاسرار• تفسیر شهرستانی• تفسیر السر المصون• تفسیر تحفة الابرار• تفسیر استرآبادی حائری• تفسیر حاشیه و شرح تفسیر صافی (مدرسی یزدی)• تفسیر آیات الاحکام (میرزامحمد استرآبادی)• تفسیر ورنوسفادرانی• تفسیر شیخ احمد احسائی• تفسیر نوری• قصص الانبیاء (شبر)• تفسیر البدر الباهر• تفسیر الجوهر الثمین• تفسیر آیات الوصول الی علم الاصول• تفسیر لؤلؤة البحرین• تفسیر مفصل البیان فی علم القرآن• تفسیر بهائی• تفسیر توشیح التفسیر• تفسیر الرق المنشور و لوامع الظهور• تفسیر اصفهانی• تفسیر کشف التنزیل• تفسیر احسن القصص (نقوی)• تفسیر کنز التفاسیر• تفسیر صفی علیشاه• تفسیر صالحی• تفسیر النص الجلی فی امامة مولانا علی• تفسیر اسرار التنزیل (بروجردی)• تفسیر آیه نور (تهرانی)• تفسیر آیات الائمه (لاریجانی)• تفسیر توضیح الآیات• تفسیر القرآن الحکیم• تفسیر برهان البیان• تفسیر جلاء الضمیر• تفسیر ناسخ التفاسیر و ناصر النحاریر• تفسیر روضة الامثال• تفسیر تاویل الآیات الباهرة• تفسیر ضیاء التفاسیر• تفسیر ترجمة القرآن فی شرایط الایمان• تفسیر آفتاب درخشنده• تفسیر نور الهدی• تفسیر آیات الاحکام (فشندی)• تفسیر علوم القرآن• تفسیر بوارق القهر• تفسیر آیات النازلة فی شان علی• تفسیر الجمان الحسان فی احکام القرآن• تفسیر البیان فی تفسیر بعض سور القرآن• تفسیر آیات الحجة و الرجعة• تفسیر کاشانی• تفسیر خلاصة التفاسیر• تفسیر مقتنیات الدرر• تفسیر انوار القرآن• تفسیر قاموس غریب القرآن• تفسیر آیات ظهور• تفسیر ناسخ التفاسیر• تفسیر کیوان• تفسیر آیات البینات (گیلانی)• تفسیر کرائم القرآن• تفسیر انوار البیان فی تفسیر القرآن• تفسیر خراسانی حائری• تفسیر محمد و القرآن• تفسیر القرآن و العترة• تفسیر التبیان فی معانی القرآن• تفسیر تحفة الاخوان• تفسیر نفحات الرحمان فی تفسیر القرآن• تفسیر نور العرفان و کشف اسرار الفرقان• تفسیر التبیین• تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن• تفسیر تنزیل الآیات الباهرة• تفسیر آیة التطهیر فی الخمسة اهل الکساء• تفسیر جابری• تفسیر آیة التطهیر• تفسیر کانون عفت قرآن• تفسیر اردوبادی• تفسیر اللئالی الحسان فی تفسیر القرآن• تفسیر سوره نور (کتاب)• تفسیر مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن• تفسیر خالصی• تفسیر حقیقة الابداع• تفسیر اثنی عشری• تفسیر بلوغ منی الجنان• تفسیر بیان الفرقان• تفسیر الجامعة فی تفسیر سورة الواقعه• تفسیر ریحان• تفسیر آیات الاحکام (یزدی)• تفسیر معرفة القرآن• تفسیر عصار• تفسیر لالی المنثور فی تفسیر سورة الطور• تفسیر المتشابه من القرآن• تفسیر سورة الانبیاء (کتاب)• تفسیر آیات مشکله• تفسیر قرآن شریف• تفسیر رفیعی• تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن• تفسیر قرآن راشد• تفسیر مطهری• تفسیر صدر• تفسیر سورة العصر (کتاب)• تفسیر الصالحی• تفسیر معارفی از قرآن• تفسیر انوار نبوت• تفسیر اضواء علی متشابهات القرآن• تفسیر و ترجمه قرآن مجید• تفسیر اویسی• تفسیر پرتوی از جمال انسانیت• تفسیر باد و باران در قرآن• تفسیر و ترجمه قرآن• تفسیر المحقق• تفسیر آیات مشکله قرآن• تفسیر لطایفی از قرآن کریم

جبرئیل یا جبرائیل، یکی از چهار فرشته مقرّب الهی و حامل وحی. کلمه جبرئیل در سه آیه از قرآن و در روایات متعددی آمده است. منابع اسلامی، علاوه بر حمل وحی، کارهایی چون یاری پیامبران، عذاب کردن کافران و تسلی بخشی مؤمنان را به جبرئیل نسبت داده‌اند.

تفسیر از دانش‌های مرتبط با قرآن کریم است که تعریف‌های متعددی از آن ارائه شده، مانند «بيان معانى آيات قرآنى و كشف مقاصد و مداليل آن». واژه تفسیر همچنین برای اشاره به کتاب‌های حاوی تفسیر قرآن به کار می‌رود.

سامری کسی است که در غیبت حضرت موسی(ع)، گوساله‌ای ساخت و بنی‌اسرائیل را به پرستش آن ترغیب می‌کرد. قرآن در سه آیه از او نام برده که هر سه مورد مرتبط با ساخت گوساله است. سامری از بنی‌اسرائیل بود و درباره نام و نسب او اختلاف وجود دارد.

