محرمات
حرام، در فقه اسلامی، به عملی گفته می‌شود که ترک آن از مردم خواسته شده و انجام آن مستوجب عقاب است. حرمت، از احکام پنجگانه فقهی، و به معنای ممنوعیت انجام کار حرام است.
اگر غیر مسلمان را در انجام محرّمات جهت ترویج گردشگری آزاد بگذاریم، چه ایرادی از نظر فقه و حقوق دارد؟
اگرچه امروزه یکی از منابع ملت ها و دولت ها برای کسب در آمد جذب توریست است که در بعضی از کشورها حتی از در آمد نفت و منابع طبیعی نیز بیشتر است، اما اسلام بسیاری از فعالیت های اقتصادی را که از دیدگاه مکاتب اقتصادی غیر دینی مجاز است، به دلیل داشتن مفاسد فردی یا اجتماعی ممنوع کرده است. این فعالیت های نا مشروع در واقع، منطقه ممنوعه ای است که نباید مورد تجاوز قرار گیرد و طبیعی است که درآمدهای ناشی از چنین فعالیت هایی علاوه بر حرمت تکلیفی، اثرات نامطلوبی هم بر اخلاق فردی و اجتماعی جامعه خواهد گذاشت. با توجه به این که درآمدهای حرام، از نظر پلیدی در یک درجه نیستند، اثرات آنها در اخلاق هم شدت و ضعف خواهد داشت؛ ولی به هر حال، همه آنها در از بین بردن فضیلت های انسانی نقش به سزایی دارند. اثرات نامطلوب این درآمدها بر اخلاق فردی عبارت اند از: سیاهی دل، لا ابالی گری و عیّاشی، پستی همت، پلیدی نسل، خطرات معنوی و ... . و همچنین اثرات نامطلوب این درآمدها براخلاق اجتماعی عبارت اند از: رواج بی بندوباری، از بین رفتن فضایل عمومی و در نتیجه هلاکت اجتماع. چه این که وقتی حدود الاهی در جامعه رعایت نشود، اخلاق اجتماعی و اصول انسانی از هم می‌پاشد و جامعه دچار هرج و مرج می شود. گفتنی است؛ ارتکاب برخی از محرمات اسلامی؛ مانند مشروبات الکلی، گوشت خوک، و... از سوی غیر مسلمانان، اگر به صورت غیر علنی باشد، با آنان برخورد نخواهد شد.
اگرچه امروزه یکی از منابع ملت ها و دولت ها برای کسب در آمد جذب توریست است که در بعضی از کشورها حتی از در آمد نفت و منابع طبیعی نیز بیشتر است، اما اسلام بسیاری از فعالیت های اقتصادی را که از دیدگاه مکاتب اقتصادی غیر دینی مجاز است، به دلیل داشتن مفاسد فردی یا اجتماعی ممنوع کرده است. این فعالیت های نا مشروع در واقع، منطقه ممنوعه ای است که نباید مورد تجاوز قرار گیرد و طبیعی است که درآمدهای ناشی از چنین فعالیت هایی علاوه بر حرمت تکلیفی، اثرات نامطلوبی هم بر اخلاق فردی و اجتماعی جامعه خواهد گذاشت. با توجه به این که درآمدهای حرام، از نظر پلیدی در یک درجه نیستند، اثرات آنها در اخلاق هم شدت و ضعف خواهد داشت؛ ولی به هر حال، همه آنها در از بین بردن فضیلت های انسانی نقش به سزایی دارند. اثرات نامطلوب این درآمدها بر اخلاق فردی عبارت اند از: سیاهی دل، لا ابالی گری و عیّاشی، پستی همت، پلیدی نسل، خطرات معنوی و ... . و همچنین اثرات نامطلوب این درآمدها براخلاق اجتماعی عبارت اند از: رواج بی بندوباری، از بین رفتن فضایل عمومی و در نتیجه هلاکت اجتماع. چه این که وقتی حدود الاهی در جامعه رعایت نشود، اخلاق اجتماعی و اصول انسانی از هم می‌پاشد و جامعه دچار هرج و مرج می شود. گفتنی است؛ ارتکاب برخی از محرمات اسلامی؛ مانند مشروبات الکلی، گوشت خوک، و... از سوی غیر مسلمانان، اگر به صورت غیر علنی باشد، با آنان برخورد نخواهد شد.
عنوان سوال:
اگر غیر مسلمان را در انجام محرّمات جهت ترویج گردشگری آزاد بگذاریم، چه ایرادی از نظر فقه و حقوق دارد؟
پاسخ:
اگرچه امروزه یکی از منابع ملت ها و دولت ها برای کسب در آمد جذب توریست است که در بعضی از کشورها حتی از در آمد نفت و منابع طبیعی نیز بیشتر است، اما اسلام بسیاری از فعالیت های اقتصادی را که از دیدگاه مکاتب اقتصادی غیر دینی مجاز است، به دلیل داشتن مفاسد فردی یا اجتماعی ممنوع کرده است. این فعالیت های نا مشروع در واقع، منطقه ممنوعه ای است که نباید مورد تجاوز قرار گیرد و طبیعی است که درآمدهای ناشی از چنین فعالیت هایی علاوه بر حرمت تکلیفی، اثرات نامطلوبی هم بر اخلاق فردی و اجتماعی جامعه خواهد گذاشت. با توجه به این که درآمدهای حرام، از نظر پلیدی در یک درجه نیستند، اثرات آنها در اخلاق هم شدت و ضعف خواهد داشت؛ ولی به هر حال، همه آنها در از بین بردن فضیلت های انسانی نقش به سزایی دارند. اثرات نامطلوب این درآمدها بر اخلاق فردی عبارت اند از: سیاهی دل، لا ابالی گری و عیّاشی، پستی همت، پلیدی نسل، خطرات معنوی و ... . و همچنین اثرات نامطلوب این درآمدها براخلاق اجتماعی عبارت اند از: رواج بی بندوباری، از بین رفتن فضایل عمومی و در نتیجه هلاکت اجتماع. چه این که وقتی حدود الاهی در جامعه رعایت نشود، اخلاق اجتماعی و اصول انسانی از هم می‌پاشد و جامعه دچار هرج و مرج می شود. گفتنی است؛ ارتکاب برخی از محرمات اسلامی؛ مانند مشروبات الکلی، گوشت خوک، و... از سوی غیر مسلمانان، اگر به صورت غیر علنی باشد، با آنان برخورد نخواهد شد.
- [سایر] آیا از نظر اسلام حقوق کافر و مسلمان یکسان است؟
- [سایر] نظر اسلام در خصوص روابط دختر و پسر چیست و چه ایرادی دارد انسان دوستی از جنس مخالف داشته باشد؟
- [سایر] در جامعه امروز نظر اسلام در مورد حقوق بشر چیست؟
- [سایر] نظر اسلام درباره شخصیت و حقوق زن چیست؟
- [سایر] در جامعه امروز نظر اسلام در مورد حقوق بشر چیست؟
- [سایر] نظام اقتصادی سوسیالیسم به چه معنا است؟ و نظر دین اسلام درباره اصول آن چیست؟
- [سایر] جایگاه فقه در حقوق ایران کجاست؟
- [آیت الله خامنه ای] حقوق اساتیدی که در دانشکده الهیّات، فقه و اصول تدریس می کنند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا عملیات استشهادی فلسطینیان، از نظر اسلام و حقوق بشر مشروع است؟
- [سایر] چرا موسیقی غنا در اسلام حرام است؟ و اصولا موسیقی حرام از نظر اسلام چیست؟
- [امام خمینی] رادیو و تلویزیون دارای منافع حلال عقلایی و منافع حرام است از نظر اسلام و جایز است انتفاع بردن از آنها به نحو حلال، از قبیل اخبار و مواعظ از رادیو و نشان دادن چیزهای حلال برای تعلیم و تربیت صحیح، یا نشان دادن کالاها و عجایب خلقت از بر و بحر از تلویزیون و اما چیزهای حرام از قبیل پخش غنا و موسیقی مطرب و اشاعه منکرات از قبیل پخش قوانین خلاف اسلام و مدح خائن و ظالم، و ترویج باطل، و ارائه چیزهایی که اخلاق جامعه را فاسد و عقاید آنها را متزلزل میکند، حرام و معصیت است.