• مرکب، به ضم میم و فتح راء و تشدید کاف به معنای ماده‌ای است که در نوشتن از آن استفاده می‌شود. • مرکب، به فتح میم و سکون راء و فتح کاف به معنای وسیله یا حیوانی است که بر آن سوار می‌شوند.

آیه، عبارت، جمله یا جملات تشکیل‌دهنده قرآن که با ترتیب خاصی از یکدیگر تفکیک شده‌اند و سوره‌های قرآن را به وجود آورده‌اند. در قرآن کریم، کلمه آیه به همین معنا استفاده شده و آیات قرآن، «‌بیّنات‌» یعنی آشکار و واضح دانسته شده‌اند.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

یكی از اصول و قواعد مهم در کلام عدلیه، قاعده لطف است كه پس از قاعده حسن و قبح عقلی مهمترین قاعده کلامی به شمار می‌رود. متکلمان عدلیه بسیاری از آموزه‌ها و عقاید دینی را براساس آن اثبات كرده‌اند. وجوب تکالیف دینی، ‌لزوم بعثت پیامبران،و وجوب عصمت انبیا، وعده و وعیدهای الهی، حسن آلام ابتدایی و وجوب امامت از جمله مسائلی است كه بر این قاعده استوار گردیده‌اند.

خاک، به مواد ناپیوسته پوشاننده قسمتهاى زیادى از زمین گفته می شود که از احکام آن در بابهاى طهارت، صلات، و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

مفسران شیعه به مفسران شیعه مذهب اطلاق می‌شود.

او ازپیامبران اولواالعزم، دارای شریعت و کتاب مستقل (به نام تورات) و دعوت جهانی بود. او از نسل حضرت ابراهیم (ع) است و با شش واسطه به آن حضرت می‌رسد.

کوهی است که حضرت موسی در ان جا مناجات می کرده است .اين كلمه ده بار در قرآن مجید بكار رفته است. و در دو مورد به سینین و سینا اضافه شده است. [۱]

اختلاف ضد اتفاق است.

بازرگان (۲) (یا بَزِرگان)، صورت ترکی کلمه فارسی «بازَرگان» است.

تفسیر از دانش‌های مرتبط با قرآن کریم است که تعریف‌های متعددی از آن ارائه شده، مانند «بيان معانى آيات قرآنى و كشف مقاصد و مداليل آن». واژه تفسیر همچنین برای اشاره به کتاب‌های حاوی تفسیر قرآن به کار می‌رود.

جبرئیل یا جبرائیل، یکی از چهار فرشته مقرّب الهی و حامل وحی. کلمه جبرئیل در سه آیه از قرآن و در روایات متعددی آمده است. منابع اسلامی، علاوه بر حمل وحی، کارهایی چون یاری پیامبران، عذاب کردن کافران و تسلی بخشی مؤمنان را به جبرئیل نسبت داده‌اند.

سامری کسی است که در غیبت حضرت موسی(ع)، گوساله‌ای ساخت و بنی‌اسرائیل را به پرستش آن ترغیب می‌کرد. قرآن در سه آیه از او نام برده که هر سه مورد مرتبط با ساخت گوساله است. سامری از بنی‌اسرائیل بود و درباره نام و نسب او اختلاف وجود دارد.

واژه «عبادت» در اصل به نظر بسيارى از واژه شناسان به معنى «خضوع» طبری در تفسیر «جامع البيان» مى‌گويد: اصل عبودیت « كه به نظر او شامل عبادت نيز مى‌شود » نزد همه عرب به معنى ذلت و خاكسارى است. [۱]قرطبى نيز مى‌گويد: «اصل عبادت خضوع است» [۲] [۳] [۴] [۵]لازم به ذكر است برخى از منابع ياد شده به جاى «خضوع» لفظ «ذلت» آورده‌اند، كه نزديك به خضوع است. يا «نهايت خضوع» است. [۶] [۷] [۸]

سرزنش سخن ‌توبیخ آمیز گفتن به کسى و بازخواست کردن او در برابر لغزشى است که از او سر زده است. سرزنش‌ از الفاظی است که در فقه کاربرد دارد.

بنا کردن ساختمان را ساختن گویند. از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد و غصب سخن گفته‏اند.

دعوت به معنای فراخواندن کسی به چیزی یا انجام دادن کاری است. از عنوان دعوت، در باب های جهاد، نکاح، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفته‌اند.

خواطر (جمع‌ خاطر)، اصطلاحی‌ در تصوف ‌ و عرفان ‌، به‌ معنای‌ اندیشه‌ و خطابی‌ که‌ به‌ سرعت‌ بر دلِ سالک ‌ می‌گذرد بدون‌ اینکه‌ خود او اراده ‌ کرده‌ باشد، هرچند قدرت ‌ دفع ‌ آن‌ را از دل ‌ دارد.

او ازپیامبران اولواالعزم، دارای شریعت و کتاب مستقل (به نام تورات) و دعوت جهانی بود. او از نسل حضرت ابراهیم (ع) است و با شش واسطه به آن حضرت می‌رسد.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

عِدّه مدت زمان معینی است که زن پس از جدایی از شوهر و یا کسی که به اشتباه با وی آمیزش کرده، باید صبر کرده و تا پایان آن مدت ازدواج نکند.

خاک، به مواد ناپیوسته پوشاننده قسمتهاى زیادى از زمین گفته می شود که از احکام آن در بابهاى طهارت، صلات، و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

قومیت و ناسیونالیسم در قالب اختلافات قومی و مذهبی منبع بی‌ثباتی ساختار‌های سیاسی و موجب بروز بحران‌ها و خشونت‌های شدید در جوامع گردیده است.