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی که آزاد و مسلمان و عاقل است دختری داشته باشد تا هفت سال دختر تمام نشده، پدر نمی تواند او را از مادرش جدا کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی که آزاد و مسلمان و عاقل است دختری داشته باشد ، تا هفت سال دختر تمام نشده پدر نمی تواند او را از مادرش جدا کند .
- [آیت الله جوادی آملی] .اسلام, اصولی دارد; مانند توحید، نبوت و معاد, و فروعی مانند نماز، روزه و..., و مسلمان باید برپایه دلیلِ هر چند ساده, به اصول دین یقین داشته باشد و تقلید در اصول دین, جایز نیست. احکام ضروری فروع دین; مانند واجب بودن نماز, مورد تقلید نیست. در احکام غیر ضروری و موضوعاتی که نیاز به استنباط دارد, باید طبق اجتهاد یا احتیاط و یا تقلید عمل کرد. احتیاط, آن است که اگر کسی یقین دارد عملی حرام نیست .بلکه واجب یا مستحب است، آن را انجام دهد و اگر یقین دارد که عملی واجب نیست؛ بلکه حرام یا مکروه است، آن را ترک کند. احتیاط, برای مجتهد و غیر مجتهد, جایز است. کسی که مجتهد نیست و نخواست احتیاط کند, باید از مجتهد واجد شرایط تقلید کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] رادیو و تلویزیون هم دارای منافع حلال و عقلایی بسیار و هم دارای منافع حرام است وجائز است انتفاع بردن از آنها به نحو حلال از قبیل اخبار و مواعظ و نشان دادن چیزهای حلال برای تعلیم وتربیت صحیح یا نشان دادن کالاها و عجایب خلقت از برّ وبحر، وامّا چیزهای حرام از قبیل پخش غنا و موسیقی و اشاعه منکرات و پخش قوانین خلاف اسلام و مدح خائن و ظالم و ترویج باطل و ارائه چیزهائی که اخلاق جامعه را فاسد و عقاید آنان را متزلزل میکند حرام و معصیت است و شنیدن و نگاه کردن آنها هم جائز نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دیه کشتن مرد مسلمان آزاد که قاتل باید بدهد یکی از شش چیز است: اول صد شتر که داخل سال ششم باشد. دوم دویست گاو. سوم هزار گوسفند. چهارم دویست حله و هر حله دو پارچه است که در یمن میبافند. پنجم هزار مثقال شرعی طلا که هر مثقال آن 18 نخود سکهدار است. ششم ده هزار درهم که هر درهمی 6/12 نخود نقره سکه دار است، و از زن مسلمان آزاد نصف هر یک است.
- [آیت الله اردبیلی] معاشرت سالم با کفّاری که در حال جنگ با مسلمانان نیستند و ایجاد روابط فرهنگی، سیاسی، تجاری و اقتصادی با آنها از طرف دولت اسلامی یا اشخاص، تا زمانی که خوف تقویت کفر و ترویج فساد و انحراف فکری یا عملی و ایجاد سلطه از ناحیه آنان بر مسلمانان و کشور اسلامی در بین نباشد، اشکال ندارد؛ ولی رابطه با کفّاری که در حال جنگ با مسلمانان میباشند، مخصوصا اگر موجب تقویت آنان شود، جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] تمایل فکری و عملی به فاسدان و ستمگران و خود را به شکل آنها در آوردن و حمایت از آنان در انجام گناه و تجاوز به حقوق دیگران و کار کردن و فعالیّت در دستگاه دولتهای کافر یا ظالم، اگر موجب حمایت از کفر و ظلم و اعانت به کافر یا ظالم باشد، حرام است، مگر این که در شرایط ویژهای برای پشتیبانی از اسلام و مسلمانان و با اجازه حاکم جامع شرایط باشد.
- [آیت الله اردبیلی] هر یک از اقشار جامعه که باعث ترویج مقاصد ستمگران و یا تقویت ظلم و شوکت آنان گردد، مرتکب عمل حرام میگردد و بر سایر مسلمانان لازم است که آنها را نهی کنند و اگر تأثیر نکرد، از آنها اِعراض کرده و با آنها معاشرت و معامله نکنند. * مرتبه دوم: امر و نهی به زبان؛ پس با احتمال تأثیر و وجود سایر شرایطی که گذشت، واجب است اهل معصیت را نهی کنند و ترک کننده واجب را به انجام آن امر نمایند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن